Nog olie genoeg in de wereld ~)NOMIE FRANSE EXPERTS: PRIJZEN ZULLEN WEL MOETEN STIJGEN 9 9 9? Blik op Energie Groot verlies Cindu-Key LEIDSE COURANT ZATERDAG 14 APRIL 1979 PAGINA 25 rnzet detailhandel bleef januari sterk achter I HAAG De omzet van de detailhandel is in janu- Jjiet twee procent gestegen, wat belangrijk minder is de omzetgroei, die zich in januari 1978 ten opzichte het jaar daarvoor voordeed (acht procent). Mogelijk de weersomstandigheden hierbij een rol ge lid, aldus het ministerie van economische zaken. De jenhuizen hebben in januari zelfs een omzetdaling e-n procent. ichegewijs deden zich grote omzetdalingen voor bij ïfietsen, waarvan de omzet zelfs met ruim de helft 'liep, bij nieuwe personenauto's (omzetdaling van zes Jent), bij woninginrichting en huisraad (daling zeven lent) en vis (eveneens zeven procent minder). Aan Jnen en planten werd bijna een kwart minder ver- jt dan verleden jaar en de textielverkoop zakte vijf [ent. Wellicht ook juist door het slechte weer steeg de Joop van schoeisel met dertien procent. Argentijnse staatsbedrijven over in particuliere handen BUENOS AIRES De Argentijnse regering heeft beslo ten om een groot deel van 308 staatsondernemingen in het land in versneld tempo over te dragen aan particu liere ondernemers. Daarmee wil de regering de tekorten in de publieke sector terugdringen. Met dit proces is al een begin gemaakt na de militaire staatsgreep van 1976. Toentertijd besloeg de publieke sector ruim de helft van alle economische activiteit. In 1978 zouden de tekorten in deze sector volgens officië le schattingen al zijn opgelopen tot 9,8 procent van het bruto nationaal produkt. Veel bedrijven zijn indertijd, onder de regeringen van Lanusse, Juan Peron en Isabel Peron, door de staat over genomen omdat ze in financiële moeilijkheden verkeer den. Een commissie uit de ministerraad zou nu besloten hebben 69 bedrijven onmiddellijk over te dragen aan particuliere ondernemers, terwijl nog 50 bedrijven bin nenkort zullen volgen. De regering wil wel handhaving van de staatscontrole over de radio- en televisiestation, de transportbedrijven, de banken, de wapenindustrie, en de metaal- energie- en telecommunicatiesector. Beperking consumptief krediet zware dobber voor kabinet DEN HAAG De regering zal veel problemen hebben om de consumptieve kredietverlening aan banden te leg gen, aldus drs. T. de Bruin in economisch-statistische berichten. De banken lijken in ieder geval niet te zitten wachten op maatregelen en niet alleen omdat de consumptieve kredietverlening een deel van hun broodwinning is. Er wordt in bankkringen sterk getwijfeld aan de effectivi teit van eventuele maatregelen voor het terugdringen van de consumptieve bestedingen. Een deel van de consumptief krediet verlenende instellin gen valt niet onder het toezicht van de Nederlandsche Bank, die de maatregelen aan de banken moet opleggen. Deze financieringsinstellingen blijven buiten schot en kunnen rekenen op een grote toeloop van cliënten die weinig effect verwachten van overheidsmaatregelen wij zen er verder op, aldus drs. De Bruin, dat de consmen- ten inventief zijn in het vinden van alternatieve financie ringskanalen, indien het aanbod van consumptief krediet tekort schiet. Bovendien kan worden verwacht, dat leve ranciers, als blijkt dat potientiële afnemers dreigen weg te vallen omdat de kredietverlening stokt, hun afbeta lingssysteem zullen aanpassen. In Nederland lichte stijging alcoholgebruik SCHIEDAM Het binnenlands gebruik van gedistilleer de dranken is het afgelopen jaar gestegen met 3.8 pro cent vergeleken met het jaar daarvoor, namelijk van 403.800 hl. (omgerekend in 100 procent alcoholsterkte) in 