rotere precisie kernwapens
verhoogt risico kernoorlog
Sandinisten
zetten nieuw
offensief in
Turkse christenen staat in
Istanboel ghetto te wachten
Hopjesvla
halve liter tijdelijk
,eider Afghanistan
n benarde positie
UtTh
A
)oden door
ïitte in
yriekenland
TERUGSTUREN IS ONMENSELIJK
Syrië en Irak
in principe
éën land
Buitenland
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 20 JUN11979
4&NDEN/PARIJS Door het verbe-
in van kwaliteit en precisie van
strategische wapens van de grote
igendheden, wordt het risico van
in kernoorlog steeds groter, zo luidt
conclusie in het jaarboek van het
kende Zweedse instituut voor vre-
sonderzoek SIPRI. Een fractie van
huidige arsenaal aan kernwapens
al voldoende om een eind te ma-
aan alle beschaving op het
iWdelijk halfrond. Bij gebruikma-
ng van dat arsenaal zouden nog
ds vele miljoenen mensen op het
idelijk halfrond sterven ten gevolge
n radio-actieve neerslag. Volgens
PRI is het onwaarschijnlijk dat
ILT-2, het door Carter en Brezjnev
idertekende verdrag ter beperking
in de strategische kernbewapening,
eg$»
lesl
irgi
de kernpotentiëlen van de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie in belangrij
ke mate zal afremmen.
SIPRI baseert zijn conclusie op de
overweging dat naarmate de precisie
van de raketten groter wordt, de na
druk steeds meer gaat liggen op ker
nonderzeeërs en minder op te land ge
ïnstalleerde lanceerinstallaties. De be
strijding van dergelijke onderzeeërs le
vert extra gevaar op, omdat het risico
van schade aan de bevolking en daar
door dat van een algehele vergelding
daarna veel kleiner is. De verleiding
om de eerste klap uit te delen zonder
de bevolking te treffen wordt danook
groter.
Een andere gevaarlijke ontwikkeling
die SIPRI als mogelijkheid signaleert
is die van systemen in de ruimte die
ballistische raketten in de vlucht moe
ten kunnen onderscheppen en waarbij
gebruik gemaakt zou kunnen worden
van sterke laser- en deeltjesstralen.
Het zoeken naar een antwoord voor
een doeltreffende ballistische defensie
zou het denken in termen van ker
noorlogvoering aanmoedigen, aldus SI
PRI, dat ook bezorgt de steeds verde
re verbreiding van de kennis over
deze materie signaleert.
De Nederlandse regering heeft overi
gens haar vreugde uitgesproken over
het totstandkomen van SALT-2, dat
„in verscheidene opzichten belangrijk"
wordt genoemd, niet alleen vanwege
de kwantitatieve beperkingen maar
ook omdat kwalitatieve aspecten erin
betrokken worden. Den Haag be
schouwt SALT-2 als uitgangspunt voor
onderhandelingen over verdergaande
beperking van nucleaire systemen in
een toekomstige SALT-3 overeen
komst
Volgens minister Scholten van defen
sie, die gisteren in de assemblee van
de Westeuropese Unie aankondigde
dat „zeer binnenkort" een beslissing te
verwachten is over de legering van
een tweede brigade in West-Duitsland,
is het niet te verwachten dat de Ame
rikaanse Senaat het SALT-akkoord zal
afkeuren. Minister Scholten legde
sterk de nadruk op de koppeling tus
sen de tactische (n Europa gelegerde)
kernwapens en de strategische (de in
tercontinentale).
LAMABAD fUPI) De mohammedaanse opstandelingen in
fgahanistan hebben de pro-communistische leider Noor Mo-
aed Taraki zodanig in het nauw gebracht dat hij zijn
heeft moeten verlaten. Hij heeft zijn toevlucht gezocht
een kazerne, aldus de opstandelingen.
olgens diplomaten in de bergrepubliek is meer dan de helft
jn het grondgebied niet langer in handen van de regering-Ta-
ki.
radio in Kaboel heeft gisteren gemeld dat Taraki bepaald
et anti-mohammedaans is, maar dat hij slechts een einde wil
laken aan de onderlinge uitbuiting van mensen. De opstande-
ïgen zeggen dat de regering moskeeën heeft geplunderd.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllttlllllll
Amerikaanse passagiers:
Opheffen vliegverbod
)C-10 onverantwoordelijk'
'ASHINGTON Het besluit van tal van Europese lucht-
lartmaatschappijen om weer normaal met de DC-10 te gaan
iegen is door de Amerikaanse vereniging van vliegtuigpas-
giers een „maatregel genoemd die getuigt van een onver-
ïtwoordelijkheid die zijn weerga in de geschiedenis van de
chtvaart niet kent".
