rotere precisie kernwapens verhoogt risico kernoorlog Sandinisten zetten nieuw offensief in Turkse christenen staat in Istanboel ghetto te wachten Hopjesvla halve liter tijdelijk ,eider Afghanistan n benarde positie UtTh A )oden door ïitte in yriekenland TERUGSTUREN IS ONMENSELIJK Syrië en Irak in principe éën land Buitenland LEIDSE COURANT WOENSDAG 20 JUN11979 4&NDEN/PARIJS Door het verbe- in van kwaliteit en precisie van strategische wapens van de grote igendheden, wordt het risico van in kernoorlog steeds groter, zo luidt conclusie in het jaarboek van het kende Zweedse instituut voor vre- sonderzoek SIPRI. Een fractie van huidige arsenaal aan kernwapens al voldoende om een eind te ma- aan alle beschaving op het iWdelijk halfrond. Bij gebruikma- ng van dat arsenaal zouden nog ds vele miljoenen mensen op het idelijk halfrond sterven ten gevolge n radio-actieve neerslag. Volgens PRI is het onwaarschijnlijk dat ILT-2, het door Carter en Brezjnev idertekende verdrag ter beperking in de strategische kernbewapening, eg$» lesl irgi de kernpotentiëlen van de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie in belangrij ke mate zal afremmen. SIPRI baseert zijn conclusie op de overweging dat naarmate de precisie van de raketten groter wordt, de na druk steeds meer gaat liggen op ker nonderzeeërs en minder op te land ge ïnstalleerde lanceerinstallaties. De be strijding van dergelijke onderzeeërs le vert extra gevaar op, omdat het risico van schade aan de bevolking en daar door dat van een algehele vergelding daarna veel kleiner is. De verleiding om de eerste klap uit te delen zonder de bevolking te treffen wordt danook groter. Een andere gevaarlijke ontwikkeling die SIPRI als mogelijkheid signaleert is die van systemen in de ruimte die ballistische raketten in de vlucht moe ten kunnen onderscheppen en waarbij gebruik gemaakt zou kunnen worden van sterke laser- en deeltjesstralen. Het zoeken naar een antwoord voor een doeltreffende ballistische defensie zou het denken in termen van ker noorlogvoering aanmoedigen, aldus SI PRI, dat ook bezorgt de steeds verde re verbreiding van de kennis over deze materie signaleert. De Nederlandse regering heeft overi gens haar vreugde uitgesproken over het totstandkomen van SALT-2, dat „in verscheidene opzichten belangrijk" wordt genoemd, niet alleen vanwege de kwantitatieve beperkingen maar ook omdat kwalitatieve aspecten erin betrokken worden. Den Haag be schouwt SALT-2 als uitgangspunt voor onderhandelingen over verdergaande beperking van nucleaire systemen in een toekomstige SALT-3 overeen komst Volgens minister Scholten van defen sie, die gisteren in de assemblee van de Westeuropese Unie aankondigde dat „zeer binnenkort" een beslissing te verwachten is over de legering van een tweede brigade in West-Duitsland, is het niet te verwachten dat de Ame rikaanse Senaat het SALT-akkoord zal afkeuren. Minister Scholten legde sterk de nadruk op de koppeling tus sen de tactische (n Europa gelegerde) kernwapens en de strategische (de in tercontinentale). LAMABAD fUPI) De mohammedaanse opstandelingen in fgahanistan hebben de pro-communistische leider Noor Mo- aed Taraki zodanig in het nauw gebracht dat hij zijn heeft moeten verlaten. Hij heeft zijn toevlucht gezocht een kazerne, aldus de opstandelingen. olgens diplomaten in de bergrepubliek is meer dan de helft jn het grondgebied niet langer in handen van de regering-Ta- ki. radio in Kaboel heeft gisteren gemeld dat Taraki bepaald et anti-mohammedaans is, maar dat hij slechts een einde wil laken aan de onderlinge uitbuiting van mensen. De opstande- ïgen zeggen dat de regering moskeeën heeft geplunderd. lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllttlllllll Amerikaanse passagiers: