iuid-Afrika protesteert
gen Amerikaanse wraak
ïinister De Koning
reeg echte problemen
liet te horen
£eidóc Qowuvnt
KEMA: afwasmachines
kunnen zuiniger
Huis-aan-huis-gevechten
in Esteli (Nicaragua)
Bonn viert verjaardag met grote parktentoonstelling
S^nenland/buitenland"
ov
Jan bezet
i)or Turken
i Armeniërs
;rnreactor
aten
drijf na
and
Den Uyl mag niet in
promotiecommissie
Hoessein:
Rol VS in
M. -Oosten
uitgespeeld
Geen ijzer met
handen breken
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 14 APRIL 1979 PAGINA 5
iJGTON De Zuidafrikaanse
ing heeft bij de regering in Was-
*y ton een krachtig protest inge-
J tegen de uitwijzing van twee
afrikaanse diplomaten. Zuid-Afri-
I «schouwt die uitwijzing als een
kneming voor de uitwijzing door
Afrika van drie Amerikaanse di
aten, die beschuldigd zijn van
twee diplomaten van haar ambassade
in Washington, attache's op defensie
gebied, niet schuldig aan misdragin
gen.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken is niet van plan ver
ontschuldigingen aan te bieden in ver
band met de door de Zuidafrikaanse
iage. Volgens Zuid-Afrika zijn de premier Botha geuite beschuldiging
dat een vliegtuigje van de ambassade
is gebruikt voor luchtverkenning bo
ven geheime Zuidafrikaanse installa
ties. Volgens een hoge functionaris
van het ministerie in Washington wa
ren de Zuidafrikaanse autoriteiten op
de hoogte van de foto-uitrusting aan
boord van het vliegtuigje. Volgens
deze zegsman hebben ook hoogge
plaatste Zuidafrikanen met het toestel
meegevlogen. In Washington wordt ge-
zorgdheid geuit dat Zuid-Afrika bezig
is met het torpederen van de westerse
pogingen om overeenstemming te be
reiken over een onafhankelijkheidsre
geling voor Namibië.
De uitgewezen Zuidafrikanen zijn
commodore William Duplessis en kolo
nel Gert Coetzee. Zij hebben een ho
gere rang dan de drie uitgewezen
Amerikanen.
kAMARIBO (ANP) - Tij-
S zijn' bezoek aan de bin-
landen van Suriname is
tater De Koning (ontwik-
hgssamenwerking) nauwe-
de kans gegeven de
kelijke problemen van de
legers te leren kennen.
plaatselijke bevolking
I voor het bezoek te ver
in gegeven dat het minis-
lie bezoek uit Nederland
j de gelegenheid mocht
die problemen aan te
7 zouden voorlopig geen
idstof meer krijgen voor
onze buitenboordmotoren, als
we onze werkelijke problemen
wel aan zouden roeren", zo
bevestigde later de kleinzoon
van granman Aboikoni.
Een van de problemen is de
totstandkoming van een eigen
houtverwerkingsbedrijf, waar
voor een kredietaanvraag is
afgewezen, omdat de bosne
gers geen deugdelijk onder
pand hebben. De kleinzoon
van de granman wil binnen
kort naar Nederland komen
om over de problemen te pra
ten.
Tijdens
bezoek aan de
granman hoorde minister De
Koning het opperhoofd de
wens uitspreken dat ook zijn
volk de vruchten zou plukken
van de Surinaamse ontwikke
ling. „De hele bevolking van
Suriname moet iets aan de
Nederlandse ontwikkelings
hulp hebben, hoe ver die be
volking ook woont van Para
maribo". Minister Cambridge
van opbouw kreeg te horen
dat hij maar zo zelden in het
binnenland gezien wordt.
Deze wees erop dat het niet
de tijd was om echte proble
men te bespreken.
