Geef ziektekiemen geen gelegenheid
zich behaaglijk te ontwikkelen
in een lauw temperatuurtje
UANHUSUU
P
Gemak dient kamerbewoner;
Meester' Vondeling verlaat na 33 jaar politiek Den Haag V
OOKVOOR
KAMER
BEWONERS
GELDT:
Koelkast zet
bacteriën de
voet dwars
Hallo, ho(
woont u'
DONDERDAG AFSCHEID VAN KAMERVOORZITTER
BINNENLAND
LEIDSE COURANT/
DINSDAG 26 JUN11979
Volgens de cijfers telde Ne
derland enkele jaren terug
211.260 kamerbewoners, van
wie 37.620 woningzoekenden
en 173.640 kamerbewoners
die min of meer tevreden
waren met hun woongelegen
heid. Op het ogenblik zijn er
volgens een voorzichtige
schatting zo'n 200.000 alleen
staanden, die slechts één
vertrek tot hun beschikking
hebben. Een respectabel aan
tal, dat doorgaans ook nog
een behoorlijk hoge huur
voor een zit-slaapkamer
moet neertellen. Binnenkort
wordt een rapport verwacht
van het ministerie van
volkshuisvesting over de
woongelegenheid van studen
ten en werkende jongeren.
Het zal nader ingaan op de
relatie tussen de huur en de
aangeboden kwaliteit
In de zogenaamde studenten
tehuizen valt het met de
huur nogal mee. Als bijzon
der prettig wordt daar erva
ren dat er een gemeenschap
pelijke keuken is, waar men
z'n potje kan koken. Veel
studerenden en zelfs perma
nente kamerbewoners hebben
echter alleen een één- of
tweepitsgastoestel, waarop ze
een soepje laten trekken, een
visje bakken of een roerei
maken. Door deze onvermij
delijke beperking moet de
voeding wel in het gedrang
komen. De kamerbewoner
heeft nu eenmaal minder
kans iets van zijn eten te
maken dan degene die over
een goed geoutilleerde keu
ken en over voldoende tijd
beschikt.
Men kan slechts van een goe
de voeding spreken wanneer
alle voor het lichaam onmis
bare voedingsstoffen in de
juiste hoeveelheden door het
keelgat glijden, er voldoende
variatie in het menu zit en
het eten smakelijk is toebe
reid. Een snel in elkaar ge
draaide hap naar binnen
werken beïnvloedt het verte
ringsproces.
Goede voedingswaarden
vindt men in: volkorenbrood,
kant en klaar muesli, vlees,
vleeswaren, vis, groente, aan-
dappelen, bieten, gedroogde
abrikozen (een nacht in wa
ter zetten), vruchten, rozijnen
en eieren. Gevarieerd eten is
altijd goed. In vlees zitten nu
eenmaal andere mineralen
dan in vis, in spinazie andere
vitaminen dan in spruitjes.
Belangrijk is het bewaren
van gekookt, gebakken of
rauw voedsel. Brood bijvoor
beeld mag geen spiertje
schimmel vertonen, anders
vormt het een gevaar voor
de gezondheid. Zelfs de
TINY FRANCIS
broodtrommel waarin eniger
mate beschimmeld brood is
bewaard, moet worden uitge-
sopt Hygiëne in de keuken
betekent minder gevaar voor
voedselvergiftiging en be
smetting. De onlangs ontke
tende herrie over varkens
vlees, dat salmonellose (tyfus
en paratyfus) zou veroorza
ken bij de mens, legde weer
eens de nadruk op verstan
dig omspringen met voeding
swaren.
Besmetting veroorzakende
kiemen worden door het vee
voeder overgebracht door
slachtdieren en kippen. Hier
door kan zooönose (ziekte-
overbrenging van dier op
mens) worden veroorzaakt.
Het kiemdragende slachtdier
behoeft zelf geen ziektever
schijnselen te tonen. Men wil
nu naar een sanering van
voedingsmiddelen voor vee
en pluimvee. De besmetting
zit in de ingewanden en
vormt een direct gevaar voor
de mens. De Keuringsdienst
van Waren schenkt daarom
speciale aandacht aan var
kensniertjes, -lever etc.