Opheffen vliegverbod )C-10 onverantwoordelijk' 'ASHINGTON Het besluit van tal van Europese lucht- lartmaatschappijen om weer normaal met de DC-10 te gaan iegen is door de Amerikaanse vereniging van vliegtuigpas- giers een „maatregel genoemd die getuigt van een onver- ïtwoordelijkheid die zijn weerga in de geschiedenis van de chtvaart niet kent". olgens de vereniging is op geen enkele wijze bewezen dat na :t ernstige ongeluk in Chicago het leven van passagiers niet inieuw in gevaar zal komen. In de V.S. en in Canada blijft jor de DC-10 nog een vliegverbod bestaan. De DC-10's van Europese luchtvaartmaatschappijen mogen er niet landen, 'el mogen zij van de Amerikaanse luchtvaartdienst van het imerikaanse luchtruim gebruik maken. Voor een subcommis- e van het Huis van Afgevaardigden is opnieuw verklaard dat rkeerde onderhoudswerkzaamheden ten grondslag liggen aan ramp met de DC-10 in Chicago. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII THENE (AP/DPA) In ijwel geheel Grieken land erst een hittegolf waaraan eds 13 mensen zijn overle- meeste slachtoffers kregen hartaanval. Een aantal irsonen is met zonnesteek in ekenhuizen opgenomen. temperaturen stegen aandagmiddag tot boven de graden, zo deelde de poli- in Athene mee. Het record erd bereikt in de stad Laris- Midden-Griekenland aar de temperatuur tot 42 aden opliep. Djakarta «e-. Bang Mady verdient als straattandarts zijn kost in Djakarta. Hij garandeert een pijnloze behan deling en zijn specialiteit is het trekken van pijn veroorza kende kiezen en tanden. Als bewijs van zijn vaardigheid ligt een groot aan tal verwijderde elementen keu rig uitgestald. Gezien de hoe veelheid zijn zijn patiënten duidelijk tevre den over hem. traaljager op iuis gestort ANNOVER (AP/DPA) - en straaljager van de West- titse luchtmacht is maan- tgavond op een huis ge- ort, waardoor vijf bewoners i de twee inzittenden van it vliegtuig om het leven ingekomen, straaljager raakte het huis oefeningen in het laagvlie- n. Volgens ooggetuigen vie- i vermoedelijk beide moto- n tegelijk uit en kwam het iegtuig als een bom op het tis terecht, dat door de ont- offende benzine meteen in and vloog. 'amani: oliecrisis ordt ernstiger ONDEN (AP) - In de ko- ende acht of tien jaar kan ch een zo ernstige oliecrisis itwikkelen dat de huidige ■oblemen daarbij vergeleken 'aar een „onbelangrijke ge- turtenis van voorbijgaande ard" lijken, zo heeft de Sa- fdi-Arabische olieminister rik Ahmed Yamani gezegd, amani sprak op een confe ctie van Britse reders, en f verder dat „onafwendbare ■korten aan voorraden zelfs I in 1988 zouden kunnen op alen", zelfs als daar nieuwe preserves van 19 miljard yaten per jaar bij worden ge- oegd. Een Nicaraguaanse vrouw in Leon zoekt steun bij haar enig over gebleven zoon na een raketaanval waarbij zij haar dochter en moe der verloor. SAN JOSE, MANAGUA (AP) De Sandinistische guerril lastrijders hebben gisteren in het zuiden van het land een aanval ingezet die volgens een woordvoerder van het Front „fundamenteel" is voor de opmars naar de hoofdstad Managua. Bij het dorpje La Virgen hebben zij 600 man samengetrokken „beschikkend over de zwaarste wapens die wij hebben". Tot die uitrus ting behoren gepantserde voertuigen die veroverd wer den op de Nationale Garde. Door de Nicaraguaanse radio is gisteren meegedeeld dat een groep van 3000 militairen naar het zuiden is gezonden om de opmars van de Sandi nisten tot staan te brengen. Toestellen van de Nicaragu aanse luchtmacht en troepen van de Nationale Garde heb ben gisteren een belangrijke aanval ingezet op de posities van het Sandinistisch Front in de arme wijken van het oostelijk deel van Managua. Een regeringsfunctionaris zei gisteren dat hij spoedig hoop te dat de stad van Sandinis