BOSCH Een groep
ongeveer tweehonderd
Hengelo afkomstige Tur-
Armeniërs heeft gis-
ig de kathedraal van
lint Ju in Den Bosch bezet
§at de groep een kerk-
had bijgewoond, wei
zij de kerk te verla-
wi politie vermoedt dat
eden van de bezetting
0n in de afwijzing van een
W0I g om asiel door de Tur-
n Armeniërs.
:hop Bluyssen heeft aan
A? «zetters van de Sint Jan
et ifd hun problemen onder
e landacht van de regering
brengen. Dat heeft een
j_ v rdvoerder van het bisdom
afko evraaêd verklaard. Het
jrtjgl leg wat er nu verder gaat
,n luren wordt voortgezet,
dhe
Ra
luatgNHAGEN Na een
ian nd in een generator op
era de Vrijdag heeft men
Jrernreactor Barsebaeck
Zweden voor langere
buiten werking moe
stellen. Volgens de be-
fsleiding neeft de
ld de reactor zelf niet
getast en is er geen ra-
ctiviteit vrijgekomen,
brand in de kerncen-
in Barsebaeck, die
hts twintig kilometer
Kopenhagen ligt. ont-
id door een technisch
nkement in de genera-
Zowel de generator
de reactor trad auto-
isch buiten werking.
AMSTERDAM Oud-premier Den Uyl mag niet tot lid van
een promotiecommissie benoemd worden, omdat hij zelf niet
is gepromoveerd en ook niet werkt bij een wetenschappelijke
instelling. Dit heeft het college van dekanen van de universi
teit van Amsterdam beslist. Het verzoek om drs. Den Uyl te
benoemen was gedaan door het bestuur van de subfaculteit
van algemene politieke en sociale wetenschappen, op grond
van de deskundigheid van Den Uyl op het gebied van de
Limburgse mijnsluitingen. Dit is het onderwerp van een aan
staande promotie.
Den Uyl nam als minister van economische zaken m het mid
den van de zestiger jaren het initiatief tot sluiting van de
steenkolenmijnen. Daarvoor was hij jarenlang werkzaam ge
weest als econoom bij ~de Wiardi Beekman Stichting, het we
tenschappelijk bureau van de PvdA, waar hij zich bezighield
met de mogelijkheid en consequenties van de mijnsluitingen.
De promovendus, de heer Moharir, zegt dat naast economische
ook partijpolitieke overwegingen hebben meegespeeld bij het
sluiten van de mijnen.
Via Dolorosa
Een vrouwelijke pelgrim
draagt een kruis door de
Via Dolorosa in Jeruzalem.
waar gisteren de pelgrims
samenstroomden om de
dood en verrijzenis van
Christus te herdenken.
PARUSE MUSEA
BLIJVEN DICHT
PARIJS De musea en mo
numenten blijven met Pasen
in Parijs gesloten, wegens een
staking van de suppoosten.
Het Louvre en Versailles zul
len dicht blijven, zo heeft de
vakbond CGT verklaard. Ook
de Notre Dame, de Are de
Triomphe en talrijke andere
bezienswaardigheden zullen
voor het publiek gesloten blij
ven. De staking duurt tot 17
april.
Langste tunnel
Bij Valle di Susa in Italië maakt men voorbereidingen voor het doorbreken van het laatste obstakel in
de tunnel, die volgende week Frankrijk en Italië zal verbinden. De tunnel is bestemd voor het autover
keer en zal met bijna 13 kilometer lengte de langste zijn in Europa. Hij zal in de zomer van 1980
in gebruik genomen kunnen worden.
BendeCoca
Girls"in VS
opgerold
NEW YORK Federale
agenten hebben in New York
bekendgemaakt dat zij een
bende cocainesmokkelaarsters,
„The Coca Girls" geheten,
hebben opgerold die sinds no
vember van het vorig jaar
maandelijks een hoeveelheid
cocaine ter waarde van 1 mil
joen dollar van Bolivia naar
de V.S. zou hebben gesmok
keld.
