BS
deTijd
m
m
HP
NIEUWSNET
lal
Loek Dikker verloochent Europese komaf niet
Elektronische
muziek in
ontwikkeling
Schönbergs Kammersymphonie
maakt voor groot orkest veel indruk
Stijgende
lijn in
beursomzet
KORTWEG
KUNST/BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 7 JUN11979 PAGINA 7
Echte big bands zijn in Nederland
een bijna onbestaanbare zaak, van
daar dat een optreden van „The Wa
terland Big Band" binnen het Hol
land Festival (al heeft het optreden
daar nauwelijks iets mee te maken)
in elk geval de moeite waard is.
Zo'n big band is een unicum, een
initiatief om in in ere te houden.
Loek Dikker, in Den Haag eigenlijk
een onbekende ondanks z'n eigen
platen-label en optredens door den
lande, claimt voor zijn activiteiten
eenzelfde positie als die van Willem
Breuker. Dat gaat niet helemaal op:
Loek Dikker zelf zegt: „Breuker en
ik staan aan twee zeer verschillende
zaken. Onze wortels zitten meer in
de jazzmuziek-pur sang, al kan je
natuurlijk je Europese komaf nooit
verloochenen".
iteenlopende musici als Leo van
Oostrom en Keshavan Maslak op alt
sax, Fred Leeflang op tenorsax, Gijs
Henfriks op bariton sax, Frank
Grassop en Charles Green op trom
pet (Boy Raaymakers was even met
Willem Breuker uit), Nils Lundgren,
Geerhard Zwiersen Frans van Luin
op trombone, Jeroen Goldsteen vi
brafoon, Mark Miller bas. Loek Dik
ker zat aan de piano.
Wat die combinatie bracht was een
voor de jazz erg belangrijke benade
ring. Alle stromingen waren verte
genwoordigd, van „free" tot en met
veel meer gebonden uitingen. Loek
Dikker was met zijn twee lange ei
gen nummers duidelijk aanwezig,
soms met een te veel aan solisten,
soms met een te studieuze opzet,
maar voortdurend bewust bezig aan
de wortels van zijn muziek. Interes
sant werk.
BERTJANSMA
„La voix des voices": de stem van de wegen.
Deze Franse woordspeling is de titel van een
overzicht van de ontwikkeling van de elektroni
sche muziek die nog nauwelijks dertig jaar oud
is maar al een bewogen geschiedenis met veel
ups and downs achter de rug heeft. De woord
speling wordt duidelijker als men „wegen" ver
vangt door „geluidsbanden". Zonder geluidsban
den immers had de Franse ingenieur Pierre
Schaeffer in 1948 niet zijn concrete muziek kun
nen demonstreren en had zich daaruit niet de
elektronische muziek kunnen ontwikkelen. Ook
de computermuziek die er nu vaak aan wordt
gekoppeld, had dan niet kunnen ontstaan.
Het overzicht waarvan hier sprake is en dat in
het Holland Festivalzicht- en hoorbaar wordt
gemaakt, is samengesteld door de Italiaanse
componist Luciano Berio, die zich in 1953 in Mi
laan en later bij de radio aldaar met dit soort
muziek ging bezighouden en nu betrokken is bij
de jongste ontwikkeling zoals die zich afspelen
in het nieuwe Centre Pompidou in Parijs, waar
deze collage van beelden en klanken ook is ver
vaardigd.
Aan de hand van uitspraken van pioniers als de
Belg Pousseur, de Duitser Stockhausen, de
Fransman Boulez, de Italiaan Maderna en vele
anderen, en natuurlijk ook met voorbeelden uit
hun composities, probeert Berio uit te leggen
hoe deze muziek, die karakteristiek is voor de
tweede helft van onze eeuw, ontstond en verder
groeide, ten dele zelfstandig, ten dele in samen
hang met „gewone" muziek.
