>sc IE 33 321B9B weekpuzzel door dr. Pluizer dierenportret postzegels V oplossing vorige puzzel DENKSPORTEN/HOBBY LEIDSE COURANT ZATERDAG 21 API De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn Vijftien gulden: B. J. Hoogenboom, Binnenweg 6,2375 XR Rijpwetering. Patrick van Noort, Smaragdlaan 47,2332 JN Leiden. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Nr. 16 KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal: 1 sportvere niging: 10 deel van Indonesië; 11 vaartuig; 12 uniek; 14 persoon met een overdreven voorliefde voor iets; 16 vogel; 18 onverduis- terd schijnend; 19 stamvader der Enakieten; 21 boodschapper; 22 moerasplant; 24 verdikking van de opperhuid; 26 niet te tellen; 28 'lichaamsdeel; 29 zee-inham; 31 bepaalde tijdsduur; 32 geld straf; 33 sportploeg; 35 gegra ven diepte; 36 vis; 37 boom; 39 oorsieraad; 41 plaats in Overijs sel; 42 laagtij; 43 kloosterlinge', 44 soort snoepgoed; 45 Europe aan; 46 Europeaan; 47 1000 me ter (afk.); 48 vrucht; 50 bepaald geluid; 52 windrichting (afk.); 53 matig koud; 54 ogenblik; 56 vo gel; 58 deel van Oostenrijk; 60 briefje van 100.—; 62 kermis tent; 64 wars van laagheid; 65 kookkachel; 67 hoekpilaster; 68 Ned. rivier; 69 motorvoertuig; 70 stad in Frankrijk; 72 te weinig vocht hebbende; 73 oude dans; 76 vogel; 78 boom; 79 honing drank; 81 schalk; 82 tegenstelling van activiteit. Verticaal: 1 vaatwerk; 2 vloeistof; 3 fraai; 4 uitroep; 5 zoogdier; 6 maanstand (afk.); 7 stad in Engeland; 8 verbond; 9 jong varken; 10 figuurdans; 13 plaats in Ned. Limburg; 14 water vlakte; 15 vlokkig vlies op wijn enz.; 16 kleur; 17 watergewas; 18 plaats waar de toestand onrustig en verward is (fig.); 20 valdeurtje aan een duiventil; 21 veelkleurig; 23 vervoermiddel; 25 mijtachtig diertje; 27 tussen koud en warm; 28 vaartuig; 30 drank; 32 plant; 34 vrucht; 36 bepaald geluid; 38 rekenkundig vraagstuk; 40 stoot; 41 bovendien; 42 telwoord; 48 Europeaan; 49 signaal; 51 Turks pond; 53 insekt; 54 vluchtheuvel in dijkloos land; 55 devies; 57 geleerde hindoe; 59 hetzelfde (La tijn); 60 overblijvend teken v.e. vlek; 61 meertandige mestvork; 63 ringvormig koraaleiland; 65 helleveeg; 65 praktische oefentijd; 69 Frans departement; 71 foe draal; 74 wolvlokje; 75 Bulgaarse munt; 77 niet thuis; 79 muziek noot; 80 vogelprodukt. Oplossingen onder vermelding van Puzzel 16 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Leidse Courant, Postbus 112300 AA Leiden. Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. MI'IW Dubbelrenonce Problemen bij het tegenspel zijn al, hoe kan het anders, vele ma len onderwerp van bespreking geweest. Het vinden van de juis te weg om het vijandelijke con tract down te spelen is lang niet altijd zo< gemakkelijk en de leermeesters hebben dan ook vele regels gegeven om in de doolhof van mogelijkheden niet te verdwalen. Meestal doet nfen er goed aan zich hieraan te houden, omdat ze in hun algemeenheid van grote waarde zijn, maar de be tere speler realiseert zich dat het slechts richtlijnen zijn en dat er spellen zijn waarin het goed is er van af te wijken, wil men kans op succes hebben. In die gevallen moet een goed spelinzicht de leidraad zijn. Een van de bekendste regels is, dat men in een troefcon tract geen kleur moet naspelen waar in beide tegenstanders een re nonce hebben, indien zowel de dummy als de leider nog .troef bezitten. De bedoeling daarvan