De leidster van de uit 24
vrouwen bestaande bende, de
39-jarige Susan Torres, die in
hechtenis is genomen, kan op
vrije voeten worden gesteld
tegen een borgsom van 1 mil
joen dollar. Susan Torres is
een gescheiden vrouw en
moeder van vier kinderen. De
vrouwen wacht een veroorde
ling tot maximaal vijftien
jaar.
BEIROET „De Verenigde
Staten hebben hun rol als
neutraal bemiddelaar (in het
Midden-Oosten) verloren. Zij
zijn niet langer in staat deze
taak alleen te vervullen. Er
dient een nieuwe internatio
nale actie te komen waaraan
de Sovjet-Unieu en andere
betrokken partijen kunnen
deelnemen".
Koning Hoessein van Jorda
nië heeft dit verklaard in een
gisteren gepubliceerd vraag
gesprek met het Libanese
weekblad Al Hawadess. Zijn
opmerking wordt gezien als
een duidelijke oproep terug te
keren tot vredesoverleg onder
auspiciën van de Verenigde
Naties, zoals dat van Genève
aan de vooravond van de oor
log in het Midden-Oosten in
1973.
Doelend op de verkoeling die
als gevolg van het Ameri
kaanse aandeel in de Egyp-
tisch-Israëlische toenadering
is opgetreden in de betrekkin
gen van Jordanië met de Ver
enigde Staten verklaarde de
vorst ip het interview met Al
Hawadess: „Als de Verenigde
staten ons zien als een pro
bleem in de politiek zoals zij
die tot dusver hebben ge
volgd, ziet het er naar uit dat
wij een probleem zullen blij
ven. Onder geen voorwaarde
zullen wij ook maar een deci
meter Arabisch land of ook
maar een snippertje van de
Arabische en Palestijnse rech
ten op Palestijns land prijs
geven". Wat de Amerikanen
als een „groot resultaat" be
schrijven
OoK de industriebonden van FNV en CNV hebben
deze week eieren voor hun geld gekozen en het niet la
ten aankomen op een krachtmeting om in de metaal
een begin te maken met verkorting van de werktijd.
Het heeft deze bonden gezichtsverlies opgeleverd. Dat
hadden zij zich kunnen besparen indien ze de eis van
een 35-urige werkweek niet met zoveel vertoon bij de
werkgevers op tafel hadden gelegd, nadat de Westduitse
metaalbonden na een zes weken durende staking ten
slotte ook het hoofd hadden moeten buigen.
De leden van de bonden zijn in de voorbije weken
niet bepaald onder de indruk gekomen van de ferme
taal, waarin de industriebonden stelden, dat inkrimping
van de werktijd noodzakelijk was om meer banen te
scheppen. Het streven naar kortere werkweken kreeg
vanuit het land onvoldoende steun om met enige kans
van slagen de barricades op te gaan. Niet alleen het
Centraal Planbureau toonde met sprekende cijfers aan
dat onder de huidige economische omstandigheden in
voering van een kortere werkweek een averechts effect
zou hebben, ook oppositiepartijen lieten blijken, dat de
vakbonden geen enkele steun mochten verwachten. Arie
Groeneveld vond zelfs Joop den Uyl tegenover zich.
HET loonkostenniveau in Nederland is op het ogenblik
het hoogste van Europa en beperking van de werktijd
zou dat nog verder omhoog stuwen. Het ;is nu vooral
van belang dat er voorlopig rust komt aan het cao
front in de metaal. De looptijd van de cao. waar het
overleg over voortduurt, mag geen struikelblok worden.
Van de industriebonden zou verwacht mogen worden,
dat zij bij het overleg met hun achterban dat uiter
lijk vrijdag voltooid moet zijn dit keer wél stilstaan
bij onze concurrentiepositie ten opzichte van West-
Duitsland, waar de arbeidstijdverkorting immers al
voor vijf jaar in de ijskast is gezet. Ook bij het metaa-
loverleg kan je tenslotte geen ijzer met handen breken.
ARNHEM Afwasmachines kunnen
over het algemeen zuiniger worden ge
bruikt zonder dat het reinigingseffect
noemenswaardig verloren gaat. Dat zegt
de KEMA in Arnhem na een onderzoek
naar de mogelijkheden tot energiebespa
ring bij afwasmachines.