Men moet behoorlijk Engels en Frans kennen
om het voornaamste te kunnen opvangen. De ge
sproken teksten worden vaak wel in vertaling
geprojecteerd, maar die zijn niet zo vlot te lezen
want er kunnen tot twintig dia's tegelijk op het
geweldige doek verschijnen. Luisteren naar een
tekst en tegelijk luisteren naar een fragment mu
ziek is al moeilijk maar het wordt onmogelijk
als het gepaard moet gaan met kijken naar
fraaie collages van beelden. Of het geheel veel
informatieve waarde heeft, lijkt daarom nogal
twijfelachtig. Wie het echter wil proberen, kan 9
juni 's avonds en 10 juli nog vier keer overdag
terecht in de Kleine Zaal van de Rotterdamse
Doelen.
Festival-voorttelling
'Wildente' afgelast
DEN HAAG De voorstelling van
Die Wildente, die het Württember-
gisches Staatstheater morgen in
het kader van het Holland Festival
in de Koninklijke Schouwburg zou
geven, kan geen doorgang vinden,
wegens ziekte van de hoofdrolspe-
Na het zwakke en rommelige openingsconcert,
waarmee het Residentie-Orkest Schönberg geen
dienst bewees, is de tweede avond van de aan
hem gewijde cyclus gelukkig veel beter en overtui-
beheerste zowel de materie als het ensemble zodat
de uitvoering van de eerste „Kammersymphonie"
een belevenis werd.
Het stuk werd niet gegeven in de oorspronkelijke
instrumentatie voor kleine bezettifng (uit 1906) en
ook niet in de eerste versie voor groot orkest (uit
1922), die beide zijn gepubliceerd" maar de compo
nist kennelijk niet helemaal bevredigden. In 1935
maakte hij een derde lezing, de tweede dus voor
groot orkest, waarin nevenstemmen, soms met een
begeleidende functie, werden toegevoegd. Het werk
is er gemakkelijker speelbaar, overzichtelijker en
toegankelijker door geworden maar het belangrijk
ste is, dat de laat-romantische passie een adequater
verschijningsvorm kreeg. In de kleinere bezetting,
en ook in de eerste symfonische versie, wordt bij
het opvoeren van de innerlijke spanning zowel de
klank als de dynamiek gauw te hard, soms zelfs te
agressief en krijgt de dirigent de neiging de tempi
te zeer op te voeren. Daarvan was nu nergens in
overdreven zin sprake. Het was en bleef „bezeten
lyriek" met passages die aan Mahler of Richard
Strauss deden denken maar ook veel wat onver
vreemdbaar Schönberg was.
Ook in het monodrama „Erwartung" zorgde Al-
brecht voor een goede expressieve weergave van de
orkestpartij maar hier had hij de handicap dat een
concertuitvoering moet achterblijven bij een sceni
sche vertolking. Bovendien was de soliste Colette
Lorand ziek, zodat de Amerikaanse Janis Martin
moest inspringen. Zij deed dat alleszins respectabel
en zette haar grote stem en haar dramatische
kracht volledig in, maar men miste uiteraard de
actie en mimiek van de operatragédienne die hier
onmisbaar zijn.
Het tweede bestanddeel van de avond was kamer
muziek. De uit Oostenrijkse ouders geboren maar
in Parijs geschoolde pianist Jean-Rodolphe Kars
speelde de „Klavierstücke" opus 11 en opus 23. Hij
deed dit alsof er tussen deze series geen stijlver
schil zou bestaan: heel lyrisch, heel romantisch en
met een verfijnd Frans koloriet. Bepaald wel mooi
maar stilistisch leek het mij een oneigenlijke
Schönberg. Merkwaardig genoeg kwam de pianist
heel anders voor de dag in de vrijwel zelfstandige
pianopartij van de „Phantasie" uit 1949, waarin
concertmeester Jaring Walta de vioolpartij vertolk
te. Men hoort het compacte, complexe stuk zelden
en dat is wel begrijpelijk: het is hels lastig en geeft
zich ook nog moeilijk. Alle respect voor deze inter
pretatie!