is even logisch als duidelijk: doet men dat namelijk wel, dan kan een der tegenstanders troe ven, terwijl de ander een ver- liesslag kan weggooien. In het onderstaande spel blijkt echter dat het down spelen van het contract slechts mogelijk is als de westspeler dit „voor schrift" overtreedt en zelfs meer dan eens. En Omdat deze speel wijze pok beredeneerd kan wor den, zal het geen verwondering wekken dat de sterke westspeler de juiste methode vond: Met allen kwetsbaar opende west met 1 harten, waarna noord-zuid via een doublet en ruiten en schoppenbiedingen in vier schoppen terecht kwamen. West kwam uit met hartenheer, vervolgde met het aas en daar viel de vrouw van zuid onder. Wat nu? Het is duidelijk dat, als OQSt een slag in ruiten kan ma ken, het contract altijd down gaat. Daar zuid ruiten geboden B 1083 52 o A B 1032 AH •A 654 N ï]7 AHB43 WK) 10987 o 5 7 °93 ,1083 *jV 97652 HV92 V V6 o HV874 *•84 heeft, is het zonneklaar dat hij er tenminste vier heeft, zodat een eventuele verliezer in die kleur niet zonder meer kan wor den weggewerkt. In klaveren is, gezien de dummy, niets te ha len zodat wests enige kans be staat in het maken van twee troefslagen. En dat kan west be reiken door in de dubbelrenon ce (harten) te spelen. Immers, zuid is gedwongen te troeven (in noord of eigen hand) en moet daarna troef gaan trekken alvorens ruiten te kunnen spe len. Stel dat zuid in. de hand troeft en troef heer naspeelt. West neemt dan niet en ook de tweede schoppenronde wordt geweigerd. Speelt ,zuid nu voor de derde maal troef, dan neemt west wel en vervolgt weer met harten. Daar zuid geen troéf meer heeft, moet noord met zijn laat ste troef introeven, waarna west nog een ingetroefde ruiten en een hartenslag maakt voor twee down. Zuid kan dit verlies wel beperken, maar niet voorkomen, door geen derde troefronde te spelen. Het verlies is dan een ingetroefde ruiten en troefaas, wat een down betekent. Het doet er niet toe of zuid de der de harten in noord troeft. Ook in dat geval weigert west de eerste twee troefronden te ne men, waarna de situatie identiek aan de vorige is. Een tegenspel methode. die de moeite van het onthouden"waard is. Al een paar jaar is Jannes van, der Wal een belofte. In de scha duw van Sijbrands. Wiersma, Clerc en Jansen probeert de 22- jarige ex-student, thans prof dammer, erkenning te vinden. Dat lukt maar ten dele, al heeft hij een serie prima prestaties op zijn naam. Ook zijn werk als se condant van Harm Wiersma on dervindt waardering. Zijn optre dens in de invitatiqtoemooien speelden zich echter meestal in de tweede groep af en dat over kwam hem zowel bij het Suiker- toernooi als bij KSH. Mogelijk als een soort genoeg doening heeft de Vebeda, de vereniging voor betaalde dam mers, kans gezien een match Koeperman-Van der Wal te or ganiseren. Ook Koeperman wil de wel: de ex-Rus doet er alles aan om weer in de publiciteit te komen en is bereid zich daar voor te laten verkopen. Al tien tallen plaatsen in den lande hebben hem inmiddels ook weer meegemaakt als simultaanspeler. Van der Wal heeft de match verloren. Geen schande, zult u Jannes van der Wal HOLSTVOOGD zeggen, de cijfers 7-5 worden zelfs eervol genoemd. Jammer dat Jannes zichzelf kansloos maakte voor de eindzege door twee blunders. Ook in de clubcompetitie tastte hij dit jaar gruwelijk mis. Zoals tegen Hoistvoogd (zie diagram). Na 35. 