.Vliegverbod DC-10
iware klap Martinair
F:
Onrustbarende toename van geslachtsziekten
Ziekenfondsen
willen nu ook
specialisten
aanpakken
CcidócSouoant
Binnenland
liewildente
afgelast
EERSTE F-16 'S
OVERGEDRAGEN
Loon naar werken"
Vakantiegeneugten
in eigen land
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 7 JUN11979 PAGINA 13
(V:in een onzer verslaggevers)
HIPHOL Martin Air is
er zwaar getroffen door
t besluit van de Rijks-
chtvaartdienst om in na-
jging van de Amerikaanse
chtvaartautoriteiten de
>10 een vliegverbod op te
jgen. Twee jumbo's van de
latschappij zijn verhuurd
Philippin Airways en
ngapore Airways en staan
respectievelijk Manilla en
igapore aan de grond'. De
dere twee bevinden zich
Schiphol. Toen het vlieg-
rbod gistermiddag van
acht werd, zag men zich
dwongen in allerijl ver-
ngende vliegtuigcapaciteit
huren, want de vloot was
ïtsklaps gekortwiekt tot
kleine DC-9's en een
g kleinere F-28.
1400 passagiers die naar Palma
Alicante wilden, of die daar
esten worden opgehaald, konden
ïndelijk worden verscheept dank-
een DC-8 en een DC-9 van de
|M en een Boeing-737 van grote
(Van een onzer verslaggevers)
ITRECHT Het aantal gevallen van ge
slachtsziekte groeit onrustbarend: een „popu
laire" geslachtsziekte als gonorrhoea (drui
per) werd vorig jaar bijna 10.000 keer gecon
stateerd, waarmee ze na de griep de grootste
infectieziekte van Nederland is. Het totale
aantal gevallen van geslachtsziekte is waar
schijnlijk vele malen groter, maar is niet in
exacte cijfers te vangen omdat het verbor
gen blijft. Er moeten nog een hoop taboes
worden doorbroken en veel voorlichting wor-
concurrent Transavia, die geen pro
blemen heeft omdat het niet met
DC-10 vliegt. Ook vandaag springen
de KLM en Transavia bij. Gisteren
deden zich vertragingen van drie tot
negen uur voor. Vandaag is het tijd
verlies echter al veel minder. Om de
problemen het hoofd te helpen bie
den, verleende de Rijksluchtvaar-
dienst vergunningen voor nacht
vluchten van DC-9's en DC-8's. Nor
maal mogen deze machines vanwege
de geluidshinder 's nachts niet star
ten en landen.
Een woordvoerder van Martin Air
verklaarde dat de maatregel van de
Rijksluchtvaartdienst geen paniek
heeft gegeven. De passagiers toon
den alle begrip voor de situatie.
Hoeveel schade het vliegverbod de
maatschappij oplevert, kon hij niet
zeggen. Hij sprak slechts van een
„zware klap die steeds harder aan
zal komen naarmate de toestellen
langer aan de grond moeten blij
ven".
Volgens een Amerikaanse bereke
ning bedraagt de schade vijftigdui
zend dollar per DC-10 per dag. Dit
zou Martin Air een dagelijkse strop
van bijna 450.000 gulden betekenen.
Ingewijden achten de schatting ech
ter veel te laag. Ze wijzen erop dat
een DC-10 alleen aan afschrijving al
iedere dag 15.000 gulden kost.
Ook voor de KLM betekent het
vliegverbod een gevoelige slag. De
DC-10 neemt 20 procent voor zijn
rekening van de totale productie
van de maatschappij. Volgens de
Amerikaanse becijfering zou de
schade hier driekwart miljoen gul
den per dag bedragen, maar waar
schijnlijk ligt het bedrag veel hoger.
Toen de maatregel van kracht werd,
bevonden zich twee toestellen op
Schiphol. Vier waren onderweg en
mochten terugkeren naar hun thuis
haven, waar ze vandaag zijn aange
komen. De zevende DC-10 van de
KLM is verhuurd aan de Venezo
laanse luchtvaartmaatschappij VIA-
SA.
Vlucht KL 601 naar Los Angeles
kon gisteren met een DC-8 worden
uitgevoerd. Vlucht KL 867 naar To
kio werd echter uitgesteld tot van
daag en v.ond per Boeing-747 via de
zuidroute plaats. Voor de DC-10-
vluchten die niet door kunnen gaan
totdat de Rijksluchtvaartdienst het
toestel weer luchtwaardig verklaart,
heeft de KLM alternatieve reismoge
lijkheden geschapen, via overboekin
gen op andere machines, andere
vluchten en andere maatschappijen.