Er zijn volgens de KEMA twee manieren
om de apparaten zuiniger te gebruiken
ofwel men verlaagt de temperatuur van
het water of men vermindert de hoeveel
heid water. Doet men beide tegelijk, dan
gaat het reinigingseffect van de afwas
machine wel achteruit.
De afwasmachine behoort volgens de
KEMA tot de huishoudelijke toestellen,
die vrij veel energie gebruiken, gemid
deld 2.5 kilowattuur per wasprogramma.
Bij een gebruik van de afwasmachine
van één maal per dag betekent dat een
jaarverbruik van 870 kilowattuur, wat
volgens de KEMA overeenkomt met on
geveer het vijfde deel van het totale
jaarlijkse elektriciteitsgebruik van een
gezin.
De KEMA rekende uit, dat een verlaging
van de watertemperatuur van 55 graden
tot 45 graden celsius resulteerde in een
elektriciteitsbesparing van 9 procent. Het
reinigingseffect verminderde in dat geval
niet noemenswaardig. Vermindering van
de gebruikte hoeveelheid water per
spoelgang van 11,5 liter tot 9 liter lever
de een energiebesparing op van ongeveer
12 procent, eveneens zonder al te grote
achteruitgang in kwaliteit, aldus de
KEMA.
JONGEN OVERLEDEN NA
ONGELUK EIERZOEKEN
LEEUWARDEN Een 15-jarige jongen uit Molenend (Fr.) is
in de nacht van donderdag op vrijdag overleden aan de gevol
gen van een ongeluk, dat hem bij het eierzoeken overkwam.
De jongen raakte bij het springen over een sloot in het water
en kwam toen in de modder terecht.
Zijn vriend, die een eind verderop aan het zoeken was, merkte
niets van het ongeval. De jongen wist zichzelf uit zijn benarde
positie te bevrijden, maar had zoveel modder in zijn longen
gekregen dat hij buiten bewustzijn raakte. Hij werd in het
Academisch Ziekenhuis in Groningen opgenomen en overleed
daar afgelopen nacht.
MANAGUA, Nicaragua (AP) Gevechts
vliegtuigen van het Nicaraguaanse leger, de
Nationale Garde, hebben gisteren stellingen
van de Sandinisten in de noordelijke stad Es
teli met raketten beschoten, terwijl grond
troepen huis-aan-huis-gevechten met de guer
rillastrijders leverden en artilleriegeschut te
gen hen inzetten.
In de hoofdstad Managua vielen Sandinisten
in een armenwijk in het oostelijke stadsdeel
donderdagavond een politiepost aan, maar de
aanval werd volgens een woordvoerder van de
Nationale Garde afgeslagen. Ook in de nacht
van donderdag op vrijdag werd in Managua
gevochten. Daarbij zouden tien burgers om
het leven zijn gekomen en een onbekend aan
tal gewond. De gevechten in Managua worden
beschouwd als pogingen om de druk op de
guerrillastrijders in Esteli op te heffen.
Verpleegtehuis in
Houtwijk wordt
wisselvoorziening
DEN HAAG Het door de
gemeente Den Haag te huren
semi-permanente verpleegte
huis met 158 bedden in de
nieuwe woonwijk Houtwijk
moest in een later stadium
dienen als een wisselvoorzie
ning voor de Haagse regio.
B. en W. van Den Haag gaan
de gemeenteraad voorstellen
dit semi-permanente gebouw
te gaan huren als tijdelijke
vervanging voor gemeentelijke
verpleegtehuizen. De tijdelijke
accommodatie heeft een af-
schrijvingsduur van tien ja
ren. De Staatssecretaris van
Volksgezondheid gaat ak
koord met deze huur mits na
beëindiging ervan dit gebouw
beschikbaar blijft voor de
Haagse regio oftewel de om
liggende gemeenten van Den
Haag. Na de huurperiode zal
de Vereniging Dr. Schroeder
van der Kolk op deze plaats
een nieuw dagverblijf realise
ren voor gehandicapten. Dit
voorstel zal evenwel eerst nog
enige commissies moeten pas
seren.
