„De koningin van Polen documentaire van KRO-tv BEELD SPRAAK TERUGBLIK Carel zit goed tussen c e Franse cognac en de Curacaose likeur k* TELEVISIE VANAVOND RADIO VANAVOND 22 02 Spot|ight RADIO DINSDAG A RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURAN MAANDAG 7 ME11979 PAGINA! NOS-hoofd Carel Enkelaar geniet eni ge reputatie als een minnaar van de Ïoede dingen des levens. Als oprechte went houdt hij gul de traditie van het vrijgevige naoberschap in ere en wie langs komt vergast hij steevast op een pint of twee, drie, vier. Hij was ooit ook nog een hoge verkenner met tal van insignes, maar Baden Po- door Ton Oliemuller wells verwerping van spiritualiën deelde hii nimmer. De NOS-onderne- mingsraaa toonde zich nog zeer on langs hevig bedroefd, omdat Carel - als NOS-man dit jaar aan de beurt om het congres van de Europese ra dio- en tv (EBU) te organiseren- daar voor het kostbare en luxueuze Hilton- hotel in Curasao koos, waarbij hij had bedongen dat de bar de hele nacht geopend zou blijven, hetgeen in hoge mate bevorderlijk mag worden geacht voor het napraten na het ver- gaderpraten, althans in deze volgorde, want andersom valt zwaarder. Van zijn persoonlijke voorkeur voor cog nac en likeur heeft Carel nooit enig ge heim gemaakt, integendeel, hij toont zich bij dag en bij nacht bereid de theorie staande te houden, dat zonder deze wal mende vochten de Europese samenwerking op gebied van radio en tv nimmer tot stand zou zijn gekomen. Het boekje „Be hind the screen" (achter de schermen), dat hij ter gelegenheid van 25 jaar EBU in het Engels het verschijnen, gaf hij dan ook als ondertitel mee: „From French cognag to Cura?oa liqueur". Dat eerste stond gereed, toen hij destijds na een carrière als ver slaggever binnen kwam stappen, en voor het tweede drankje zorgt hij nu persoon lijk op het congres. Onder genoemde titel schrijft hij een bijdrage van zijn hand in dit boekje, dat verder is gevuld met verha len van radio- en tv-mensen uit het weste lijk halfrond, verhalen die gaan over din gen in directe samenhang met hun werk, het nieuws, maar nooit het scherm hebben bereikt. Zoals Carel het zelf eens mee maakte, dat bij de eerste Europese nieuws- uitwisseling via de tv een buitenlandse col lega vroeg om de dode paus levend op het scherm te krijgen, d.w.z. in het Engels- technisch spraakgebruik „dead pope live", ongewild zeer dubbelzinnig. Dit gebeurde tijdens de eerste officiële nieuwsuitwisse ling tussen de aangesloten landen in 1958. Op die dag overleed paus Pius XII, het eerste wereldnieuws, waarover een BBC- man tegenover Carel, die de leiding had bij deze nieuwsuitwisseling, zich liet ont vallen: „De paus is katholiek, he? Jij toch ook? Dan heeft-ie je willen helpen om de geboorte van deze nieuwsuitwisseling ge stalte te geven". Waarbij Carel aantekent, dat hij wegens de geslaagde nieuwsuitwis seling er tegelijk met zijn Britse collega een whisky op nam en bepaald geen wij water. Ook een katholieke iv-man is niets menselijks vreemd. Maar met dit whisky-verhaal dwalen we aardig af van de cognac en de liqueur, waarover Carel het heeft in zijn inleiding op dit boek. In deze inleiding bericht hij over het ontstaan aan de bar van het Eu ropese tv-wezen, de bar als vindplaats van heldere ideeën, als bron van immer spui tende spitsvondigheden, als een boortoren die een gigant van een gasbel heeft aange slagen. Lees maar mee in een vrije, ver korte weergave: We zaten in een bar te Toulouse. Daar vertelde een schilderachtig geklede collega uit Nigeria een prachtig achtergrondverhaal over zijn werk. Hierna kwamen de andere verhalen los. En met het cognagglas in de hand werd ter