10 jaar Pinkpop: j
Of boe een afgelast
Melanie-concert
uitgroeide tot
een drukbezocht
openluchtpopfestival
Reggae: Muziek geboren uit armoede
Dit jaar zal voor de tiende keer bet inmiddels wereldbe
roemde Pinkpop festival plaatsvinden in bet Burgemeester
Damensportpark in Geleen. Met een zevental acts, die alle
maal top of tbe bill souden kunnen zijn, moet op Pinkster
maandag 4 juni om 11.00 uur 's morgens bet muziekfestival
losbarsten. Een van de mensen acbter de schermen die al
tien jaar bezig is met bet organiseren van dit openluchtpop
festival is Jan Smeets. Hij blikt terug op tien bewogen ja
ren of eigenlijk boe een afgelast Melanie concert uitgroeide
tot een van de drukst bezochte popfestival in Europa.
Pinkpop is een productiebureau en onderdeel van de „Stich
ting Sociaal-Culturele Producties". In 1970 heette het eerst de
„Stichting Werkgroep Jongeren Centra", daarna is het, omdat
wij het zo fijn vonden dat we iets buitengewoons deden in
Limburg, onder grote hilariteit veranderd in de „Stichting
Buitengewone Producties" en dat heeft tot zeker drie jaar ge
duurd. Het buitengewone riep op een gegeven moment vra
gen op omdat men wilde weten waar dat buitengewone pre
cies in zat en als je al acht jaar een festival organiseert dan
is eigenlijk alleen de frequentie iets unieks, maar er zijn
meer festivals daarom hebben we het veranderd in de
„Stichting Sociaal-Culturele Producties" en vooral het woord
je sociaal willen we er in houden omdat we naast Pinkpop
nog steeds pogingen ondernemen om ook andere dingen te
doen zoals bijvoorbeeld het uitgeven van politieke affiches en
het organiseren van kindervakantiewerk. Toen wij met Pink
pop in 1970 begonnen werd het festival georganiseerd op
vrijwilligers basis, dat wil zeggen dat de mensen die er aan
meewerkten in jongerencentra in Limburg werkzaam waren.
Ik werkte bijvoorbeeld in Don Quishot in Sittard en mijn
rechterhand of hij kan mij zijn linkerhand noemen, dat is ter
zijn beoordeling, werkte bij het „Service-bureau voor Jeugd-
en Jongerenwerk" in Limbi rg. Eigenlijk in de tijd van onze
bazen organiseerden wij Pink pop en nog een groot aantal an
dere activiteiten. Op een gegeven moment ging dat niet meer
en hebben we besloten men
sen in dienst te nemen van
de inmiddels opgerichte
„Stichting Buitengewone Pro
ducties". Frits van Reysen is
de eerste geweest die in
dienstverband heeft gewerkt,
maar hij is na drie maanden
naar het Noorden van het
land vertrokken. Ik heb het
van hem overgenomen en la
ter is daar Noud Siegers bij
gekomen. We hebben het te
genwoordig zo druk dat we
nu ieder een secretaresse
hebben. De salarissen zijn
verwerkt in de begroting van
Pinkpop. Daardoor kost het
festival zo veel, niet omdat
we veel verdienen, maar sa
laris voor vier mensen is
toch niet niks. Naast Pink
pop organiseert het bureau
ook popconcerten voor
schouwburgen waarbij de
schouwburg ons een bepaald
bedrag betaalt, waarvoor wij
het concert van het begin tot
het eind organiseren en voor
alles zorgen van kaartjes-
knippers tot veiligheidsmen
sen".
Voordat Pinkpop voor het
eerst georganiseerd werd,
ben ik in 1970 telefonisch be
naderd door Frits van Rey
sen, die toen werkte voor dat
„Service-bureau voor Jeugd-
en Jongerenwerk" in Sittard.
Hij belde me op in jongeren
centrum „De Bergmans" in
Maastricht waar ik toen staf
functionaris was. Ik organi-
seeerde toen al concerten. Ik
heb bijvoorbeeld Yes gehad
voor 600 gulden en Rory Gal
lagher. Frits bood mij Mela
nie aan, die hij weer via
Paul Acket had gekregen. Ze
was echter té duur, maar ik
zei tegen hem: „Waarom ko
men we niet met een aantal
jongerencentra bij elkaar,
misschien kunnen we het sa
men doen". Op het moment
dat de vergadering werd uit
geschreven ging de tournee
niet door omdat Melanie ziek
was, maar omdat we toch bij
elkaar zaten, kwam men op
het idee om een popfestival
te organiseren. In 1969 was
er al een picknick geweest
op de Gulpenerberg. We heb
ben de mensen die dat geor
ganiseerd hadden er bij ge
sleept en gevraagd of we het
niet op die berg konden hou
den. Dat ging echter niet
Het idee werd geboren om
het sportpark van Geleen te
huren. Iemand kon het krij
gen via zijn zwager, de heer
Schepers, die wethouder was
en is van Geleen. Er is toen
lang over de naam gedacht
Wie het heeft bedacht is nog
steeds de grote strijdvraag.
