10 jaar Pinkpop: j Of boe een afgelast Melanie-concert uitgroeide tot een drukbezocht openluchtpopfestival Reggae: Muziek geboren uit armoede Dit jaar zal voor de tiende keer bet inmiddels wereldbe roemde Pinkpop festival plaatsvinden in bet Burgemeester Damensportpark in Geleen. Met een zevental acts, die alle maal top of tbe bill souden kunnen zijn, moet op Pinkster maandag 4 juni om 11.00 uur 's morgens bet muziekfestival losbarsten. Een van de mensen acbter de schermen die al tien jaar bezig is met bet organiseren van dit openluchtpop festival is Jan Smeets. Hij blikt terug op tien bewogen ja ren of eigenlijk boe een afgelast Melanie concert uitgroeide tot een van de drukst bezochte popfestival in Europa. Pinkpop is een productiebureau en onderdeel van de „Stich ting Sociaal-Culturele Producties". In 1970 heette het eerst de „Stichting Werkgroep Jongeren Centra", daarna is het, omdat wij het zo fijn vonden dat we iets buitengewoons deden in Limburg, onder grote hilariteit veranderd in de „Stichting Buitengewone Producties" en dat heeft tot zeker drie jaar ge duurd. Het buitengewone riep op een gegeven moment vra gen op omdat men wilde weten waar dat buitengewone pre cies in zat en als je al acht jaar een festival organiseert dan is eigenlijk alleen de frequentie iets unieks, maar er zijn meer festivals daarom hebben we het veranderd in de „Stichting Sociaal-Culturele Producties" en vooral het woord je sociaal willen we er in houden omdat we naast Pinkpop nog steeds pogingen ondernemen om ook andere dingen te doen zoals bijvoorbeeld het uitgeven van politieke affiches en het organiseren van kindervakantiewerk. Toen wij met Pink pop in 1970 begonnen werd het festival georganiseerd op vrijwilligers basis, dat wil zeggen dat de mensen die er aan meewerkten in jongerencentra in Limburg werkzaam waren. Ik werkte bijvoorbeeld in Don Quishot in Sittard en mijn rechterhand of hij kan mij zijn linkerhand noemen, dat is ter zijn beoordeling, werkte bij het „Service-bureau voor Jeugd- en Jongerenwerk" in Limbi rg. Eigenlijk in de tijd van onze bazen organiseerden wij Pink pop en nog een groot aantal an dere activiteiten. Op een gegeven moment ging dat niet meer en hebben we besloten men sen in dienst te nemen van de inmiddels opgerichte „Stichting Buitengewone Pro ducties". Frits van Reysen is de eerste geweest die in dienstverband heeft gewerkt, maar hij is na drie maanden naar het Noorden van het land vertrokken. Ik heb het van hem overgenomen en la ter is daar Noud Siegers bij gekomen. We hebben het te genwoordig zo druk dat we nu ieder een secretaresse hebben. De salarissen zijn verwerkt in de begroting van Pinkpop. Daardoor kost het festival zo veel, niet omdat we veel verdienen, maar sa laris voor vier mensen is toch niet niks. Naast Pink pop organiseert het bureau ook popconcerten voor schouwburgen waarbij de schouwburg ons een bepaald bedrag betaalt, waarvoor wij het concert van het begin tot het eind organiseren en voor alles zorgen van kaartjes- knippers tot veiligheidsmen sen". Voordat Pinkpop voor het eerst georganiseerd werd, ben ik in 1970 telefonisch be naderd door Frits van Rey sen, die toen werkte voor dat „Service-bureau voor Jeugd- en Jongerenwerk" in Sittard. Hij belde me op in jongeren centrum „De Bergmans" in Maastricht waar ik toen staf functionaris was. Ik organi- seeerde toen al concerten. Ik heb bijvoorbeeld Yes gehad voor 600 gulden en Rory Gal lagher. Frits bood mij Mela nie aan, die hij weer via Paul Acket had gekregen. Ze was echter té duur, maar ik zei tegen hem: „Waarom ko men we niet met een aantal jongerencentra bij elkaar, misschien kunnen we het sa men doen". Op het moment dat de vergadering werd uit geschreven ging de tournee niet door omdat Melanie ziek was, maar omdat we toch bij elkaar zaten, kwam men op het idee om een popfestival te organiseren. In 1969 was er al een picknick geweest op de Gulpenerberg. We heb ben de mensen die dat geor ganiseerd hadden er bij ge sleept en gevraagd of we