r
850 langhaarkatten
bevolken volgende
week Leidse Ijshal
,De mensen lopen te
gemakkelijk met allerlei
kwaaltjes naar de dokter
Heros gaat geen zee te hoog
hond
zoekt;
huis
m
Directeur Hartgerink van gouden instituut
voor praeventieve gezondheidszorg:
\GINi
!IDI
DEN „Ik
kw
i er naar willen stre-
ïn iets hogere drem-
opbrengen om medische hulp in te
epen. Ze gaan met kleine klachten
ar de huisarts en deze kan daaraan
alt weinig doen. Een mens zal met
n aantal kleine klachten moeten Ieren
yen". Dit stelt dr. IY1.J. Hartgerink, di-
cteur van het Nederlands Instituut
or Praevantieve Gezondheidszorg, dat
week zijn vijftig-jarig bestaan
ert. Ter gelegenheid van dit gouden
[jileum heeft de stichting bio-weten-
liappen en maatschappij haar bulletin
n het onderwerp praeventieve genees-
inde gewijd.
Hartgerink is van mening dat men-
i minder gauw naar een arts lopen
ze beter geïnformeerd zijn over wat
als kleine klachten kunnen verwach-
i. „Geen geforceerde drempelverho-
ng, maar een beter oordeel van de
Bns zelf over wat hem in het kader
m zijn gezondheid te wachten staat,
je iemand aanpraat dat hij voor ie-
probleempje hetzij de huisarts, het-
een andere deskundige nodig heeft,
ontneem je hem zijn zelfstandigheid
ook een beetje het gevoel van eigen
aarde. Ik denk dat je hem dan, ook al
de bedoelingen nog zo goed, leed
Irokkent.
iTAD/REGIO
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 19 MEI1979 PAGINA 5
oorlichling
of die harde preventie alleen wel vol
doende is. Het is al van ouds bekend
dat sociale en psychologische factoren
ziekten kunnen beïnvloeden en zelfs ver
oorzaken, maar de laatste twintig jaar
wordt hieraan opnieuw veel aandacht
besteed".
Het NIPG, een TNO-instituut dat aan de
Leidse Wassenaarseweg is gevestigd,
doet momenteel juist op dat laatste ter
rein veel van zijn onderzoek. De G in
de naam van het instituut staat sinds
1978 niet meer voor 'geneeskunde', maar
voor 'gezondheidszorg'. Daarmee werd
de ontwikkeling van de laatste vijftien
jaren uitgedrukt: de preventieve zorg
voor de gezondheid houdt meer in dan
enkel preventieve geneeskunde. Men
doet op het NIPG ook onderzoek naar
de organisatie van de gezondheidszorg:
hoe kan de medische verzorging het
best worden geleverd?
Hinderpalen
goede gezondheidsvoorlichting en -
ïvoeding zal er volgens dr. Hartgerink
^zienlijk toe bijdragen dat de mensen
i problemen, want vaak zijn kwaalt-
terug te voeren op psychische oorza-
j, leren te accepteren, waardoor ze
lukkiger zouden worden. Vooral aan
voorlichting en opvoeding moet
dgens de directeur van het NIPG veel
eer worden gedaan. „We moeten er
hter wel op letten dat deze voorlich-
en opvoeding leiden tot een gevoel
onafhankelijkheid en zelfvertrouwen
niet tot het aanpraten van allerlei
igsten."
eventief gezien kan een goed leefpa-
veel narigheid voorkomen. Op dit
>ment staat in z'n algemeentheid wel
st dat meer bewegen, minder eten en
inken en geen schadelijke dampen
(onder meer sigarettenrook) inhaleren,
onder dit goede leefpatroon vallen. Dr.
Hartgerink is echter wel van mening dat
het niet te gek moet worden door elke
keer als men weer eens wat nieuws
vindt, men de mensen een nieuwe leef
stijl probeert op te dringen.
Leefomstandigheden
Het medisch-technisch kunnen heeft de
laatste eeuw een enorme vlucht geno
men. Pas in de 19e eeuw ontdekte men
dat besmettelijke ziekten vorden veroor
zaakt door bacteriën en virussen. Toen
de oorzaken bekend werden, was het
mogelijk om preventieve maatregelen te
treffen: hygiëne steriliteit bij de behan
deling van wonden en inentingen. In de
strijd tegen de besmettelijke ziekten
heeft de preventieve geneeskunde haar
grootste succes geboekt.
