Leidse Courant | 1979 | 20 april 1979 | pagina 5

ichting 'Onder de Pannen'
g steeds niet onder dak

Sleutelstad, orgelstadbelooft veel, biedt weinig

li lenkelijk cabaret

Geslaagd
dansfestival van
LAK-theater

LEIDSE COURANT

VRIJDAG 20 APRIL 1979 PAGINA 5

Bijna twee jaar bestaat nu de
jichting Onder de Pannen, een stich-
zich bezighoudt met de zogenaamde
kamerbewoner". Ondanks verwoe
den is het bestuur van de Stichting
nog altijd niet in geslaagd om een
de grond te krijgen waar de bege-
nerbewoning gestalte kan krijgen. De
vormen het grootste obstakel.

Koningin Julianafonds en nog een
nstelling na laten de instanties het er
bij zitten", vertelt Jan Verver, voor-
n het bestuur van de Stichting, zelf
g uit de Kinderbescherming en nu
n in het Leidse volkshuis. De Stich-
'Onder de Pan, om jon-
j anders in een tehuis terecht zouden
Ze komen zonder geld te zitten en
>n ze vaak in een vicieuze cirkel van
nik of alcoholmisbruik. Dat soort
weet niets van alleen wonen, ze we-
eens hoe ze postgiro moeten aanvra-
daarom moeten ze worden begeleid,
leiden ze ongeveer een jaar zodat ze

zelfstandigheid kunnen ontwikkelen. Wij staan
in principe open voor mensen van 16 tot 30
jaar, maar in de praktijk zal het wel neerko
men op het begeleiden van jongeren in de
leeftijd van 17 tot 23 jaar", aldus Verver.

Zelfstandig

De begeleiding wordt door de Stichting ge
dacht in de vorm van een mentor of mentrix
op 12 a 14 bewoners in een pensionachtig
pand. "De jongeren wonen daar zelfstandig,
zorgen zelf voor het eten en betalen huur
voor de kamer; als ze geen werk hebben wor
den betalingen geregeld via de Sociale Dienst.
Voor het vallen het opstaan hebben ze de
mentor, die een soort superhospita is", aldus
Jan Verver. "Als voorbeeld hebben we Rotter
dam voor ogen, waar ze in een hotel een
soortgelijk project hebben opgezet. Dat schijnt
erg goed te lopen". De ontspoorde jongeren
kunnen zich zelf bij de stichting aanmelden,
maar in de regel zal het een kwestie van
doorverwijzen worden via instellingen als de
Telefonische Hulpdienst, Pro Juventute Rijn

land, het Bureau Maatschappelijk Werk etc.,
die ook in een comité van aanbeveling voor
de Stichting "Onder de Pannen" zitten. "Wij
stellen wel zodanig criteria dat we niet een
soort algemeen daklozencentrum worden.
Onze doelgroep is duidelijk anders", aldus
Jan Verver.

Nieuwbouw

Voorlopig ziet het er nog niet erg gunstig uit
voor de stichting, die nog steeds met lege
handen staat. Jan Verver: "Wethouder Schou-
te (Maatschappelijke Aangelegenheden) zei
eerst dat hij pas iets aan onze huisvesting wil
doen als het centrum voor daklozen gereed is.
Maar dat gaat vele jaren duren; zo lang kun
nen we niet wachten. We zijn al bezig geweest
met panden aan de Boerhaavelaan en de Zoe-
terwoudsesingel, maar we hebben het geld
niet om ze aan te kopen en te verbouwen.
Nieuwbouw in de regeling 1- en 2-persoons-
huishoudens is goedkoper, dus zijn we ons
daar op gaan richten. De gemeente zou zich
daar geen buil aan kunnen vallen, want er be

staat immers behoefte aan woningen in die
sector. Toch hebben we geen enkele reactie
gehad op de aanvraag voor een stuk grond in
de Zeeheldenwijk een jaar geleden. Een pro
bleem is ook de salariëring van de inwonende
mentor of mentrix. Dat hebben wij begroot
op 60.000 gulden, te dekken via directe subsi
diëring. Rijk en gemeente hebben daar de
middelen niet voor, dus voor wat dat betreft'
zullen we moeten terugvallen op een dag- en
verzorginsprijs per persoon".

