Ontvoerders Johanna Berbers voor rechter
Onuitroeibaar geloof
van Polen maakt kerk
tot onneembare veste
CDU schuift Albrecht als
kanselier-kandidaat naar voren
Verbod
nationaal-
socialisme leidt
tot terrorisme
Waar bleven de 2.6 miljoen gulden losgeld?
Ex-chirurg staat
terecht wegens
drievoudige moord
- BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 29 ME11979 PAGINA 7
(Van onze correspondent Jan Schils)
BRUSSEL Voor het Hof van Assisen (jury
rechtbank) in Brussel is gisteren het proces be
gonnen tegen de ontvoerders van de thans 16-ja
rige Joanna Berbers, dochter van de Nederland
se textielhandelaar Pieter Berbers in de Brus
selse gemeente St. Pieters Woluwe.
Joanna Berbers werd op 30 november 1976 (toen,
dus 13 jaar oud) vlakbij haar woning door drie'
personen overmeesterd, met een prop watten ge
drenkt in ether en een injectie met valium „rus-,
tig" gemaakt overgebracht naar een chalet in het
Salmonsart-bos in Zinnik (niet ver van de Belgi
sche hoofdstad), vandaar wegens de kou weer te
ruggebracht naar Brussel en ondergebracht in
een appartement van één van de ontvoerders.
Terecht staan David Hildesheim (30), zoon van
eveneens een textielhandelaar in de Brusselse ge
meente Schaarbeek en een goede bekende van
de familie Berbers, Pietro Micchice, een 41-jarige
Italiaan die zijn brood placht te verdienen met
het opknappen van allerlei „klusjes" en zijn 27-
jarige vriendin, Murielle Florent, mislukt schei-
kundestudente die werkzaam was als laborante
in een ziekenhuis in Brussel en wier kennis te
pas kwam bij de bedwelming van het te ontvoe
ren meisje.
Het brein achter de ontvoering is David Hildes
heim, die kans zag om naar Brazilië uit te wij
ken. Daar werd hij ontdekt bij een vriendin, na
dat de politie in Brussel er achter was gekomen
dat mevrouw Hildesheim regelmatig in een bloe
menwinkel ging telefoneren naar Copacabana,
een voorstad van Rio de Janeiro. Op het adres
van de bloemenwinkel ontving mevrouw Hildes
heim bovendien post uit Brazilië... Toen kwam
de politie er al gauw achter dat aan de andere
kant van deze telefoonverbinding de gezochte
David Hildesheim zat. Dat was in augustus 1977.
Het zou nog tot 24 juni 1978 duren vooraleer
Hildesheim aan België werd uitgeleverd.
De maximumstraf voor een ontvoering en/of gij
zeling is levenslang als het slachtoffer ongedeerd
wordt teruggevonden en de doodstraf als het
slachtoffer wordt gedood of verminkingen op
loopt. Als de ontvoerders hun slachtoffer goed
behandelen en vrijlaten binnen een periode van
vijf dagen na de ontvoering zonder inning van
het losgeld, is de maximumstraf vijftien jaar
dwangarbeid.
In de ontvoeringszaak Joanna Berbers is daar
van geen sprake: vader Berbers betaalde 50 mil
joen Belgische francs losgeld, ruim 3.3 miljoen
gulden, om zijn dochter vrij te krijgen. Van dat
bedrag is ongeveer 10 miljoen francs terecht, ter
wijl de overige 40 miljoen, ruim 2.6 miljoen gul
den, nog spoorloos zijn. De drie verdachten hou
den er totaal verschillende verklaringen op na
over de vraag waar dat geld is gebleven.
Vaststaat dat mevr. Hildesheim 9.200.000 francs
via een advocaat aan het parket in Brussel over
handigde op 5 januari 1977.
Ongeveer tezelfder tijd vond de politie bij een
huiszoeking in Eigenbrakel, waar Hildesheim en
zijn vrouw een winkel hebben en een woning,
nog eens 300.000 francs, waarmee de 10 miljoen
vol werd gemaakt.