Het Nederlands Kamerkoor droeg onder leiding
van Kerry Woodward, al dan niet met medewer
king van enkele instrumentalisten, als derde be
standdeel wat vokale curiosa bij. De drie volkslied
bewerkingen zou men kunnen opvatten als conces
sies van een compromisloos kunstenaar die toch
ook aan de kost moet komen. Ze zijn niet sterk en
hadden beter achterwege kunnen blijven. Veel eige
ner zijn de vier koorwerkjes van opus 27 met
name het heel karakteristieke „Du solist nicht, du
musst". In de „Satiren" op eigen, niet bepaald in
drukwekkende teksten keert Schönberg zich tegen
collega's die uit angst „de gulden middenweg" be
wandelen, tegen de folkloristen en de maniëristen
en tegen de naapers van oude stijlen. Strawinski
trok de schoen aan die hem paste maar hij (en ook
anderen) hadden geen reden boos te zijn want
Schönbergs spot was wel heel erg goedmoedig.
Zo bleven de „Kammersymphonie" en de „Phanta
sie" de winstpunten van het drie uur durende con
cert.
J. KASANDER
AMSTERDAM Op de Am
sterdamse effectenbeurs is de
belangstelling voor aandelen
in mei belangrijk toegeno
men. In de afgelopen maan
den van 1979 en ook in 1978
overtroffen de obligatieom-
zetten de aandelenomzetten
in niet geringe mate. In mei
bleek echter het beleggend
publiek vooral geïnteresseerd
in de aandelensector, zo
blijkt uit cijfers van de Vere
niging voor de Effectenhan
del.
In totaal werd in mei effec
tief 3,73 miljard omgezet,
waarvan 2,3 miljard aande
len en 1,70 miljard obliga
ties. Aandelen namen aldus
ruim 54 pet. van de omzet
voor hun rekening en obliga
ties bijna 46 pet. Over 1978
waren deze percentages resp.
49 en. 51 en voor januari-april
van dit jaar 47 en 53. De to
tale omzet van 3,73 miljard
in mei was aanmerkelijk ho
ger dan in april 2,77 mil
jard) en ook hoger dan in
mei 1978 3,34 miljard).
Over de eerste vijf maanden
van 1979 daalde de totale ef
fectieve omzet van 18,1 mil
jard tot ƒ16,0 miljard.
De aandelenomzet liep in die
periode iets terug van 7,88
min. tot 7,85 min. Hoewel
de obligatieomzet in mei met
1,70 miljard aanmerkelijk
hoger was dan in april 1.33
miljard), daalde deze in de
eerste vijf maanden met 2,2
miljard tot 8,2 miljard. Ro-
rento was in mei met een ef
fectieve omzet van 460,9
min. het meest verhandelde
aandeel gevolgd door Konink
lijke Olie 363,6 min.), Phi
lips 104,8 min.), Rodamco
95,3 min.) en Unilever
64,0 min). De koerswaarde
van de op de Amsterdamse
beurs genoteerde gewone aan
delen daalde volgens bereke
ningen van het CBS met
1,600 min. tot 54.602 min.
waartoe vooral de sectoren
handel, indrustrie en diversen,
bank- en verzekeringswezen
en de internationale - concerns
bijdroegen.
De gemiddelde koers ging
met 12 punten achteruit naar
377. De beurswaarde-index
(1970 is 100) voor de lokale
aandelen daalde van 127,7
naar 120,7, de beurswaarde-in
dex voor de internationale
concerns van 88,7 naar 87,0
en de algemene beurswaarde
index van 99,2 naar 95,9.
De Maastrichtsche Zinkwit-
Maatschappij is vorig jaar in
de rode cijfers terecht geko
men. De omzet aan derden
nam wel toe met met 12 pet.
van 204,8 min. tot 229,2
min. Ondanks de voortduren
de moeilijkheden bij de che
mische basisprodukten heb
ben de diversificaties en de
herstructureringen tot een be
ter exploitatieresultaat geleid.
De exploitatiewinst voor fi
nanciële lasten steeg van
2,9 min. tot 3,7 min. De
geconsolideerde balans ver
toont echter een verlies van
1,6 min. tegenover een
winst in 1977 van 962.000.