1977 tot 419.100 hl. verleden jaar. Deze stijging is geringer dan in 1977 toen er achttien procent meer alcoholhoudende dranken werd gebruikt. Deze cijfers staan in het concept-jaarverslag 1978 van het produktschap voor gedistilleerde dranken in Schiedam. De afzetgroei van Nederlands gedistilleerd bedroeg 1,8 procent en het gebruik van buitenlandse alcoholhoudende dranken ging vorig jaar met 11,4 procent omhoog. Vooral de whisky-omzet steeg daarbij. Het marktaandeel van ge distilleerde dranken uit het buitenland nam toe van 20,7 procent in 1977 tot 22,2 procent in het afgelopen jaar. Het produktschap concludeert uit deze cijfers dat cognac, whisky en andere buitenlandse dranken zich in ons land blijkbaar in een steeds grotere populariteit mogen ver heugen. Met de industrie gaat het volgens het produktschap over igens niet naar wens. Uyl; in I korter iken reu 1iken Oppositieleider '1 (PvdA) is van me- in het bank- en ver- 'ezen de mogelijk- ng aanwezig zijn om in 35-urige werkweek te hebben. Daartoe jaar al een reële ver van de arbeidstijd te brengen zijn. '1 zegt dit in de Vak- t het blad van de 'olgens hem is onlangs ichte de indruk ge it hij tegen arbeids- ;orting tot 35 uur per iu zijn, naar aanlei- zijn uitlatingen dat 10 tot 15 jaar kan •rdat het zover is. it niet zeggen „het een klap" of „het vier jaar", aldus Den Iet nut van arbeidstijd- moet telkens wor- [gewogen tegen het van arbeidsplaatsen niet-commerciële dien- tegen de situatie (t arbeidsaanbod in een le bedrijfstak en tegen ilandse concurrentie. band zou het wel 15 jaar kunnen duren ildfe 35-urige werkweek 'doorgevoerd. en verzekeringswe- volgens Den Uyl een T~l|tak waar nu al de lCj,ri aanwezig is om tot -,rs rtere werkweek te ko- l iets wat de bonden ze ns niet gelukt is van- pa .e onvoldoende coördi- ,ncj aan vakbondszijde, boj or geen vuist tegen- aa e werkgevers in deze rt ipende bedrijfstak kan 'as gemaakt. si istijdverkorting moet DOr en planmatig gebeu- pya, ldus Den Uyl, „en om- e financiering ervan en deel van de over al moeten komen, die raj e uitbreiding van de er nmerciële dienstensec- let betalen, zal er voor nengde en genuanceer- tegie ten opzichte van zaken moeten worden I i Zowel arbeidstijdver- als uitbreiding van de nmerciële dienstensec- ogen namelijk uiteinde- aa. zelfde doel", In onze artikelenreeks over de energiesituatie in belangrijke If es terse landen vandaag van de band van onze correspondent Jan Drum men een bijdrage over Frankrijk. De eerste vier delen over Engeland, België en West- Duitsland en Italië verschenen respectievelijk vorige week woensdag en vrijdag en afgelo pen dinsdag en afgelopen vrijdag. (Van onze correspondent) PARIJS Frankrijk is over een oliecrisis en de oliereserves van de wereld relatief opti mistisch en een van de voornaamste experts in den lande verklaart, dat de diverse rege ringen wellicht een oliecrisis aan het fabrice ren zijn, omdat zij te vroeg hun geloof in de olie verloren hebben. Volgens Franse experts hebben de westerse landen de olie „afgesto ten", omdat zij de afhankelijkheidssituatie, waarin zij sedert 1973 gedompeld zijn, niet wensen te aanvaarden. Zij hebben zeker ge lijk hun energiebronnen te diversifiëren, maar dat is op de eerste plaats van belang voor hun olie voorziening. En zij hebben even eens gelijk maatregelen te bestuderen voor het post-aardolie-tijdvak, maar niets wettigt een overhaast te werk gaan. Volgens de Fransen zip* er wellicht 15 tot 20 jaren nodig om de juiste behoefte aan energie te evalue ren en im te leren een beter gebruik van de bestaande **ronnen te maken. En verder even eens om een realistischer beeld te krijgen van de andere mogelijkheden