De narigheid is echter simpel
te voorkomen door koeling
en verhitting. Wat vlees be
treft, dit dient onmiddellijk
na een slachting te worden
gekoeld. De taak van de be-
reider van het vlees thuis ligt
op hetzelfde vlak. Koel bewa
ren en ziektekiemen geen ge
legenheid geven zich behaag
lijk in een lauw temperatuur
tje te ontwikkelen. Het Voor
lichtingsbureau voor de Voe
ding stelt nuchter en zake
lijk: „Door koken en goed
braden worden schadelijke
ziektekiemen gedood". Dus
geen rauwe tartaar of rosé
gebraden kalfsfricandeau
eten als men veilig wil zijn.
Koeling en verhitting houden
salmonellae (er zijn verschil
lende stammen van deze
buikklachten en paratyfus
veroorzakende ziekteverwek
kers) buiten de deur. Kamer
bewoners zijn en blijven in
dit opzicht echter een be
dreigde groep. Hoe gemakke
lijk is het niet oude restjes
ragout of gehakt in een ome
let te verwerken of los ver
pakte vleeswaren iif een kast
te leggen en te denken: nu
ben ik drie dagen onder dak
voor mijn broodbeleg.
De ruimte van kamerbewo
ners is vaak beperkt De
meeste kasten munten niet
uit door koelheid. Onnodig te
zeggen, dat hygiëne in de
ruimte waar voedsel bewaard
of bereid wordt, altijd werkt
in het voordeel van de ge
zondheid. Rondscharrelende
muizen of het geopend laten
liggen van een pakje vlees
waren in de koesterende zon
nestralen op een geïmprovi
seerd aanrecht, zijn omstan
digheden die bacteriën goed
bevallen. Ze vermeerderen
zich in het voedsel. Hier kan
men spreken van seizoens
beïnvloeding. De koelkast zet
ziekteverwekkers echter „de
voet dwars".
Feitelijk zou iedere kamerbe
woner zich een koelkast moe
ten aanschaffen en dan het
liefst een, die een diepvries
vak heeft Hierin kunnen vei
lig groente, vlees, kipproduk-
ten en jus d'orange (schim
melt gauw) worden bewaard.
Het Instituut voor Technisch
Onderzoek van de Neder
landse Vereniging van Huis
vrouwen heeft een aantal ta
felmodellen van koelkasten
op de korrel genomen, die
weinig plaats innemen. Het
testte 14 exemplaren, die el
kaar in doelmatigheid en
elektrisch verbruik weinig
ontlopen. Ze kwamen van
vier verschillende fabrikan
ten, die ze onder een andere
merknaam maar met hetzelf
de mechanisme in de handel
brachten. (Brochure te krij
gen bij Stichting Vergelij
kend Warenonderzoek).
Het waren allemaal 3-sterren-
kasten, waarin men het voed
sel in het vriesvak van één
tot drie maanden bewaren
kan. Ideaal voor kamerbewo
ners, die niet zoveel tijd heb
ben om boodschappen te
doen. De inhoud varieerde
van 125 tot 150 liter (prijs
vanaf 450,-). Het onderzoek
bracht aan het licht dat fa
brikanten in principe wel een
jaar garantie geven, maar
dat als er iets mis is, men
bij het gratis repareren bin
nen de garantietijd toch de
zogenaamde voorrijkosten be
rekent. Het Instituut raadt
daarom aan dit tevoren te
vragen... Belangrijk voor ka
merbewoners is ook het ge
luidsniveau van een koelkast,
zeker in een beperkte ruimte.
De merken die het minst la
waai maken zijn: Bauknecht
TV 1601, Bosch KS. 162 en
Zoppas P 1063 T. Deze koel
kasten nemen weinig ruimte
in, ze vriezen goed en ver
bruiken aan elektriciteit 1,2
tot 1,6 kW per uur.