23-28? was het met een uit door het simpele 36. 34- 29 28x48 37.29-23 18x29 38.38- 32 27x38 39.42x 24 48x31 40.36x16. Tegen Koeperman was het in de eerste partij al raak, dus mis. In de stand van het tweede dia gram speelde de oud-wereld- kampioen het logische 29.34-29 11-17 30.29x20 1 5x24 31.43-39 18-23 32.48-43 23x32 33.38x27 8-12 34.43-38 3-8 35.38-32 13-18 36.39-34 18-23 37.34-29 23x34 38.30x39 19-23 39.42-38 9-13 40.41-37 17-21 41.26x17 12x21 42.37-31 24-29 43.33x24 23-28 44.32x23 21x34 45.24-20 34-39 46.20x18 39-44 47.23-19 44-50 48.18-13 50-28 49.13x2 28x10 50.2-8 nu is. 16-21 10-4 natuur lijk meteen remise, maar de ge weldige tijdnood speelt Jannes parten 50. 10-4 51.31-26 4-10 52.8-13 10-28 53.13-27 6-11 54.25-20 28-10?? zonder te we ten dat de tijdnoof voorbij was raffelden de spelers de zetten af. maar nu is het, na deze gi gantische blunder, uit: 55.20-14. In de vierde partij verspeelde Jannes de kansen op een matchzege door een onbegrijpe lijke blunder in de opening. Koeperman heeft zwart. 1.32-28 18-23 2.33-29 23x32 3.37x28 17- 22 4.28x17 11x22 5.39-33 13-18 6.41-37 19-23 7.44-39 14-19 8.37- 32 9-13 9.50-44 4-9 10.32-28 23x32 11.38x27 10-14 12.42-38 6-11 13.34-30 20-24 14.29x20 14x34 15.40x29 11-17 16.45-40?? 22-28 en Van der Wal geeft zich gewonnen, zonder het vervolg 33x11 18-22 27x18 12x45 44-40 45x34 39x30 1-6 met schijfver- lies af te wachten. Bij een vol gende gelegenheid komen de winnende kwaliteiten van Jannes van der Wal aan de orde. Zeebravink, een vogeltje voor beginners Van de tropische of subtropi sche vogeltjes "is het zebravinkje een van de bekendste en ge makkelijkste. Afkomstig uit Australië wordt hij gerangschikt bij de familie der prachtvinken. In ons land komt hij al zeer lang en veelvuldig voor als ka mer- en volièrevogel. Het mannetje is van het vrouw tje te onderscheiden door zijn roestkleurige wangvlekken en door zijn eveneens roestkleurige flanken met witte stippen. Op zijn borstje heeft het mannetje witte en zwarte streepjes als bij een zebra, vandaar zijn naam. Het vrouwtje ziet er wat saaier uit en is praktisch grijs over het hele lijfje. Hun rode snaveltje hebben het mannetje en het vrouwtje gemeen. Er komen ook effen witte vink jes voor, maar ook die hebben een röde snavel. Het zebravinkje is een van de geschiktste vogel tjes voor de fok. Het nestje kan heel eenvoudig -zijn. Een geheel gesloten broedhokje van 10 tot 15 vierkante centimeter met een touwnestje erin. Aan de voor kant maken we een brede ope ning. Om ons vogeltje zijn nest te laten bekleden en stofferen, geven we hem korte stukjes wol of katoen belist niet te lang van draad of pluksel wat kant en klaar te koop is. Na on geveer een week is het nestje gereed en zal de pop (het vrouwtje) haar eerste eitje gaan leggen. Gemiddeld legt de pop 4 tot 6 kleine witte eitjes. Tijdens de broedtijd kunnen we pa en ma samen op het nestje aantreffen. Wanneer de eitjes zijn uitgekomen, krijgen de ouders het erg druk. Omdat de meeste prachtvinken in Australië in donkere holen worden gebo ren, hebben ze in de hoeken van hun snaveltjes lichtgevende plekjes, zodat wanneer de ouders de jongen in het donker komen% voeren, ze gemakkelijk kunnen zien waar het babysna veltje is. Zo'n acht dagen na het uitkomen van de eitjes ho ren we de vogeltjes in het nest om voedsel vragen. Op de leef tijd van drie weken vliegen ze uit. In het