zoals kern- en zon-energie. Michel Grenon, 'een van de meest vooraan staande Franse experts in aardolie en kerne nergie, verklaart, dat het dringend nodig is te wachten en niet overhaast te werk te gaan. Hij beweert niet, dat de kernenergieprogram ma's verstopt moeten worden, maar, zo zegt hij, wij moeten vermijden deze uit te breiden. Zij zijn opgeblazen door de paniek, die zich sedert 1973 van het westen meester gemaakt heeft, maar het is nu volgens hem hoog tijd geworden om rustig en realistisch na te den ken. Een andere expert, de Montbrial, die de pessi mistische tendens vertegenwoordigr, verklaart: Als men niet onverwijld drastische maatrege len neemt, zal de wereld voor het rind van deze eeuw een veel ernstiger energiecrisis ken nen. Volgens de Montbrial zou tussen nu en het jaar 2000 de wereld 315 miljard ton aar dolie nodig hebben, terwijl de bewezen voor raden maar 90 miljard ton bedragen. Volgens verleden jaar gepubliceerde gegevens zouden de uiterste mogelijkheden van exploitatie ter wereld maximaal 300 miljard ton bedragen, hetgeen wil zeggen, dat men voor het eind van de eeuw met een volstrekt tekort komt te zitten. Maar vanaf volgend jaar, aldus de pes simistische tendens, zal zich op de oliemarkt een enorme spanning ontketenen, voorname lijk als gevolg van twee omstandigheden: a. het vertragen van de kernenergie-programma's in de landen aangesloten bij de OESO, waar de elektriciteitsproduktie van atoomcentrales tegen 1985 nauwelijks 40 procent bedragen zal van de aanvankelijke ramingen; en b. de on voldoende beperkingsmaatregelen van de Ver enigde Staten die een derde van de wereld- produktie aan aardolie opslokt en wier impor ten in 1985 aanzienlijk hoger zullen liggen dan de streefkwantiteiten. De optimistische tak van Grenon weerlegt deze argumentering met er op te wijzen, dat de Amerikaanse Petroleumindustry Research Foundation binnen de komende vijftien jaren geen bevoorradingscrises geeft, afgezien uiter aard van een politieke crisis. De Foundation meent verder, dat de quota van de OPEC-lan- dpn, die nu 75 procent bedragen, tegen 1990 tot 50 procent gedaald kunnen zijn. Nög opti mistischer elementen verklaren, dat. de olie- produktie tot 2025 zal blijven stijgen om tegen dat jaar het drievoudige van het tegenwoordi ge peil te bereiken. De OESO, die rekening houdt met de produk- tie-aanwas objektieven van de geïndustriali seerde landen, komt tot de slotsom, dat daar dan inderdaad een gevaar voor een crisis be staat. Maar de Amerikaanse oliemaatschappij Exxon, in Europa bekend onder de naam Esso, is van mening, dat de vraag naar olie in 1990 250 miljoen ton lager zal liggen dan in 1975 geraamd is. In Parijs wordt er op gewe zen, dat de meeste landen hun ramingen ver laagd hebben met het oog op verwachte ver mindering van konsumptie. Dit is deels het gevolg van de algemene economische crisissi tuatie. Het is eveneens konsekwentie van het feit, dat de energie duur zal zijn, of deze nu aardolie-energie dan wel kern- of zonne-ener- gie. En dit zet de verbruiker tot bezuiniging aan, hoewel nog niet te zeggen valt, hoe groot deze vermindering van verbruik zal zijn. Blijft de vraag hoeveel aardolie er op de pla neet in werkelijkheid nog aanwezig is. Vol gens de optimist Grenon is het antwoord ont moedigend, omdat er geen enkel betrouwbaar antwoord bestaat. Maar het is ons bekend, dat de voorraden in Mexico thans op 30 miljard ton geraamd worden, terwijl de reserves in de Golf van Mexico daar nog eens 100 miljard ton bij zouden doen. Dit betekent, dat Mexico waarschijnlijk dubbel zoveel reserves heeft als de bewezen voorraden in Saoedi-Arabië. In China zou volgens Amerikanen een voorraad