Dit is te wijten aan de bui
tengewone reorganisatiekosten
en aan de hoge lasten door
de forse verhoging van de
omzet, zo blijkt uit het jaar
verslag. De balans van de
houdstermaatschappij ver
toont een positief saldo van
693.000. Gezien het concern-
verlies wordt voorgesteld, het
dividend op negen pet. te
houden.
FGH De hypothecaire pro-
duktie van de Friesch-Gro-
mngsche Hypotheekbank is in
het eerste kwartaal van 1979
achtergebleven bij de progno
se, aldus het prospectus be
treffende de nieuwe 9,5 pet
pandbrieven 1979. Eind maart
bedroeg de hypothecaire por
tefeuille 5.247 min tegen
5.139,5 min eind 1978.
Gezien de huidige marktont
wikkeling meent het bestuur
de in het jaarverslag over
1978 uitgesproken verwachtin
gen wat betreft de resultaten
over 1979 te kunnen handha-
kunst en
kunstenaars
Stichting VOBENO geeft op
zaterdag 9 juni in het Con
gresgebouw te Den Haag een
voorstelling van Twee argelo
ze engelen, blijspel van Erich
Ebermayer in de regie van
Huib Versluys.
In de Petrakerk, Albardas-
traat/hoek Thorbeckelaan Den
Haag, wordt op 9 juni een
concert gegeven door Haga
Vocalis en het Wijks Vocaal
Ensemble uit Wijk bij Duur
stede. Rocus van Yperen diri
geert, Ton van Eek bespeelt
het orgel. Uitgevoerd worden
één en tweekorige werken
van o.a. Gibbons, PaChelbel,
J.Chr. Bach, Kodaly, Poulenc
en Straesser.
Het Jeugd Sc Muziek Blazers
ensemble geeft op 9 juni in
het Cultureel Centrum
SCHAK, Raamstraat Den
Haag, een uitvoering van wer
ken van o.a. Bach, Andries-
sen, Bartok, Geraedts en Mil-
haud.
Dirk Jansm. Zwart, de be
kende Rotterdamse organist,
concerteert op 9 juni op het
orgel van de Antonius Abt-
kerk, Scheveningseweg te
Scheveningen. Het program
ma bestaat uit verzoeknum
mers.
Het Gewestelijk Orkest en
het Haags Toonkunstkoor
concerteren op zondagmiddag
10 juni in de Nieuwe Kerk
aan het Spui te Den Haag ter
compensatie van het concert
dat op 24 januari wegens de
slechte weersomstandigheden
niet kon doorgaan. O.l.v. Da
vid Porcelijn wordt Schuberts
7 de Symfonie uitgevoerd en
Jan de Hoog leidt vervolgens
een uitvoering van de Messe
nr. 6 van Schubert. Solisten
zijn: Lucienne Bouwman so
praan, Jard van Nes alt, Mi-
chiel ten Houte de Lange en
Rob Storkenboom tenor en
Wout Oosterkamp bas.
Galerie Aan de Haven, Dr.
Lelykade 25 Scheveningen,
exposeert van 9 juni t/m 1 juli
schilderijen en krijttekeningen
van Claire van de Graaff-Du-
tilh, wandkleden van Heide-
marie Behnsen, etsen van
Paula van Hoesen en kera
miek van Else Bink-Van
Beek.
Rabbijn A. Soetendorp opent
op zondagmiddag 10 juni in
de Liberaal Joodse Gemeente,
Prinsessegracht 26 Den Haag
een tentoonstelling van schil
derijen en tekeningen van
Frank Erkelens geïnspireerd
door diens laatste bezoek aan
Israel.
WASSENAAR - De Wasse-
naarse Volleybal Vereniging
(WW) houdt 9 juni haar tien
de nationale volleybaltoernooi.
Dit jaar zullen ruim 2000 vol
leyballers, variërend in de
leeftijd van 8 tot en met 50
jaar op het sportveld aan de
Prinsenweg hun kunnen to
nen. Voor teams, die van ver
moeten komen is er gelegen
heid een tentje op te slaan op
het sportveld. De entree is
gratis.
