Olympische
Spelen van
de jazzmuziek Paul Acket
psp^
Ella Fitzgerald
rig jaar op een van de eerste rijen mee zien genieten van
het pianowerk van generatiegenote Mary Lou Williams.
Trompettist en jazzgek Wybe Buma, vanaf zijn eerste jaren
bij de Dutch Swing College-band bevriend met Paul Acket
die toen met de musici meereizend van zaaltje naar zaaltje
de eerste schreden op het impresario-pad zette, en tevens
lid van de Stichting Northsea Festivals: „Vorig jaar werd
een van de zalen ter beschikking gesteld voor het houden
van jam-sessions. Dat heeft maar ten dele gewerkt omdat
we de ijdele hoop hadden dat er een voldoend aantal musi
ci zou zijn dat na het eigen optreden zin zou hebben om
met de andere muzikanten te „jammen". Daarin hebben we
ons vergist, want de meeste musici gaven er de voorkeur
aan hun collega's tijdens de concerten te beluisteren, 't Is
nog een wonder dat er, vooral door het eindeloos achter
elkaar spelen van saxofonist Hans Dulfer en het vaste trio,
nu en dan tóch nog een session kon ontstaan. Uit betrouw
bare bron is trouwens vernomen dat Dulfer na het Northsea
Jazz Festival tenminste een half jaar rust heeft moeten ne
men. Dit jaar houden we een van de zalen gedurende de
laatste vier uren van de avond toch vrij voor sessions, maar
die zullen tevoren in het belendende Bel Air Hotel met de
muzikanten besproken en afgesproken worden".
Gezelligheidsfestijn
Wie het niet meegemaakt heeft, kan nauwelijks een idee
hebben hoe het er tijdens die drie Noordzee-dagen toegaat.
Een onherkenbaar Congresgebouw dat van een door Karei
Appel van buiten versierd gigantisch zwembad opeens is
veranderd in een levend gebouw waarbinnen eindelijk dui
zenden mensen de wandelgangen bevolken, op weg naar
cultuur in een ongelooflijke verscheidenheid van vormen. De
establishment van de jazz, voornamelijk in de grote Prins
Willem Alexanderzaal, maar daar niet alleen: mainstream-
musici, de mannen van de oude stijl, modernisten en avant-
gardisten elders in het gebouw. Mensen met de tijdsche
ma's in de hand op weg, of kijkend en luisterend bij de vi
deo-apparaten die aanvullen wat Acket dan net niét gecon
tracteerd heeft. Die in hun kielzog een gezelligheidsfestijn
meeslepen waarbij aan de buffetten vorig jaar vijftig ton
bier, zestigduizend flessen van idem dito. zeshonderd liters
thee en koffie, vijfentwintigduizend broodjes en zevendui
zend salades verorberd werden.
Dizzy Gillespie
Het lijkt niet al te boud te veronderstellen dat als Paul Ac
ket ook van dat „onderdeel" van het festival de exploitatie
in handen had, er minder financiële zorgen en waarschijn
lijk nóg ettelijke muzikanten meer zouden zijn. Al met al
loop je daar in dat Haagse Congresgebouw drie dagen lang
in een jazzroes rond. Het lijkt of de buitenwereld die drie
dagen en nachten mijlen ver weg is, alsof er niets anders
bestaat dan muziek. En al ben je ook doodmoe van het be
gerige rennen van evenement naar evenement, je moét
door. En je kunt dan ook alleen maar bestraffend kijken als
je een Nederlandse musicus vorig jaar op driekwart van het
festival hoorde zeggen: „Al wordt er ergens nou nóg zo
mooi gespeeld, ik hou het voor gezien. Ik ben óp."
