"Nederlandse patrouille
>ndergaat de vuurdoop
ur
usiedatum CDA
■litgesteld tot 11 okt 1980
Tweede kabinet-Van Agt
politiek ongewenst
Te weinig infanterie bij
Moederlands VN—detachement
itt<
ijkl
"Wie is lid van
Koninklijk Huis
Kandidaat-voorzitters PvdA
sluiten samenwerking
met CDA niet uit
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 19 MAART 1979 PAGINA 7
Van onze speciale verslaggever
SJOERD POST)
(1ARIS - Het Nederlandse VN-detache-
joent dat dit weekeinde in Libanon de
vuurdoop heeft ondergaan is onjuist
Ikf"! jamengesteld. Het bataljon heeft min-
^XXjtens één infanterie-compagnie (130
man) extra nodig, en kan dit gedeelte
lijk inruilen voor een halve compagnie
jtaf- en verzorgingspersoneel, waar
n" zichten ruim inzit. Volgens enkele stafof-
iiropa
ficieren is inmiddels een verzoek ui»
extra infanteristen gedaan bij het Mi
nisterie van Defensie.
Bataljonscommandant Lensink heeft
dit vrijdag ontkend. Hij wilde nog eni
ge tijd wachten met het trekken van
conclusies over de al of niet juiste sa
menstelling van het detachement.
Het gebrek aan infanteristen heeft in
Libanon voor enige irritatie onder de
militairen gezorgd, omdat nu staf- en
verzorgingspersoneel voor infanterieta-
ken wordt ingezet. Dit is niet hiervoor
opgeleid en komt door het vele nachte
lijke wacht- en patrouillelopen niet
aan het eigen werk toe. Een groep van
onderofficieren heeft al een brief aan
hun vakbond gericht, met het dringen
de verzoek te bewerkstelligen dat er
op korte termijn meer infanteristen
naar Libanon komen.
minLHERMUTSELINGEN IN ZUID-
Hij]
-LIBANON
De eerste officiële Nederlandse VN—patrouille op weg naar het gebied dat onder controle van het de
tachement ligt.
hel
e fun"!;
en de t,
*^4
aard in
ider Ie
-'ling
ring
verei
ifdbest 'v
weri
'an onze speciale verslaggever SJOERD POST)
"IS - De zon verdwijnt bloedrood achter de
els nabij het Libanese dorpje Haris, waar
Nederlandse VN-detachement zijn hoofd-
irtier heeft opgeslagen. Soldaten wandelen
de dorpsstraat op weg naar de eetzaal. De
lelaars sluiten hun golfplatenwinkeltjes met
sloten af, want zonsondergang betekent hier
rbiddelijk winkelsluiting. Het is 17.40 uur
i de eerste schoten worden gehoord. Ik sta op
l moment mijn militaire plunje te passen om
nacht mee te gaan op patrouille. Het heeft
veel overredingskracht gekost, maar uitein-
ijk was de toestemming afgekomen.
iaf een heuveltop net buiten het dorp tuur ik
1 enkele militairen de einder af. Het is nu vrij-
donker en in één van de diepe valleien moet
Nederlandse patrouille nu aan het lopen zijn.
vertrekt iedere middag om drie uur en
ikt dan een tocht van vijftien uur door de
Ie omgeving van Haris. Plotseling begint op
te afstand een machinegeweer te ratelen,
'ïtspoormunitie tekent zich helder af aan de
iddels inktzwarte hemel. „Verdomme", roept
sergeant-majoor, „dat is op onze patrouille
•«4>
stan
drie
de V(
*e :d:
t word|
jaar
ringen
1 het
en vai
a Lieert)*]
port
hrevei
foor
et hoo
Ultf
mg
nenf'
Rond
bben
ig op
tan de
de biir1
Jii, ter'.