het niet op die berg konden hou den. Dat ging echter niet Het idee werd geboren om het sportpark van Geleen te huren. Iemand kon het krij gen via zijn zwager, de heer Schepers, die wethouder was en is van Geleen. Er is toen lang over de naam gedacht Wie het heeft bedacht is nog steeds de grote strijdvraag. Ik zeg dat ik degene ben ge weest. Ik had namelijk in „De Bergmans" een program- De opbouw van het podium. huren als ze op Europese tournee gaan, weten maan den van te voren wie er ko men. Zo wist ik van de tour nee van Rush en The Tubes. Bij die maatschappij heb ik goede contacten met Brian Croft, de man die het geluid regelt op het festival. Als er groepen zijn, die nog twijfe len of ze nu wel of niet ko men, is de naam Brian Croft voldoende om ze in positieve zin te overtuigen. Naast een aantal bekende acts probeer ik ook dingen te krijgen die ik zelf aardig vind. Ik beslis echter nooit alleen. Ik heb al tijd mijn adviseurs zoals Fe lix Meurders, maar ook pla tenzaken en jongerencentra, die mij advies geven. Het hebben van wereld-acts is volgens mij niet het sterkste punt van het succes van Pinkpop. Volgens mij is het de traditie. Wij zijn nog wel steeds bezig om zo'n perfect mogehjk programma samen te stellen, maar volgens mij is dat niet het belangrijkste. Mensen zijn namelijk erg tra- ditiegevoelig. Dat valt ontzet tend op als er gebeld wordt. Ieder jaar vraagt men, waar kan ik kaarten krijgen en liefst zoveel mogelijk terwijl bijna niemand wil weten wie er komen. Ik geloof dat het voor veel mensen ook het jaarlijkse uitstapje is". Average White Band na weinig succes in ons land moet Pinkpop voor een ommekeer zorgen. 4;JSSaktlfii£.:,j. iKwi De tweede elpee van de Engelse Dire Straits „Com- De enige Nederlandse band op het openluchtfestival munique" wordt speciaal voor het Pinkpopfestival is Massada. aanstaande maandag al uitgebracht in Nederland. ma dat „Paaspop" genoemd werd en omdat het op Pink steren viel zei ik: „Je moet het Pinkpop noemen" en dat is het uiteindelijk geworden „Het eerste festival in 1970 met alleen Nederlandse bands is een groot succes ge worden. De begroting be droeg 10.000 gulden, maar er kwamen 10.000 mensen, die allemaal twee en een halve gulden betaald hadden. Van dat bedrag hielden we na af trek van alle kosten 10.000 gulden over. Toen deed het gekke geval zich voor dat de directeuren van de jongeren centra die hadden meege daan en 500 gulden beschik baar hadden gesteld om de eerste kosten op te vangen, mee wilden delen in de winst. We hebben echter, ei genlijk tegen onze eigen ba zen gezegd, jullie kunnen de pot op en hebben toen de „Stichting Buitengewone Pro ducties" opgericht en daar het geld ingestoken. Het eer ste concert organiseren, was helemaal niet moeilijk. Dat kwam voornamelijk omdat alle mensen die aan Pinkpop meewerkten al vaker dingen hadden gedaan. Zo organi seerde ik bijvoorbeeld op mijn 16de jaar al een concert met Peter en zijn Rockets. Het regelen ging daarom wel de enige vraag was hoeveel mensen komen er. In de voorverkoop waren 110 kaartjes verkocht, dit jaar zijn dat er 10.000. We hoop ten op mooi weer en dat was het. kleurenfoto's uit die tijd kunnen dat aantonen. Het festival was een ongelooflijk succes, waardoor besloten werd een tweede Pinkpop het jaar daarop te houden. te doen omdat de begroting al direct steeg van 10.000 naar 30.000 gulden en wij al het geld erin stopten. Als je vandaag de dag een festival zou moeten opzetten, is het een onbetaalbare zaak. Het kost al gauw 800.000 gulden. Er moeten dus 40.000 mensen komen om het geld er weer uit te halen. Over de samenstelling van het programma doen veel verhalen de ronde, maar het is eigenlijk een kwestie van vraag en aanbod. Vooral het aanbod eigenlijk, waarbij een belangrijk feit is, dat Pink pop inmiddels bekend is. Dit jaar hebben we een aanbod van meer dan 110 groepen gehad. Iedereen wil er spe len. Van Joe Jackson tot Pat Travers. Alle groepen die er de voorgaande jaren gestaan hebben, bellen weer ieder