VOORSCHOTEN - De „Boy-
cot-Outspan-Actie-Karavaan"
komt vrijdag 9 juni op uitno
diging van de werkgroep
Zuid-Afrika en de Wereldwin
kel naar Voorschoten. Een
manifestatie op het Kerkplein
duurt inclusief de muzikale
intermezzo's van 11.00 tot
12.00 uur.
ELSEVIER portretteert „Een
heer in zwaar weer" ofwel
premier Van Agt. „Voor het
kabinet dringt de tijd de
krachtige taal uit de eerste
dagen in daden om te zetten.
Een kabinet, dat onder een
minderwaardigheidscomplex
gebukt gaat, werpt donkere
schaduwen vooruit." Vice-pre
mier Wiegel zegt in een
vraaggesprek: „De loonkoste
nontwikkeling in 1980, en ik
wil daar duidelijk over zijn,
moet lager uitkomen dan in
1979. Gebeurt dit niet, dan
behoort een ingreep in de lo
nen tot de reële mogelijkhe
den." Elders komt de belas
tingdeskundige prof. L. Mou
wen aan het woord. „Als de
groei van de collectieve sector
(belastingen en sociale pre
mies) zo doorgaat, is het netto
inkomen van de particuliere
sector vóór het jaar 2000 vrij
wel uit onze economie ver
dwenen." Tenslotte een inter
view met de Rhodesische gue-
rillaleider Nkomo. „Wat de
blanken gedaan hebben, is
zich verbergen achter een
zwart masker. Wij zeggen dat
dat zwarte masker het niet
tot het einde van dit jaar zal
uithouden."
In de HAAGSE POST een ar
tikel over „het machtsmis
bruik" tegen de trendvolgers.
CDA-Kamerlid Van Houwelin-
gen: „Ik denk dat het bij de
CDA-fractie nog lang niet ge
bakken is. Wij zijn er niet
van overtuigd, dat het op
deze manier zou moeten."
Voorts aandacht voor de Ne
derlandse Vereniging tegen
Discriminatie, die morgen
wordt opgericht. „Ik heb de
indruk dat minister Albeda
noch zijn ambtenaren vol-
doende doordrongen zijn van
de ernst van de situatie en
weinig alert zijn op wat er in
het dagelijks leven buiten hun
departemenent eigenlijk ge
beurt. Sociale Zaken is het
grote struikelblok, terwijl zij
nu juist iets zouden kunnen
doen aan die discriminatie
met ernstige maatschappelijke
gevolgen voor de betrokke
nen, namelijk bij sollicitaties
op arbeidsbureaus." Ook een
artikel over energiebesparing.
„Het is irreëel om mensen in
een situatie te plaatsen waar
in ze verleid worden om veel
energie te gebruiken, en dan
te zeggen dat ze dat niet mo
gen doen. Politici onderschat
ten wat mensen willen." Het
omslagverhaal is gewijd aan
de onrust op het ministerie
van Buitenlandse Zaken. „Di
plomaten vrezen dat de ge
brevetteerde ambtenaren
straks de leuke posten inpik
ken. Ik zeker dertig jaar
zandkorrels tellen en kans op
een tropische virusziekte, die
je echt niet krijgt in het Sta
tenkwartier, en zij via een
NIEUWSNET praat met
CD A-fractieleider Lubbers.
„De verhouding tussen kabi
net en vakbeweging schiet
wat te kort. In eerste aanleg
is het een zorg voor de minis
ter van Sociale Zaken, maar
het moet als het ware worden
gedragen door het hele kabi
net. Een kwestie van atmos
feer en bredere kontakten.