van 15 miljard ton zijn, terwijl'de reserves in Irak opnieuw berekend zijn en in plaats van 45 nu 100 miljard barrel schijnen te^bedragen. Maar deze nieuwe ramingen kunnen de pessi misten, die op een maximum van 90 miljard ton rekenen, niet tot andere inzichten bren gen, hetgeen de Franse minister van Nijver heid ertoe gebracht heeft het pessimisme bo ven het optimisme te stellen, en de importen te beperken. In elk geval is het duidelijk dat de goedkope energie definitief tot het verleden behoort, zo verklaren de Franse experts. De optimisten wijzen nog op nieuwe ontdekkingen in Zuid- Amerika: Columbia gaat 115 nieuwe bronnen boren. Brazilië doet een beroep op buitenland se ondernemingen om olie te ontginnen in het Amazonegebied, en op het continentaal plate au, terwijl Argentinië zelf nu zoveel produ ceert, dat het nog maar 2 miljoen ton per jaar invoert. En in Venezuela zijn de nieuwe ramingen van de voorraden van de oorspron kelijke schatting van 18 miljard barrels tot 60 miljard gestegen. Daarnaast verwacht men veel van de offshore-olie-voorraden van Viet nam, die minstens evenwaardig zouden zijn aan de totale voorraden van Indonesië. Ten slotte wordt er op gewezen, dat 73 procent van alle boringen in de Verenigde Staten plaats hebben en 95 procent in de ontwikkel de landen, wat erop neerkomt, dat tweederde van de wereld op oliegebied onbekend terrein is, en zekere Amerikanen menen' darom, dat de totale voorraden met leisteen-olie erbij 700 miljard ton zou kunnen bedragen. 75 procent van de olievoorraden van Latijns Amerika zijn nog niet aangeboord, 80 procent van die van Afrika evenmin en hetzelfde geldt voor 95 procent van die van Azië. De crisis van 1973 is volgens de Franse ex perts geen oliecrisis in eigenlijke zin, maar een kostprijs-crisis. Industrielanden importeer den tot dan toe het gros van hun olie uit het nabije Oosten, omdat deze bij verreweg de goedkoopste was. Maar door de prijzen te ver viervoudigen, zijn de voorraden van elders in staat gesteld daarmee te konkurreren, hetgeen ook voor de nog niet aangeboorde reserves geldt. Zo lijkt het waarschijnlijk, dat Japan, dat nog al zijn olie uit het Nabije Oosten be trekt, over enige tijd binnen het kader van zijn recente commerciële akkoorden met Pe king het gros van zijn olie uit China zal in voeren. Daarnaast zijn er de zogenaamde marginale leveranciers: Egypte, dat in 1982 50 miljoen ton zal produceren, Syrië en Tunesië 10 miljoen ton, Marokko begint zijn offshore- ontginningen, die de eigen behoeften zullen kunnen dekken, verder is er nog de Tsjaad. Verder blijven er de zware olieën, waarvan Venezuela er 300 miljard ton heeft, maar die nog te duur is om ontgonnen te worden, zo lang er andere olie in voldoende voorraad is. En de Canadese leisteen-voorraden, de zoge naamde bitumineuze leisteen, zal via nieuwe procede's ontginbaar gemaakt worden tegen acceptabele prijzen. De wereldvoorraden van deze olie worden op 44 miljard ton geraamd. Frankrijk is als gevolg van deze overwegingen optimistisch, maar wijst er op, dat in elk ge val de tijd van de goedkope energie achter ons ligt. Wij zullen, zo wordt gezegd, geduren de langé tijd geen gebrek aan aardolie-energie hebben, maar wij zullen deze duur moeten be talen, niet duurder, maar ook niet goedkoper dan de andere beschikbaar komende energie JAN DRUMMEN Beurs dicht In verband met Goe de Vrijdag was de beurs van Amsterdam gisteren gesloten. ,,KBB niet veroordeeld tot bouwen in Utrecht UTRECHT Koninklijke Bij enkorf Beheer (KBB) is door de president van de Utrechtse rechtbank niet verplicht tot de bouw van een Bijenkorf vestiging in Utrecht. De uit spraak in het kort geding, dat de