jaar op, hoewel ik ze gezegd heb dat we bands niet twee keer laten spelen, of ze mo gen komen. Er staan ieder jaar ontzettend veel groepen op mijn lijst, maar je moet Elvis Costello and the Attractions wilden graag ko men. natuurlijk wel het kaf van het koren kunnen onderschei den en zeggen die wil ik wel en die wil ik niet. Het uitzoe ken van de groepen begint al in een vroeg stadium. Ik ga eerst naar het Reading Festi val, dat dit jaar in augustus voor de 18de keer in Enge land wordt gehouden. Daar zie ik 30 tot 40 groepen, die van mij allemaal een punt krijgen. Dan zijn er natuur lijk door het jaar heen de aanbiedingen, die je krijgt. Er zijn echter groepen, die nooit op Pinkpop zullen spe len zoals The Jam bijvoor beeld, want die vind ik ont zettend slecht Verder moet je ook het aanbod in de ga ten houden waar je in eerste instantie niet direct aan denkt zoals Dire Straits bij voorbeeld. Manager Ed Bic- knel zei tijdens het concert in Sittard oktober vorig jaar: „Jan wij willen graag op Pinkpop spelen, kan dat". Je weet echter niet wat er met die groep gaat gebeuren, maar het is een van de eer ste namen die ik heb opge schreven. Op die lijst stond nog een andere naam Meat Loaf, die hadden eigenlijk al op Pinkpop 1978 moeten staan, maar CBS had de keus uit twee groepen Jour ney en Meat Loaf. Ze hebben voor de eerste gekozen. De bedoeling was geweest om ze dit jaar te laten komen wa ren het niet dat ze een grote wereldhit hadden met „Para dise by the dashboard light" waardoor ze plotseling te duur werden. Belangrijk is ook om bij te houden wie er op tournee komen. Van de geluidsfirma's hoor ik dat. TFA-Electrosound, die de ge luidsinstallatie levert voor Pinkpop en waar de meeste groepen hun geluidsinstallatie „Weet ik jammer vind, dat het aandeel van de platen maatschappijen zo klein is. Het is de laatste jaren best bewezen, wat Pinkpop voor een groep kan betekenen. Een van de voorbeelden daarvan is Status Quo, die sinds 1974 in het middelpunt van de belangstelling staat In '74 is het bijna een kop pelverkoop geweest in Lon den de managers van Status Quo en Rory Gallagher zaten bij elkaar en zeiden als je Status Quo niet neemt komt Rory Gallagher ook niet. Tij dens het festival had het de hele dag geregend, maar toen Status Quo opkwam, brak de zon door. Het was een groot feest Dat optreden van Sta tus Quo is een van de dingen die mij het best is bijgeble ven. Andere voorbeelden van een doorbrak zijn Tom Petty en Mothers Finest, waarvan behoorlijk wat platen zijn verkocht De vraag blijft na tuurlijk altijd hoeveel moet een platenmaatschappij bij dragen. Als ze alleen maar de hotelkosten zouden beta len, die toch al gauw 4000 gulden zijn voor een groep, was ik al blij. Van Phono gram en CBS krijg ik veel medewerking maar Ariola betaalt niets. Ik vraag me af wat nu meer effect heeft een éénmalige advertentie in een dagblad, kosten 4000 gulden, of een optreden op Pinkpop, voor een 40.000 man tellend platenkopend publiek? Maar ja ik ben al blij dat een aan tal maatschappijen meedoe want vijf jaar geleden moes ik er helemaal niet aan ken, dat ik iets van de maat schappijen zou krijgen". Het tiende Pinkpopfestival zal niet alleen op de radio te beluisteren zijn, maar er zal van het festival ook een driekwartier durende film worden gemaakt, die later op televisie door de KRO wordt uitgezonden. De enige groep, die niet meedoet aan de film is Dire Straits. Op 4 juni zullen uit Duits land, Griekenland, Italië, Bel gië, Engeland, Denemarken, Zweden en Spanje mensen toestromen om het tiende festival mee te maken, met John Peel als presentator wordt het weer een internati onaal gebeuren. HANSPIËT. Concert- agenda Zaterdag 26 mei De new wave groep Warren Harry treedt op in het Paard van Troje in Den Haag. Zondag 27 mei De Ierse formatie Thin Lizzy treedt op in de Jaap Edenhal in Amsterdam. 