De stichting wil niettemin op korte termijn al
aan de slag gaan in een tijdelijke huisvesting
en heeft daar bij de gemeente al om verzocht.
"Stel dat het nu soepel loopt, dan duurt het
nog twee jaar voordat die nieuwbouw gereed
is. En al die tijd kunnen we niets doen. Uit
de vele reacties die ons bereiken via de instel
lingen blijkt dat er nog steeds sterk behoefte
bestaat aan begeleide kamerbewoning, dus we
gaan in ieder geval door", aldus Jan Vever.
Het secretariaat van de stichting wordt ge
voerd door R. Bergsmoeff, Samuel de Zeehof
je 8 in Leiden, tel. 124214, giro 3810025.

ïplantdag
bnaschool

iten'

n van de vijfde en zes
van de lagere protes-
stelijke Julianaschool
Oosterstraat 16 hebben
van een wat verlate
lag de Leidse Plant-
enst gisteren geholpen
planten van bomen en
de Trompstraat, de
raat en de Barentsz-

M Van Dam was aan-
imsamen met de leerlin-
Sloos en Francis
'Jtet planten van de eer-
im( t op de hoek van de
esïo' aat en Oosterstraat
it -tif rekening te nemen,
men

not bezielende leiding van
zj (loog Frits
ia de ie het geheel in een
biologieles vervatte
stukje De Waard toen
opgefleurd. Na afloop
za e ijverige planters in de
alge liologisch verantwoorde
■Couc lemelk en appels voor
zersv te arbeid.

;e a

rI kstpierement maakt

end X

JaÜF Tekstpierememt (Jos Brink, Frank Sanders en
de Lange) presenteerde in de Leidse Schouwburg zijn
nma 'Van wie zou dat nou zijn...' Het tweede deel van
1 kan eenvoudig aldus worden aangevuld: 'van Annie
Schmidt'. De naam van deze schrijfster is inmiddels
ir verbonden met Tekstpierement, als met de hele Ne-
Ise musical. Op de 'rel' tussen mevrouw Schmidt en de
groep wordt in het programma uiteraard veelvuldig
eeld.

a 11 mt

LEIDEN Het LAK-theater heeft rond het weekend van 21
en 22 april een klein dansfestival georganiseerd. Er komen
vooral produkties aan bod geschikt voor kleine zalen. Dit
heeft het voordeel dat men de dansers meer ziet als mens
dan als poppen die in de verte een lijnenspel uitvoeren.
Zowel de groepen die meer passen in de ontwikkeling van de
grote dansgezelschappen van de laatste jaren als de groepen,
die de grenzen tussen dans en beweging onderzoeken zijn
vertegenwoordigd.

Gisteravond trad de Springplank, de aspirantengroep van het
Nederlands Danstheater, op. De groep is gevormd uit dansers
en danseressen, die een baan bij het NDT willen en ook de
mogelijkheden bezitten om aan de eisen voor techniek en
expressie te voldoen. Zij moeten echter nog de nodige tonee
lervaring opdoen om de kloof, die bestaat tussen de vakoplei
ding en het theater, te overbruggen. De dansers en danseres
sen zijn al duidelijk op weg om te vinden welke rollen zij elk
het best kunnen dansen.

In Tilt, van Hans van Manen, werd het Concerto in D van
Igor Strawinsky tweemaal gespeeld, waarbij de tweede maal
de vrouwen een deel van de mannenrollen dansten van de
eerste keer. Dit leverde nogal wat gegrinnik op bij het pu
bliek, vooral bij de pas-de-deux.

Quartet, van Nils Christe, was geïnspireerd op een gedicht van
J.C. Bloem over het onherroepelijk voorbij gaan van de tijd.
Deze zwaarmoedigheid leverde een sterke dramatiek op met
veel strijd, ook de tedere momenten bleven erg gespannen. De
bewegingen waren hier en daar nogal gezocht en onnodig
ingewikkeld.

Charles Czarny maakte op het Concerto Crosso van Handel
een stuk, geïnspireerd op en de draak stekend met sport. De
kostuums waren vooral wit met aksenten in knalroze, zoals de
bokshandschoenen b.v. Over het algemeen waren de situaties
komisch, bij het voetbal raakten de dansers ernstig gebles
seerd, maar stonden tien tellen later alweer lustig te spelen.

Kortom, plezierige stukken om naar te kijken, vooral het laat
ste, passend in de stijl die het NDT heeft opgebouwd en
daarom ook niet vernieuwend, wel ere vertrouwd. Wil Walvis

Japanse zaal
in Volkenkunde
open

ook: de teksten van Annie M. G. Schmidt bieden
ie voldoende aanknopingspunten om daaromheen een
10 erd cabaret te bouwen. Niet dat Tekstpierement me
atse u zo geweldig goed in geslaagd lijkt; het enige wat "voor
W01 hans na afloop enigszins overeind blijft is de waarde-
I ^Eoor mevrouw Schmidt haar bijdrage aan de Hollandse
af" e. Niet wat de veel minder begaafde Jos Brink daarmee
heeft. Zijn cabaret zou men het cabaret van de lange
kunnen noemen. Wie enige ervaring heeft met dit
.voelt de grappen al van mijlenver aankomen. Zodat
meli esnoods) reeds lacht, voordat de eigenlijke grap daar is.