olgens de vereniging is op geen enkele wijze bewezen dat na
:t ernstige ongeluk in Chicago het leven van passagiers niet
inieuw in gevaar zal komen. In de V.S. en in Canada blijft
jor de DC-10 nog een vliegverbod bestaan. De DC-10's van
Europese luchtvaartmaatschappijen mogen er niet landen,
'el mogen zij van de Amerikaanse luchtvaartdienst van het
imerikaanse luchtruim gebruik maken. Voor een subcommis-
e van het Huis van Afgevaardigden is opnieuw verklaard dat
rkeerde onderhoudswerkzaamheden ten grondslag liggen aan
ramp met de DC-10 in Chicago.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
THENE (AP/DPA) In
ijwel geheel Grieken land
erst een hittegolf waaraan
eds 13 mensen zijn overle-
meeste slachtoffers kregen
hartaanval. Een aantal
irsonen is met zonnesteek in
ekenhuizen opgenomen.
temperaturen stegen
aandagmiddag tot boven de
graden, zo deelde de poli-
in Athene mee. Het record
erd bereikt in de stad Laris-
Midden-Griekenland
aar de temperatuur tot 42
aden opliep.
Djakarta
«e-.
Bang Mady
verdient als
straattandarts
zijn kost in
Djakarta. Hij
garandeert een
pijnloze behan
deling en zijn
specialiteit is
het trekken van
pijn veroorza
kende kiezen
en tanden. Als
bewijs van zijn
vaardigheid ligt
een groot aan
tal verwijderde
elementen keu
rig uitgestald.
Gezien de hoe
veelheid zijn
zijn patiënten
duidelijk tevre
den over hem.
traaljager op
iuis gestort
ANNOVER (AP/DPA) -
en straaljager van de West-
titse luchtmacht is maan-
tgavond op een huis ge-
ort, waardoor vijf bewoners
i de twee inzittenden van
it vliegtuig om het leven
ingekomen,
straaljager raakte het huis
oefeningen in het laagvlie-
n. Volgens ooggetuigen vie-
i vermoedelijk beide moto-
n tegelijk uit en kwam het
iegtuig als een bom op het
tis terecht, dat door de ont-
offende benzine meteen in
and vloog.
'amani: oliecrisis
ordt ernstiger
ONDEN (AP) - In de ko-
ende acht of tien jaar kan
ch een zo ernstige oliecrisis
itwikkelen dat de huidige
■oblemen daarbij vergeleken
'aar een „onbelangrijke ge-
turtenis van voorbijgaande
ard" lijken, zo heeft de Sa-
fdi-Arabische olieminister
rik Ahmed Yamani gezegd,
amani sprak op een confe
ctie van Britse reders, en
f verder dat „onafwendbare
■korten aan voorraden zelfs
I in 1988 zouden kunnen op
alen", zelfs als daar nieuwe
preserves van 19 miljard
yaten per jaar bij worden ge-
oegd.
Een Nicaraguaanse vrouw in Leon zoekt steun bij haar enig over
gebleven zoon na een raketaanval waarbij zij haar dochter en moe
der verloor.
SAN JOSE, MANAGUA (AP)
De Sandinistische guerril
lastrijders hebben gisteren in
het zuiden van het land een
aanval ingezet die volgens
een woordvoerder van het
Front „fundamenteel" is voor
de opmars naar de hoofdstad
Managua. Bij het dorpje La
Virgen hebben zij 600 man
samengetrokken „beschikkend
over de zwaarste wapens die
wij hebben". Tot die uitrus
ting behoren gepantserde
voertuigen die veroverd wer
den op de Nationale Garde.
Door de Nicaraguaanse radio
is gisteren meegedeeld dat
een groep van 3000 militairen
naar het zuiden is gezonden
om de opmars van de Sandi
nisten tot staan te brengen.
Toestellen van de Nicaragu
aanse luchtmacht en troepen
van de Nationale Garde heb
ben gisteren een belangrijke
aanval ingezet op de posities
van het Sandinistisch Front
in de arme wijken van het
oostelijk deel van Managua.