gemeente Utrecht tegen KBB had aangespannen, bete kent een voorlopige maatre gel, die betrekking heeft op voorbereidend werk. Het von nis betekent niet dat er nu ook een principiële beslissing is gevallen over het al dan niet bouwen van een Bijen korf in Utrecht. Zo reageerde gisteren KBB op het vonnis van de Utrecht se rechtbankpresident, mr. V. J. A. van Dijk, die donder dagmorgen bepaalde dat KBB moet starten met de voorbe reidingen van de bouw van een Bijenkorf-vestiging in Utrecht Volgens KBB zijn de raadslie den van KBB en van de ge meente Utrecht nog in onder handeling over de procedure, die eventueel gevolgd moet worden om een principiële uitspraak te verkrijgen over het wel of niet bouwen van de Bijenkorf en de conse quenties van het niet door gaan van de bouw. Overigens beraadt KBB zich nog met zijn juridische advi seurs over het instellen van een hoger beroep tegen het vonnis van de Utrechtse rechtbankpresident. Een woordvoerder van de gemeen te Utrecht liet donderdagmid dag weten dat Utrecht nog steeds vasthoudt aan de oor spronkelijk gemaakte overeen komst, die inhoudt dat een Utrechtse Bijenkorf er in 1982 moet staan. „We wachten af wat KBB nu verder gaat doen", aldus de woordvoer der. a a hef kantoor van premier Bazargan van Iran hielden leden de bewakingsdienst van het Iraanse parlement gisteren sit-down-actie uit protest tegen het uitblijven van hun sa- en om garanties te krijgen voor werkgelegenheid in de jomst. Het parlement kwam gedurende de revolutie niet g( ien en daardoor liep het personeel hun inkomen mis. UITHOORN Cindu-Key en Kramer NV heeft vorig jaar een verlies geleden van 1,5 min. (1977: verlies 2,5 min.). Dat het verlies hoger is uit gevallen dan aanvankelijk ge dacht, schrijft het bestuur toe aan de onverwachte on derbezetting bij de pijpbekle- ding als gevolg van de Duit se staalstaking van december waardoor geen pijpen werden afgeleverd, niet voorziene maar overigens incidentele tegenvallers bij twee van de bouwbedrijven t.w. Heem- bouw en Hesselbergtak en de stijging van de rentevoet in het laatste kwartaal van 1978. Het dividend zal wor den gepasseerd. Voor het lopende jaar wordt in het algemeen met een voortzetting van de opgaande lijn gerekend hoewel de weersomstandigheden van het eerste kwartaal voor veel van de bedrijven een grote achter stand hebben opgeleverd. De onderhandelingen met British Steel Corporation (Chemicals) Ltd. hebben geleid tot een principeakkoord over een 70 pet deelneming in Cindu Chemie BV. Het personeel zal in Nederlandse dienst blijven en blijven ressorteren onder het sociale beleid van CKK. Het aandeel van 33 en een derde pet. in CRM (Creasols) Ltd. te Birmingham is per 1 april geliquideerd tegen de boekwaarde der activa. Tebu France S.A.R.L., het handels kantoor in Parijs, is verkocht. De marketingactiviteiten zijn aan derden overgedragen. Een aandeel van 35 pet. werd genomen in een vooraan staand Noors wegenbouwbe drijf, A S Sigurd Hesselberg te Oslo. In een dakbedekking sonderneming te Abidjan (Ivoorkust) werd een belang van 65 pet genomen. De deel neming in Isolacier-Nord Etancheite (Frankrijk) werd verhoogd van 80 tot 95 pet. Akzona Inc. heeft in het eer ste kwartaal van 1979 een nettowinst van 9,3 min. dollar of 0,76 dollar per aandeel be haald. Dit is 29 pet. meer dan in de overeenkomstige perio de van 1978. De omzet steeg van 226,5 tot 260,1 min. dollar (15 pet.), zo heeft Akzo be kendgemaakt. Het resultaat in het eerste kwartaal werd be reikt ondanks een afschrij ving van 1,7 min. dollar (na belasting) of bijna 0,14 dollar per aandeel in verband met de sluiting van het polyester garen textureer- en verfbe drijf in Whitakers, North Ca