Dat loopt stroef. Voor een
deel de schuld van het kabi
net. Ik aarzel niet om dat uit
te spreken." D'66-Kamerlid
Nypels pleit voor vervanging
van het huurrecht door woon-
recht. „Als een verhuurder
een woning verhuurt, moet
dat volgens mij meteen bete
kenen, dat hij afziet van de
macht over die woning, want
hij heeft die beschikking
smacht aan de huurder over
gedragen. De belangen van de
verhuurder blijven beperkt
tot de inning van de huur en
het zo goed mogelijk in stand
houden van de woning." Aan
dacht ook voor ons energiebe
leid. „De algemene energie-
raad is een beest zonder tan
den. Hij is als de dood om in
een conflictsituatie met de
overheid te komen. Het ge
harrewar en gekluns vind ik
benauwend. We zijn nu al vijf
jaar aan het praten. Het
duurt te -lang." Een interview
tenslotte met de filosoof Erick
Fromm. „Vrije tijd betekent
niets omdat men niet weet
wat ermee te doen. Volgens
mij hebben de vakbonden
daarin enorm gefaald. Ze ei
sen gewoon meer vrije tijd
zonder de mensen te laten
zien wat*ze daarmee kunnen
VRIJ NEDERLAND licht de
angst van de Amsterdamse
burgerij voor junkies door.
„Het zou van de gemeentebes
tuurders bijzonder onverstan
dig zijn om geen aandacht te
besteden aan die angst. En
het zou zelfs heel verstandig
zijn niet als een buldozer
over die angsten te rijden,
laat staan ieder symptoom, ie
dere uiting van die angst als
facisme aan de kaak te stel
len." Over het alternatieve be
stek van Den Uyl de opmer
king: „De plannen hoeven
niet als onmogelijk te worden
verworpen. Naarmate het ka
binetsbeleid stunteliger wordt,
mogen de kansen van dit al
ternatief, het enige serieuze
waarover we beschikken, ho
ger worden aangeslagen. Als
het tot uitvoering komt, zal
het alleen van groot belang
zijn dat de rol van de vakbe
weging en de overheid nog
veel verder wordt uitgewerkt
dan in de tien punten die
Den Uyl heeft geformuleerd."
Voorts een kritisch verhaal
over Buitenlandse Zaken.
„Geen enkel land buiten Eu
ropa zit er nog op te wachten
van de Nederlandse ambassa
deur het standpunt van Ne
derland in een politieke kwes
tie te vernemen,
DE TIJD met onthullingen
over een geleidelijke afschaf-
.fing van de dienstplicht. „De
vrees van velen wordt dan
bewaarheid: het leger als ver
gaarbak voor ongeschoolden;
de anderen worden kortver-
banders of buitengewoon
dienstplichtig door tussen
komst van een computer. De
volgende stap is niet zo ver
meer: de invoering van een
leger, dat geheel bestaat uit
vrijwilligers, mensen die er
gens anders niet aan de slag
kunnen komen." Voorts een
commentaar over de door de
paus uitgeschreven bijzondere
bisschoppensynode. „Deze
taak is té belangrijk dan dat
men die alleen aan de huidige
bisschoppen zou kunnen over
laten. De bijzondere synode
mag geen clerikaal onderons
je worden. Daarom is er voor
alle katholieken die op hun
mondigheid prijs stellen, werk
aan de winkel." Ook een in
terview met gouverneur Kre-
mers van Limburg. „Het be
leid van nu is op resultaat ge
richt, en ik vind niet dat Lim
burg altijd maar ja moet
knikken. Dat is in het verle
den teveel gedaan. Maar uit
Den Haag komt eigener bewe
ging niks." Met directeur Ver-
stijnen van de platenmaat
schappij Harlekijn wordt ge
praat over de vlucht van Ne
derlandse arrangeurs en diri
genten naar Londense studi
o's. „Die ongelooflijke perfec
tie en concentratie - dat vind
je hier toch allang niet
meer?"
HERVORMD NEDERLAND
over het bestek van Den Uyl:
„Met dit plan is de steen der
wijzen niet gevonden, maar
het verraadt visie. Het sluit
aan bij de gedachten die van
uit de kerken zijn ontwikkeld
in de kringen rond een nieu
we levensstijl. Het is voorts in
de geest van het CDA-pro-
gramma niet bij brood al
leen." Voorzitter L. van der
Linden van de politiebond
zegt in een interview: „Wij
prediken niet de anarchie.