Een regeringsfunctionaris zei
gisteren dat hij spoedig hoop
te dat de stad van Sandinis
ten zou worden gezuiverd.
Volgens betrouwbare bronnen
trekken de Sandinisten zich
echter doelbewust terug uit
de hoofdstad en gaan zij naar
de in het zuiden van het land
gelegen stad Rivas. Het front
heeft aangekondigd dat de
voorlopige regering in Rivas
zal worden gevestigd.
In het zondag na zware strijd
ingenomen Leon stelden de
Sandinisten gisteren de eerste
revolutionaire raad in hun
land in.
De 25 Nederlanders die op
het ogenblik in het door bur
geroorlog geteisterde Nicara
gua verblijven, hebben geen
van allen nog de wens te ken
nen gegeven het land te ver
laten.
De vaste kamercommissies voor buitenlandse zaken en justitie spreken
vandaag met minister Van der Klaauw en staatssecretaris Haars over de
positie van de christelijke Turken in ons land. Centraal staat daarbij de
vraag of deze mensen in aanmerking komen voor de status van politiek
vluchteling, een zaak waarover drs. Harry van Mierlo geen twijfel laat be
staan. Vandaag zijn tweede artikel over de toestand waarin de christenen
in Turkije proberen te overleven (zijn eerste artikel in de krant van giste
ren).
(Door drs. Harry van Mierlo)
Het terugsturen van Turkse Christe
nen die illegaal'in ons land verblij
ven is onmenselijk. Het mag dan zo
zijn, dat de Turkse premier zegt, dat
deze mensen bij hun terugkeer geen
strobreed in de weg wordt gelegd, in
feite komen deze mensen in Istanboel
terecht in een ghetto. Daar worden ze
bedreigd met vervolging. Er is boven
dien een schreeuwende armoede en in
de opeengepakte woningen heersen al
lerlei ziektes. Wie het gezien heeft,
zal ermee instemmen dat één jaar in
de St. Jan in Den Bosch beter is dan
één dag in Istanboel.
Er is trouwens nog iets. Burgers van
de Turkse nationaliteit die in een an
der land om asyl vragen, kunnen bij
terugkeer naar Turkije gearresteerd
worden en veroordeeld tot een gevan
genisstraf van maximaal 5 jaar, als
bewezen kan worden dat zij zich bij
hun asyl aanvrage beroepen hebben op
het motief dat ze in Turkije aan ver
volging zouden blootstaan, of op an
dere wijze „de Turkse staat in discre-
diet hebben gebracht".
Het is dus zo, dat niet alleen vervol
ging dreigt in algemene zin, maar ook
een „rechtsvervolging" die geen
rechtsvervolging is.
Wat is vervolging?
Het Hoge Commissariaat voor Vluch
telingen van de Verenigde Naties, ge
vestigd te Genève hanteert twee rich
tlijnen om te bepalen wie de status
van „vluchteling" krijgen. Die richtlij
nen zijn de Conventie van 1951 en het
protocol van 1967. De Conventie van
1951 beschrijft dat „gegronde vrees
voor vervolging" de kern is van het
begrip „vervolging".
Het is dus niet zo, dat de vervolging
een feit moet zijn, wil iemand ergens
kunnen aankloppen met het verzoek:
help me, want ik word vervolgd; het
is voldoende als iemand kan zeggen:
ik heb gegronde redenen om te vrezen
dat ik vervolgd word.
De opstellers van de Conventie van
1951 hebben terecht het criterium „ge
gronde vrees voor vervolging" geno
men en niet de vervolging als feit,
omdat in dat laatste geval voor de
meeste vervolgden de hulp te laat zou
komen. Intussen is het natuurlijk bij
zonder moeilijk om objectief aan te
tonen, dat de vrees om vervolgd te
worden gegrond is.
Iemand die vrees heeft, ervaart iets
binnen zijn subjectieve beleving. Of
daar een objectieve grond voor is, ligt
dan aan feiten in zijn omgeving. Laat
je nu de christen Turken aan het
woord, die hier in ons land om asyl
vragen, dan loop je natuurlijk de kans
dat zij met sterke verhalen komen om
hun vrees voor vervolging te illustre
ren.
Wat moet je daar nu van geloven?