CO!

'Qgte zou nog niet zo rampzalig zijn, wanneer de grappen,
'kW ordspelingen met name, niet uiterst zwak waren. Om
'je, één verhelderend voorbeeld te geven: 'Ik heb een doel
gero leven: net als Eddy Pieters Graafland'

;r ii sondanks dit cabaret wil waarderen om zijn vrijmoedig-
ijk mm het feit dat Brink en Sanders hun homofilie bijvoor-
te- I zo openlijk etaleren, kan van mij best gelijk krijgen. Mij
-mei ie vrijmoedigheid slechts vermeend en op geen enkele
;n, d wezenlijk. Een bepaald soort cabaret in Nederland lijdt
bom ezelfde kwaal: de maatschappij bevestigen in al zijn
1 ge celijke facetten, maar het omgekeerde pretenderen. Een
TPelijke aangelegenheid.

JOS NIJHOF

EEN,

Ro

LEIDEN De ambassadeur
van Japan in Nederland Hlroshi
Uchida, opende gistermiddag
officieel een nieuw ingerichte
aan Japan gewijde vleugel ina
het rijksmuseum van Volken-
kunde aan de Steenstraat 1

Een levensgrote tot de tanden
gewapende Samurai-strijder te
paard wacht de bezoeker bij de
ingang van de zaal op. Er is
het interieur van een traditionele
boerenwoning met kleurig kera-
mieken allerhande huisraad te
zien. Tevens krijgt de bezoeker
een kijkje in een typisch Japan
se stadsbehuizing die de sobere
sfeer van het Zen-boeddhisme
ademt

Opgesteld is een „norimone". ters. ondergebracht, dat begin negen- ie en moderne Japan rondt de

de gesloten draagkoets, het tra- In een grote vitrine tegen de tiende eeuw werd verzameld tentoonstelling af. De nieuwe
ditionele vervoermiddel voor de- achtergrond van een adellijke" door von Siebold, de stichter vleugel ademt een sfeer van
krijgsadel, de hofhouding, hoog- vila is een collectie lakwerk van van het volkenkundig museum, strakke rust, een perfecte har
ambtenaren en pries- velerlei soorten en technieken Een diareeks van het traditione- monie van vorm en kleur.

De Japanse ambassadeur met echtgenote in „Volkenkunde"

„Minna von Bamhelm"

Van links naar rechts: Thien Boermans, Liesbeth
Coops en Gusje van Tilborgh.

Het zuidelijke toneel „Globe" voert morgen de komedie
van G. E. Lessing „Minna von Bernhelm" op in de Leid
se Schouwburg. De voorstelling begint om kwart over
acht. Lessing behoorde tot de groep republikeins gezinde
Pruizen die voor de vrijheid en rechten van de burgers
en tegen het absolutisme opkwam. „Minna von Be
rnhelm" speelt zich af vijf maanden na het einde van
de zevenjarige oorlog die Koning Frederik II van Prui
sen streed tegen de Saksen. Achter deze achtergrond
speelt zich het conflict tussen een geldende en ook als
geldig gevoelde, moraal en het individuele verlangen
naar liefde en geluk bij de burgers die enerzijds hun
despotische koning vereren en anderzijds verachten.

Rozekruisers

Het Rozekruisers Genootschap belegt dinsdag 24 april
een bijeenkomst in ,,'t Parlement", aan de Nieuwe Rijn.
Het onderwerp van de lezing is „De oogst van de Gno
sis". De bijeenkomst begint om acht uur.

Kinderopvang

De initiatiefgroep „Meer kinderopvang in Leiden" orga
niseert op dinsdag 24 april een bijeenkomst in het Bree-
huys aan de Breestraat 19 in Leiden. Volgens de initia
tiefgroep is er in Leiden sprake van een tekort aan peu
terspeelzalen, met als gevolg lange wachtlijsten. Op de
avond zullen alle meewerkende belangengroepen zich
presenteren, zal uitgebreide informatie over de kinderop-
vangsituatie worden gegeven, zullen ervaringen worden
uitgewisseld en zijn er waarschijnlijk gemeenteraadsle
den aanwezig aan wie vragen kunnen worden gesteld.
Men hoopt te komen tot de vorming van een werkgroep
„Meer kinderopvang in Leiden", die zich actief voor
meer peuterspeelzalen zal gaan inzetten. Aanvang 20.00
uur.