Volgens een woordvoerder worden
de passagiers, op enig ongemak na,
niet gedupeerd.
Technici van veel luchtvaartmaatschappijen
hanging van de motoren van de DC-10's te
taaimoeheid.
zijn doende de op-
controleren op me-
Dit zei dr F. van Spanje, voorzitter van de
Nederlandse stichting tot bestrijding van ge
slachtsziekten, gisteren in Utrecht bij de pre
sentatie van het eerste informatiebulletin over
geslachtsziekten. De bedoeling is, het bulletin
driemaal per jaar te laten verschijnen met in
formatie, voor mensen die in hun beroep in
aanraking komen met de problemen rond ge
slachtsziekten. Want ook beroepskrachten
hebben soms nog wel enige moeite om het fe
nomeen geslachtsziekte aan te pakken, zo
heeft de stichting vastgesteld. Het eerste bul
letin is vlak voor het vakantieseizoen uitge
bracht, omdat de vakantie bekend staat als
het hoogseizoen voor deze ziekten, vooral on
der jongeren. Recent onderhoek heeft uitge
wezen, dat het droef gesteld is met de kennis
van jongeren over geslachtsziekten. Meer dan
de helft van de ondervraagde jongeren is niet
op de hoogte van het feit, dat geslachtsziek
ten kunnen worden voorkomen door gebruik
making van een condoom; in ieder geval
geeft het een redelijke bescherming. Ook
denkt bijna de helft, dat je het altijd zelf
kunt merken als je een geslachtsziekte hebt.
Driekwart weet niet dat er mogelijkheden
zijn voor controle en behandeling buiten de
huisarts om in speciale klinieken. Bij onze
kerheid is het 't beste, even langs de huisarts
of een kliniek te gaan.
Volgens dr Van Spanje is er nog geen sprake
van een panieksituatie, maar dienen de men
sen wel met de neus op de feiten te worden
gedrukt.
weer in ons land blijft
wisselvallig karakter
den. De wind blijft in de
ithoek en daarmee duurt
aanvoer van tamelijk koe-
oceaanlucht voort,
et Noordzeewater dat niet
trmer is dan 12 a 13 gra-
zorgt ervoor dat aan de
st de laagste temperaturen
orkomen. In het binnen-
id weet de zon de tempera
ir nog tot een graad of 18
doen oplopen.
wisselvallige weer wordt
laald door een vlak lage-
ikgi )ied boven de Britse
inden. Gisteren lag het
itrum van dit drukgebied
■n de Ierse 2CC< vandaag
ven midden-Engeland en
or morgen wordt het druk-
itrum boven de Noordzee
icht.
iengebieden die met het la-
Irukgebied samenhangen,
kken van tijd tot tijd over
land. Een dergelijk buien-
lied passeert waarschijnlijk
ht ons land. Morgen
men er later op de dag
weer enkele buien vallen,
de buien zullen er ook
mige perioden voorkomen.
vooruitzichten voor zater-
Wisselvallig en vrij koel
ersvooruitzichten in cijfers
>r zaterdag:
cn ntaiuren zon: 0 tot 8
^n. temp.: omstreeks 10 gra-
x. temp.: omstreeks 17 gra
ns op een droge periode
minstens 12 uur: 70 pro
ms op een geheel droog et-
al: 40 procent
trex aluminium ladders,
ibiel van onder tot boven.
'egens ziekte van de hoofd
speler kan deze voorstel-
n9 op 8 juni helaas geen
oorgang vinden
De grote verrassing van gistermiddag. Niet één maar twee F-16 's bleken al ge
reed om overgedragen te worden aan de luchtmacht.
Gelderland wil
geen steenkool
uit Z.- Afrika
ARNHEM Gedeputeerde
Staten van Gelderland zullen
bij de Provinciale Gelderse
Electriciteits Maatschappij
stappen ondernemen om geen
steenkolen meer uit Zuid Af
rika te betrekken voor de op
wekking van electriciteit. -
Gedeputeerde Staten van Ge
lderland motiveren hun be
sluit met erop te wijzen dat
zij het in Zuid Afrika gehan
teerde systeem unaniem af
wijzen.
Een minderheid in het college
is van mening, dat eventuele
stappen tegen Zuid Afrika op
nationaal niveau ondernomen
zouden moeten worden.