De bewaartijden van voe
dingsmiddelen moeten altijd
goed in het oog worden ge
houden. Op de pakjes staat
vaak de uiterste consumptie
datum, waarop bij de aan
koop moet worden gelet En
wat het opbergen betreft: los
verpakt vers vlees flapjes, ge
hakt) kunt u bij thuiskomst
het best direct uitpakken en
bewaren in een koelkastdoos
of in aluminiumfolie. Voor
verpakte spullen in de ver
pakking laten en in een koel
kastdoos of aluminiumfolie
in de koelkast doen. Vacuüm
verpakte boodschappen in
gesloten verpakking bewaren.
Als de verpakking eenmaal
is opengemaakt brengt we
derom de koelkastdoos of
aluminiumfolie uitkomst.
Kaas en brood kunnen het
best in een plastic zak of in
folie worden bewaard. Over
gebleven voedsel moet in een
open pan of schaal eerst af
koelen en kan daarna, afge
dekt met folie, in de koelkast
worden bewaard.
Wie geen koelkast heeft kan
de voedingswaren het best
uit de zon op een balkon of
in een beschaduwd raamko
zijn „op de tocht" zetten.
Voor hem of haar geldt wel,
dat restjes alleen in de win-
Een aantal werkende jlJ
geren van het C.N.V., <f
trict Zuid-Holland, ha
onlangs de telefoon gepfj
om her en der kamerbei
ners op te bellen De
doeling was antwoord
krijgen op vragen als:
groot is uw kamer? 1
veel huur moet er won
betaald? Hoe staat het i
de kookgelegenheid? ML
ook kamerverhuurdf
konden hun hart uitstorj
over hun huurders. De I
sultaten van deze telefoi
gesprekken plus de uitsj
van een onder alle Zij
holiandse gemeenten
houden enquête op
punt, zullen binnenkort i
de officiële instanties w
den aangeboden Uiteinf
lijk doel: verbetering vj
de omstandigheden wa{
onder de kamerbewon
moeten leven
Eén kamér, óenelektrisch
tje, geen of te weinig ruin)
om voedingswaren op te bi
gen, dat is veelal het bee)
waarmee de kamerbewoner
noegen moet nemen.
termaanden bewaard 1_„_
worden en dan natuurlijk t
een koele plaats.
Speciaal voor de
kamerbewoners,
die slechts de be
schikking hebben
over een éénpit-
tertje, geven wij
enkele gemakkelij
ke schotels, die
niet al te veel in
spanning vergen.
VARKENSVLEES
MET
GEMBERSAUS
Ingrediënten: 100 gram
varkenslapjes, zout,
peper, 5 nootjes ge
mber, stukje boter of
margarine.
Lapje zouten en met
peper bestrooiea
Bruin bakken in de
boter. Nootjes gember
snipperen en bij de
jus voegen met een
scheutje water. Het
vlees in ongeveer 20
tot 25 minuten zacht
jes gaar stoven.
VITAMINENHAP
Ingrediënten: 2 grape
fruits, 1 komkommer,
40 gram radijsjes, 4
plakken ham, 1 potje
Bulgaarse yoghurt,
zout, peper, worcester-
saus, paprikapoeder,
peterselie.
Halveer de grapefruits,
haal het vruchtvlees
eruit en verwijder de
velletjes. Was de kom
kommer en snijd ze in
kleine blokjes (jonge
komkommer per pond
te koop). Flinter de ra
dijsjes in plakjes en
de ham in reepjes.
Maak een mengsel van
de yoghurt met het
zout en de kruiden
(goed op smaak). Mik
alles door elkaar en
roer het goed. Doe de
cocktail daarna in lT
uitgeholde grapefruLI
SLAATJE
Meng fijn gesneden
met gesnipperde ui
gesnipperde zure
pel. Meng er
handvol rozijnen dof
en maak het geheel I
met een mengsel va
mayonaise en zul
room (sour cream).
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Donderdag, de
laatste vergaderdag vóór het zo
merreces, neemt de Tweede Ka
mer afscheid van haar voorzitter.