plaat se besloten dergelijke verhalen te bundelen en te publiceren. Nadien herdacht de Ne derlandse tv haar 25-jarig bestaan. Dat vierden we met een Think-tank (een denk- visite) te mijnen huize in het landelijke Buuren nabij de Duitse grens. Hierbij werd gesproken over wat we zouden willen doen en perse niet zouden kunnen doen. Waarna we het er over eens werden iets te Carel Enkelaar met sterke verhalen bij sterke drank. doen in Curasao bij het "25-jarig bestaan in 1979. En daarmee belandden we bij de Cu- ragaose liqueur. Het verhaal over de le vend gewenste dode paus zou als titel voor het boek gaan dienen. Maar enkele colle ga's vonden dat als titel „witty but tricky" (geestig maar getruct). Ik opperde nog de gedachte, dat de paus er zelf best om had kunnen lachen, maar meer gevoelige zielen dan de mijne namen het voor de paus op. Hiermee eindigt Carel Enkelaar het ver haal over het ontstaan van dit boek, dat bepaald over andere zaken dan drank en schuimende kout handelt. Want de bijdra gen zijn geschreven door tv-reporters, die aan de vuurhaarden van het wereldnieuws hebben gestaan, rampen, oorlogen, aansla gen, kapingen, hot news, dat met gevaar voor eigen leven de wereld in moest via Enkelaars eigen tv-net. Neem het verhaal van Gustav Trampe van het Zweites Deut- sches Fernsehen, die vooraan stond bij de aanslag op Israëlische sportlieden door Pa- lestijnen tijdens de Olympische Spelen in München in 1972. Op die ochtend werd hij uit zijn bed gebeld door mensen van de Australische tv, die directe beelden wen sten van die aanslag en de nasleep. De ter roristen van „Zwarte September", die na het doden van twee Israëli er negen als gijzelaar hadden genomen, werden inge bouwd in een cordon van camera's vlak naast de Duitse politieposten. Veertien uur achtereen werd iive-tv geboden met in beeld de Palestijnen, die hun intrek had den genomen in het Israëlische kwartier. De hele wereld hield aan de buis de adem in tijdens de onderhandelingen en zagen later de helikopters komen en gaan, nodig bij de afwikkeling van dit drama. Kijkers werden ooggetuigen. Dezelfde tv kon ook de gelukkige afloop melden, dat de gijze laars waren bevrijd en de Palestijnen over meesterd. Althans, dit deelde een officiële woordvoerder mee. De uitzending werd af gesloten in de geruststellende zekerheid, pijnlijke misrekening, op de ontnuchteren de constatering ook, dat de Duitse tv te goedgelovig was geweest. Later bleek nl., dat tijdens de bestorming door de Duitse politie van het vliegtuig, waarmee de Pa lestijnen vrije aftocht hadden bedongen, behalve een Duitse politieman en vijf .Pa lestijnen alle gijzelaars eveneens waren ge dood. Gustav Trampe noemt dit een ramp op wat men meende een dag met een zege vierend slot te zijn. Hij is bereid hiervoor aan elke kijker alsnog zijn verontschuldi gingen aan te bieden en hem te wijzen op de beperkte mogelijkheden van zelfs de alomtegenwoordige televisie. Hij immers had de kijkers overal ter wereld een goe denacht gewenst, niet wetend van het ont stellende bloedbad op het vliegveld van München. Zo bevat dit boek nog een reeks verhalen, 'uit de eerste hand geschreven door hen die er het dichtst bij waren, bijv. over wat meespeelde bij de opbouw van de Berlijn- se muur, de tragedie van de Kennedy's, de Congolese strijd, de Jordaanse burgeroor log, al die schokkende zaken die door tv- mensen in de huiskamer zijn gebracht, al die terreur waarbij de levens gevaar liepen van reporters, die uit zoiets als roeping tel kens weer vooraan proberen te staan. Stuk voor stuk persoonlijkje verhalen, die bui ten het scherm blijven, alleen in de eigen kringen de ronde doen