Murielle Florent beweert dat het geld in haar
woning in Anderlecht werd verdeeld: 10 miljoen
voor Hildesheim en 15 miljoen voor haarzelf en
haar vriend. Het vreemde van deze ontvoerings
zaak is wel, dat de politie Hildesheim al vrij snel
op het spoor was en de man ook heeft onder
vraagd maar hem vrijuit liet gaan. Toen echter
was reeds bekend, dat Hildesheim aan de Itali
aan Micchiche geld had geleend, dat hij bepaal
de relaties onderhield met vader Berbers, di&
hem trouwens aan werk had geholpen, en dat de
Italiaan Micchiche rondgetoerd had op de plaats
waar de chauffeur van Berbers de 50 miljoen
losgeld had gedeponeerd.
Intussen is de familie-Berbers wel financieel ge
ruïneerd. Het proces zal zich dan ook met name
toespitsen op de vraag waar de miljoenen van
vader Berbers zijn gebleven.
Zaterdagochtend landt paus Johannes Paulus II met een
Specvkgh op het vliegveld van Warschau. Hij zal er
worden verwelkomd door de president van de Poolse
volksrepubliek Jablonski, eerste minister Jaroszewicz en
partijleider Gierek. Het zal het eerste bezoek van een
paus aan een communistisch geregeerd land zijn. Het is
tevens het eerste bezoek van Karol Wojtyla aan zijn va
derland sinds hij in oktober vorig jaar tot paus werd
gekozen.
Zondagavond 10 juni zal de paus met een speciaal vlieg
tuig van de Poolse luchtvaartmaatschappij LOT de
luchthaven van Krakau verlaten met bestemming Rome.
Gedurende negen dagen zal de paus historische plekken,
maar vooral bedevaartplaatsen in Polen bezoeken. Zijn
bezoek zal een extra stempel drukken op de Poolse
volksrepubliek als katholieke natie.
Onze speciale verslaggever Leo van Vlijmen zal het be
zoek van de paus aan Polen meemaken. Morgen vertrekt
hij naar de Poolse hoofdstad. Vandaag publiceren wij
zijn eerste artikel over het Poolse katholicisme.
Onze speciale ver
slaggever in Polen,
drs. Leo van Vlijmen
(Door Leo van Vlijmen)
Polen is een onbegrijpelijk
land. Na bijna vijfendertig
jaar communistisch, dus
atheistisch regime is het
nog steeds het meest ka
tholieke land ter wereld.
Anders dan in Italië en an
dere Latijnse landen gaan
in Polen ook de mannen
naar de kerk. Ruim negen
tig procent van de bevol
king is overtuigd katholiek,
nauwelijks zeven procent is
lid van de communistische
partij. En onder de com
munisten zijn er heel wat
die voor alle zekerheid
toch maar hun kinderen la
ten dopen en als het zo
uitkomt heimelijk naar de
kerk gaan. Rozenkrans,
kerkboek, medaille en een
prentje van Maria behoren
tot de normale bagage van
de doorsnee Poolse man de
Poolse vrouw. Buitenlan
ders noemen het Poolse
katholicisme soms kritisch
of folklore. De Poolse com
munisten zeggen het hen
na, maar zij weten, dat
achter de zoete prentjes, de
kleurrijke processies en de
primitiviteit van de vele
bedevaartsoorden een diepe
en stoere vroomheid schuil
gaat.
Soms komt die stoere
vroomheid heel strijdbaar
te voorschijn. Zoals bijvor-
beeld in Nowa Huta, het
centrum van de zware in
dustrie in Polen. Nowa
Huta is eigenlijk pas na de
oorlog ontstaan als parade
paardje van de communis
tische autoriteiten. Het
moest een socialistische
stad worden, een „stad
zonder God". Er stond wel
een gemeenschapshuis
maar in een kerk was niet
voorzien.
