Referendum over kernenergie
verdeelt partijen in Zweden
Amerikaans Congres
begint onderzoek naar
Z.-Afrika-connection
Korte Metten
kerk
wereld
ÜJNENLAND/BUITENLAND
PALME KRIJGT HANDEN VRIJ VOOR VERKIEZINGEN
EERSTE DEEL VERSCHENEN VAN AMBITIEUZE
.GESCHIEDENIS VAN DE CONCILIES"
Prof. Gutiérrez spreekt op
lustrumcongres in Nijmegen
Kardinaal König: paus schetste
„innemend priesterbeeld"
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 14 APRIL 1979 PAGINA 7
STOCKHOLM (AFP) Na de Oostenrijkers
en de Zwitsers zullen de Zweden began vol
gend jaar zich via een referendum uitspreken
over de kernenergie. Die volksraadpleging zal
om twee redenen van bijzondere betekenis
zijn. Aan de ene kant beheerst het debat
over de kerncentrales al enkele jaren het po
litieke leven en heeft het al een rol gespeeld
bij de nederlaag van de sociaaldemocraten in
1976 en het uiteenspatten van de uit drie
partijen bestaande coalitie van centrum
rechts in oktober vorig jair.
Anderzijds is het nationale elektro-nucleaire
programma reeds ver gevorderd: de zes reac
toren die thans gekoppeld zijn aan het elek
triciteitsnet voorzien voor 25 procent in de
behoefte aan stroom.
Twee andere reactoren zouden vermoedelijk
de komende zomer in werking zijn gesteld als
het ongeluk in Harrisburg niet de plannen
overhoop zou hebben gehaald. Het energiepro
gramma van de regering voorzag in het func
tioneren van 12 reactoren, verdeeld over vier
centrales, in 1990.
Het opgeven van de kernenergie zou aanzien
lijke economische gevolgen hebben: een kapi
taalverlies ter waarde van 15 tot 18 miljard
gulden en enorme vraagstukken van omscha
keling. Men verhult in industriële en financië
le kringen overigens niet de opvatting dat het
afzien van het gebruik van kernenergie „een
catastrofe" zou zijn.
De vijf politieke formaties in Zweden zijn het
eens geworden óver het beginsel van een
volksraadpleging. Bij de sociaaldemocraten
heeft het ongeluk in Harrisburg geleid tot een
onverwachte ommekeer. Maar de denkbeelden
vai^ de partijen over de formulering van de
voor te leggen vraag en over kernenergcie in
het algemeen lopen ernstig uiteen.
De conservatieven zijn uitgesproken voor deze
vorm van energie, teneinde de afhankelijkheid
van olie in Zweden te verminderen. De soci
aaldemocraten en de liberalen zijn ook voor
kernenergie, maar zij menen dat het ongeluk
bij Harrisburg een opschorting van de plan
nen met een jaar rechtvaardigt. Het naderen
van de parlementsverkiezingen, die op 16 sep
tember zullen worden gehouden, en de onge
rustheid in de publieke opinie zijn wellicht
niet vreemd aan de bruuske ommekeer. Wat
de centristen en de communisten betreft, zij
eisen al lange tijd een referendum.
De Zweden hebben al drie keer een referen
dum gehouden. In 1922 zei men, met een klei
ne meerderheid, nee tegen het verbod op alco
hol. Dertig jaar later aanvaardden zij het soci
aal-democratische voorstel tot uitbreiding van
het stelsel van aanvullende pensioenen. In
1955 wilde 83 procent het links verkeer hand
haven. Dat belette de parlementariërs echter
niet in 1967 te beslissen dat de Zweden voort
aan rechts zouden rijden. Een referendum in
Zweden heeft slechts een raadplegend karak
ter.
Maar dit keer is moeilijk te zien hoe de afge
vaardigden en de regering een kernprogram
ma zouden kunnen uitvoeren als een meerder
heid van de kiezers zich tegen zou uitspreken.
Milieubewust
De voordelen en vooral de nadelen van door
kernenergie verkregen elektriciteit zijn in
Zweden voortdurend een onderwerp van ge
sprek. De pers laat sedert 1976 vrijwel geen
dag voorbij gaan zonder zich daarmee £ezig
te houden en het is derhalve probleem num
mer 1 in het politieke leven. Bovendien zijn
de Zweden zeer attent op alles wat hun mi
lieu betreft en zij kunnen wellicht „de eerste
ecologen van Europa" worden genoemd, ook
al wordt die belangstelling voor natuurbe
scherming niet vertaald door het houden van
massabetogingen. Er gaat echter geen week
einde in Stockholm voorbij zonder dat er niet
tientallen personen zeer vreedzaam proteste
ren tegen verontreiniging van de atmosfeer,
het lood in de benzine of enige andere bedrei
ging van hun leefklimaat.