Bejaardenkoor

Het bejaardenkoor van de afdeling Leiden van de Katho
lieke Bond van Bejaarden en Gepensioneerden viert dins
dag 24 april het vijfjarig bestaan. Naar aanleiding hier
van zal op deze dag om 14.30 uur in de Lodewijkskerk
aan het Steenschuur een H. Mis worden opgedragen.
Voorganger is pastoor J. A. Vreeburg. De Latijnse gezan
gen worden verzorgd door het koor dat onder leiding
staat van de ook al vijf jaar aan het koor verbonden Jan
Gordijn.

Stroszek

Het Kijkhuis aan de Vrouwenkerkkoorstraat 17 in Lei
den vertoont maalidag 23 april de film „Stroszek" in het
kader van de filmcyclus die is gewijd aan de Duitse re
gisseur Werner „Nosferatu" Herzog. Met Stroszek uit
1977 besluit het Kijkhuis deze cyclus. De film behandelt
de lotgevallen van Stroszek, die tegen wil en dank uit
de gevangenis wordt ontslagen en een nieuw leven moet
beginnen. De rol van Stroszek wordt gespeeld door een
kennige en contactgestoorde Bruno der Schwerze, die
geen acteur is doch zichzelf speelt Twee voorstellingen,
om 20.00 en om 22.15 uur, toegang 4.50, leden1 2.50.

Troef

Het vormingscentrum voor jonge volwassenen Troef
houdt vanavond een Turkse avond in het verenigingson
derkomen aan het Noordeinde 2a. Er staat de gasten be
halve Turkse muziek ook een film en enkele nationale
lekkernijen te wachten. De bijeenkomst begint om acht
uur. De toegangsprijs bedraagt een gulden.

„Drulc en papier

De Leidse afdelingen van de federatie van de Algemene
Nederlandse Grafische Bond en de Grafische Bond van
het NKV zijn onlangs tot een akkoort gekomen voor de
oprichting van de Leidse federatieve afdeling „Druk en
Papier". Het dagelijks bestuur wordt gevormd door
voorzitter C. Straver, secretaris H. Verhoeven en pen
ningmeester F. Bink. Het secretariaat wordt tijdelijk
waargenomen door de heer M. H. Moll, Dr. Lelylaan 23,
Leiden, tel. [phone].

Verzamelaar

De Nederlandse Vereniging De Verzamelaar organiseert
zaterdag 28 april een ruilbeurs in het Antoniusclubhuis
aan de Lange Mare. De ruilbeurs is geopend van 's och
tends 10 uur tot 's middags vieren. Op de beurs kunnen
postzegels, munten, curiosa, prentbriefkaarten en nog
veel meer zaken worden „verhandeld". De toegangsprijs
voor leden van De Verzamelaar bedraagt 1.25 gulden.
Niet-leden betalen 2.50 gulden. De jeugd tot 12 jaar is
slechts 50 cent verschuldigd.

N Het nieuwe boek van de heer T. Mijn grootste bezwaar schuilt in het feit, dat ae orgels in de kerk) „accorderende waren". Volgens en moet OD grond hiervan als meester Claes Rnut Pii

ugc

lat i EN Het nieuwe boek van de heer T.
he« 'er uit Den Haag, „Sleutélstad orgelstad"
«en precies een week nadat ik in deze
;rin| geschreven had, dat Leiden op het ogenblik
feei grieperige orgelstad" is. Dat was toeval,
ik wist van het verschijnen van dat boek
af- „Moet je daar dan vanaf weten?" zal
"ragen. „Moeten" niet, maar gewoonlijk ge-
het wel, dat mensen bij mij aankomen
de t eer ze met een Leids muziekhistorisch on-
rdet erp gaan beginnen of begonnen zijn. Dat ge-
ighf 'e bij de samenstelling van de dissertaties
2927; Innegarn over Schuyt, Oost over orgelbou-
^atz en Gierveld over kabinetorgels. Het ge-
bij de op handen zijnde dissertatie van
Haarlem over Leidse orgels. Het gebeurde
het schrijven van het boek „Sleutelstad,
'd". U zult het hovaardig vinden klinken,
dat is wèl te merken. Welhaast pagina na
l struikel ik bij het lezen over dingen, die
dteerd in staan of er helemaaf niet instaan.