verlaten nest maakt de pop alles schoon en herstelt ze het met nieuw nestmateriaal. Zodra het nieuwe nestje gereed i$ begint de pop alweer te leg gen en moet de man de zorgen voor het uitgevlogen kroost vol ledig voor zijn rekening nemen, tot tien dagen na het verlaten van het nest. Mochten er in het tweede nest inmiddels jongen zijn gekomen, dan doet men er goed aan de eerste jongen uit de kooi te ha len, want pa wil dan zijn zelf standige kinderen wel eens ver jagen. wat nare gevolgen kan hebben. Alle jongen zullen in de eerste periode wat kleur toetreft op de moeder lijken. Na enkele weken komen bij de mannetjes de streepjes op de borst door en verschijnen ook de wang- vlekken. Nu er de laatste jaren veel .zebravinkjes gefokt worden, zijn er heel wat nieuwe kleuren ontstaan. Van grijs naar blauw, roomkleurig en noem maar op. Er bestaat thans ook een speciale zebravinkenclub, die is aangesloten bij de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers in Bergen op Zoom. Voor adviezen over voedsel en kooien kunt u natuurlijk bij iedere goede die renspeciaalzaak terecht. Problemen Dat probleempje van Galitzky dat ik u in de laatste weken van maart heb voorgezet heeft èén oplosser uit zijn tent gelokt; helaas schoot hij mis. Toch is deze driezet zeer de moeite waard en daarom geef ik nog eens het diagram, nu mét de oplossing: (zie diagram nr. 1) Wit: Kf6, DF1, Pbl. Pc5: pion nen: d3, e2. Zwart: Ke3, Pd4. Wit begint en geeft mat in drie (3) zetten. Als je zoiets ziet dan denk je: „Künnen ze wel, met zijrt allen." Maar als je dan gaat proberen, dan blijkt het nog niet zo een voudig te gaan in drie zetten. En als je het dan probeert tot de oplossing is gevonden, dan geeft dat een blij gevoel van bevrediging! We zien al gauw dat na: 1. Pc3, Pe2: 2.De2:f. Kf4 er geen mat is op de volgende zet. Ook: 1.Pc3, Pe2: 2.Pce4, Kd4 laat aan zwart het vluchtveld d5! Zó lukt het dus niet. Aantrekkelijk is ook: 1.Pbc3... met matuitzichten op c2 en c4. Maar na ook hier: 1.... Pe2: heeft zwart twee vluchtvelden, te weten d2 of d4 en het lukt weer niet. Het nade ren van de witte koning op de eerste zet heeft vervelende schaakjes van het zwarte paard tengevolge en als we alles nog eens nalopen dan beginnen we er aan te twijfelen of dit probleem wel korrekt is te meer omdat in een vol uur een reeks oplossers er geen gat in zagen. Maar dan valt het oog op een zeer onwaarschijnlijke zet, die evenwel zeer logisch is. Die witte pion op d3 behoeft extra steun, want pion e2 zal worden genomen en als de dame pion d3 zal dekken, moet eerst het zwarte paard weer zijn weggespeeld. Om die pion op d3 extra steun te geven »is het paard van c5 nodig! En als we zover zijn vinden we ineens de sleutelzet: 1.Pc5-a6L. Het zwarte paard moet nu spelen en omdat het veld van f3 niet aan de wit te dame mag worden overgela ten vanwege schaak op f3 en mat door Df2 is zwart wel ge- diagram nr. 1 dwongen tot: 1..., Pd4xe2. En nu dekt het paard van a6 door: 2.Pa6-b4L. het punt d3 en aan mat op de volgende zet is niet te ontkomen. Gaat het zwarte paard weg, dan volgt: 3.Pb4-c2, mat en als de zwarte koning wegloopt naar d4 volgt: 3.Df1-f2, mat. O, ja-zwart kan nog door: 2.... Pe2-d4 het veld c2 dekken, maar neemt daardoor dat laatste veld van zijn koning en er volgt mat door: 3.Pb4-d5! Iedere pro- bleemkomponist zou willen dat hij een dergelijke mooie schep