In de afgelopen jaren heeft de strijd rond de
kernenergie terrein gewonnen en het is duide
lijk dat als het referendum nu gehouden zou
worden, een meerderheid na het ongeluk bij
Harrisburg tegen kerncentrales zou stemmen.
Een eind vorig jaar gehouden opiniepeiling
gaf reeds aan dat meer dan 40 procent, voor
al vrouwen, „categorisch" tegen was. En dat
•was nog wel op een ogenblik dat de openbare
mening een zekere matheid vertoonde als ge
volg van de eeuwige discussies daarover bin
nen de drie-partijencoalitie.
Premier Thorbjoern Faelldin volgde in grote
lijnen het bestaande energieprogramma on
danks zijn anti-nucleaire gezindheid. Hij moest
concessies doen aan zijn conservatieve en libe
rale coalitiegenoten die zijn opvattingen niet
deelden.
Een grote parlementaire meerderheid was tot
het ongeluk bij Harrisburg voorstander van
kernenergie, maar de terughoudendheid en
groeiende ongerustheid van de publieke opinie
kon men moeilijk negeren. De vorige maand
door de ecologisten, communisten, centristen
(voorheen agrarische partij) en verscheidene
feministische organisaties begonnen campagne
om ruim een miljoen handtekeningen te verza
melen voor het houden van een referendum,
getuigt van deze evolutie.
Zo zal het ongeluk in Pennsylvania in Zweden
onvoorziene maar beslissende gevolgen heb
ben. Er zal vóór de volksraadpleging geen en
kele reactor in dienst gesteld worden. De vei
ligheid van de installaties zal verbeterd wor
den en de sociaal-democratische partij is haar
vroegere opvattingen geheel gaan herzien:
„Het politiek fatsoen eist dat wij een pauze in
acht nemen", aldus Olof Palme.
Deze ommekeer stelt de sociaaldemocraten in
staat met meer optimisme de komende verkie
zingen onder ogen te zien. In 1976 verslagen
op het stuk van de kernenergie zijn zij er
door een referendum voor te stellen in ge
slaagd het debat daarover tijdelijk te neutrali
seren. De verkiezingscampagne in de zomer
zou aldus beheerst kunnen worden door on
derwerpen die voor hen gunstiger zijn, zóals
het beschermen van de werkgelegenheid, de
sociale diensten en de economische politiek.
HINGTON Dat de
Afrikaanse regering ook
e Verenigde Staten heeft
m*1 J,*)eerd ..goodwill" te ko-
ilmejis voor de meeste Ame-
;n (ien geen verrassing. Hoe
tot nu toe niets is geble-
an onwettige praktijken
betrokken Amerikaanse
wetenschapsmensen,
mdsmedewerkcrs of
lalisten, hebben omvang
iffinement van de Zuid-
,nse activiteiten toch
hernieuwde discussie op
gebracht over de wense-
_tid politiek, media en
rftnschap beter te bescher-
tegen ongewenste bein-
lïhullingen van de voor-
Zuidafrikaanse voor-
ngsdirecteur Eschel
pdie hebben het licht ge
pen op een omvangrijke
d-Afrika-connection",
|van de omvang met de
lijkt te groeien. Vast
dat de Zuidafrikaanse
'ing vele miljoenen heeft
ïed aan „image-verbete-
in de Verenigde Staten.
Amerikaanse Congres
inmiddels besloten een
hoorzittingen aan de
itie te wijden. Volgens in-
jden is de Zuidafrikaanse
vloedingsactie vrijwel ze
de grootste die ooit in de
I gde Staten heeft plaats
inden.
Zuidafrikaanse regering
t gebruik gemaakt van
dan twintig Amerikaan-
public relations-bureaus.
ien de grenzen van de
zijn bijdragen verleend
de campagnes van vrij-
alle vooraanstaande Ame
ni|
Fn «ld
rikaanse politici, waaronder
oud-president Ford, president
Carter, Edward Kennedy en
George McGovern. Ontelbare
malen zijn invloedjijke Ame
rikanen via de zogenaamde
South Africa. Foundations uit
genodigd voor gratis trips
naar Zuid-Afrika. Vele malen
zijn die uitstapjes geaccep
teerd.