Toch moet de rol van het medisch kun
nen niet worden overschat. Bij nadere
beschouwing blijken de sterftecijfers
van veel besmettelijke zieten al te zijn
gaan dalen voordat antibiotica, vaccins
en 'bevolkingsonderzoek-wagens' be
schikbaar waren. Die teruggang is te
danken aan de verbetering van de leef
omstandigheden: betere huisvesting, be
tere voeding, hygiëne en rust. In Am
sterdam heerste in de zestiger jaren van
de vorige eeuw nog een cholera-epide-
mie. Na 1870, omstreeks dat jaar kwa
men waterleiding en riolering gereed,
niet meer.
Laatste plaats
Dr. Hartgerink wijst op een Engels on
derzoek dat al eerder heeft aangegeven,
dat voor de verbetering van de gezond
heidstoestand in Engeland en Wales de
oorzaken in volgorde van belangrijkheid
waren: beperking van gezinsgrootte, ver
betering van voeding, gezondere leefom
geving, specifieke preventief geneeskun
dige maatregelen en geneeskundige be
handeling. Dr. Hartgerink: „De artsen
zouden het zich moeten aantrekken dat
de behandelende geneeskunde in dat rij
tje op de laatste plaats staat".
„Ik weet nog een leuk voorbeeld", aldus
dr. Hartgerink. „Waarom komen voe
dingsstoornissen bij zuigelingen nauwe
lijks meer voor? Omdat de artsen een
beter inzicht hebben gekregen in de
condities waaraan de voeding moet vol
doen. Een verworvenheid dus. Maar ook
omdat in de vijftiger jaren de koelkast
een algemeen deel van het huishouden
is geworden. We hebben geen halfbedor-
ven melk en etensresten meer. Ik heb
weieens gezegd dat zo bekeken de koel
kast-fabrikanten de grootste bijdrage
hebben geleverd aan de voedingshygië-
Harde preventie
Dr. Hartgerink: „De wat ik noem 'harde
preventie', zoals de vaccinaties, de con
sultatiebureaus voor zuigelingen, de hy
giëne, voedingscontrole, daaraan wordt
in Nederland voldoende gedaan. Er zijn
verschillende instituten zoals het Rijksin
stituut voor Volksgezondheid, de Keu
ringsdiensten van Waren, die zich daar
mee bezighouden. Na de oorlog is men
zich echter steeds meer gaan afvragen
Als grote hinderpalen in de preventieve
gezondheidszorg ziet het NIPG het hoge
arbeidstempo, concurrentie ten opzichte
van elkaar, het ervaren van onderdruk
king en luchtvervuiling. Deze zaken in
het maatschappelijk leven worden op
een of andere manier aan de mensen
opgedrongen. Er lijkt nauwelijk aan te
ontkomen. Kanker, stress en psycho-so-
ciale klachten kunnen daar het gevolg
van zijn.
Dr. Hartgerink vindt dat het niet op zijn
weg ligt om de bestaande maatschap
pijstructuren te veranderen. Op de
vraag of preventieve geneeskunde zal
leiden tot de 'ideale maatschappij' ant
woordt Hartgerink: „Nee, ik denk hoog
stens tot wat gelukkigere mensen. Ik
denk dat mensen die gezonder en geluk
kiger zijn ook beter zullen gaan functio
neren in de samenleving. In concrete ar-
beids- en levenssituaties kunnen hinder
palen zijn. Als deze worden weggeno
men, dan draag je bij tot iemands per
soonlijk levensgeluk. Gezondheidszorg is
altijd individueel gericht en of dat dan
indirect invloed zal hebben op het sy
steem van een samenleving betwijfel ik-
De samenleving is wat mensen er samen
van maken".
iEIDEN Een jaar geleden organi-
ieerde de Nederlandse Langhaarkatten
'ëreniging tijdens het Leidse Beesten
spul in de Groenoordhallen een aparte
positie geheel gewijd aan deze pluizi
ge kattensoort. Dit jaar hebben de lang-
haarkatten het rijk alleen. In het week
einde van 26 en 27 mei zal de vereni
ging de Tweede Internationale Katten
tentoonstelling organiseren in de ont
dooide Ton Menken Ijshal aan de Leid-
Vondellaan41.
De Langhaarkattenexpositie, die de toe
passelijke naam „Langhaarkat in Leiden
!79" heeft meegekregen is met een deel
nemersveld van ongeveer 850 langhari-
gen de grootste in haar soort in Europa.