ping dezijne mocht noemen! Nu het even kalm is op de „partijmarkt" en we toch bezig zijn met problemen laat ik u een der fraaiste scheppingen zien van een van de vele sterke Engelse komponisten uit de vo rige eeuw. Daar was J. Brown, een eenvoudige kamergeleerde in de wereld van de 64 velden, die in zijn bescheidenheid alles wat hij schiep uitbracht onder de naam J.B. of Bridgeport. En daarnaast noemen we dan Frank Healey, eveneens een der groten in de probleemwereld, maar daarnaast een eminente partijspeler die zijn mannetje stond en lange tijd de sparring partner was van Steini'tz. De grootste roem verwierf Healy met zijn eerste prijs in het toer nooi van Bristol in 1861. Dit probleem maakte een zodanige indruk dat men het gebruikte thema vanaf die tijd de „Bristol- ruiming" noemde. Ik la^t u het probleem hier zien: Frank Healey. 1e prijs Bristol- toemooi 1861. diagram nr. 2 (zie diagram nr. 2.) Wit: Kh2, Dg6, Tdl, Tf3, La1, Pb6, Pf7; pionnen: a3, c3, d2, d5, g2 (12). Zwart: Kc5, Lb5, Pb7; pionnen: a4, c4, f4, g7. (7). Wit begint en geeft mat in drie (3) zetten. Wanneer u totaal nieuw tegen over dit probleem staat is het vinden van de sleutelzet heel lastig. Wie toch komt op het idee om die te zoeken in het verplaatsen van de witte toren van d1 naar h1??. Ja, als men het eenmaal weet is het vanzelf sprekend en logisch, maar het is niet voor niets dat het pro bleem zo'n geweldige indruk maakte! Die toren moet plaats maken voor de witte dame die op g1 mat moet kunnen geven! En dat gaat dan zó: 1.Td1-h1, Lb5-e8! 2.Dg6-b1!. Le8-b5 3. Dbl-g1, mat! Na de eerste verbazing heeft men naderhand aangevoerd dat Grimshaw voordien hetzelfde thema had uitgebeeld. Maar, gaat het in bovenstaand pro bleem om het ruimen van de gehele onderste lijn (vandaar de benaming „lijnruiming" bij Grimshaw gipg een toren van g2 naar ha2 en dat heet dan „veldruiming"-bovendien was dat probleem nevenoplosbaar. Een andere aanvechting moest het probleem verduren door een stuk van Brown, hierboven ge noemd. De zoon van Healey heeft rond 1900 bekend ge maakt dat zijn vader kort voor het verstrijken van de inzendter mijn van het Bristoltoernooi kennis had gekregen van diagram nr.3. Browns problemen ën r leiding daarvan zijn prijsi op korte tijd op het bracht. Healey besdi Brown als zijn grootste onder erkenning van zijn bekwaamheid! Het onderstaande prohl dus de direkte aanleid het onstaan van Healey'* terstuk: Probleem van J. Brown geport. (Zie diagram nr. 3)( Wit: Ka1, Db5, Pc6. Pf{ g2. d4. (6) Zwart: Ke4. Th4, Lb1, I g3- (5) Wit begint en geeft mat| (3) zetten. Hoewel geen lijn- of veld} in dit probleem, ziet de analogie in beide prol} Dit laatste probleem is bord gebracht met aaij minder stukken en het een fijne distinctie. Vergelijkt u de oploj maar eens met elkaar: b4!, Lf4-d6! 2.Db5-f1, 3.Dflxbl, mat. En om zelf nog wat te I hebben is hier nog eenl probleem met een lijnl dat u dan zelf moogt pT te vinden. Me dunkt, over deze I mogen de probleemn^ niet klagen! Ook Healey kon met mini teriaal mooie dingen ma Healey. 