Wat betreft de politici richtte
de Zuidafrikanen hun activi
teiten vooral op de Republi
keinse Partij. Ronald Reagan
en John Conn ally, twee kan
didaten voor de race naar het
Witte Huis (op dit moment
resp. nummer één eri drie op
de Republikeinse ranglijst),
worden door de Zuidafrika
nen beschouwd als hun be
langrijkste supporters in de
Verenigde Staten. Oud-presi-
dent Gerald Ford werd, toen
Carter zijn plaats in het Witte
Huis had ingenomen, bereid
gevonden a raison van 20.000
gulden aanwezig te zijn bij
een ontmoeting van Zuidafri
kaanse propagandisten met
Amerikaansë zakenlieden. Een
dergelijke uitnodiging werd
door Kissinger geweigerd.
Maar de Zuidafrikanen be
moeiden zich ook op directere
wijze met de Amerikaanse
politiek. Twee democratische
senatoren, John Turney (Cali-
fornië) en Dick Clark (IOWA),
beiden felle kritici van de
apartheidspolitiek, zijn inmid
dels uit de Senaat verdwenen.
Beiden werden verslagen door
kandidaten, die in hun cam
pagnes forse steun hebben ge
kregen van de Amerikaanse
vertegenwoordigers van de
Zuidafrikaanse regering. Indi
rect zouden de Zuidafrikanen
ruim een half miljoen gulden
hebben besteed om de popu
laire Clark een verrassende
verkiezingsnederlaag te bezor
gen.
Toen vakbonden in de hele
wereld dreigden met een boy
cot van Zuid-Afrika stonden
er onmiddellijk Zuidafrikaan
se vertegenwoordigers op de
stoep bij George Meaney, de
leider van de Amerikaanse
vakbondsfederatie. Toen in de
havens van Oakland (Califor-
nië) een plaatselijke actie te
gen Zuidcifrikaanse schepen
dreigden, kreeg de burge
meester onmiddellijk „de
Zuidafrikaanse lobby" op be
zoek.
De hevige acties in de Ameri
kaanse perswereld hebben de
Zuidafrikanen menig „posi
tief' resultaat opgeleverd. In
gewijden menen, dat de grote
Amerikaanse tv-bedrijven en
de grote kranten en weekbla
den nauwelijks nog kwetsbaar
zijn voor buitenlandse beïn
vloeding. Maar de talrijke lo-
katie tv-stations en kleine
kranten met een gering bud
get zijn het destemeer. Ook
zou een Newyorkse public re-
latibnsfirma er alleen al in
1977 in zijn geslaagd 12 op
last van de Zuidafrikaanse re
gering gemaakte propaganda
films bij lokale stations en
kabinet-televisienetten te
plaatsen. Naar schatting meer
dan dertig miljoen tv-kijkers
hebben de films gezien.
De Newyorkse firma Baron
and Co.. een van de belang
rijkste Amerikaanse pionnen
Van Zuid-Afrika, gebruikte
een zwarte vice-president (in
middels bij de firma vertrok
ken) om propaganda voor de
apartheid te maken. De man
heeft zijn zegje ten gunste
van de apartheid in zeker
twee vooraanstaande tv-pro-
gramma's kunnen doen. Het
Eschel Rhoodie..
onthullingen
geoiuiken van Amerikaanse
negers om de zegeningen van
de apartheid te verkondigen,
was een geliefkoosde taktiek
van de betrokken Amerikaan
se PR-bureaus".
Les Gunther, producer en
presentator van het bekende
tv-programma „Journey to
Adventure", een reisprogram
ma, zei onlangs tegen een
groot Amerikaans tv-blad:
„De Verenigde Staten hebben
nog maar een paar goede
vrienden in de wereld en die
zijn erg belangrijk voor ons".
Gunther heeft meerdere ma
len kritiekloze programma's
over Zuid-Afrika uitgezonden
en verstrekt door het Zuidaf
rikaanse toeristenbureau.