Dr. Anne Vondeling (63) zal dan
voor de laatste maal in de voor-
zittersstoel zitting nemen omdat
hij per 17 juli bedankt heeft als
Kamerlid vanwege zijn benoe
ming tot lid van het Europees
Parlement. Het lijdt geen twijfel
dat zijn politieke vrienden én te
genstanders hem zullen huldigen
als een echt „sieraad van het par
lement". Algemeen wordt zijn
vertrek als een groot verlies voor
de Kamer beschouwd: een parle
mentariër met een rijke ervaring
verlaat het Binnenhof. Terecht
wordt hij op grootse wijze uitge
luid.
Anne Vondeling (een van zijn
voorvaders was inderdaad een
vondeling) werd 2 maart 1916 in
Appelscha geboren. Na de rijks-
HBS in Assen gevolgd te hebben
studeerde hij aan de Landbouwho
geschool in Wageningen. In Leeu
warden werd hij directeur van de
Coöperatie Landbouwboekhouding
(een accountants- en belastingkan
toor), een functie die hij na de
Tweede Wereldoorlog nog enige
tijd combineerde (dat kón toen
nog) met het lidmaatschap van de
Tweede Kamer In 1948 p romp-
veerde hij in Wageningen op het
proefschrift „De bedrijfsvergelij-
king in de landbouw".
In 1946 begon zijn politieke loop
baan. Hij deed toen, zoals gezegd,
zijn intrede in de T\veede Kamer
voor de op dat moment nog piep
jonge PvdA. Anne Vondeling nam
in de fractie met name landbouw
zaken voor zijn rekening, maar
hield zich ook met de financiële
politiek bezig. Al spoedig viel hij
op door zijn spitse aanpak en dui
delijke manier van formuleren.
In 1958 werd Vondeling de logi
sche opvolger van Sicco Mansholt
als minister van Landbouw. Visse
rij en Voedselvoorziening, die het
landbouwbeleid sinds de bevrij
ding gevoerd had. Mansholt werd
toen EEG-commissaris. Vondelings
(eerste) ministerschap duurde
maar kort; al in 1959 viel het laat
ste kabinet-Drees en de PvdA
kwam in de oppositie terecht.
Vondeling werd daarop weer „ge
woon" Kamerlid, maar korte tijd
daarna tevens hoogleraar aan de
universiteit in Groningen, waar hij
enkele jaren „internationale orga
nisaties" doceerde. In 1963 werd
hij voorzitter van de PvdA-Kamer-
fractie; als zodanig leidde hij de
oppositie tegen het kabinet-Marij-
nen. Twee jaar later werd Vonde
ling opnieuw tot het ministerschap
geroepen. Bij de formatie van het
kabinet-Cals prefereerde hij de
portefeuille van Buitenlandse Za
ken, maar het werd die van Fi
nanciën. Ook trad hij op als vice-
minister-president
Het was geen gemakkelijke tijd
voor Vondeling, daar in het oude
gebouw aan de Kneuterdijk. Al in
de herfst van 1966 kwam het ka
binet ten val (in de „nacht van
Schmelzer"). Niet alleen de WD,
maar ook de KVP en de CHU
bleken tal van bezwaren tegen
Vondelings financiële beleid te
hebben
Voor de derde maal werd Vonde
ling Kamerlid. In 1969 koos het
PvdA-congres hem tevens als par
tijvoorzitter, welke functie hij tot
1971 bekleedde; daarna werd het
partijvoorzitterschap een volledige
dagtaak.
Eind 1972 volgde Anne Vondeling
Frans van Thiel op als Kamer
voorzitter. De Kamer moest er erg
aan wennen dat niet meer de
zwierige Brabander Van Thiel
maar de strenge Fries Vondeling
haar leidde, maar ze had daar ten
volle vrede mee.
Wanneer Vondeling medio juli uit
de Kamer vertrekt zal hij, met en
kele korte onderbrekingen, niet
minder dan 33 jaar in het Neder
landse parlement zitting hebben
gehad.