De katten zijn voornamelijk afkomstig
uit Nederland, België, Duitsland en En
geland. Qua omvang en opzet is deze
tweede langhaarkattenexpo aanzienlijk
groter dan de eerste. Nagenoeg alle ras-
variëteiten zijn vertegenwoordigd,
'aaronder ook nieuw gefokte die nog
niet eerder in Nederland te zien waren.
De Turkse Angora's bijvoorbeeld, waar
van de voorouders geïmporteerd zijn uit
de dierentuinen van Ankara. Andere
„nieuwelingen" zijn de Goldens uit de
Verenigde Stalen, goudkleurig met blau
we ogen, de Harlekijnen, de effen Cho
coladebruinen en de eveneens effen Lil-
lac's. - Mogelijk zullen de zeer recent
nieuwgefokte Balinezen ook aanwezig
maar dat. is nog. niet zeker. Meer nog
dan vorig jaar zullen er zeer jeugdige
katten aanwezig zijn, over het algemeen
zijn die vanwege hun beweeglijkheid
nog wat aardiger om te zien voor de ge
middelde bezoeker. Het gaat om 60 nes
ten met in totaal 240 stuks jong langha
rig gebroed.
Tien keurmeesters staan voor de zware
taak om het geheel binnen anderhalve
dag maar even op zijn juiste waarde te
schatten en in te delen. De katten zijn
verdeeld in de Ereklasse (dat zijn vooral
de wat oudere katten) en de Best in
Show-klasse. Voor de winnaar van de
Ereklasse heeft Burgemeester Vis ook
dit jaar weer een zilveren medaille be
schikbaar gesteld. Voor de Best in Show
zijn er talloze bekers, beschikbaar ge
steld door de nu anderhalf jaar oude
Langhaarkatten Vereniging maar ook
door sommige van de deelnemers zelf.
Diverse stands, die vanzelfsprekend ip
het teken staan van de eigenzinnige
langharige viervoeter zullen het geheel
afwisselen. Bij de informatiestand zijn
deskundigen van de vereniging aanwezig
voor een verantwoorde toelichting. Spe
ciaal voor de jeugd houdt de vereniging
een kleurwedstrijd. De Walt Disneyachti-
ge kleurplaat van de organisatie is de
afgelopen tijd verspreid over diverse
kleuter- en lagere scholen in de regio en
is ook nog op de expo bij de informa
tiestand verkrijgbaar. De inkleurers, on
derverdeeld in klassen van vier tot tien
jaar krijgen zondag om twee uur uit
sluitsel, want dan vindt de prijsuitrei
king plaats en kunnen de winnaars za
ken als een fiets, radio's en nog meer
fraais tegemoet zien. Ton Menken zelf
zal ook nog even in actie zijn. De kun-
stijskoning opent de show zaterdag om
half twaalf. De langhaarkattenexpo is
op beide dagen van tien tot vier uur ge
opend. De toegangsprijs is vier gulden,
kinderen tot 13 jaar, CJPers en 65plus-
sers betalen twee gulden vijftig. Voor
inlichtingen kan men terecht bij de Ne
derlandse Langhaarkatten Vereniging,
de heer G.A.M. Cools, Van Faukenber-
gestraat 52 in Voorburg, telefoon 070-
470026.
LEIDEN De Hollandse
herder Heros liep een paar
maanden terug wat te trim
men in de landelijke omge
ving van Alkemade toen hij
werd opgemerkt door een
paar heren van de Rijkspoli
tie van Alkemade. De twee
politiemannen wilden van
Heros weten wat hij daar zo
in zijn eentje deed en toen
Heros het antwoord op deze
vraag schuldig moest blijven
werd hij zonder pardon in de
harige kraag gevat en meege
nomen. Een eigenaar viel
niet te achterhalen en dat le
verde Heros een enkele reis
Leids Dierenasiel op, waar
hij in zijn kooi niet bijster
gelukkig ligt te wachten op
betere tijden.
Het is niet bekend of de vori
ge eigenaar van Heros hem
„te vondeling heeft gelegd" of
dat deze herder is weggelo
pen, zeker is dat er nooit ie
mand voor de goed verzorgde
Heros is komen opdagen.