Mijn grootste beZWaar schuilt in het feit, dat ae
auteur bij lange na niet alle archiefbronnen heeft
gebruikt en dat hij teveel steunt op al verschenen
publicaties, die hij achter in het boek als „noten"
vermeldt Ik kom een groot aantal zeer voor de
hand liggende bronnen niet in het boek tegen.
Het gaat er niet om, dat dit dan veel van mijn
publicaties betreft en dat een standaardwerk als
dat van Annegarn uit de boot is gevallen, maar
om het feit, dat recente en al gepubliceerde
vondsten niet zijn ingevoegd. Daardoor daalt de
waarde van het overigens schitterend -uitgegeven
boek aanzienlijk. Het aanleunen tegen zogeheten
„grote namen" in de orgelwereld is geen garantie
voor volledigheid of juistheid. Ik doe zo maar
een paar grepen. In 1512 stort de toren van de
Pieterskerk in, althans voor een deel. Het orgel
bleef hangen en werd niet verwoest, zoals de au
teur schrijft. Orgelbouwer Jan van Covelen
bouwt in zes jaar tijd een nieuw orgel, dat in
1518 wordt gekeürd „of-zij" (want er waren meer*

orgels in de kerk) „accorderende waren". Volgens
al lang achterhaalde inzichten werd dat orgel dus
niet in 1529/1530 gebouwd. De auteur van „Sleu
telstad, orgelstad" maakt het nog bonter door te
schrijven, dat Jan van Covelen „in de jaren tus
sen 1529 en 1530 een nieuw orgel" bouwde. Ten
eerste weet ik niet wat de jaren tussen 1529 en
1530 zijn en ten tweede is dat orgel in 1518 al
klaar.

Nog een willekeurige greep: pag. 15: „In 1552 be
ëindigde Jan Janszoon Caga zijn functie als Pie
terskerkorganist. Zijn zoon Claes volgde hem
op." Claes is nooit organist geweest, maar tassen-
maker in Antwerpen. Ik lees in het Tijdschrift
van de Vereniging voor Nederlandse Muziekge
schiedenis 1973, no. 1, pag. 14: „De veronderstel
ling van Vente, dat Jan (Kaga) in 1552 door een
meester Claes werd vervangen of opgevolgd, is
onjuist gebleken. De in 1552 vermelde meester
Claes komt niet voor in de rekeningen van de
Pieterskerk, maar in die van de O.L. Vrouwekerk

en moet op grond hiervan als meester Claes Bout
worden geïdentificeerd." In „Sleutelstad, orgel
stad" komt op pag. 66 in de organistenlij st van
de Pieterskerk tussen 1552 en 1554 toch Claes
Janszoon Cago voor, die overleden zou zijn in
1554, maar in het huwelijk trad in 1559. Organist
Jan van Rhynsburch wordt verzwegen als leer
ling van Cornelis Schuyt; Isaac Coster als orga
nist van de Doopsgezinde kerk; Philip Pool als
organist van de Waalse kerk. Er wordt met geen
woord gerept over het derde orgel in de Pieters
kerk en het kleine orgel in de onderscheiden
Pancraskerken. Er wordt een eerste orgelbouw
toegeschreven in de Pancraskerk in 1381, tewijl
er in de archieven staat dat wanneer iemand in
1379 orgel wil spelen, hij daarvoor betaald moet
worden. Ik lees niets over de werkzaamheden
van Jan Baptist Verryth aan het Pancraskerkor-
gel in 1649. Ik lees namen als Alberto Grone-
mans (die Alberto Groneman tekent). Hermairmus

Pijszoon (die Herman Piso heet). Ik zie dat Fre
derik Eduard Day de Rivet de Mondevie wordt
afgedaan met Frederick Edward Day. Ik mis de
heer van Velsen in 1601 in de organistenlijst van
de Hooglandse kerk en hij heeft er toch écht op
de orgelbank gezeten! Ik lees, dat er weinig gege
vens over het orgel in de verdwenen O.L. Vrou
wekerk te vinden zijn.

Ik mis woorden over het veertiende-eeuwse- Ca<*
tharinagasthuis als voorloper van de huidige
Waalse kerk. Het is kletskoek om te zeggen, dat
er over de motieven van de orgelverplaatsing in
1957/8 in de Lodewijkskerk niets bekend zou zijn,
want het orgelarchief heeft de auteur nooit inge
zien. Hij praat over het orgel in de Petruskerk
en spreekt dan helemaal niet over het orgel van
de Petruskerk, maar over het orgeltje in de acht
tiende eeuwse schuilkerk aan de Hogewoerd. Ga
zo nog maar een tijdje doqjr. v