(Van onze correspondent Arie van vree;
ONN De Westduitse hoofdstad
eeft er nog altijd een beetje moeite
iee om ook werkelijk hoofdstad van
e Bondsrepubliek te zijn. Weliswaar
M>rdt er nog voortdurend gebouwd aan
ieuwe onderkomens voor ministeries
n parlementariërs en weliswaar wordt
r in de regeringswijk ten zuiden van
e stad en met name in de kanselarij
wereldpolitiek gemaakt, maar Bonn zelf
eeft nog altijd onmiskenbaar iets
Ieinsteeds en provinciaals behouden,
fet is zeker geen metropool als Berlijn
f München en wil dit, zo heeft de ge
meenteraad na enkele mislukte uitingen
*n grootheidswaan tot opluchting van
Weel Rijnlanders besloten, ook nooit
worden.
Iet deed de stadsbestuurders daarom
eugd dat eindelijk eens om heel andere
«n politieke redenen de ogen van West-
hitsland op Bonn zullen zijn gericht.
'U de Bondsrepubliek haar dertigste
terjaardag viert, is de hoofdstad name-
0k aangewezen om de Bundesgarten-
fchau te organiseren: een grootscheepse
uui- en parktentoonstelling die eens in
le twee jaar in een Duitse stad wordt
^•gehouden en die miljoenen lj(bezoekers
trekt. Behalve talloze inheemse en exoti
sche planten, bloemen en struiken zijn
er allerlei kunstwerken en curiosa te be
zichtigen en er worden veelsoortige eve
nementen en manifestaties gehouden.
Een groot aantal landen uit de hele we
reld is op de tentoonstelling met hun ei
gen typische tuincultuur vertegenwoord
igd.
Als de Bundesgartenschau in Bonn een
succes wordt wat het aantal bezoekers
betreft, zal dit zeker een gevolg zijn van
de grote voorpubliciteit die de tentoon
stelling heeft gehad; een publiciteit
evenwel die Bonn graag had willen ver
mijden. Want het was de verslaggeving
van een onafzienbare reeks misslagen,
blunders, pech, ongelukken en foutieve
berekeningen die de faam van de Duitse
gründlichkeit een behoorlijke deuk heb
ben gegeven.
Toen het gemeentebestuur in de gaten
kreeg dat de organisatie m de verkeer
de, volstrekt amateuristische handen
was gegeven (de betrokken hoge ambte
naar is inmiddels met vervroegd pensi
oen gestuurd), was het te laat. De oor
spronkelijke schatting van de kosten, 23
miljoen DM., moest telkens weer worden
gecorrigeerd en met,Aanvullende begro
tingen worden aangepast. Nog voor de
poorten op 27 april zullen open gaan
hebben de geraamde kosten inmiddels
het bedrag van 60 miljoen DM. over
schreden en achter de hand wordt ge
fluisterd dat uiteindelijke kosten nog ze
ker enige tientallen miljoenen hoger zul
len uitkomen.
Al maanden lang hebben de burgers
van Bonn, gniffelend of verontwaardigd,
kunnen lezen wat er allemaal fout ging.
Grote grasvlakten en talloze bomen wer
den het slachtoffer van een verkeerd
soort aarde en een onoordeelkundig ge
bruik van een verdelgingsmiddel. Een
belangrijk toeleveringsbedrijf ging hal
verwege de aanleg failliet. De toiletten
die op het terrein waren gebouwd ble
ken achteraf niet te zijn aangesloten op
de riolering wat hun functie natuurlijk
ernstig bemoeilijkte. Het grote paviljoen
waar vermoeide bezoekers op adem zou
den kunnen komen, zag er heel mooi uit
en zou dit ook zijn, ware het niet dat
men vergeten was er een fundering on
der aan te brengen. En ga zo maar
door. Tot overmaat van ramp had de
Bundesgartenschau (afgekort BGS) te
lijden onder de onverwacht strenge win
ter waar eejjy deel van de jonge aanplant
met tegen opgewassen bleek.