Twee „Stones"
Paul Acket is een van de weinige impresario's ter wereld
die de attracties die hij op één avond brengt, met geen
mogelijkheid op één enkel affiche kan onderbrengen. Een
Albert Collins
opsomming geven van wie en wat er op zijn festival, dat
naar zijn berekening een hele maand zou duren indien alles
zich in een enkele zaal zou afspelen, vraagt een apart
boekwerk. Een greep dus: Big bands van Lionel Hampton,
onverwoestbaar enthousiast, Woody Herman, keihard, swin
gend, de in augustus 75 jaar wordende Count Basie, met
luie grafelijke vingers aan de piano een op fluweel getoon
zette band dirigerend, en Dollar Brand (oftewel Abdullah
Ibrahim) die met zijn „African Orchestra" allerlei idiomen uit
het continent waar de jazz zoveel aan te danken heeft, sa
mensmeedt. De bijna complete „loft scene", die voor zo'n
sterke nieuwe impuls binnen de jazz gezorgd heeft: Het
Rivbea Orchestra van Sam Rivers, waarin Hamiètt Bluiett,
Chico Freeman en Dave Holland. David Murray met een
kwartet. Tenorsaxgrootheden als Archie Shepp en Sam Ri
vers (even weg van zijn orkest) voor het eerst bij elkaar
voor een gezamenlijk optreden. Fats Domino, die zijn stuk-
gespeelde hits thuis laat voor het echte rhylm and blues-
werk met zijn „Explosion". Sun Ra die zijn theorieën over
het leven niet alleen muzikaal, maar ook zeer theatraal ver
taalt. Oscar Peterson, met elders de man die Peterson-de-
Tweede wordt genoemd. Monty Alexander. Het bijna com
plete Concorde jazz-label is er met Laurindo Almeida, Ray,
Brown, de L.A.-four, en met mensen als de splinternieuwe'
ontdekking-in-vijftiger-jarenstijl Scott Hamilton, met Herb El-
lis, Snooky Young en Dave McKenna. Chick Corea herhaalt
met Herbie Hancock het optreden dat ooit in Rotterdam te
horen was, Dave Brubeck is er, met slechts één van z'n zo
nen, Grover Washington jr brengt z'n mengsel van jazz,
rock en pop. B. B. King is er voor de blues, evenals Luther
Allison en een zeer aparte gast is de Bob Hall-George
Green Boogie Woogie Band. Als verrassing daarin pianist
Ian Stewart, die op vele Rolling Stonesplaten meespeelde
en een hele echte „Stone" zelf: Drummer Charlie Watts. Er
Herb Ellis
doen geruchten de ronde als zou het best kunnen dat an
dere Stones in hun kielzog mee naar Den Haag komen.
Nederland is ook stevig vertegenwoordigd: Willem Breuker
en Kollektief hebben het, tussen Oscar Peterson en Lionel
Hampton in, zelfs tot de grote Prins Willem Alexanderzaal
gebracht, Jasper van 't Hoff neemt bassist Miroslav Vitous
mee (ex-Miles Davis, ex-Weather Report). Loek Dikker vormt
een kwartet met Keshavan Maslak. Martin van Duynhoven
sluit het festival af met een combinatie van maar liefst vijf:
drummers, Ted Easton, de Dutch Swing, Barrelhouse, Frits
Kaatee, de Down Town jazzband van Roef ie Hueting, Gilius'
Haagse Hofje en Herbie White komen daarvóór uitgebreid
aan bod.
Het lijkt er dit jaar in voorpublicaties op dat de kritische
toon ten opzichte van Ackets festival in moderne jazzkrin
gen aan het verstommen is. Tenslotte komt de iazz in z'n
hele breedte aan bod, en wellicht heeft ook het buitenland
se enthousiasme vaderlandse tegenpruttelaars tot andere ge
dachten gebracht. Paul Acket hoopt er maar op. Hij speurt
dagelijks kranten na op reacties en steun voor zijn kapitale
en gedurfde marathon, kan nog wel smalen „De Nederland
se pers wil atlijd meteen dat je je complete boekhouding
op tafel legt, de buitenlandse juicht bij elke grote naam die
je opnoemt", maar is vooralsnog beroepshalve ongerust,
zijn zekerheid zal merkwaardigerwijs pas op vrijdag de der
tiende juli gaan groeien. Dan begint zestig jaar jazz zich in
één grote parade opnieuw te voltrekken. Van Jabbo Smith
Archie Shepp
(71), ooit een minder fortuinlijke tegenhanger van Louis
Armstrong tot en met de Hyde Park Junior High School
Jazz Band, een schoolband uit Las Vegas en winnaar van
eep festival in Reno dit jaar. Leeftijd tussen de 12 en 14
jaar. Wie zei dat er geen toekomst voor de jazz was...?
BERTJANSMA
•N HAAG Het is voor de nachtrust van de Haagse iro-
ïsario Paul Acket te hopen dat hij geen last van bijgelo-
|heid heeft. De vierde versie van het grootste jazzfesti-
I dat Nederland ooit gekend heeft, Europa ook al nooit
zien had en waar men zelfs in Amerika met grote ogen
genaan kijkt, begint op vrijdag de dertiende. Precies op
dag dat de gemiddelde Nederlander z'n agenda vrij van
spraken houdt, z'n nek niet uitsteekt en geen risico s zal
Hen lopen, begint zijn Northsea Jazz Festival '79: vrijdag
zaterdag 14 en zondag 15 juli, een gigantische onder-
«iiing van 36 uur levende jazzmuziek, om en nabij da
0 musici in zo'n honderd concerten, in zeven zalen van
1 Haagse Congresgebouw tegèlijkertijd.
Bico's te over lijkt het, al maken de voorberichten die van
erlei kanten doorsiepelën een heleboel goed. Telde Ac
ts festival vorig jaar tegen de twintigduizend bezoekers,
t jaar lijkt de kaartverkoop een week vooruit te lopen op
aantallen tijdens de voorverkoop van '78. Jazzliefhebbers
n elkaar inmiddels al druk aan het ophitsen dat je er wel
jn Ra
L*
de wiedeweerga bij moet zijn om nog een plekje te vin-
in bij de allergrootsten als Count Basie, Ella Fitzgerald,
Dnel Hampton, Oscar Peterson en noemt u maar op.
ant wie die allergrootsten zijn blijft een persoonlijke zaak.