ten zou worden gezuiverd. Volgens betrouwbare bronnen trekken de Sandinisten zich echter doelbewust terug uit de hoofdstad en gaan zij naar de in het zuiden van het land gelegen stad Rivas. Het front heeft aangekondigd dat de voorlopige regering in Rivas zal worden gevestigd. In het zondag na zware strijd ingenomen Leon stelden de Sandinisten gisteren de eerste revolutionaire raad in hun land in. De 25 Nederlanders die op het ogenblik in het door bur geroorlog geteisterde Nicara gua verblijven, hebben geen van allen nog de wens te ken nen gegeven het land te ver laten. De vaste kamercommissies voor buitenlandse zaken en justitie spreken vandaag met minister Van der Klaauw en staatssecretaris Haars over de positie van de christelijke Turken in ons land. Centraal staat daarbij de vraag of deze mensen in aanmerking komen voor de status van politiek vluchteling, een zaak waarover drs. Harry van Mierlo geen twijfel laat be staan. Vandaag zijn tweede artikel over de toestand waarin de christenen in Turkije proberen te overleven (zijn eerste artikel in de krant van giste ren). (Door drs. Harry van Mierlo) Het terugsturen van Turkse Christe nen die illegaal'in ons land verblij ven is onmenselijk. Het mag dan zo zijn, dat de Turkse premier zegt, dat deze mensen bij hun terugkeer geen strobreed in de weg wordt gelegd, in feite komen deze mensen in Istanboel terecht in een ghetto. Daar worden ze bedreigd met vervolging. Er is boven dien een schreeuwende armoede en in de opeengepakte woningen heersen al lerlei ziektes. Wie het gezien heeft, zal ermee instemmen dat één jaar in de St. Jan in Den Bosch beter is dan één dag in Istanboel. Er is trouwens nog iets. Burgers van de Turkse nationaliteit die in een an der land om asyl vragen, kunnen bij terugkeer naar Turkije gearresteerd worden en veroordeeld tot een gevan genisstraf van maximaal 5 jaar, als bewezen kan worden dat zij zich bij hun asyl aanvrage beroepen hebben op het motief dat ze in Turkije aan ver volging zouden blootstaan, of op an dere wijze „de Turkse staat in discre- diet hebben gebracht". Het is dus zo, dat niet alleen vervol ging dreigt in algemene zin, maar ook een „rechtsvervolging" die geen rechtsvervolging is. Wat is vervolging? Het Hoge Commissariaat voor Vluch telingen van de Verenigde Naties, ge vestigd te Genève hanteert twee rich tlijnen om te bepalen wie de status van „vluchteling" krijgen. Die richtlij nen zijn de Conventie van 1951 en het protocol van 1967. De Conventie van 1951 beschrijft dat „gegronde vrees voor vervolging" de kern is van het begrip „vervolging". Het is dus niet zo, dat de vervolging een feit moet zijn, wil iemand ergens kunnen aankloppen met het verzoek: help me, want ik word vervolgd; het is voldoende als iemand kan zeggen: ik heb gegronde redenen om te vrezen dat ik vervolgd word. De opstellers van de Conventie van 1951 hebben terecht het criterium „ge gronde vrees voor vervolging" geno men en niet de vervolging als feit, omdat in dat laatste geval voor de meeste vervolgden de hulp te laat zou komen. Intussen is het natuurlijk bij zonder moeilijk om objectief aan te tonen, dat de vrees om vervolgd te worden gegrond is. Iemand die vrees heeft, ervaart iets binnen zijn subjectieve beleving. Of daar een objectieve grond voor is, ligt dan aan feiten in zijn omgeving. Laat je nu de christen Turken aan het woord, die hier in ons land om asyl vragen, dan loop je natuurlijk de kans dat zij met sterke verhalen komen om hun vrees voor vervolging te illustre ren. Wat moet je daar nu van geloven? Het antwoord lijkt eenvoudig. Je stuurt wat waarnemers naar Oost Turkije en naar Istanboel om te kij ken wat ervan waar is. Dat dit veel moeilijker is dan het op het eerste ge zicht lijkt, weet ik