Ook wij vinden dat een poli-
tie-ambtenaar niet zelf mag
uitmaken wanneer en waar
hij optreedt. Dat zou levens
gevaarlijk zijn. Zo'n politie
mag er nooit komen. Een
zelfstandige politie is onbe
staanbaar." Ook een gesprek
met de Westduitse defensiemi
nister Apel. „We Zullen al in
de komende tien jaar meema
ken dat de denkpatronen in
zowel Oost-Europa als West-
Europa door de derde en de
vierde wereld ter discussie
worden gesteld. Deze landen
zullen in de nabije toekomst
onze veiligheidspolitiek niet
langer toestaan, omdat het
geld dat we aan de bewape
ning uitgeven, wordt onttrok
ken aan de ontwikkelingssa
menwerking." Tenslotte wordt
gepraat met Koos Zwart van
Popdonder Plus, die vindt,
dat Hilversum III argeloze
jongeren voor een karretje
spant. „Ik geloof niet dat een
machinebankwerker of een
lasser een muzikale smaak
heeft die we wekelijks afge
drukt zien in de diverse hit
lijsten. Daar geloof ik geen
bal van."
PIET SNOEREN
Sleutelstad-
Orgelstad
Het is ongebruikelijk dat een
auteur reageert op een recen
sie over zijn boek. De niet
ondertekende recensie in de
Leidse Courant van 20 april
j.l. over „Sleutelstad-Orgel-
stad" vraagt echter om een
reactie. De recensent geeft
een volkomen verkeerd beeld
van de inhoud van het boek.
Hij verdraait zinnen en legt
geschreven feiten foutief uit
waardoor de lezers valse in
formatie onder ogen kregen.
Een rectificatie is derhalve
noodzakelijk. Uit de recensie
blijkt dat recensent hevig ver
ontwaardigd was toen hij
hoorde dat er een boek over
Leidse orgels verscheen, want
hij schreef: „ik wist van het
verschijnen van dat boek
niets af". Hij durft in zijn re
censie zelfs te beweren dat
het „gewoonlijk" gebeurt, dat
mensen bij hem aankomen
wanneer ze met een muziek
historisch onderwerp gaan be
ginnen. Heeft recensent een
soort alleenrecht op onder*
werpen die over muziek
gaan? Wie is recensent dan
wel om zich dit privilege toe
te eigenen? Uit bepaalde op
merkingen in de recensie
kunnen we vaststellen dat
zijn kennis van zaken over
een onderwerp als „Sleutel-
stad-Orgelstad" nihil is. Ook
zijn schrijfstijl zal bij nie
mand als normaal overkomen.
Enige punten uit de recensie
zullen bij deze „recht gezet"
worden.
Recensent verwijt de auteur
dat er dingen „verkeerd in
staan of er helemaal niet in
staan". Op bl. 8 in het boek
staat met redenen omschre
ven dat naar volledigheid niet
gestreefd is. Hij mist woorden
over het 14de eeuwse Cathari-
nagasthuis als voorloper van
de huidige Waalse kerk aan
de Breestraat. Op bl. 139, 141
en 185 worden wel degelijk
woorden gewijd aan dit on
derwerp. Op bl. 13 staat on
der het jaar 1529 dat de Pie
terskerk voorzien werd van
een nieuw orgel: „Jan van
Covelen bouwde in de jaren
1529 en 1530 een nieuw orgel
tegen de westwand ter ver
vanging van het in 1512 ver
woeste orgel uit 1450". Een
duidelijke zin die een kind
kan bevatten. Voor recensent
blijkt dit citaat echter onbe
grijpelijk. Hij citeert name
lijk: „in de jaren tussen 1529
en 1530 een nieuw orgel". Het
woordje TUSSEN staat niet
in het boek. Wellicht heeft re
censent deze zin bewust ver
keerd geciteerd om commen
taar te kunnen leveren en om
zodoende het boek af te kra
ken. Jan Pietersoon van Rey-
nsburch (niet Rhynsburch)
was leerling van Sweelinck
(zie bl. 21, 65 en 66). Organist
Hermannus Pijeszoon of Pijs-
zoon van de Hooglandse kerk
heette niet Piso zoals recen
sent schrijft (zie bl. 113). Or
ganist F. E. Day van de
Hooglandse kerk heette niet
Day de Rivet de Mondevie
(zie handtekeningenlijst bl.