en die bij deze ge legenheid op initiatief van Carel Enkelaar zijn geboekstaafd. Maar dit boek pretendeert geen historische waarde, aldus dezelfde Enkelaar. Het bevat niet meer dan enkele persoonlijke onder vindingen van tv-makers. Het moest een menselijk boek blijven met een lezenswaar dige .inslag en met aan de ene kant een walmende bel cognac en aan de andere kant,een glaasje geurige likeur. Met van elk een nieuwe fles achter de hand voor het geval van de geboorte van een vervolg- boek, want Carel houdt van alles wat sterk is, hetzij drank of verhalen. In verband met het bezoek van paus Johannes Paulus II binnenkort aan Polen maakte KRO-tv een documentaire over dit land onder de titel „De koningin van Polen". Hiermee wordt Maria aange duid, die in Polen op bijzon dere wijze wordt vereerd. Sinds meer dan zes eeuwen geldt de „Zwarte Madonna" van Chestochowa als een sy mbool van het Poolse reli gieuze leven, samenhangend met het verzet tegen onder drukkers. Jaarlijks gaan vele honderdduizenden ter bede vaart naar het klooster van Chestochowa, waar haar beel tenis staat. Polen noemt zich zelf momenteel atheïstisch, maar negentig pet, van de bevolking is katholiek. In de groeiende industriesteden is echter sprake van sterk da lend kerkbezoek, zoals in Nova Huta, een staal complex nabij Krakau. Voor de bouw van een kerk was er geen plaats, maar nadat de bewo ners een kruis in de grond hadden gestoken, besloten la ter de autoriteiten de bouw van een kerk toe te staan! De KRO-filmers woonden verder een priesterwijding bij van geestelijken, die ook een tijd als arbeider hebben gewerkt Ook wordt een kruisweg ge beden met bij elke statie een preek. De vroegere kardinaal Wojtila, de huidige paus, hecht sterk aan deze Poolse wijze van godsdienstbeleving. Ned. 122.30 uur. Vraag wat hou 1 het lJ scherm in het oog Pommetje Waarom je van alcohol dron ken w.ordt en waaromn Chi nezen spleetogen hebben zijn enkele vragen, die ditmaal aan de orde komen in de ru briek „Daar vraag je me Ned. 119.25 uur. Pele, een voetballer ten voeten uit. Pele Benny Hill Een Mexicaanse film, gewijd aan het Braziliaanse voetbal wonder Pele, toont tal van gave staaltjes voetbaL Ned. 120.05 uur. Een nieuwe aflevering van de Britse komiek Benny Hill, die zoveel grappen in zijn humor doet. Ned. 121.55 uur. De geitenbreier van een veld wachter wordt aan de tand gevoeld op het punt van dap perheid, wanneer hij met spo ken of inbrekers krijgt te ma ken. Ned. II 18.59 uur. Lucy Lucy wil haar viool spelende loodgieter voor de tv hebben. Ned. II 19.25 uur. Geheim commando Een monnik trekt zich het lof van een geallieerde vlieger aan, waarbij de Duitsers do delijk wraak nemen. Ned. 1120.27 uur. Zaalvoetbal Interland-zaalvoetbal Nedèr- land-België, waarvan een di recte reportage. Ned. II 22.00 uur. Groeten uit Sipke v.d. Land doet op zijn tocht door het bijbelse lanc(_ de stad Jericho aan. Ned. II 23.05 uur. De auteur Gerrit Komrij is nog eens een blauwe maan dag - die, als ik mij wel her inner, toch nog uitliep tot om streeks een jaar - televisiere censent voor NRC-Handels- blad- geweest. Alles tesamen kwam dat neer op een poging tot verwoesting van het Gooi of van wat hij ervoor aanzag, die naderhand nog werd ge bundeld in een'boekje: „Ho ren, zien en zwijgen". Dat zwijgen werd door Komrij zelf gisteravond drastisch ver broken, want hij had nu zelf een „talk-show" bij de VPRO. Hij had zich daarbij het in het oog vallende pseudoniem van Mies Bouwman aangeme ten. Van de weeromstuit waarschijnlijk hadden zijn gasten ook schuilnamen van bekende tv-mensen van op en achter het scherm gekozen. Wat niet wegneemt dat het al lemaal