persoonlijk maar al te goed. Je kunt ook niet éven gaan kijken, of „ze" bezig zijn ergens men sen uit hun huis te jagen, of net, als jij er aan komt, er met de buit van door gaan. Zo gaat dat natuurlijk niet en daarom is het ook onzinnig om er mensen op af te sturen. Ooggetuigen zijn per definitie niet degenen die op zettelijk gaan kijken. Alleen als je in zo'n gemeenschap jaar na jaar komt, als je er de mensen en de omstandigheden kent, de taal spreekt, de verschillen kunt waarne men, pas dAn kan er een objectief verslag komen. Als van verschillende waarnemers over een langer tijdperk de gegevens verzameld worden, kan uit het totaalbeeld het vervolging sbeeld worden geschetst Zover zijn de diverse Europese vluchtelingenorgani saties intussen en de schrijver dezes is de samensteller van dat samenvatten de rapport, waaruit het beeld van de vervolging van de Turkse christenen levensgroot oprijst En toch moet ik getuigen van grote moeilijkheden bij het hard maken van de feiten van de vervolging. De doden kunnen niets meer zeggen en de le venden die er wèl over kunnen pra ten, hebben het dan net nog niet mee gemaakt. Je kunt de gegevens statistisch ver werken. Het onverantwoordelijke daar van is, dat je dan veel te lang moet wachten. Als het uit de cijfers moet blijken, dat er vervolging is, zijn er veel te veel ment en aan gegaan. We hébben echter toch zoiets. Van tien dorpen in Zuidoost-Turkije be staat van het voorkomen van gewelda- digheden een statistiek, waaruit blijkt dat het aantal gewelddaden in de ja ren 1978 en 1979 sterk is toegenomen. Daarbij moet men bedenken, dat de toename in de loop der jaren gepaard gaat met een afname van de bevol king. Het zijn dus steeds kleiner aan tallen christenen, die heviger te lijden hebben van de vormen van geweld die hier opgesomd worden. Wat getallen in zo'n statistiek onthul len en verbergen, wordt even duide lijk, als. we weten, dat een getelde diefstal van vee in 1978 in één be paald dorp 160 christelijke families van al hun vee beroofde! Die tien onderzochte dorpen hadden in 1975 een christelijke bevolking van ongeveer 4000 families. Daarvan zijn niet meer dan 800 families over. Koer denfamilies hebben zich meester ge maakt van de huizen en akkers. Uit veiligheidsoverwegingen voor die 800 families kan ik in dit artikel de na men van deze dorpen niet vermelden. Maar er zijn nog tientallen dorpen, waarvan dezelfde geschiedenis kan worden opgetekend. Ook in Istanboel De overgrote meerderheid van de mensen kan dan weer de vraag ge steld worden: worden zij in Istanboel dan óók vervolgd?. Stel nu eens, dat je het volgende mee moet maken. Je bent gevlucht uit Oost Turkije. Je tante is bij een vuur gevecht door haar long geschoten en op het nippertje gered door een ope ratie. Je dochter is ontvoerd en nooit teruggekomen. Je vee is gestolen, hon derd stuks schapen zijn verdwenen. Je hebt je huis en je akkers voor een habbekrats moeten verkopen, omdat je er toch uitgezet zou worden, waar schijnlijk met verlies van je leven. Nu zit je in Istanboel in armoede, verkrot ting, met ziekte en misere. En dan komt er op een avond bezoek. Het is de zoon van het koerdische stam hoofd, die je kent van het land waar je vandaan komt. Die agha heeft niet verhinderd, dat je alles kwijt raakte. Misschien heeft hij er wel de hand in' gehad. En nou zegt die bezoeker, dat je hem duizend gulden moet geven, omdat anders je oom en je tante die daar als oude mensen zijn blijven zit ten, eraan gaan. Is er dan gerechtvaardigde vrees voor vervolging, ja of nee? Daar moet dan ook een statistiek van komen.... En zo gaan we maar door. Onze staatssecre taris van Justitie wil per geval kijken of er sprake is van persoonlijk onder vonden schrijnend leed. 