Uit protest tegen het uit
blijven van een kerkge
bouw richtten de arbeiders
een metershoog houten
kruis op. De autoriteiten
wilden het kruis laten weg
halen,. De arbeiders gingen
de straat op. De politie
trok de gummiknuppel en
wist de demonstranten met
behulp van traangas uiteen
te drijven. Er werden ar
restaties verricht. Nu gin
gen de arbeiders in staking
en de autoriteiten moesten
toegeven.
In 1977 kon kardinaal Wo
jtyla de grootste moderne
kerk van Polen in Nowa
Huta inwijden. Er worden
nu elke zondag twaalf mis
sen gelezen. Het kerkge
bouw kan vijfduizend gelo
vigen herbergen, maar tij
dens vrijwel alle diensten
moeten honderden gelovi
gen genoegen nemen met
een staanplaats op het
kerkplein. Ook militairen
en politieagenten gaan op
het kerkplein op de knieën
en dat is in een Oostblok
land zeer ongewoon, alleen
in Polen niet.
Het merkwaardige van het
Poolse katholicisme is, dat
de kerk zich daar niet
heeft vervreemd van de ar
beiders en dat een toene
mende welvaart niet ge
paard gaat met een
groeiende onkerkelijkheid.
Het Poolse Roergebied Si-
lezië, heeft de hoogste le
vensstandaard van het
land. De cijfers Van de
kerkgang zijn uitgerekend
in dit welvarende arbei-
Het Jasna Gora-klooster in
het Poolse Czestochowa,
waar paus Johannes Paulus
drie dagen zal vertoeven. In
het klooster bevindt zich de
afbeelding van de „Zwarte
Madonna", die elk jaar mil
joenen pelgrims trekt. Op de
voorgrond rechts nog een
ouderwetse straatfotograaf.
dersgebied het hoogst. En
alleen al in Silezië melden
zich jaarlijks zestig pries
terstudenten, ondanks een
ander rekord dat in dit ge
bied wordt geboekt: het
aantal alcoholisten.
De huidige partijleider Ed
ward Gierek is uit Silezië
afkomstig, maar hij moet
het in macht en overtui
gingskracht afleggen tegen
de eveneens uit Silezië af
komstige Zwarte Madonna
van Czestochowa.
Czestochowa telt rond
veertig kloosters, maar het
belangrijkste is het Jasna
Gora-klooster, waar de
ZwarteMadonna „resi
deert". Op de muren van
het klooster staat in reu
zenletters geschreven: „Ko
ningin van Polen, al zes
eeuwen ben je ons tot
steun bij de verdediging
van ons volk".
Dagelijks komen duizenden
pelgrims hun „Koningin
van Polen" vereren, ruim
drie miljoen per jaar. De
autoriteiten hebben er ken
nelijk geen moeite mee.
Nauwelijks vijfendertig
jaar communistisch bestuur
kan zich eigenlijk ook niet
meten met zes eeuwen vor
stelijke mildheid en gratie.
De paus blijft dan ook
slechts één dag in de
hoofdstad van de Poolse
volksrepubliek, maar
brengt drie dagen door in
het klooster Jasna Gobras
„de residentie van de Ko
ningin van Polen". Daar
ook zal hij zijn trouwe zo
nen en dochters uit Silezië
ontvangen. Voor hen heeft
hij een hele namiddag uit
getrokken.
De Poolse primaat, kardi
naal Wyszynski, heeft tij
dens een van de eerste zit
tingen van het concilie oost
en west verbaasd doen
staan met zijn voorstel om
Maria tot koningin van de
aarde uit te roepen. Zijn
voorstel werd niet aangeno
men en dat verbaasde nu
weer alle Polen. Want het
karakteristieke van het
Poolse katholicisme is juist
de Maria-verering. De Pool
se katholieken zoeken bij
hun „Koningin" bescher
ming en verzorging. De
Koningin van Polen is het
bindmiddel dat de Polen
bijeen houdt.