tenslotte toch weer ging om door Gerrit Komrij geschreven en nu dus ook voorgelezen stukjes, want de „antwoorden" waren natuur lijk ook van hem. Wel, het was soms niet ongeestig, af en toe een tikkeltje provoce- rend-grof en voortdurend al te zeer op de man of de vrouw af. En dat veranderde natuurlijk geenszins toen Komrij tenslotte geheel na mens zichzelf ook nog de dagsluiting voor zijn rekening nam. Kortom, behalve het zwijgen verging ons ook het horen en zien. TROS (Aktua) kwam zater dagavond met een laatste „be geleidend programma" in de serie die de omroep had op getrokken rond Holocaust. Het was ongetwijfeld het beste in de reeks. Niet zozeer vanwege een summier over zicht van het ontstaan van de staat Israël, maar wel door de soms bepaald aangrijpende woorden, die Ard Horvers aan de huidige minister-presi dent Begin in een vraagges prek ontlokte. Door hem met een taal gesproken - „Er is een nieuwe jood geboren en hij zal nooit verdwijnen" - die meer ophelderde en verklaar de dan vrijwel alles wat er naar aanleiding van Holo caust werd geschreven en ge zegd. Meer dan Holocaust zelf trouwens. Men vroeg zich al leen af waarom dit interview niet op donderdagavond jongstleden, toen de laatste beelden van het documentaire drama waren verrdwenen, op het scherm werd gebracht Het zou een zowel passende, als krachtige afsluiting zijn geweest. Nu maakte het na de solo van André van Duin een bulderende-one manshow met zijn drieën zogezegd - en Anna Kareninia een ietwat verdwaalde indruk. In het laatste geval ging het om de zoveelste verfilming van de roman van Leo Tol stoi. Het voordeel van deze Engelse serie is, dunkt mij, vooral dat het geen Ameri kaanse is - bij de TROS brak wat dat betreft eindelijk het licht door - maar het houdt lijkt mij ook meteen eert na deel in. Want het drama van Tolstoi bleek wel opgevuld met opvallend on-Russische figuren, die zo uit de Londen- se society leken te zijn over gestapt. Deze eerste aflevering althans had zo bij „Edward en mrs. Simpson" kunnen worden ingeschoven. Zeer bij wijze van spreken dan. HERMAN HOFHUIZEN Galerie Nouvelles Images, Westeinde 22 Den Haag, toont van 5 t/m 30 mei acryl op rijstpapier van Walassa Ting, tekeningen en gouaches van de in 1977 overleden Zwitserse kunstenares Véronique Filozof en foto's van de amerikaanse fotograaf Duane Michals. Van 5 mei t/m 27 juni is werk te zien van de edelsmeden Onno Boekhoudt, Albert Olthof, Jan Tempelman en Birgit Laken. NEDERLAND 1 NOS 18.00 Journaal voor slechtho renden 18.30 Sesamstraat 18.45 Kortweg (kunst) 18.55 Journaal KRO 18.59 Flintstones, tekenfilm 19.25 Daar vraagje me wat 20.05 Portret van Pele NOS 21.37 Journaal KRO 21.55 Benny HUI Show KRO/RKK 22.30 Vaderland en Moederkerk (Polen) NEDERLAND 2 NOS 18.00 Journaal voor slechtho renden Teleac 18.25 Biologie, les 21 18.40 Natuurkunde, les 11 NOS 18.55 Journaal NCRV 18.59 Pommetje Horlepiep, jeugdserie 19.25 Lucy en mr.Mooney, TV- serie NOS 20.00 Journaal NCRV 20.27 Geheim Commando, TV- serie 21.20 Hier en Nu 22.00 Nederland—België (zaal voetbal) 23.05 Groeten uiL.. afl.6 (Jeri cho) NOS 23.25 Journaal DUITSLAND 1 18.00 Spass muss sein. 18.50 Joun- naai. 19 Orel Damen vom Grill (Arger mlt dar Konkur- gegen Mangold) 23.50 Journaal, Europa aktuell (D» nemarken) 0.25 Sport (tennis, boksen) DUITSLAND 3 18.00 School TV. 19 Sesamstraat» 1940 Cursus Duits, les 31. 20.00 HinterdenSchlagzelien 20.45 Regionieuws 21.00 Journaal 21.15 Geechlchte (Okzitanlen, Südfrankrelch) renz). 19.30 Trick urn halb 7 (La Llnea, tekenfilm). 19.40 Der 7.Kontinent (Inselwelt In Gefahr). 20.15 HlerundHeute 20.45 Trick um 4tel vor 8 (Sn Hauch vom Magie) Journaal King, TV-sei 22.15 Kontraste DUITSLAND 2 18,00 Journaal. 