Een andere naam, die steeds
opduikt, is die van John
Mc.Goff, financieel directeur
van een aantal kranten in Mi
chigan. Mc.Goff is een vriend
van oud-president Ford. Zijn
firma heeft ook een drukkerij
in Zuid-Afrika. In 1974 deed
Mc. Goff een verrassend bod
van meer dan vijftig miljoen
gulden op de vooraanstaande
„Washington Post". Volgens
de „Post" zou zeker een
kwart van dat bedrag in het
geheim zijn gefourneerd door
de Zuidafrikaanse regering.
Later probeerde Mc.Goff zon
der resultaat de andere grote
Washingtonse krant, „The
Washington Star", op te ko
pen. De „Star" is thans eigen
dom van de Australische
krantenmagnaat Murdoch.
Wat Mc.Goff wel kocht was
een aandeel in het in Londen
gevestigde tv-nieuwsagent-
schap UPITN, waarin ook
United Press International
(UPI) en de Britse onafhanke
lijke televisie een aandeel
hebben.
De Zuidafrikaanse bemoeiin
gen in de Verenigde Staten
blijken uiterst ingewikkeld en
geraffineerd. Bovendien zijn
de Zuidafrikanen niet de eni
gen. die alle mogelijke sluip
wegen zoeken in de open
Amerikaanse samenleving om
„goodwill" te kopen. Zuid-Ko-
reanen, Chinezen van Taiwan,
Arabieren, Israëli's, maar bij
voorbeeld ook de British In
formation Service („Hoe ver
tel ik het de talrijke Ieren in
Amerika,,?) laten geen gele
genheid voorbij gaan hun fa
voriete visie aan de man te
brengen. Er is dan ook nogal
wat druk op het Congres om
het onderzoek niet uitsluitend
tot de „Zuid-Afrika-connecti-
on" te beperken. De door
„Watergate" en „Korea Gate"
al zwaar geschonden reputatie
staat volgens veel Amerika
nen andermaal op het spel.
Kans op herstel
gereformeerde
banden met
Zuid-Afrika
LEUSDEN De gereformeer
de Kerken in Nederland heb
ben een vertegenwoordiging
van de blanke Nederduitse
Gereformeerde Kerk in Zuid-
Afrika gevraagd bij de syno
de van die kerk te pleiten
voor het opnieuw aangaan
van nauwe banden met de
Nederlandse gereformeerden.
Dit gebeurde in een driedaags
gesprek tussen vertegen
woordigingen van beide ker
ken dat deze week in Lunte-
ren werd afgesloten. Aanlei
ding tot het gesprek was on
der meer de kritiek van Ne
derlandse zijde op het officië
le standpunt van de N.G.
Kerk in de kwestie van de
apartheid.
In een communiqué verklaar
den de Zuidafrikaanse gasten:
„In een geest van hartelijk
heid en openheid" gesproken
te hebben en over het ge
sprek aan hun kerk te zullen
rapporteren. Verder deden zij
er het zwijgen toe.
Ds. Mak praeses van de gere
formeerde synode zei te ho
pen, dat er nog voor de ver
gadering van de algemene sy
node van de N.G. Kerk in
1982 een vervolg op het ge
sprek zal komen. Dan zou ge
streefd kunnen worden naar
het herstel van betrekkingen,
waarvoor de Zuidafrikaanse
kerk het initiatief zal moeten
nemen, aldus ds. Mak.
(Een team van vijfenveertig historici en theologen
uit zeven landen werkt al verscheidene jaren aan
,cen van de meest ambitieuze plannen op het ge-
Ibied van de wetenschappelijke publiciteit: de uit-
Igave van een vijfentwintig delen tellende geschie-
Tdenis van de concilies. Het eerste deel is dezer da-
[gen in Augsburg verschenen. Het is het 540 pagi-
jiia's tellende werk van prof. dr. Hermann Josef
[Sieben uit Frankfurt: „Het conciliebegrip van de
I oude kerk".
Bij een plechtigheid ter gelegenheid van de eerste
publikatie heeft prof. dr. Franz-Josef Schmalel van
le universiteit van Bochum, erop gewezen, dat eën
lergelijke monnikenarbeid nodig was, omdat er
sinds de geschiedenis van de concilies van Karl^Jo-
sef Hefele honderd jaar geleden op dit punt niets
was gebeurd, maar ook omdat mert de plicht heeft
als wetenschappers nieuw bronnenmateriaal te ont
sluiten. Dit om een zo correct mogelijke en voor
lange tijd geldende beschrijving van historische ge
beurtenissen mogelijk te maken.