PvdA uil aangepast
beleid voor
eliristen Turken
DEN HAAG (ANP) De
PvdA-fractie in de Tweede
Kamer wil dat de regering
haar beleid ten opzichte van
de kerk-Turken gaat richten
op „het opheffen van de bui
tengewoon zorgelijke situa
tie" van deze groep. De soci
alisten wijzen de wat zij noe
men enge interpretatie van
staatssecretaris Haars (justi
tie) van de bepalingen van
de vreemdelingenwet in deze
kwestie af. Zij willen daarom
een aangepast beleid
De PvdA-fractie vindt dat de
christen-Turken recht hebben
op bescherming van hun ei
gen regering tegen verdruk
king. Nederland moet in het
kader van de Raad van Euro
pa deze rechtsberscherming
aan de orde stellen Daar
naast moet de regering de
aanvragen individueel beoor
delen.
SCHIPHOL Tijdens een bijeenkomst op' Schiphol heeft
Fokker gistermiddag de eerste twee F-16 's overgedragen aan
de luchtmacht. De toestellen zullen nog vandaag worden
overgevlogen naar de thuisbasis Leeuwarden.
De F-16, die in een samenwerkingsverband tussen vijf landen
wordt gebouwd, wordt in Nederland ingezet als opvolger van
de Starfighter. De produktie van het vliegtuig heeft de Neder
landse industrie inmiddels al een bedrag van een miljard gul
den opgeleverd. De andere deelnemende landen zijn de V.S.,
België, Denemarken en Noorwegen. Minister Scholten van de
fensie noemde de gezamelijke aanpak gistermiddag dan ook
een „goede stap in de richting van een standaardisatie van
materieel, waaraan bij de geallieerde stridjkrachten zo drin
gend behoefte bestaat".
Inkomen moet drastisch aan banden
UTRECHT De vereniging
van Nederlandse Ziekenfond
sen wil nu ook het inkomen
van specialisten drastisch
aan banden gaan leggen. Na
dat de VNZ gisteren bekend
maakte met een voorstel te
komen om de huisarts niet
meer een vast bedrag per pa
tiënt te geven, maar huisart
sen die veel werk aan specia
listen doorverwijzen minder
geld te willen geven dan
huisartsen die veel zelf doen,
heeft men dit plan nu ook
voor specialisten opgezet.
Praktisch betekent dat dat
specialisten die. een uitgebrei
de behandeling voor hun pa-
tienten opzetten, niet voor
elke verrichting een even
hoog bedrag krijgen. Het sy
steem dat elke specialist voor
elk patieritenbezoek een vast
bedrag krijgt wil de vereni
ging afschaffen. In geval van
veel specialistenbezoek moet
een aflopend tarief worden
gehanteerd.
De VNZ is er ook voor zoveel
mogelijk te stimuleren dat
specialisten een vast dienst
verband aangaan, tegen vast
inkomen en dus niet langer
als zelfstandige opereren. In
een reactie op de voorstellen
van staatssecretaris Veder-
Smit van volksgezondheid
zegt het VNZ een eigen bij
drage vor specialistenhulp
niet per definitie af te wijzen.
Als de' plannen voor een be
perking van het doorverwij
zen naar specialisten evenwel
doorgaan, dan voelt het VNZ
niets voor zo'n bijdrage, van
de patiënt, omdat verwijzing
dan alleen nog maar aan de
orde is in gevallen van een
medische noodzaak". Ook een
eigen bijdrage in de kosten,
van medicijnen wordt door de
VNZ afgewezen.
De Landelijke Huisartsenvere
niging heeft de plannen van
de VNZ inmiddels afgewezen
omdat het naar zijn opvatting
om niet meer gaat dan „sy-
mptoonbestrijding".
School bezet
Ouders van de 12de openba
re lagere montessorischool
in Amsterdam hebben giste
ren de school bezet uit pro
test tegen het voornemen
van de gemeente om, we
gens terugloop van het aan
tal leerlingen, alweer een
leerkracht te ontslaan. De
ouders zorgden overigens
voor een alternatief lespro
gramma.
Zure haring wordt straks zure makreel
IJMUIDEN Gemarineerde makreel kan
een goede vervanger zijn voor gemarineer
de (zure) haring. In smaak verschillen ze
nauwelijks. Aldus het instituut voor visse-
rijprodukten TNO.