rolina. In vergelijking met het eerste kwartaal van 1978 kwa men International Salt, Brand-Rex, American Enka en Organon tot betere resulta ten. De gang van zaken bij Armak was hetzelfde. Armira, dat in de eerste drie maanden van 1978 een kleine winst boekte, leed nu een klein ver lies. Volgens de heer Claude Ramsey, president van Akzo na, sterkt de goede start het bedrijf in het vertrouwen dat de resultaten over 1979 bedui dend beter zullen zijn dan in 1978. Toch kunnen volgens hem externe factoren zoals de problemen met de levering en de prijzen van petrochemi sche grondstoffen het berei ken daarvan moeilijk maken. Wilma Den Haag BV, die deel uitmaakt van de Verenig de Bedrijven Wilma BV in Weert, heeft van het Shell Pensioenfonds opdracht ge kregen voor het bouwen van drie kantoorgebouwen en een parkèergebouw in Diemen. De totale bouwsom bedraagt 43 min. (exclusief btw), aldus Wilma. Shell Onroerend Goed BV zal de bouwdirectie voe- De Koninklijke Bos K^lis Westminster Group N\( heeft over 1978 een winst na belas tingen behaald van 50,5 min. tegen 44,9 min. in 1977. De stijging van de winst met ca. 12,5 pet. was hoger dan de in september vorig jaar door het bestuur ver wachte 10 pet. De nettowinst per aandeel van 10 kwam uit op 23,75 tegen 22,67. De kasstroom bedroeg 164,8 min. (1977: 148,7 min.) De ontwikkeling van de kas stroom stemt overeen met de verwachtingen. De.omzet van opgeleverde werken was 1.615 min. 1.325 min.). De orderportefeuille bedroeg eind 1978 2.710 min. tegen 2.530 min. een jaar eerder. Onvoorziene omstandigheden voorbehouden verwacht het bestuur voor 1979 een verdere toeneming van de winst, waarmede de eerder uitge sproken prognose blijft ge handhaafd, dat over het in december 1978 uitgebreide aandelenkapitaal een gelijke winst per aandeel kan wor den behaald. Voorgesteld wgrdt over 1978 een dividend uit te keren van 8,50 in contanten 8) plus een on veranderde uitkering van 2,5 pet. in aandelen belastingvrij uit de agioreserve of, naar keuze 3,50 in contanten 3), plus onveranderd 5 pet. in belastingvrije agio-aande- len. De in december vorig jaar geëmitteerde aandelen zijn niet gerechtigd tot divi dend over 1978 maar delen wel mee in de uitkering van 2,5 pet. in aandelen belasting vrij uit de agioreserve. De jaarvergadering is op 31 mei. Koninklijke Drukkerij en Uit geverij voorheen C. de Boer jr. NV heeft vorig jaar een omzet van ruim 130 mil joen, wat 6",8 pet. meer is dan in 1977. De nettowinst per aandeel steeg met 7,31 tot 30,87 en de kasstroom met 10,43 tot 83,71 aldus de maatschappij. Over de voor uitzichten kan worden gezegd dat voor de drukkerij een sta bilisering en voor de boeken- uitgeverijen een toeneming van het bedrijfsresultaat wordt verwacht. De produktie in de nieuwe diepdrukkerij in Almere is inmiddels begon nen. In de tweede helft van 1979 zal bij de werkmaat schappij Dicodruk te Amster dam een nieuwe offsetrotatie pers worden opgesteld. De aanloopkosten van deze beide projecten en de financiering skosten zullen een negatieve invloed gaan uitoefenen op het resultaat over 1979. De Raad van Bestuur verwacht dan ook in het lopende boek jaar de nettowinst van 1978 niet of nauwelijks te kunnen evenaren. Jaarvergadering op 3Q^nei. Deze matstalen 4-kleurenbelpen ie een van de kado's, waaruit u een keuze kunt maken, als dank voor het aanbrengen van een nieuw kwartaalabonnement. NOTEER m.i.vals nieuw kwartaalabonnee van de Leidse Courant naam: adres: woonplaats: Stuur als dank voor da moeite de 4-kleuren balpen naar: naam:, adres woonplaats: Deze bon in open envelop zonder postzegel sturen naar: antwoordnr. 349, Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 25