1874. Wit: Kh1, Da6, Ld3, Pc| nen: a3, c2. Zwart: Kd| pion: c5. Wit geeft mat in drie (3)1 Op 11 april j.l. heeft de Suri naamse PTT de „Paaszegels 1979" in omloop gebracht. Het gaat om een serie bestaande uit vijf zegels in de waarde van 20 10 ct.. 30 15 ct.. 35 15 ct., 40 20 ct. en 60 30 ct. Op de in verschillende kleuren gedrukte zegels ziet men afbeel dingen van verschillende kerken in Suriname. Het ontwerp voor de zegels kwam van de hand van R. Chang en het drukken in offset werd verzorgd door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem. De „Paasweldadigheidszegels" blijven in de verkoop tot 5 juni 1979. De postadministratie van de Ne derlandse Antillen heeft op 18 april j.l. een bijzondere serie en een velletje uitgegeven. Dit ter gelegenheid van de „XII Inter- American meeting at the Minis terial Level on Foot and Mouth disease and Zoonosis control 17-20 april 1979" d.w.z. een conferentie over mond- en klauwzeer. Deze tekst staat ook te lezen op de sierrand van het velletje. De zegels hebben een waarde van 50 ct., 75 ct. en 150 ct. en tonen als hoofdmotief achtereenvolgens een geit, een paard en koeien. Voor wat be treft de zegels In het velletje kan gemeld worden dat die wat betreft waarde en afbeelding ge lijk zijn aan de losse zegels, uit gezonderd de achtergrondkleu- ren die onderling zijn verwis seld. De zegels werden ontwor pen door dr. Eugene Papp uit Venezuela en het druk- Paaszegels van Suriname - 'f 4 j j t •SLKINAMJJ iSil'KINAMfJ jSUm VAMfcj :SU klNAM g j (SU RIN) ken werd verzorgd" door Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem. De Israëlische PTT heeft op 13 februari j.l. een reeks van zes nieuwe zegels in omloop ge bracht. Als eerste is er een vier tal zegels in de serie „Techni sche realiseringen". Een zegel in de waarde van 1.10 II. heeft als onderwerp „Landbouwme chanisatie". Onderzoekingen op het gebied van de landbouw hebben belangrijke bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van nieuwe methodes. Israël heeft ook zijn aandeel geleverd aan de verbetering van de land bouwmechanisatie in andere landen. Reden hiervan is dat machinerieën, ontworpen en ver vaardigd iri Israël, naar vele lan den geëxporteerd worden. „Waterontzilting" is het onder werp voor een zegel in de waarde van 2.40 II. In Israël werden twee manieren van ont- zilting ontwikkeld: dampcom- pressie-distillatie en meertraps- distillatie. Een fabriek in Eilat diende als springplank voor de ontwikkeling van een nog grote re installatie. Deze installatie zal een onderdeel vormen van het nieuwe kfachtstation van Ash- dod als onderdeel van het ge meenschappelijk Israëlisch-Ame- rikaanse ontziltingsproject. Deze fabriek zal een capaciteit krijgen van 40.000 kubieke meter per dag. Een snel groeiende tak van nij verheid in Israël is de elektroni sche industrie. Deze industrie levert een grote verscheidenheid van produkten, zoals cd catiesystemen, controlesys 'Za laboratoriumbenodigdhede se dische instrumenten en te ters. De uitvoer, gebasei Israëlische vindingen, voor 1981 geraamd op 3 Di joen dollar. Met een zegt waarde van 4.30 II. word tak van industrie onder ba dacht gebracht. De serie wordt afgesloM een zegel van 5.00 II. n onderwerp „Kunstmest# ft In Israël ging de ontwil van de landbouw samen r ontwikkeling van de kuns Dt industrie. Proefnemingen I tft geleid tot de ontwikkelit chemische meststoffen, aanzienlijke hoeveelheden voerd worden. Als regi deze stoffen gebaseerd fosfaat en de potas, aft C< uit de Negev-woestijn I M Dode Zee. Op de zegels het onderwerp op symtt wijze in beeld gebracht ontwerp van A. Hecht, ken werd verzorgd door win-Epstein Ltd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 20