Het antwoord lijkt eenvoudig. Je
stuurt wat waarnemers naar Oost
Turkije en naar Istanboel om te kij
ken wat ervan waar is. Dat dit veel
moeilijker is dan het op het eerste ge
zicht lijkt, weet ik persoonlijk maar al
te goed. Je kunt ook niet éven gaan
kijken, of „ze" bezig zijn ergens men
sen uit hun huis te jagen, of net, als
jij er aan komt, er met de buit van
door gaan. Zo gaat dat natuurlijk niet
en daarom is het ook onzinnig om er
mensen op af te sturen. Ooggetuigen
zijn per definitie niet degenen die op
zettelijk gaan kijken.
Alleen als je in zo'n gemeenschap jaar
na jaar komt, als je er de mensen en
de omstandigheden kent, de taal
spreekt, de verschillen kunt waarne
men, pas dAn kan er een objectief
verslag komen. Als van verschillende
waarnemers over een langer tijdperk
de gegevens verzameld worden, kan
uit het totaalbeeld het vervolging
sbeeld worden geschetst Zover zijn de
diverse Europese vluchtelingenorgani
saties intussen en de schrijver dezes is
de samensteller van dat samenvatten
de rapport, waaruit het beeld van de
vervolging van de Turkse christenen
levensgroot oprijst
En toch moet ik getuigen van grote
moeilijkheden bij het hard maken van
de feiten van de vervolging. De doden
kunnen niets meer zeggen en de le
venden die er wèl over kunnen pra
ten, hebben het dan net nog niet mee
gemaakt.
Je kunt de gegevens statistisch ver
werken. Het onverantwoordelijke daar
van is, dat je dan veel te lang moet
wachten. Als het uit de cijfers moet
blijken, dat er vervolging is, zijn er
veel te veel ment en aan gegaan.
We hébben echter toch zoiets. Van
tien dorpen in Zuidoost-Turkije be
staat van het voorkomen van gewelda-
digheden een statistiek, waaruit blijkt
dat het aantal gewelddaden in de ja
ren 1978 en 1979 sterk is toegenomen.
Daarbij moet men bedenken, dat de
toename in de loop der jaren gepaard
gaat met een afname van de bevol
king. Het zijn dus steeds kleiner aan
tallen christenen, die heviger te lijden
hebben van de vormen van geweld die
hier opgesomd worden.
Wat getallen in zo'n statistiek onthul
len en verbergen, wordt even duide
lijk, als. we weten, dat een getelde
diefstal van vee in 1978 in één be
paald dorp 160 christelijke families
van al hun vee beroofde!
Die tien onderzochte dorpen hadden
in 1975 een christelijke bevolking van
ongeveer 4000 families. Daarvan zijn
niet meer dan 800 families over. Koer
denfamilies hebben zich meester ge
maakt van de huizen en akkers. Uit
veiligheidsoverwegingen voor die 800
families kan ik in dit artikel de na
men van deze dorpen niet vermelden.
Maar er zijn nog tientallen dorpen,
waarvan dezelfde geschiedenis kan
worden opgetekend.
Ook in Istanboel
De overgrote meerderheid van de
mensen kan dan weer de vraag ge
steld worden: worden zij in Istanboel
dan óók vervolgd?.
Stel nu eens, dat je het volgende mee
moet maken. Je bent gevlucht uit
Oost Turkije. Je tante is bij een vuur
gevecht door haar long geschoten en
op het nippertje gered door een ope
ratie. Je dochter is ontvoerd en nooit
teruggekomen. Je vee is gestolen, hon
derd stuks schapen zijn verdwenen. Je
hebt je huis en je akkers voor een
habbekrats moeten verkopen, omdat
je er toch uitgezet zou worden, waar
schijnlijk met verlies van je leven. Nu
zit je in Istanboel in armoede, verkrot
ting, met ziekte en misere. En dan
komt er op een avond bezoek. Het is
de zoon van het koerdische stam
hoofd, die je kent van het land waar
je vandaan komt. Die agha heeft niet
verhinderd, dat je alles kwijt raakte.
Misschien heeft hij er wel de hand in'
gehad. En nou zegt die bezoeker, dat
je hem duizend gulden moet geven,
omdat anders je oom en je tante die
daar als oude mensen zijn blijven zit
ten, eraan gaan.
Is er dan gerechtvaardigde vrees voor
vervolging, ja of nee? Daar moet dan
ook een statistiek van komen.... En zo
gaan we maar door. Onze staatssecre
taris van Justitie wil per geval kijken
of er sprake is van persoonlijk onder
vonden schrijnend leed.