't Is mooi bedacht, maar we kennen al een Conventie van Genève van 1951, die spreekt van gegronde vrees voor vervolging. Is hard te maken, dat in Istanboel de christenen vervolgd worden? Ja! En daar hebben we al veel te veel tijd aan besteed. In die tijd hadden hon derden mensen gered kunnen worden. Terreur Zoals ik in het vorige artikel heb be toogd, is de situatie in Istanboel veel erger dan in Zuidoost-Turkije, want in Istanbul staan de Christenen (tezamen met andere groepen, óók niet-christe- nen) bovendien bloot aan de terreur van de Grijze Wolven, de gewapende bendes van de fascisten. En daar komt dan bij, dat de positie van de christenen zwakker wordt, doordat zij uitgebuit worden door de islamitische huiseigenaren, door geldschieters die vruchteloze reizen naar Europa finan cieren, terwijl zij door de ellende en door werkeloosheid en slechte woo nomstandigheden verzieken en verpau peren. De conclusie moet zijn: er is vervol ging in Zuidoost-Turkije en dubbele vervolging onder verzwaarde leefom standigheden in Istanboel. Doodvonnissen in Florida TALHASSEE (AFP/AP) De gouverneur van de Ameri kaanse staat Florida, Bob Graham, heeft gisteren de or ders getekend voor de te rechtstelling van twee man nen die wegens moord ter dood zijn veroordeeld. De doodvonnissen van Robert Sullivan en Charles Profitt worden 27 juni bij zonsop gang op de electrische stoel voltrokken. John Spenkeling werd vorige maand eveneens in de staat Florida terechtgesteld. Hij was de eerste ter dood ver oordeelde sinds 1967 die tegen zijn zin in werd geëxecuteerd. Sullivan werd destijds schul dig bevonden aan moord op een restauranthouder, terwijl Profitt werd veroordeeld we gens moord op een sporttrai- ner. Dit laatste geval was in 1976 in Florida aanleiding de doodstraf opnieuw in te voe ren. V S-deskundigen weer in Iran TEHERAN (Reuter/AFP) Sinds een week bevinden ach ongeveer 40 Amerikaanse mi litaire deskundigen en techni ci in Iran om te helpen bij het onderhoud en het uitvoe ren van reparatie aan Iraanse jachtvlfegtuigen en bommen werpers van de types Phan tom, *f-4' en 'f-5' en Tomcat 'f-14' en transporttoestellen Hercules 'c-130' alsmede an der vliegend materieel dat in de Verenigde Staten is aange kocht Dit is gisteren van we lingelichte zijde in Teheran vernomen. advertenties Stuur bloemen als teken van leven Fleurop interflora staat garant voor uw Oloemengroet Koninginne gracht 13S. 2514 am Den Haag 89* Alleen voor Melkunie-of Menken Landbouw produkten. BEIROET (UPC) Syrië en Irak, gedurende lange tijd Arabi sche rivalen aan Israëls noordgrens, hebben gisteren hun top conferentie besloten met het principebesluit op te gaan in één enkele staat De Iraakse minister van voorlichting, Saad Kassem Hammoe- di, zei op een persconferentie in Bagdad: „Irak en Syrië heb ben besloten één enkele staat te vormen, met een centrale re gering, één staatshoofd, een kabiriet, een krijgsmacht een en- volkslied". Maar hij voegde er volgens de lezing van het Iraakse persbu reau aan toe dat er nog één zaak te regelen viel: de constituti onele grondslag voor zulk een eenwording, wat er op neer komt dat van een echte fusie geen sprake is. Maar: „Syrië en Irak zijn vastbesloten de eenheid zo gauw mogelijk haar be slag te geven". President Al-Bakr van Irak noemde de totstandkoming van het fusiebesluit „wederom een glorieuze dag uit de geschiede- rus van onze grote natie". Hij zei dat Syrië en Irak door het ondertekenen van het ak koord „ingaan op de roep van het pan-Arabisme". „Elke stap die wij op de weg van arabische eenheid zetten, is een verovering van de Arabische rechten in het land Palestina en de (bezette) arabische gebieden", aldus de Iraakse presi dent

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 7