De verering is traditioneel
en conservatief: veelkleuri
ge prentjes steeds dezelfde
liederen en gebeden, einde
loos herhaald. De Polen
zijn zeer gereserveerd waar
het om het geestelijk leven
gaat. Zij praten niet graag
spontaan over heilige din
gen, maar houden zich lie
ver aan oude vertrouwde
teksten. Via vormen die
buitenstaanders als kitsch
beschouwen beleven zijn
hun geloof heel diep, heb
ben er ook hun bestaan,
hun leven voor over.
Dat is ook wel de reden
waarom het atheisme in
Polen nog steeds geen wor
tel heeft geschoten. De die
pe, niet uit te roeien gelo
vigheid van de Polen heeft
de Poolse kerk tot een on
neembare veste gemaakt
Zo sterk als in Polen is de
katholieke kerk in geen an
der land ter wereld. Daar
om kan de Poolse katholie
ke kerk ook met succes
stand houden tegen de
communistische partij.
Ondanks Stalinisme, bedek
te of openlijke onderdruk
king in het verleden, te
nachterstelling in het he
den, blijkt telkens weer,
dat de Polen slechts voor
één persoon werkelijk door
de knieën gaan: de Konin
gin van Polen. Geen won
der dat een Poolse paus
bij haar op bezoek gaat
(Van onze correspondent Ami van
Vree)
BONN Met de benoeming van
Ernst Albrecht tot kandidaat voor
het kanselierschap van de CDU bij de
Bondsdagverkiezingen van 1980 heeft
het bestuur van de christen-democra
ten gisteren na urenlang beraad een
nieuwe, belangrijke zet gedaan in het
politieke schaakspel tussen CDU en
CSU, dat de Bondsrepubliek nu al da
gen in zijn ban houdt en dat in we
zen neerkomt op een machtsstrijd tus
sen de beide Uniepartijen. Partij- en
fractievoorzitter Helmut Kohl heeft
van zijn aanspraak op de kandida
tuur, zoals werd verwacht, afgezien.
Het tweegevecht is, na de verrassende
mededeling op Hemelvaartsdag van
Franz Josef Strauss dat hij bereid is
de kandidatuur voor het kanselier-
schap op zich te nemen, op dit mo
ment een strijd geworden tussen twee
personen: de Beierse minister-presi
dent Strauss contra zijn collega van
Nedersaksen, Albrecht.
De CDU heeft met de benoeming van
Albrecht afgezien van een buitenge
woon partijcongres om over de kandi
datuur te beslissen. De CSU had zo'n
congres in het weekeinde al dreigend
als een „vijandelijke daad" bestem
peld, omdat er {lan niets meer te on
derhandelen zou zijn. Nu zullen CDU
en SDU op korte termijn met elkaar
in de clinch moeten gaan, wie van
beide kandidaten de gemeenschappelij
ke lijsttrekker zal worden, of eventu
eel twee lijsttrekkers zullen worden
aangewezen, of dat de CDU of CSU
gescheiden zullen optrekken. In het
laatste geval - wat een breuk zou be
tekenen tussen de twee partijen - zal
de CSU naar verwachting ook buiten
Beieren stemmen proberen te
Na alle geruchten, dat steeds meer lei
dende christen-democraten bereid zou
den zijn de kandidatuur van Straus te
ondersteunen, was het verrassende
van de CDU-beslissing gisteren, dat
deze zo eenstemmig werd genomen.
Slechts twee leden van het bestuur
onthielden zich van stemming: Al
brecht zelf en ex-premier Filbinger,
die daarmee waarschijnlijk wraak
heeft willen nemen op de partij, die
hem als een baksteen heeft laten val
len.
In Bonn verwacht men dat de eeuwig
glimlachende, maar keiharde politieke
komeet Albrecht een confrontatiekoers
tegenover Strauss zal volgen en daar
bij eventueel een gescheiden optrek
ken van de partijen zal willen riske
ren. Op langere termijn is hij erop uit
om als (liberaal) christen-democratisch
kandidaat de FDP stemmen te ontne
men, waardoor hij in staat zal zijn de
SPD- en de FDP-meerderheid te on
dermijnen.