't Is mooi bedacht, maar we kennen
al een Conventie van Genève van
1951, die spreekt van gegronde vrees
voor vervolging.
Is hard te maken, dat in Istanboel de
christenen vervolgd worden? Ja! En
daar hebben we al veel te veel tijd
aan besteed. In die tijd hadden hon
derden mensen gered kunnen worden.
Terreur
Zoals ik in het vorige artikel heb be
toogd, is de situatie in Istanboel veel
erger dan in Zuidoost-Turkije, want in
Istanbul staan de Christenen (tezamen
met andere groepen, óók niet-christe-
nen) bovendien bloot aan de terreur
van de Grijze Wolven, de gewapende
bendes van de fascisten. En daar
komt dan bij, dat de positie van de
christenen zwakker wordt, doordat zij
uitgebuit worden door de islamitische
huiseigenaren, door geldschieters die
vruchteloze reizen naar Europa finan
cieren, terwijl zij door de ellende en
door werkeloosheid en slechte woo
nomstandigheden verzieken en verpau
peren.
De conclusie moet zijn: er is vervol
ging in Zuidoost-Turkije en dubbele
vervolging onder verzwaarde leefom
standigheden in Istanboel.
Doodvonnissen
in Florida
TALHASSEE (AFP/AP) De
gouverneur van de Ameri
kaanse staat Florida, Bob
Graham, heeft gisteren de or
ders getekend voor de te
rechtstelling van twee man
nen die wegens moord ter
dood zijn veroordeeld. De
doodvonnissen van Robert
Sullivan en Charles Profitt
worden 27 juni bij zonsop
gang op de electrische stoel
voltrokken.
John Spenkeling werd vorige
maand eveneens in de staat
Florida terechtgesteld. Hij
was de eerste ter dood ver
oordeelde sinds 1967 die tegen
zijn zin in werd geëxecuteerd.
Sullivan werd destijds schul
dig bevonden aan moord op
een restauranthouder, terwijl
Profitt werd veroordeeld we
gens moord op een sporttrai-
ner. Dit laatste geval was in
1976 in Florida aanleiding de
doodstraf opnieuw in te voe
ren.
V S-deskundigen
weer in Iran
TEHERAN (Reuter/AFP)
Sinds een week bevinden ach
ongeveer 40 Amerikaanse mi
litaire deskundigen en techni
ci in Iran om te helpen bij
het onderhoud en het uitvoe
ren van reparatie aan Iraanse
jachtvlfegtuigen en bommen
werpers van de types Phan
tom, *f-4' en 'f-5' en Tomcat
'f-14' en transporttoestellen
Hercules 'c-130' alsmede an
der vliegend materieel dat in
de Verenigde Staten is aange
kocht Dit is gisteren van we
lingelichte zijde in Teheran
vernomen.
advertenties
Stuur bloemen als
teken van leven
Fleurop interflora
staat garant voor
uw Oloemengroet
Koninginne
gracht 13S.
2514 am Den Haag
89*
Alleen voor Melkunie-of Menken Landbouw produkten.
BEIROET (UPC) Syrië en Irak, gedurende lange tijd Arabi
sche rivalen aan Israëls noordgrens, hebben gisteren hun top
conferentie besloten met het principebesluit op te gaan in één
enkele staat
De Iraakse minister van voorlichting, Saad Kassem Hammoe-
di, zei op een persconferentie in Bagdad: „Irak en Syrië heb
ben besloten één enkele staat te vormen, met een centrale re
gering, één staatshoofd, een kabiriet, een krijgsmacht een en-
volkslied".
Maar hij voegde er volgens de lezing van het Iraakse persbu
reau aan toe dat er nog één zaak te regelen viel: de constituti
onele grondslag voor zulk een eenwording, wat er op neer
komt dat van een echte fusie geen sprake is. Maar: „Syrië en
Irak zijn vastbesloten de eenheid zo gauw mogelijk haar be
slag te geven".
President Al-Bakr van Irak noemde de totstandkoming van
het fusiebesluit „wederom een glorieuze dag uit de geschiede-
rus van onze grote natie".
Hij zei dat Syrië en Irak door het ondertekenen van het ak
koord „ingaan op de roep van het pan-Arabisme".
„Elke stap die wij op de weg van arabische eenheid zetten, is
een verovering van de Arabische rechten in het land Palestina
en de (bezette) arabische gebieden", aldus de Iraakse presi
dent