De Augsburgse kerkhistoricus en redacteur van de
uitgave, prof. dr. Walter Brandmüller heeft een
plan uitgewerkt, volgens welk deskundigen uit ver
schillende landen, van verschillende geloofsovertui
ging en van verschillendeleeftijden jaarlijks bijeen
komen in werkgroepen om problemen en bevindin
gen uit te wisselen.
Prof. Brandmüller zei zelf, dat de nieuwe geschie
denis van de concilies tot nieuwe uitkomsten zou
leiden als gevolg van nieuwe vraagstellingen en het
aanboren van nieuwe bronnen. Wederkerige betrek
kingen tussen staat en kerk worden evenzeer op
nieuw bekeken als de invloeden van maatschappe
lijke, geestes- en cultuurgeschiedkundige structuren
en ontwikkelingen op concilies en synodes. Niet in
de laatste plaats zou daaruit ook het antwoord
kunnen komen op de vraag in hoeverre de conci
lies als voorloper, dan wel model van parlementai
re regeringsvormen zijn te beschouwen. De bestu
dering van de concilies levert aldus een wezenlijke
bijdrage tot de algemene geschiedenis- en maat
schappijwetenschap, aldus prof. Brandmüller.
Bij gelegenheid van het elfde lus
van de katholieke universiteit
ijmegen zal op 10 en 11 mei een
congres worden gehouden onder de
.titel „Bevrijding en christelijk ge
loof in Latijns-Amerika en in Neder-
Het congres heeft tot doel de
lendaagse stroming in het christe
lijk denken, die bekend staat als be
vrijdingstheologie of christelijk be-
vrijdingsgeloof, op inzichtelijke wij-
te presenteren en wetenschappe
lijk verantwoord te belichten.
Inleidingen zullen worden gehouden
door dr. J. van Nieuwenhove, lector
te Nijmegen, dr. H. J. Prien, kerkhis-
ilti toricus te Hamburg, prof. dr. G. Ar
royo, ex-hoogleraar in Chili en nu di
recteur van CETRAL te Parijs, een
instituut, dat zich bezig houdt met
onderzoek van transnationale onder
nemingen in Latijns-Amerika dr. J.
Carrière, verbonden aan het interuni
versitair centrum voor studie en do-
J-
cumentatie van Latijns-Amerika, als
mede door prof. dr. Gustavo Gutiér
rez Menno, de bekende hoogleraar in
de theologie en sociale wetenschap
pen aan de katholieke universiteit
van Lima. Hij zal spreken over
„Theologie van de bevrijding" en
daarmee de Latijnsamerikaanse be
vrijdingstheologie presenteren, reke
ning houdend met recente ontwikke
lingen en mogelijke tegenwerpingen.
Er is voorzien in een discussie met
prof. Gutiérrez.
Het Nederlands aspect zal worden
beücht door de theologisch publicist
drs. K. Derksen, die zal spreken over
„Bevrijdend geloven in Nederland"
en dr. C. M. Koetsier, voorzitter van
de werkgroep „Kerk en ontwikke
lingssamenwerking" van de Raad
van Kerken, die het Nederlands ont
wikkelingsbeleid zal toetsen aan de
uitgangspunten van de bevrijdings
theologie.
Paus Johannes Paulus II heeft in
zijn brief aan de priesters een pries
terbeeld geschetst, dat vooral berust
op de uitspraken van het tweede
Vaticaans concilie en de bisschop
pensynode van 1971. Hij legt er de
nadruk op, dat voor de priester de
liefde tot Christus en tot de kerk
het belangrijkste is. Het is een dui
delijke en stellige uitspraak ten gun
ste van een innemend priesterbeeld.
Kardinaal König, aartsbisschop van
Wenen, heeft dit gezegd in een com
mentaar, dat hij gaf op genoemde
brief van de paus. Volgens hem
heeft de paus daarbij de veelbespro
ken kwestie van het celibaat „mee
voelend, maar duidelijk" beantwoord.
De paus spreekt erover, dat de la-
tijnse kerk ook in de toekomst de
keuze voor het celibaat trouw wil
blijven, dat ze deze traditie ondanks
alle moeüijkheden wil voortzetten.
Daarmee is gezegd, dat voor de paus
de kwestie is afgedaan. De paus
wijst er ook zeer beslist op, dat het
bij het ceübaat niet om een juridi
sche verplichting gaat, maar in de
eerste plaats om een „genadegave
om wille van het rijk der hemelen",
een teken verwijzend naar het einde
der tijden, en ook om de vrijheid
zich geheel aan de mensen te wijden.