In Nederland wordt jaarlijks driehonderd
ton zure haring verwerkt; grotendeels be
stemd voor de export Aangezien de volwas
sen haringstand in dit jaar slchts 450-000
ton zal bedragen, inplaats van de door de
visserijbiologen noodzakelijk geachte 800.000
ton, kan het resultaat van het TNO-onder-
zoek van groot commercieel belang zijn
voor de vloot en de visverwerkende indu
strie in Nederland. Overigens achten de bio
logen de klans zeer klein dat dit jaar op de
Noordzee nog haring gevangen mag worden.
Ook kleine
kleuterscholen
mogen blijven
DEN HAAG Kleuterscho
len met minder dan vijftien
leerlingen mogen blijven be
staan als ze van belang zijn
voor het proces van samen
voeging van kleuter- en lager
onderwijs. Voorwaarde is wel
dat de betrokken scholen vol
doende levensvatbaar zijn.
Voor scholen met minder dan
twaalf kleuters kan in som
mige gevallen nog een uitzon
dering worden gemaakt.
Dat blijkt uit een wetsont
werp dat staatssecretaris Her
mes van onderwijs en weten
schappen gisteren bij de
Tweede Kamer heeft inge
diend en waarmee hij ruimte
wil scheppen om het voortbe
staan van kleinere scholen
veilig te stellen. De wijziging,
waarmee de staatssecretaris
tegemoet komt aan de wensen
van parlement en onderwijs
wereld, wordt met terugwer
kende kracht tot 1 januari
van kracht.
De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen (VNZ)
heeft gisteren op de jaarvergadering het plan gelan
ceerd om de honorering van huisartsen drastisch te
gaan herzien. Het voorstel van de ziekenfondsen houdt
in dat huisartsen die veel patiënten doorverwijzen naar
(dure) specialisten minder moeten verdienen, dan huis
artsen die zoveel mogelijk proberen om eerst zelf hun
patiënten te helpen. Op die manier,kan een aanmerke
lijke besparing van kosten in de gezondheidszorg be
reikt worden. Het VNZ vermoedt dat bij zo'n maatregel
huisartsen, uit angst om minder inkomen te krijgen,
zich wel even zullen bedenken voordat ze een patiënt
doorverwijzen.
NOG los van het het gegeven dat er aan het uitgangs
punt „loon naar werken" tal van morele bezwaren kle
ven, lijkt dit voorstel van de ziekenfondsen het beste te
kunnen worden bijgezet in de groeiende reeks van on
gewenste methoden om in de geldverslindende gezond
heidszorg tot overigens noodzakelijke bezuinigingen te
komen.
Het huidige systeem van honorering van huisartsen
dat er op neerkomt dat voor iedere patiënt, ongeacht
het aantal verrichtingen, een vast bedrag per jaar
wordt ontvangen, is verre van gelukkig en zeker aan
herziening toe. Het voorstel van de VNZ heeft echter
het grote risisco dat uiteindelijk wordt geknibbeld aan
de kwaliteit van de gezondheidszorg. En dat is een
zaak die ook staatsecretaris Veder-Smit uitdrukkelijk
wil voorkomen.
Door het invoeren van „loon naar werken" wordt de
huisarts voor de keus gesteld, een specialistische behan
deling die hij nodig acht in het belang van de patiënt,
zelf uit te voeren of om zijn inkomenspositie te zien
verslechteren. Zo'n afweging is uiterst ongewenst en
mag van de huisarts niet verlangd worden.
BETER lijkt het om de noodzakelijke kostenbeheersing
te bereiken door uitbreiding van de mogelijkheden tot
poliklinische hulp, waardoor ziekenhuisbedden minder
lang bezet blijven, herziening van het geneesmiddelen
pakket en beperking van de mogelijkheden van de zie
kenfondswet voor 'mensen die slechts enkele uren in
loondienst: zijn.
Tekenend voor de vakantiegenoegens, die ons in de komende
maanden weer te wachten staan, is het bericht van een Franse
gasfitter, die dezer dagen, aangelokt door het uitzonderlijk
fraaie weder rond Nice, met zijn motorboot de Middellandse
Zee opging, waar hij na enige uren reeds vanwege een vuiltje
in de carburateur hulpeloos ronddreef. De gasfitter had zich
onmiddellijk op het achterdek geïnstalleerd, want hij had toch
geen haast en was juist voor zijn rust uitgevaren.