113). Isaac Coster was tot
1783 organist van de Waalse
Vrouwenkerk, van 1783-1794
Marekerk en van 1794-1842 in
de Pieterskerk (zie bl. 52, 53,
55 en 67). Ondanks deze gege
vens wil recensent Isaac Cos-
ter als organist van de
Doopsgezinde kerk genoemd
zien. Namen als organist Pool
of Pohl (1755-1759 plaatsver
vangend organist van de
Waalse kerk) en Verryth (1649
hersteller orgel Hooglandse
kerk) hadden vermeld kunnen
worden, maar naar volledig
heid is niet gestreefd (zie bl.
8). Jan Ph. van Velsen had
inderdaad in de organisten-
lijst van de Hooglandse kerk
niet gemist mogen worden.
Hij is echter wel genoemd in
deze funktie (zie bl. 21).
Volgens recensent heeft de
auteur het orgelarchief van
1957-'58 van de Lodewijks-
kerk nooit ingezien. Inder
daad is dit het geval (bl. 161).
Hoe weet recensent dit eigen
lijk? In het gemeente- en ker
kelijk archief zijn bijzonder
heden over deze periode niet
aanwezig. Zijn deze archivalia
dan in particuliere handen0
Zo dit waar mocht zijn, is het
gemakkelijk om kritiek te
spuien. Het in privé-bezithou-
den van archiefstukken is een
ontoelaatbare gang van zaken.
Geprobeerd is de lezer een
duidelijker beeld te geven van
„Sleutelstad-Orgelstad". Juist
citeren en vooral goed lezen
blijkt voor recensent van het
genoemde boek een moeilijke
opgave. Kritiek spuien op en
het in twijfel treW<en van uit
archivalia ontleende gegevens
en eerder gepubliceerde bron
nen is onterecht. Het bewijst
de onbetrouwbaarheid van ge
noemde recensie en vooral de
capaciteiten van de recensent
T. Brouwer
auteur „Sleutelstad-Orgelstad"
Rooseboomstraat 53
2593 PB 's-Gravenhage
(N aschrift redactie: Het is wat
ongewoon, dat een auteur de
gelegenheid krijgt zich op bo
venstaande wijze te weren ter
gen een recensie in deze ko
lommen. Wij hebben toch ge
meend de heer Brouwer
ruimte te moeten geven, op
dat de lezer van zijn boek
Sleutelstad-Orgelstad" met
de recensie in de hand zelf
kan oordelen. Een pikant de
tail mag in dit naschrift over
igens niet ontbreken: Zowel
de heer Brouwer als recen
sent J. A. F. Doove voeren
ter adstructie van hun betoog
het citaat van pagina 13 uit
het boek op. De heer Brou
wer heeft het in bovenstaande
brief over „in de jaren 1529
en 1530", de heer Doove
spreekt in zijn recensie over
„de jaren tussen 1529 en
1530". Beiden hebben het aan
het verkeerde eind. In het
boek staat op bladzijde 13: in
de jaren 1529 tot 1530.)
Tanzania trekt troepen in
Oeganda deels terug
DAR ES SALAAM (AFP) -
President Nyerere van Tanza
nia heelt fisteren verklaard,
dat de Tanzaniaanse troepen
in Oeganda hun taak vervuld
hebben en dat het gros van
deze strijdmacht binnenkort
naar Tanzania zal terugkeren.
Krachtens een met president
Yusuf Kule van Oeganda ge
sloten overeenkomst zal een
deel van de Tanzaniaanse
troepen in Oeganda blijven
voor het handhaven van de
vrede en veiligheid in Oegan
da.
Met dank voor het aanbrengen van een nieuw -
kwartaalabonnement, voor u het Engelse
Dart-spel. Een leuk kadootje, nietwaar!
...als nieuw kwartaalabonnee van de
NOTEER m.i.v
Leidse Courant
naam:
adres:
woonplaats
Stuur als dank voor de moeite het Dart-spel naar
woonplaats:
Deze bon in open envelop zonder postzegel sturen naar
antwoordnr. 349, Leiden