Ik zeg dat ik degene ben ge
weest. Ik had namelijk in
„De Bergmans" een program-
De opbouw van het podium.
huren als ze op Europese
tournee gaan, weten maan
den van te voren wie er ko
men. Zo wist ik van de tour
nee van Rush en The Tubes.
Bij die maatschappij heb ik
goede contacten met Brian
Croft, de man die het geluid
regelt op het festival. Als er
groepen zijn, die nog twijfe
len of ze nu wel of niet ko
men, is de naam Brian Croft
voldoende om ze in positieve
zin te overtuigen. Naast een
aantal bekende acts probeer
ik ook dingen te krijgen die
ik zelf aardig vind. Ik beslis
echter nooit alleen. Ik heb al
tijd mijn adviseurs zoals Fe
lix Meurders, maar ook pla
tenzaken en jongerencentra,
die mij advies geven. Het
hebben van wereld-acts is
volgens mij niet het sterkste
punt van het succes van
Pinkpop. Volgens mij is het
de traditie. Wij zijn nog wel
steeds bezig om zo'n perfect
mogehjk programma samen
te stellen, maar volgens mij
is dat niet het belangrijkste.
Mensen zijn namelijk erg tra-
ditiegevoelig. Dat valt ontzet
tend op als er gebeld wordt.
Ieder jaar vraagt men, waar
kan ik kaarten krijgen en
liefst zoveel mogelijk terwijl
bijna niemand wil weten wie
er komen. Ik geloof dat het
voor veel mensen ook het
jaarlijkse uitstapje is".
Average White Band na weinig succes in ons land
moet Pinkpop voor een ommekeer zorgen.
4;JSSaktlfii£.:,j. iKwi De tweede elpee van de Engelse Dire Straits „Com-
De enige Nederlandse band op het openluchtfestival munique" wordt speciaal voor het Pinkpopfestival
is Massada. aanstaande maandag al uitgebracht in Nederland.
ma dat „Paaspop" genoemd
werd en omdat het op Pink
steren viel zei ik: „Je moet
het Pinkpop noemen" en dat
is het uiteindelijk geworden
„Het eerste festival in 1970
met alleen Nederlandse
bands is een groot succes ge
worden. De begroting be
droeg 10.000 gulden, maar er
kwamen 10.000 mensen, die
allemaal twee en een halve
gulden betaald hadden. Van
dat bedrag hielden we na af
trek van alle kosten 10.000
gulden over. Toen deed het
gekke geval zich voor dat de
directeuren van de jongeren
centra die hadden meege
daan en 500 gulden beschik
baar hadden gesteld om de
eerste kosten op te vangen,
mee wilden delen in de
winst. We hebben echter, ei
genlijk tegen onze eigen ba
zen gezegd, jullie kunnen de
pot op en hebben toen de
„Stichting Buitengewone Pro
ducties" opgericht en daar
het geld ingestoken. Het eer
ste concert organiseren, was
helemaal niet moeilijk. Dat
kwam voornamelijk omdat
alle mensen die aan Pinkpop
meewerkten al vaker dingen
hadden gedaan. Zo organi
seerde ik bijvoorbeeld op
mijn 16de jaar al een concert
met Peter en zijn Rockets.
Het regelen ging daarom wel
de enige vraag was hoeveel
mensen komen er. In de
voorverkoop waren 110
kaartjes verkocht, dit jaar
zijn dat er 10.000. We hoop
ten op mooi weer en dat was
het. kleurenfoto's uit die tijd
kunnen dat aantonen. Het
festival was een ongelooflijk
succes, waardoor besloten
werd een tweede Pinkpop
het jaar daarop te houden.
te doen omdat de begroting
al direct steeg van 10.000
naar 30.000 gulden en wij al
het geld erin stopten. Als je
vandaag de dag een festival
zou moeten opzetten, is het
een onbetaalbare zaak. Het
kost al gauw 800.000 gulden.
Er moeten dus 40.000 mensen
komen om het geld er weer
uit te halen.