)or wie met een beetje breed vizier naar de jazz kijkt, da
rt het van de superstars straks in het Congresgebouw,
iul Acket hoopt dit jaar dan ook op een vijfentwintigdui-
tnd bezoekers. Een aantal dat nodig is om kosten en baat
Hijke tred te laten lopen in Den Haag, de stad die de jazz
elk geval deze immense driedaagse lang een goed nart
edraagt met een garantiesubsidie en de gratis beschikbaar
sstelde zalen.
nds Paul Acket zijn succesformule in 1976 in première liet
jan. bleek dat jazz aantallen mensen op de been kon
engen waar menig voetbalstadion gapend van jaloersheid
lar kan kijken. Begon het toen met tegen de twaalfdui-
ind man nog op eerste divisieniveau, sinds '77 (achttien-
lizend), '78 (twintigduizend) is Northsea Jazz tot de pure
edivisie gaan behoren. In Japan hebben ze er nog een
Bviger vergelijking voor. Het blad Swing Journal schreef
iar: „Drie dagen Northsea Jazz Festival zijn de Olympische
jelen van de jazzmuziek".
•-day
ït Northsea Jazz Festival is allang niet meer een zaak
tor de Nederlandse jazzliefhebber alléén. Tijdens vorige af
keringen hoorde je al steeds meer vreemde talen in de
andelgangen, dit jaar zal dat nog opvallender zijn. Paul
ïket: „Er is een overweldigende belangstelling uit het bui-
nland. We adverteren uiteraard in buitenlandse jazzbladen.
een aantal grote steden hangen onze affiches, maar
KÓral de jazzbladen in het buitenland hebben op een in-
ukwekkende manier gereageerd vorig jaar".
i knipsels liggen bij Acket ter inzage: Zweden, Duitsland,
ïnada, Japan, Zuid-Afrika, Frankrijk, de Verenigde Staten,
igeland, België, het kan niet op. Jazz Journal: „Het is on-
ogelijk om dit festival in kort bestek ook maar enig recht
doen. Een buitengewone rijkdom aan muziek, en wat
erkwaardiger was: Als je de goeie zaal te pakken had, za-
n daar ook precies de artiesten die het tijdschema beloof-
Ze zouden daar in Den Haag ook D-day goed georaani-
serd hebben".-De Westdeutsche Allgemeine: „Het Northsea
»zz Festival heeft zich zonder erg veel publicitaire poeha
it een jazzmarathon opgewerkt die zijns gelijke in de we-
rfd nog niet gevonden heeft". Het Zweedse Orkester Jour-
ilen: „Het meest geconcentreerde muzikale evenement op
wereld De Star uit Johannesburg: „Een orgie van jazz.
B KLM kan voor mij alvast een plaats reserveren, want ik
i volgend jaar naar Den Haag terug'
onel Hampton
Je staat als bij voorbaat nuchtere Nederlander met je oren
te klapperen bij al dat verbale geweld. Dat is het gekke:
Terwijl we hier al gewenningsverschijnselen gaan vertonen
bij het stuntwerk van Acket en de zijnen, laat ie elke
vreemdeling die van jazz houdt met open mond achter bij
een achteloze opsomming van wie er allemaal straks het
Congresgebouw komen binnenwandelen.
Paul Acket ontving een van z'n mooiste reacties van de
Brusselse schrijver en dichter Robert Goffin, die inmiddels
tegen de negentig loopt. Goffin publiceerde in een zeer
grijs verleden ooit het allereerste boek over jazz, schreef er
in de loop van de tijd zes bij waarvan er een in New York
opnieuw uitgegeven gaat worden. Die man, die de jazz
heeft zien komen, was getuige van een van de Northsea
festivals, zag de jazz daar overwinnen en schreef Acket het
volgende gedicht (vrij vertaald):
„Nu is mijn leven, lijkt mii, vol. afscheid neem ik nu gerust
want de jazz heeft Noordzeekust en vasteland verlicht.
Ik zag zestig jaar muziek verdicht voorbijgaan in Den Haag.
zag de parade van mijn leven lopen tot zijn einde in synco
pen."
Zelfs musici kijken hun ogen uit tijdens Northsea Jazz. Van
Oscar Peterson kwam de wat angstige uitspraak: „Als er
een bom op het Congresgebouw valt, bestaat in één keer
de jazz niet meer". Een grote als Ella Fitzgerald kon je vo-
Cecil Taylor
NORTHSEA JAZZ FESTIVAL '79
BEGINT OP
VRIJDAG DE DERTIENDE
Oscar Peterson
Dexter Gordon