De Griekse pre
mier Karamanlis
heeft gisteren in
Athene het toetre
dingsverdrag van
Griekenland tot
de EEG getekend.
Dit is gebeurd in
het bijzijn van de
EEG-regeringslei-
ders.
Aangeklaagde neo-nazi
(Door onze correpondent Ami van Vree)
Bückeburg „Als men mensen met een nationaal-socialisti-
sche overtuiging verbiedt legaal naar buiten te treden, ont
staat het gevaar dat jonge mensen naar alternatieven gaan
zoeken en over gaan tot gewapende tegenstand. Onze strate
gie is: ik, die hier terecht sta, jong, intelligent, in staat mijn
politieke mening te formuleren, kan de bevolking ervan over
tuigen dat het nationaal-socialisme niet slecht, niet afstotend
is zoals de rechters in Neurenberg het hebben afgeschilderd".
Zonder een spoortje berouw, integendeel, „trots" op zijn poli
tieke inzicht verweerde de „geestelijk leider" van de groep van
zes neo-nazi's die sinds gisteren in het Duitse Bückburg te
recht staan op beschuldiging een terroristische vereniging te.
hebben opgericht, zich met dergelijke woorden tegen de aan
klacht van de procureur-generaal.
Het is de eerste keer in de Bondsrepubliek dat deze nieuwe
bepaling in het Wetboek van strafrecht, ingevoerd als gevolg
van links-extremistische activiteiten, tegen een groep van neo
nazi's wordt ingebracht. De aanklacht tegen de „criminele ver
eniging" van de 23-jarige ex-luitenant Michael Kahnen en de
zijnen is een lange, macabere opsomming van hakenkruis-klad-
derijen, de verspreiding van fel anti-semitische, Hitler-bejube-
lende publicaties, ordeverstoringen, het paraderen met nazi-sy
mbolen, plannen om aanslagen te plegen op personenen en za
ken en acties als bankovervallen, wapenroof en anderé ge
welddadigheden waaronder een aanslag op een militair NAVO-
bivak van het Nederlandse leger in februari vorig jaar in Hoh-
Het begin van het proces dat gisteren werd gekenmerkt door
zware politiebewaking en scherpe controle van journalisten en
toehoorders (de advocaten konden in tegenstelling tot de re
cente processen in Stuttgart-Stamheim ongehinderd doorlopen)
werd (nog) niet zo getraineerd door de verdediging als bij
RAF-processen langzamerhand gebruikelijk is geworden. Het
voorlezen van de omvangrijke aanklacht kon al in de morgen
uren geschieden.
Wel vuurden de advocaten van de beklaagden hun eerste poli
tieke pijlen af met de bewering, dat de geplande aanslagen op
de Berlijnse Muur en het IJzeren Gordijn of de bevrijding van
Rudolf Hess uit de gevangenis van Spandau nooit strafbare
daden kunnen zijn volgens het geldende Duitse recht. „Hoe
kan", aldus de advocaten, „het Westduitse openbaar ministerie
bijvoorbeeld een Muur willen beschermen die wederrechtelijk
door de DDR is opgebouwd".
RIJNCONFERENTIE
Chemische
stoffen tasten
visgroei aan
BASEL Vissen die enige
tijd aan Rijnwater werden
blootgesteld hebben bij een
onderzoek dusdanige afwij
kingen vertoond dat het niet
is uitgesloten dat schadelijke
stoffen de consument via het
drinkwater kunnen bereiken.
De gebruikelijke zuivering
van het Rijnwater is niet zo
danig dat alle voor de volks
gezondheid schadelijke stof
fen volledig verwijderd wor
den.