Kardinaal König wees er in dit ver
band op, dat de paus ook spreekt
over crises in het leven van de pries
ter. Maar hij waarschuwt er voor in
deze gevallen direct om dispensatie
te vragen alsof het zuiver en alleen
om een administratieve kwestie gaat
in plaats van om een diepingrijpende
gewetenszaak. De paus heeft hier
echter ook willen zeggen, dat ook in
de toekomst de mogelijkheid bestaat,
dat dispensatie wordt gegeven.
Pater Juah de Castro heeft
de leiding gekregen van
het sol idariteits vicariaat,
een instelling van de Chi
leense bisschoppenconfe
rentie, die toeziet op de
naleving van de mensen
rechten in het land. Hij
volgt daarmee pater Chris
tian Precht op, die sinds
de oprichting van het vi
cariaat drie jaar geleden,
zich heeft beziggehouden
met het verlenen van pas
torale, sociale en juridi
sche hulp aan de politieke
gevangenen van Chili en
hun familieleden. Daarbij
waren 38.000 mensen be
trokken. De laatste maan
den heeft het vicariaat
zich vooral beziggehouden
met het speuren naar de
zeshonderd tot duizend
vermisten in Chili. Boven
dien heeft het vicariaat de
zorg voor 350 centra waar
maaltijden aan kinderen
worden verstrekt, vijf kli
nieken en honderd vor
mingscentra voor werklo-
In
de
brochure-serie
„Bouwstenen" van het bis
dom Breda is een nieuwe
uitgave verschenen van
„Paasmorgen" van de cul
tuurhistoricus prof. dr. F.
van der Meer. In dit boek
je, dat uit dateert, be
schrijft pr i ui der Meer
een westerse en een byzan
tijnse visie op Pasen. Hij
gaat daarbij uit van twee
afbeeldingen: een altaarluik
van Rogier van der Wey-
den, dat in het Metropoli
tan-museum. in New York
hangt en een wandmozaiek
in een kloosterkerk in
Athene.
De Finse douane heeft ont
kend, dat ze voor de Sov
jet-Unie bestemde bijbels
in beslag heeft genomen.
Er zijn aan de Fins-Russi
sche grens nog nooit bij
bels onderschept. De Finse
regering heeft naar aanlei
ding van berichten hiero
ver verklaard, dat de dou
ane niet het recht heeft
goederen in beslag te ne
men. Zij mag alleen con
troleren of de zendingen
meer dan duizend Finse
marken waard zijn, omdat
in dat geval een uitvoer
vergunning noodzakelijk
is.
Theodor Heubroek in
Ascheberg bij Lüdinghau-
sen in het bisdom Münster
maakt een goede kans de
oudste misdienaar van het
westelijk halfrond te zijn.
Hij werd dezer dagen ne
gentig jaar. De bisschop
van Münster, mgr. Heinrich
Tenhumberg, heeft hem ge
lukgewenst en bedankt
voor zijn „uitzonderlijke
kerkelijke dienst". Heu
broek is van het moment
af, dat hij als jongen bewe
zen had het latijnse Confi
teor en het Suscipidt uit
het hoofd te kennen, met
het kerkelijke leven bezig
geweest. Ook nu nog valt
hij geregeld als misdienaar
in, bijvoorbeeld wanneer
zijn jongere collega's naar
school moeten.
De bisschop van Jolict in
de Amerikaanse staat Illi
nois, mgr. Romeo Roy
Blanchette, heeft via de
radio afscheid genomen
van zijn diocesanen. Begin
van dit jaar bleek, dat hij
aan een ongeneselijke ziek
te leed. Daarom had hij
aan de paus zijn ontslag
aangeboden, die dit had
aanvaard. Bisschop Blan
chette zei onder meer: „De
dood is werkelijk het be
gin van het eeuwige leven.
Dat behoort aanleiding te
zijn tot vreugde. Een onge
neselijke ziekte is niet
iets, dat ons tot vertwijfe
ling mag brengen. Veeleer
moet zij aanleiding zijn
om ons leven te over-
schouwen. Voor ieder van
ons zal op een gegeven
moment het moment ko
men, dat hij van dit naar
een ander leven overgaat.
Ik hoop, dat we elkaar
eens in de hemel zullen
ontmoeten. Tot ziens!"
-r»