's Middags concert van Guy Schons in het theehuis van het Paard van Troje in Den Haag. Vrijdag 1 juni Laatste concert van Gruppo Sportivo voor de rust periode in de Ton Menkenhal in Rotterdam. Maandag 4 juni Pinkpop met Dire Straits, Rush, Elvis Costello, Massada, Peter Tosh, Average Whi te Band en The Police. Aanvang 11.00 uur. Woensdag 6 juni Optreden van The Only Ones in de Eksit te Rot terdam. Donderdag 7 juni De Nederland se rockformatie Turbo geeft een concert in De Eland in Delft Aan vang 20.00 uur. Vrijdag 15 juni Concert van de Amerikaanse Van Halen Band in de Jaap Edenhal in Amsterdam. Zondag 17 juni Joe Jackson geeft een concert in Paradiso te Amsterdam. In Nederland is een solida- riteitscomité voor Jamaica opgericht dat zich ten doel stelt dit land te steunen in de strijd tegen de armoede. Jamaica is namelijk niet al leen dat heerlijke Caribi sche eiland met de rum en de reggae waar het leven lui en lekker is. De meeste mensen verkeren in grote armoede en de enkelen die rijk zijn bezitten dan ook een enorm vermogen. De so cialistische premier Manley probeert daar iets aan te veranderen maar dreigt het onderspit te moeten delven in economische strijd die nog altijd wordt gedomi neerd door het rijke westen. De reggae-muziek, die in westen is doorgedrongen, sluit helemaal aan op de po litieke situatie in Jamaica en heeft een duidelijke bood- De makers van de reggae- muziek hebben echter een duidelijke bedoeling met hun platen. Zij verkondigen de gevoelens van de arme Jamaicanen en gebruiken teksten die de elite tegen het hoofd stoten. Niet voor niks werd er enkele jaren gele den een mislukte aanslag ge pleegd op Bob Marley. In Jamaica zelf is maar wei nig via de radio te horen van Bob Marley of Peter Tosh. De commerciële zen ders draaien overdag vrijwel alleen plaatjes van de Ame rikaanse markt en het vreemde is dat bijvoorbeeld wel de versie van Boney M's „Bij the rivers of Babyion" te horen, maar niet de origi nele versie van „The Melodi- ans". 's Nachts is de Jamai- caanse reggae wel via de ra dio te beluisteren ert de meeste platenzaken in de hoofstad Kingston hebben grote geluidsboxen voor hun deur staan van waaruit ook de inheemse klanken ten ge- horen worden gebracht De reggae is een Jamaicaan- se vorm van de zwarte rythm and blues uit Ameri ka. *Eerst waren de liedjes vrij oppervlakkig en gingen zij over liefde en dergelijke maar meer en meer kwamen er teksten over de honger, het optreden van de politie en soms buitenlandse politie ke gebeurtenissen. Bij de muziek kwam ook een dans, de rock-steady, een langza me, droeve dans. Het woord reggae is waar schijnlijk afgeleid uit het woord „regular", wat .gewo ne" betekent. Reggae bete kent dus: afkomstig van het gewone volk. Het meeslepen de ritme vormt de basis voor gevoelige teksten die afkomstig zijn uit de krot tenwijken. De reggae is nauw verbon den met de „Rastafari's", een godsdienstig politieke beweging op Jamaica. Zij protesteren tegen de over heersing van de blanke Wes terse wereld en zij houden de tijd van de slavernij nog in herinnering. Zij verlangen ooit terug te keren naar hun eigenlijke vaderland, Afrika, van waaruit zij in de slaven tijd naar de Caribische ei landen werden gebracht. Meer in het bijzonder willen de rasta's eigenlijk terug naar Ethiopië en hun god is Ras Tafari, de eigenlijke naam van de overleden Ethi opische keizer Haile Selas sie. De politie en de elite op Jamaica beschouwen de Rasta's over het algemeen als ongewenste figuren en zelfs misdadigers. Zij probe ren echter een principieel le ven te leiden zonder veel Westerse consumptiegoede ren. Tijdens hun samenkom sten roken zij ganja (mari huana) dat zij beschouwen als een belangrijk liturgisch onderdeel. Uiterlijk vallen de Rasta's op door het dikke, touwach- tige haar. Dat komt omdat zij het haar wel wassen, maar nooit kammen omdat dit volgens hun geloof niet mag. Het geklitte haar van Bob Marley en Peter Tosh is dan ook geen modieuze uitvinding maar heeft een politieke en godsdienstige achtergrond. The Police door hun hit ..So lonley"erg gewild bi] het publiek

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 10