Dit deelde dr. C. Poels, direc
teur van het keuringsinstituut
voor waterleidingsartikelen in
Rijswijk mee op een confe
rentie van rijnwaterleidingsbe
drijven in Basel. Uit zijn on
derzoek bleek dat regenboog-
flórellen die enige tijd in Lek-
water verbleven, ernstig ver
grote levers vertoonden. Zij
groeiden minder en het sterf
tecijfer was hoger dan bij
hun soortgenoten in normaal
grondwater. Uit een onder
zoek bij hondsvissen bleek
dat chromosoom-afwijkingen
mogelijk als gevolg van kan
kerverwekkende stoffen in
het Rijnwater, ook in de ge
slachtsorganen optraden, het
geen een schadelijk effect op
het nagesclacht kan hebben.
„Dit is een potentieel ernstig
effect", aldus de heer Poels
„temeer omdat het erfelijk
materiaal van alle levende or
ganismen, inclusief de mens,
op structureel dezelfde wijze
is gebouwd.
Op de conferentie werd zout
niet het ergste probleem ge
noemd voor de bereiding van
drinkwater. Veeleer zijn dat
de talloze, meestal onbekende
.chemische stoffen die jaar
lijks op de Rijn worden ge
loosd.
(Van een onzer verslaggevers)
MUNSTER Rembert P. (42
jaar), voormalig chirurg bij
het Antonius Ziekenhuis te
Gronau, heeft een ijzersterk
geheugen. Dat kwam hem
goed van pas toen hij zijn le
vensgeschiedenis moest bloot
leggen aan de leden van het
Schwörgericht in Munster.
Minitieus, tot in de kleinste
details, liet hij zijn verleden
de revue passeren.
Slechts eenmaal liet zijn ge
heugen hem in de steek. Uit
gerekend over de gebeurtenis
sen op de 19e juni vorig jaar
zegt P. zich niets te herinne
ren dan wat vage indrukken.
En dat is jammer, met name
voor de leden van de recht
bank, die toch de hele dag
hebben opgeofferd om de chi
rurg aan te horen. Want zij
zouden graag vernomen heb
ben, waarom P. juist op die
dag zijn vrouw Grabrielle
(34), zoontje Karl-Stefan (4) en
dochtertje Petra (nog geen
jaar oud) om het leven heeft
gebracht. Hij diende hen do
delijke injecties toe en dat le
verde hem een door Staatsan-
walt Waltermann eenvoudig
geformuleerde drievoudige
moordaanklacht op.
De ontdekking van de drie
slachtoffers, de wijze waarop
ze om het leven kwamen en
het feit dat de chirurg dit op
zijn geweten heeft, bracht
Gronau, een stadje aan de
Duitse grens nabij Enschede,
in lichte paniek. De dader
zou na het gebeuren ook zich
zelf om het leven hebben wil
len brengen. De overdosis
slaapmiddelen en een uiterst
bescheiden wond aan de pols
van de verdachte wezen in
die richting. Volgens de be
trokkene zelf is hij echter als
door een wonder voor deze
zelfmoord behouden gebleven.
De arts moet zich dus wel de
gelijk verantwoorden voor
zijn daden. De rechtbank in
Münster heeft daar zes dagen
voor uitgetrokken. Met name
acht men dat nodig voor het
verhoor van de deskundigen:
een psychiater, een psycho
loog en een toxicoloog. Deze
laatste vooral op verzoek van
het Openbaar Ministerie, om
dat de chirurg (zoals het zich
ook gisteren liet aanzien) zich
erop beroept dat hij geestelijk
en fysiek in een toestand van
bewusteloosheid is geraakt
door het gebruik van kalme
rende middelen. Zijn raadslie
den zien dat als enig steek
houdend verweer tegen de
aanklacht, die zou kunnen
uitlopen op meer dan tien
jaar gevangenisstraf. Naar j
zijn zeggen werd hij miskend,
door schuldeisers achtervolgd
en door zijn chefs niet begre
pen.
Esther Gumede
(57) omhelst
haar man Josi-
ah Zion Gume
de, toen deze
was gekozen
als eerste zwar
te president
van Rhodesië.
Hij zal bis
schop Muzore-
wa als premier
benoemen.