Ier
cht."
de bataljongs-commandopost is de spanning
mijden. Dan komt luid en duidelijk over de
de stem door van sergeant-majoor Schnei-
de commandant van de patrouille. „We lig-
onder vuur", roept hij. Even later antwoordt
commandopost: „Zoek zo snel mogelijk dek-
en schiet als het even kan niet terug." „Oké
>or", antwoordt Schneider even later enigs
hijgend over de radio. De stem klinkt sonoor
niet geëmotioneerd. Het blijf.t een tijd rustig,
"ds meer militairen stromen samen bij voer
en, die over een radio beschikken. Dan wordt
Nederlandse patrouillewagens gereed voor
de eerste tocht
plotseling het schieten hervat, maar nu veel hevi
ger. Een punt-50 machinegeweer braakt een ver
nietigend vuur uit op een afstand, die door mili
tairen geschat wordt op ca twee kilometer. Als
het automatische wapen even zwijgt, klinken dro
ge knallen van handvuurwapens.
„Dit is de eerste grote confrontatie", zegt adju
dant Dijkhuis van de Koninklijke Marechaussee.
Overal staan militairen In groepjes te praten. Een
onderofficier staat zich vreselijk op te winden.
„Wat een tuig. 't Is goed dat ik er niet bij ben,
want ik schoot die lui voor hun donder". In de
heuvels klinken nu ook doffe dreunen. Het lijken
mortieren, maar later blijkt dat de Palestijnse
groep die de Nederlandse patrouille onder vuur
heeft genomen, handgranaten heeft gebruikt. Via
de radio hoor ik dat hun Nederlandse comman
dant de hulp heeft ingeroepen van één van de
onderhandelingsgroepen die de Verenigde Naties
in tal van dorpen heeft gevormd. Ze bestaan uit
vertrouwensmannen van de PLO, de links-Liba-
nese beweging en de militie van majoor Haddad.
Na een uur onderhandelen wordt het schieten de
finitief gestaakt. De patrouille krijgt opdracht
zich goed gedekt terug te trekken en direkt naar
Haris te komen. „Dat is dan 1-0 voor de PLO",
zegt een kapitein. De spanning neemt af en het
wachten is nu op de terugkeer van de patrouille.
Om kwart over negen is het mijn beurt om op
patrouille te gaan. Onder leiding van sergeant
der eerste klasse Gerrit van der Laan uit Veen-
dam vertrekt een vier man sterke groep voor een
korte verkenningspatrouille. De opzet is deze: tus
sen zonsondergang en opkomst met een zekere
regelmaat te laten lopen rond het dorp, waarbij
gelet moet worden op mogelijke infiltraties rond
de diverse strijdende groeperingen.
De mannen hebben me vriendelijk in hun mid
den opgenomen en geven adviezen hoe ik het
beste kan lopen op de ruwe en zeer steile hellin
gen. Het is volle maan en het geitepad. dat we
volgen, is goed te overzien. Er is geen sprake van
spanning onder de militairen. Er wordt gepraat
en soms vliegen de grapjes over en weer. Dan
houdt het pad plotseling op en staan we voor een
diepe kloof in de heuvels. „Zeker tweehonderd
meter diep", schat sergeant Van der Laan. „Dit
kan één van de routes zijn waarlangs de PLO re
gelmatig infiltreert." Men besluit af te dalen ten
einde de kloof goed te kunnen bekijken. Ik strui
kel over een los liggende kei en val anderhalve
meter naar beneden. „Alles goed?" roept Gerrit
van der Laan. „Ja, oké", schreeuw ik, hoewel
mijn handen pijn doen en vol zitten met doorns.
Spanning
Na een dodelijk vermoeiende daling bereiken we
het laagste punt van het dal. Nu voel je de span
ning in iedere vezel van je lijf. Het hart bonst in
mijn keel en meerdere keren wenste ik niet aan
deze onderneming te zijn begonnen. Het viertal
sleept me erdoor heen en na een korte pauze be
ginnen we aan de klim, weer omhoog dus. Mijn
hart doet overwerk, mijn ongetrainde voeten pro
testeren en ik raak volkomen achter adem.
„Jongens, stop even", smeek ik als we een kwar
tier aan het klimmen zijn. „Ik kan niet meer".