Heros is een reu van vijf jaar
oud met een schofthoogte van
60 centimeter, derhalve een
royaal geproportioneerde
hond. Heros is geen raszuive
re Hollandse Herder. De
stamboomdragers van het ras
zijn „gestroomd", dat wil zeg
gen ze zijn zwart met strepen.
Heros heeft een niet gestreep
te tekening waarin de kleuren
lichtbruin en bruin overheer
sen. Een ander verschil is de
beharing. Heros is ruwharig,
zijn vacht golft een beetje in
r
tegenstelling tot de vacht van
de „zuivere" Hollandse herder
die meer gestroomlijnd is. Het
voordeel is dat Heros beter is
aan te pakken. Ondanks de
dubieuze afkomst ziet Heros
er als een patente herder uit
waar niemand zich voor hoeft
te schamen. Het is niet be
kend of Heros (Grieks voor
held) zijn naam ook eer aan
doet, zeker is dat hij een zeer
waakse herder is. Zijn waaks
heid is er waarschijnlijk ook
de oorzaak van dat hij nog
steeds in het asiel zit. Als po
tentiële hondenbezitters het
asiel bezoeken en langs het
hok van Heros lopen gaat hij,
geïrriteerd door zijn tralies,
woest zitten blaffen en op
springen zodat asiel-beheerder
Wil Tiele dan vaak de zinsne-
des „Nou, die woesteling hoef
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek „Hond
zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond beschreven die
in het asiel verblijft om daar een zekere dood tegemoet te
gaan... tenzij het dier een goed tehuis vindt. De in de rubriek
beschreven honden zijn alle door hondenbezitters naar het asiel
gebracht. Om uiteenlopende redenen, vaak .begrijpelijk, maar
soms ook volslagen onzinnig. De in „hond. zoekt huis" beschre
ven dieren zijn alle goed gezond, hebben een wormkuur
ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen betaling van ca. 60
gulden ten bate van zwerfdieren zijn ze af te halen. Adres:
Nieuw Leids Dierenasiel, Besjeslaan 6b, Leiden. Tel.: 131670.
Geopend di. t/m vr. 10.00-12.00 en 14.00-17.00 uur. Zaterdag van
10.00-12.00 en 14.00-16.00 uur. Zondag en maandag gesloten.
noeg, mijnheer de beheer
der?" te horen krijgt. Zodra
Heros echter uit zin kooi
wordt gelaten verandert hij
van een grommend ondier in
een zachtaardige err beminne
lijke herder die zijn baas per
fect gehoorzaamt en dan
blijkt ook dat hij in feite erg
rustig is. Heros is lief voor
kinderen (waarschijnlijk zal
hij die gaan beschermen) en
kan ook goed met zijn soort
genoten opschieten. Een beet
je ruimte heeft hij gezien zijn
grootte wel nodig en een flat
lijkt daarom toch wel minder
geschikt. Gegadigden dienen
er wel rekening mee te hou
den dat Heros geen allemans
vriend is en altijd met een
scherpe blaf de komst van
vreemden zal aankondigen,
ook al doet hij ze niets want
valsheid komt in zijn karak
ter niet voor. Heros is tenslot
te zeer gehoorzaam, bijna een
afgerichte hond die aange
lijnd niet of nauwelijks trekt.
Spotty
Aan de zelfverslinderjj
Dalmatiër Spotty is
week een abrupt einde geko
men door de komst van een
paar nieuwe eigenaren uit
Leiderdorp, waarbij Spotty
zich vermoedelijk niet meer
zal vervelen. Voor Spotty be
stond meer belangstelling en
dat was een geluk voor een
andere eenzame wit met brui
ne Dalmatiër in het asiel, die
in plaats van de reeds aan de
man gebrachte Spotty werd
meegenomen.
Goed nieuws ook voor de
fans van Astor, de inmiddels
grenzeloos populair geworden
cycloop/herder van een paar
weken terug voor wie Wil
Tiele dagelijks enorme stapels
post (in ontvangst moest ne
men. Astor werd afgehaald
door een dame uit Katwijk
aan de Rijn die in een royaal
huis met een groot erf woont.
Zij stoorde zich totaal niet
aan Astors eenzijdige oogop
slag en kon het gelijk goed
met hem vinden.
Voor wat betreft het asiel als
geheel kan nog worden opge
merkt dat de hoeveelheid in
gekwartierde grote katten vrij
hoog ligt (ongeveer 65) en dat
komt omdat momenteel de
jonge katjes erg in trek zijn.