Over de samenstelling van
het programma doen veel
verhalen de ronde, maar het
is eigenlijk een kwestie van
vraag en aanbod. Vooral het
aanbod eigenlijk, waarbij een
belangrijk feit is, dat Pink
pop inmiddels bekend is. Dit
jaar hebben we een aanbod
van meer dan 110 groepen
gehad. Iedereen wil er spe
len. Van Joe Jackson tot Pat
Travers. Alle groepen die er
de voorgaande jaren gestaan
hebben, bellen weer ieder
jaar op, hoewel ik ze gezegd
heb dat we bands niet twee
keer laten spelen, of ze mo
gen komen. Er staan ieder
jaar ontzettend veel groepen
op mijn lijst, maar je moet
Elvis Costello and the Attractions wilden graag ko
men.
natuurlijk wel het kaf van
het koren kunnen onderschei
den en zeggen die wil ik wel
en die wil ik niet. Het uitzoe
ken van de groepen begint al
in een vroeg stadium. Ik ga
eerst naar het Reading Festi
val, dat dit jaar in augustus
voor de 18de keer in Enge
land wordt gehouden. Daar
zie ik 30 tot 40 groepen, die
van mij allemaal een punt
krijgen. Dan zijn er natuur
lijk door het jaar heen de
aanbiedingen, die je krijgt.
Er zijn echter groepen, die
nooit op Pinkpop zullen spe
len zoals The Jam bijvoor
beeld, want die vind ik ont
zettend slecht Verder moet
je ook het aanbod in de ga
ten houden waar je in eerste
instantie niet direct aan
denkt zoals Dire Straits bij
voorbeeld. Manager Ed Bic-
knel zei tijdens het concert
in Sittard oktober vorig jaar:
„Jan wij willen graag op
Pinkpop spelen, kan dat". Je
weet echter niet wat er met
die groep gaat gebeuren,
maar het is een van de eer
ste namen die ik heb opge
schreven. Op die lijst stond
nog een andere naam Meat
Loaf, die hadden eigenlijk al
op Pinkpop 1978 moeten
staan, maar CBS had de
keus uit twee groepen Jour
ney en Meat Loaf. Ze hebben
voor de eerste gekozen. De
bedoeling was geweest om ze
dit jaar te laten komen wa
ren het niet dat ze een grote
wereldhit hadden met „Para
dise by the dashboard light"
waardoor ze plotseling te
duur werden. Belangrijk is
ook om bij te houden wie er
op tournee komen. Van de
geluidsfirma's hoor ik dat.
TFA-Electrosound, die de ge
luidsinstallatie levert voor
Pinkpop en waar de meeste
groepen hun geluidsinstallatie
„Weet ik jammer vind, dat
het aandeel van de platen
maatschappijen zo klein is.
Het is de laatste jaren best
bewezen, wat Pinkpop voor
een groep kan betekenen.
Een van de voorbeelden
daarvan is Status Quo, die
sinds 1974 in het middelpunt
van de belangstelling staat
In '74 is het bijna een kop
pelverkoop geweest in Lon
den de managers van Status
Quo en Rory Gallagher zaten
bij elkaar en zeiden als je
Status Quo niet neemt komt
Rory Gallagher ook niet. Tij
dens het festival had het de
hele dag geregend, maar toen
Status Quo opkwam, brak de
zon door. Het was een groot
feest Dat optreden van Sta
tus Quo is een van de dingen
die mij het best is bijgeble
ven. Andere voorbeelden van
een doorbrak zijn Tom Petty
en Mothers Finest, waarvan
behoorlijk wat platen zijn
verkocht De vraag blijft na
tuurlijk altijd hoeveel moet
een platenmaatschappij bij
dragen. Als ze alleen maar
de hotelkosten zouden beta
len, die toch al gauw 4000
gulden zijn voor een groep,
was ik al blij. Van Phono
gram en CBS krijg ik veel
medewerking maar Ariola
betaalt niets. Ik vraag me af
wat nu meer effect heeft een
éénmalige advertentie in een
dagblad, kosten 4000 gulden,
of een optreden op Pinkpop,
voor een 40.000 man tellend
platenkopend publiek? Maar
ja ik ben al blij dat een aan
tal maatschappijen meedoe
want vijf jaar geleden moes
ik er helemaal niet aan
ken, dat ik iets van de maat
schappijen zou krijgen".
Het tiende Pinkpopfestival
zal niet alleen op de radio te
beluisteren zijn, maar er zal
van het festival ook een
driekwartier durende film
worden gemaakt, die later op
televisie door de KRO wordt
uitgezonden. De enige groep,
die niet meedoet aan de film
is Dire Straits.
Op 4 juni zullen uit Duits
land, Griekenland, Italië, Bel
gië, Engeland, Denemarken,
Zweden en Spanje mensen
toestromen om het tiende
festival mee te maken, met
John Peel als presentator
wordt het weer een internati
onaal gebeuren.
HANSPIËT.
Concert-
agenda
Zaterdag 26 mei De new wave
groep Warren Harry treedt op in
het Paard van Troje in Den Haag.
Zondag 27 mei De Ierse formatie
Thin Lizzy treedt op in de Jaap
Edenhal in Amsterdam.
's Middags concert van Guy Schons
in het theehuis van het Paard van
Troje in Den Haag.