18.10 Lassie, TV-se- ENGELAND Kld Galahad, speelfilm (1962) van Phil Karison met FtJ" Presley. 20.40 The Little and Large Show 2240 The Dlrty Dozen, speelfUm (1967) van Robort Aldrich BBC 2 1845 Return to the Edge of the World (Shetland Isle of Fou- la). 19.55 Horseback, afL7 (Crosscountry). '2040 Cameo 20.30 Joumaal 20.40 Ten Year* of Yesterday'* Wfc 21.10 The Walton*, TV-serte 22.00 The River Keeper (Bernard Al- 0.45 Heute Dlrekt BELGIE NED.1 en 2 18.00 De Tovermolen. 18.05 De v\ In de knel, afl.2. 18.30 Bolki ultl 19.35 Morgen. 19.45 Jour 20.55 Edward and nvs.Slmpson,afL( 21.45 Ommekaar 2245 Joumaal, Wetstraat BELGIE FRANS 1 en 2' 18.00 Etranger, <Toü vlens-tu?, afU 1840 Zigzag, apelprogrammi 18.45 La pensée socialist! 19.15 Sport 19.30 Journal 19.55 Vos droits. Juridisch ad vies. 20.00 TV-fllm 21.30 Joumaal 21.45 Styles (Pol Bury) BELGIE FRANS 2 19.55 De* enfanta? Pourqud 21.15 Impulse (Talen In Europa) NEDERLAND 1 10.00 School TV 13.00 Joumaal voor slechtho renden 14.00 School TV NEDERLAND 2 NOS '13.00 Joumaal voor slechtho renden DUITSLAND 1 11.00 Journaal, Tagesthemen. 11.25 ENGELAND i University. 10.10 Schod 1345 Umschau. 13.50 Presseschau. 14 Tennls-Natl- ons-Cup; Amateur!» keen. DUITSLAND 2 BBC1 7AO Open TV. 13.45 Joumaal. 14 Petok Mill. 14.45 The Rumps. II You and me. 15.14 Schod TV. 16.15 Songs of PralK 16.55 Play School. 17.20 An! mal tyaglc. 17.40 Tarzan, Lord of the Jungle, tekenfilm. 7.40 Open University. 11.30 It's i great Life If you don't wet ken. 12 Play School 15 Ra cing from Cheater. 174 Open University. BELGIE NED.1 en 2 17.00 School TV. BELGIE FRANS 1 2 zaden, science-fiction hoorspelserie (6). (S) Tross-Country. 20.02 (S) Zo- NOS: 23.02 (S) Met ïrgen AVRO: 00.02 AVRO's Radiojoum. 00.07 (S) Pirn Jacob's Platenscala. 1.02 (S) One O'clock jump. 2.02 (S) AVRO's Servi ce Station. 5.02 (S) Ochtendblom. HILVERSUM 2 NCRV: 18.00 (S) Muziek In vrije tijd. 19.00 (S) Rondom het woord. 20.00 (S) Sopraan, contrabas en moderne muziek. 21.30 (S) Literamr maandag. 22.25 BOND ZONDE NAAM. NOS: 22.30 Nws. 22.40 Opd School. NCRV: 23.25 Muziek van e gerMijd: gewijde muziek. 23.55-24.0 HILVERSUM 3 Dreammachine. 21.02 Radiojoun 21.07 (S) Negen uur Jazz 22.02 US) Vierkleur. 23.02 (S) Blue Ballads Beat AVRO: 7.03 AVRO's radio- joum. 7.10 (S) AVRO: Mu ziek en verkeersinform. (8.03 AVRO's Radiojoum.) 8.50 Morgenwijding. 9.03 (S) Van Strauss tot Strau3 Paradijsplein. Hoorspelserie (S). 11.20 (S) Rondom twaalf. 12.30 AVRO'* Sportpanorama 13.03 Radiojourn. 13.20 (S) De AVRO Diligence. 13.50 (S) 'n Middagje AVRO. 16.02 Her sengymnastiek. 16.30 De Zandbaks- how. 16.40 Kat in de zak. 17.02 (S) Promenade Orkest Licht klass. mu- ihFu Nws. 8.36 Lichte "muziek. 8.50 Postbus 900. 9.00 Gym voor de vrouw. 9.10 Waterstan den. 9.15 Scheepspraat 9.20 De Let ter M. 10.30 Ouder worden we alle maal. 11.00 Ik sta hier niet voor de banken te praten. 11.30 Ratel Overh. voort: 12.16 Uitz. voor de landbouw. NOS: 12.26 Meded. t.b.v. land- en Goal. 13.30 Lange vingers. NOS 14.30 Open School. KRO: 15.15 N.' deren om te horen. 15.35 Geen w boden «toegang. 16.30 Spreekui# 1744 Meded. 17.30 Nws. 17.36 EcK plsch Jansen. Zoekplaatje. 13.3C 15.30 (S) Popkrant 16.10 (S) Beton. tBWS TROS: 7.00 Nvra. 7.02 i Capriccio. 9.02 (S) Er s» v. P een orgel in. 9.30 (S) VI 'p vfltuti heinde en verre. 10.00 f Opus tien tot twaalf. 124 V -V- Nws. 12.02 (S) Special» si ten la carte. 13.00 (S) De mei D verkochte klass. tien. 13.30 en Korpsen. 14.00 Nws. Om het boek. 14.30 (S) GuitanteM 15.27 (S) Belcantorium.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 2