Walter Scheeltulp
Maar ondanks al deze hindernissen en
het feit dat er heel wat onderdelen niet
gereed zijn, zal Bondspresident Walter
Scheel over twee weken toch de Bun
desgartenschau kunnen openen. Hij zal
daarbij ongetwijfeld gevleid de naar
hem genoemde nieuwe tulp in ogen
schouw nemen die in Wageningen is ge
kweekt en waarvan er 35 te zien zijn in
het Nederlandse paviljoen. Deze vader
landse inzending is grootscheeps opge
zet, zoals het een land met zulke nauwe
(economische) betrekkingen met zijn
grote buurland past. Alleen het ministe
rie van landbouw heeft er een half mil
joen voor uitgetrokken.
De Nederlandse floriade op Duitse bo
dem bestaat uit een tuin met ettelijke
soorten bloemen, planten, struiken en
bomen die afwisselend tot in oktober
bloeien. Vanzelfsprekend ontbreken de
geliefde bloembollen niet. In de Rhei-
naue, het terrein waar de tentoonstelling
wordt gehouden en dat zich aan beide
zijden van de Rijn ten zuiden van Bonn
uitstrekt, zijn in totaal ruim 600.000
bloembollen gepoot. De Nederlagders
zijn bij uitzondering blij met de koude
winter, omdat zij nu ook nog de „vroege
bloeiers" kunnen laten zien.
Voorts is er een paviljoen waar behalve
voorlichting over tuincultuur allerlei Ne
derlandse produkten aan de man wor
den gebracht. Er zijn drie kunstwerken
speciaal voor de BGS vervaardigd; een
graniet-plastiek van André Volten, een
metaal-plastiek van Piet Siegers en een
groep stalen zuilen van Evert Strobos.
Tenslotte manifesteert Nederland zich
met allerlei muzikale en folkloristische
aktiviteiten. Daartoe behoort waarschijn
lijk ook de bespeling van het rijdende
klokkenspel van de Koninklijke Eys-
bouts uit Asten bij welke firma de stad
Bonn een vast klokkenspel voor de BGS
heeft gekocht.
Beethoven in badkuip
Een groot granieten standbeeld van
Beethoven dat op het terrein van de
BGS is geplaatst waarbij de componist
somber over de Rijn uitkijkt, hoefde
Bonn niet te kopen; het stond jarenlang
vergeten op een binnenplaats van pu
blieke werken. Dat het daar terecht was
gekomen, had niet zozeer >piet zijn artis
tieke kwaliteiten te maken alswel met
de persoon van de schenker, ene Adolf
Hitler. Deze was begeesterd geraakt,
toen hij het uit 1920 daterende ontwerp
van de naakte held en overwinnaar dat
precies paste in de kunstzinnige filosofie
van de Nazi's, zag. Hij verordeneerde in
1936 als „Reichssache" het meer dan le
vensgrote beeld uit graniet te houwen
en schonk het twee jaar later persoon
lijk aan de stad Bonn dat het „in diepe
dankbaarheid" aanvaardde en het een
ereplaats gaf bij de universiteit Met het
verdwijnen van de Führer en het verlies
van de oorlog verdween ook alras de
dankbaarheid. Het beeld van „Beetho
ven in de badkuip", zoals de volksmond
het noemde gaf nu „aanleiding tot er
gernis" en moest in 1949 het veld rui
men voor een monument ter nagedach
tenis aan de slachtoffers van het natio-
naal-socialisme.
Een plaatselijke krant ontdekte vorig
jaar het vergeten beeld en wist, na hart
stochtelijke debatten, te bereiken, dat
het als voorbeeld van de typische ver
menging van Jugendstil en heroïsme uit
de twintiger jaren - dus niet als ge
schenk van Hitier - tijdens de Bundes
gartenschau iruere werd hersteld.