Waarom deze opsomming van
functies? Wel, in de eerste plaats
omdat Vondelings loopbaan in
drukwekkend is. Slechts zeer wei
nigen hebben zolang in de Kamer
zitting gehad. Maar óók om even
te accentueren hoe trouw Anne
Vondeling „zijn" parlement geble
ven is. Hij heeft er nooit genoeg
van gekregen en heeft er in feite
nóg niet genoeg van.
Het is tekenend voor Anne Vonde
ling dat hij nu voor een zetel in
het Europees Parlement-nieuwe-
stijl getekend heeft. Zijn pioniers
geest heeft hem nooit in de steek
gelaten. Toen we onlangs een ge
sprek met hem hadden naar aan
leiding van zijn lijstaanvoerder-
schap bij de eerste Europese ver
kiezingen raakte hij helemaal op
dreef toen hij ging spreken over
de kansen die dit nieuwe Europe
se Parlement heeft. Vol ideeën
gaat hij volgende maand naar
Straatsburg; ook daar zal hij niet
aflaten te hameren op het grote
goed van de parlementaire demo
cratie.
Vondeling heeft het als Kamer
voorzitter niet gemakkelijk gehad
en het zich ook niet gemakkelijk
gemóékt. Zijn „schoolmeesterach
tig" optreden heeft nogal eens irri
tatie gewekt, maar laten we wél
wezen: het is in de vaak roerige
Tweede Kamer hard nodig dat dit
college krachtig geleid wordt. Hij
heeft de Kamer steeds zo geleid,
dat hem geen partijdigheid aange
wreven kon worden. Zeker, er zijn
wel eens wrijvingen geweest, denk
maar aan zijn aanval op Van Agt
toen die lijsttrekker van het CDA
werd, maar tot die aanval werd
Vondeling gemotiveerd door een
uitlating van Van Agt die bepaald
niet vleiend was voor „de poli
tiek". Vondelings uitval was ontac
tisch, maar de vrede was snel
weer getekend.
Zo waren er wel meer mens* OS
groepen die aanvaringen meterei
deling hadden, maar steeds
kon gezegd worden dat Von< ste
uit liefde en respect voor hel!n
lement handelde. k>st
eze
Hoewel hij donderdag afs srei
neemt als Kamervoorzitter eif I
Kamerlid vertrekt, zal hij nog d
nigmaal op het Binnenhof ter
schijnen. Hij vindt het irr va
van zeer groot belang dat e en
hechte band komt tussen dog
derlandse Europarlementariëi >eel
de beide Kamers dersStaten-l ins
raai. Vondeling heeft daarvo<nd<
lerlei ideeën aangedragen e uslï
die zeker uitvoeren. Bovendieet
hij ongetwijfeld veel contact ran
zijn kiezers onderhouden. ost-
Vondeling, Fries, socialist, >or<
craat en parlementariër in ha eed
nieren, gaat nu een nieuwe jede
de in zijn werkzaam leven Irtol
moet. De Nederlandse politiek) e
zeker blijven profiteren van kir
sobere politicus, die onder aat
bekend staat als onvermoe e
strijder, als niet-roker, niet-di as
én verwoed fietser; door we on
wind fietst hij dagelijks varI
flat in Scheveningen naar het
nenhof, en terug. r*
Zijn belezenheid is befaam Cl
zijn lust tot publiceren groc
drie boeken die hij in de a
pen tien jaar schreef kregelo
recht een grote oplage en
wordt verwacht dat hij noj
meer boeken zal schrijven
pers aan het Binnenhof verli V.
hem een vriend (want dat i
ondanks zijn bekende kers
praak van december 1978).
we hier ook zijn grote akt je
voor de pers in het algemeerrs h
men, plus de energie die hij
lang in de voetbalvereniging J d
buur in Leeuwarden stak. "b
Vondeling verdwijnt uit de K fcei
en de Nederlandse politiek, Prs
„de" politiek wordt door heis j
ker niet in de steek gelaten.
gendeel, met vernieuwde ei
werpt hij zich nu op het Eur
parlementaire werk in StVer
burg, Luxemburg en Bron?
waar zeer veel van hem ven r.j
wordt e!d
EVERT MATHIES