Terwijl hij tevreden soezend doorzijn oogharen naar een
kudde schaapjesvolken keek. hoorde hij een zacht zoevend
geluid als van de vilten pantoffels, die hij een week tevoren
voor zijn verjaardag had gekregen. Onmiddellijk daarna volgde
een zware dreun, die het water rondom zijn boot schuimend
deed opspatten.
De gasfitter wendde daarop de steven om de herkomst van dit
rumoer te achterhalen. Op dat moment moest hij zich plat in
zijn boot werpen om de granaat te ontwijken, die brullend over
zijn hulk joeg. Het was het eerste projectiel, dat afgeschoten
werd in het kader van een oefening, waarmee een Frans
marine-eskader zijn voortdurende paraatheid afdoende bewees.
Drie dagen dreef de gasfitter rond, volledig verdoofd door het
geluid van de rondom hem ontploffende munitie en elk
moment het genadeschot verwachtend. Pas op de vierde dag
werd hij bij toeval ontdekt door een kanonnier van een kruiser,
die aanvankelijk meende, dat de motorboot een achteraf
toegevoegd doelwit was. De gasfitter ligt nu op de afdeling
intensive care van een ziekenhuis in Toulon en mag wellicht
half juli een paar uur per dag het bed verlaten.
Ik dacht aan hem, toen ik gisteren een folder in handen kreeg,
waarin de vakantiegeneugten van de Veluwe uitgebreid aan de
orde kwamen. Het was een fraai drukwerk met op de voorkant
een intens gebruinde juffrouw in een krap tweedelig badpak,
van wie men in Putten waarschijnlijk verbijsterd zou opkijken,
als ze daar inderdaad in die uitmonstering zou worden
aangetroffen.
Ofschoon haar aanwezigheid in de folder reeds ruimschoots
voldoende leek om duizenden mannen onmiddellijk per
toeringcar naar de Veluwezoom te laten afreizen, had de
samensteller er ook nog een tekst aan toegevoegd met de
volgende wervende inhoud:
„Stadsbewoner. U bent allang gejaagd en geprikkeld. Het eten
smaakt u niet meer en thuis irriteert u de huisgenoten.
Waarom nog langer zo getobt? Leg uw zorgen naast u neer
en korn naar onze mooie Veluwe om uw longen vol te zuigen
met eerlijke, vooroorlogse natuur".
Ik had gelijk de pen al in de hand, want de man heeft gelijk.
Tegen mijn vrouw, die op dat moment net binnenkwam, zei ik:
„Pak de koffers maar, want we gaan er van tussen".
„Mallerd"l zei ze vertederd, „we gaan toch pas in augustus
nar Bretagne".
„Geen sprake van", antwoordde ik doodrustig, „we reizen
onmiddellijk af naar de Veluwe".
„Wat moet ik daar in godsnaam doen?", vroeg ze getroffen.
„Rieleksen", zei ik, „eerlijke buitenlucht snuiven, de longen
volpompen".
„Je hebt toch ook dat verhaal van Henk gehoord", zei ze, „die
is vorig jaar met Doortje en de kinderen naar Epe geweest. Ze
moesten elke avond vier valiums tien innemen, omdat ze
anders niet konden slapen van het gegier van de straaljagers"
„Henk is geen goed voorbeeld", riep ik, „die slaapt ook altijd
met de ramen open. En dat is op de Veluwe toevallig hiet
nodig, want daar snuif je overdag al genoeg frisse lucht"..,Hij
is ook nog een dagje gaan picknicken", zei mijn vrouw, „er
liep gelijk een troep gecamoufleerde commando's over zijn
plaid met gesmeerde broodjes".
„Wie zegt nou, dat we daar moeten gaan picknicken", riep ik,
„we gaan er alleen heen voor onze rust. Dries en Euti willen
trouwens, dat we dit jaar in eigen land recreeëren".
„Dries kan me nog meer vertellen", zei ze, „die wil
ook, dat.ik
het zestig watt-peertje in de gang losdraai. En dan zeker mijn
nek breken, als ik naar het toilet ga. Nee jongen, als Dries zo
nodig wil bezuinigen, kruipt ie zelf maar op de Veluwe in een
lekkende tent. Mij niet gezien".
Sorry Dries, je hoort het. Ik heb echt mijn uiterste best gedaan
om dit jaar de tering naar de nering te zetten. Maar ik krijg
geen enkele medewerking.
Ik zal het je allemaal wel uitleggen op dat geinige, Griekse
eilandje, waar ik zojuist een vakantiebungalow heb besproken
vlak naast die van jou en Euti.
Eric Sorel