Vrijdag 1 juni Laatste concert
van Gruppo Sportivo voor de rust
periode in de Ton Menkenhal in
Rotterdam.
Maandag 4 juni Pinkpop met
Dire Straits, Rush, Elvis Costello,
Massada, Peter Tosh, Average Whi
te Band en The Police. Aanvang
11.00 uur.
Woensdag 6 juni Optreden van
The Only Ones in de Eksit te Rot
terdam.
Donderdag 7 juni De Nederland
se rockformatie Turbo geeft een
concert in De Eland in Delft Aan
vang 20.00 uur.
Vrijdag 15 juni Concert van de
Amerikaanse Van Halen Band in
de Jaap Edenhal in Amsterdam.
Zondag 17 juni Joe Jackson
geeft een concert in Paradiso te
Amsterdam.
In Nederland is een solida-
riteitscomité voor Jamaica
opgericht dat zich ten doel
stelt dit land te steunen in
de strijd tegen de armoede.
Jamaica is namelijk niet al
leen dat heerlijke Caribi
sche eiland met de rum en
de reggae waar het leven
lui en lekker is. De meeste
mensen verkeren in grote
armoede en de enkelen die
rijk zijn bezitten dan ook
een enorm vermogen. De so
cialistische premier Manley
probeert daar iets aan te
veranderen maar dreigt het
onderspit te moeten delven
in economische strijd die
nog altijd wordt gedomi
neerd door het rijke westen.
De reggae-muziek, die in
westen is doorgedrongen,
sluit helemaal aan op de po
litieke situatie in Jamaica en
heeft een duidelijke bood-
De makers van de reggae-
muziek hebben echter een
duidelijke bedoeling met
hun platen. Zij verkondigen
de gevoelens van de arme
Jamaicanen en gebruiken
teksten die de elite tegen het
hoofd stoten. Niet voor niks
werd er enkele jaren gele
den een mislukte aanslag ge
pleegd op Bob Marley.
In Jamaica zelf is maar wei
nig via de radio te horen
van Bob Marley of Peter
Tosh. De commerciële zen
ders draaien overdag vrijwel
alleen plaatjes van de Ame
rikaanse markt en het
vreemde is dat bijvoorbeeld
wel de versie van Boney M's
„Bij the rivers of Babyion"
te horen, maar niet de origi
nele versie van „The Melodi-
ans". 's Nachts is de Jamai-
caanse reggae wel via de ra
dio te beluisteren ert de
meeste platenzaken in de
hoofstad Kingston hebben
grote geluidsboxen voor hun
deur staan van waaruit ook
de inheemse klanken ten ge-
horen worden gebracht
De reggae is een Jamaicaan-
se vorm van de zwarte
rythm and blues uit Ameri
ka. *Eerst waren de liedjes
vrij oppervlakkig en gingen
zij over liefde en dergelijke
maar meer en meer kwamen
er teksten over de honger,
het optreden van de politie
en soms buitenlandse politie
ke gebeurtenissen. Bij de
muziek kwam ook een dans,
de rock-steady, een langza
me, droeve dans.
Het woord reggae is waar
schijnlijk afgeleid uit het
woord „regular", wat .gewo
ne" betekent. Reggae bete
kent dus: afkomstig van het
gewone volk. Het meeslepen
de ritme vormt de basis
voor gevoelige teksten die
afkomstig zijn uit de krot
tenwijken.
De reggae is nauw verbon
den met de „Rastafari's",
een godsdienstig politieke
beweging op Jamaica. Zij
protesteren tegen de over
heersing van de blanke Wes
terse wereld en zij houden
de tijd van de slavernij nog
in herinnering. Zij verlangen
ooit terug te keren naar hun
eigenlijke vaderland, Afrika,
van waaruit zij in de slaven
tijd naar de Caribische ei
landen werden gebracht.
Meer in het bijzonder willen
de rasta's eigenlijk terug
naar Ethiopië en hun god is
Ras Tafari, de eigenlijke
naam van de overleden Ethi
opische keizer Haile Selas
sie. De politie en de elite op
Jamaica beschouwen de
Rasta's over het algemeen
als ongewenste figuren en
zelfs misdadigers. Zij probe
ren echter een principieel le
ven te leiden zonder veel
Westerse consumptiegoede
ren. Tijdens hun samenkom
sten roken zij ganja (mari
huana) dat zij beschouwen
als een belangrijk liturgisch
onderdeel.
Uiterlijk vallen de Rasta's
op door het dikke, touwach-
tige haar. Dat komt omdat
zij het haar wel wassen,
maar nooit kammen omdat
dit volgens hun geloof niet
mag. Het geklitte haar van
Bob Marley en Peter Tosh
is dan ook geen modieuze
uitvinding maar heeft een
politieke en godsdienstige
achtergrond.
The Police door hun hit ..So lonley"erg gewild bi] het publiek