Tot mijn schrale troost blijken ook de vier mili
tairen kapot te zijn. Onze adem klinkt gierend in
de onmetelijke stilte van deze heuvelpartij. Maar
we behoeven ons ook niet stil te houden. In te
genstelling tot een patrouille in oorlogstijd is het
nu juist de bedoeling dat de militairen gehoord
worden. Het moet voor iedere intrigant duidelijk
te zijn, dat hier een VN-palrouille loopt, een par
tij zonder vijanden. Vlakbij Haris worden we
plotseling staande gehouden door een Nederland
se wachtpost. „Halt, wie daar", roept een soldaat-
We maken ons bekend en na een korte uitwisse
ling van ervaringen keren we terug naar de com
mandopost. Dan blijkt dat onze groep de komen
de drie uur is aangewezen om op wacht te staan
bij een wegversperring. „Saai en koud werk",
moppert Jacob Hemmes, die als goed getrainde
sportman liever patrouille loopt. De vorige wacht
post blijkt twee grote jachtgeweren in beslag te
hebben genomen van Libanezen. De eerste buit
die in Haris wordt binnen gehaald.
Onze wacht wordt inderdaad saai en koud. Om
drie uur duik ik even op een veldbed om een
tukje te doen. Meuren, noemen de soldaten dat,
maar ik slaag er niet in de slaap te vatten. Het
is erg koud in de tent waar ik een bed heb we
ten te vinden, en de wind jaagt onder de tent
door. Later heb ik een slaapzak in de compag
nies-commandopost en slaap ik twee uur op de
grond.
Vroeg in de morgen maken de soldaten me ver
kleumd tot op het bot wakker. In de kom van
het dorp is onraad bespeurd. Samen met zes mi
litairen lopen we naar een in aanbouw zijnde wo
ning, waar even tevoren schimmen gezien zijn.
We horen voetstappen die zich snel verwijderen,
maar er is niemand meer te zien. Sergeant Van
der Laan plaatst een wachtpost, en meldt het ge
beuren aan zijn commandant. Het is vijf uur en
bij de wegversperring arriveren de eerste voertui
gen. Veelal vrachtwagens die goed doorzocht
worden. Het zonnetje klimt boven de heuvels als
de patrouille om half zeven het werk er op heeft
zitten.
De militairen kunnen nu uitslapen tot vier uur 's
middags. Ik praat nog wat na met een groep of
ficieren en onderofficieren. Duidelijk wordt dat
het merendeel van de militairen meent dat er
veel te weinig infanteriepersoneel in het bataljon
is opgenomen. Daarom moeten militairen van de
staf en het verzorgingsgedeelte werk doen, waar
ze in het geheel niet voor opgeleid zijn. Dat bete
kent ook dat hun normale werk blijft liggen.
Hoewel overste Lensink dit officieel heeft ont
kend, weet iedere officier mij te vertellen, dat
een extra contingent infanterie van 130 man is
aangevraagd. Duidelijk is dat de samenstelling
van het Nederlandse VN-bataljon onjuist is. Er is
een overschot van plusminus zestig man aan staf-
en verzorgingspersoneel, en een tekort van ruim
honderd man aan infanterie. Het inzetten van
staf- en verzorgingspersoneel betekent ook, dat
zij behalve onvoldoende getraind, vaak ook niet
over het juiste materieel beschikken.
De patrouille waar ik zelf mee liep had bijvoor
beeld geen énkele verbinding met de commando
post en beschikte zelfs niet over lichtkogels. Als
we afgeschoten waren geraakt door infiltranten,
was het zeer moeilijk geweest om dit aan de
commandopost duidelijk te maken. Enkele solda
ten die ik 's nachts ontmoette wisten zelfs niet
hoe zij het machinegeweer op het dak van de
commandopost moesten bedienen.
Van onze parlementaire redactie)
>EN HAAG De regering vindt dat van de leden van
pe koninklijke familie slechts een deel tot het Konink-
ijk Huis gerekend mag worden, nl. koningin Juliana,
rins Bernhard en de prinsessen Beatrix en Margriet
__jnet hun echtgenoten en kinderen. Na jarenlange discus-
es is hierover overeenstemming bereikt tussen konin
gin Juliana en het kabinet. Op het ogenblik buigt de
ijltaad van State zich over het betrokken wetsontwerp,
daarna bij de Tweede Kamer ingediend zal worden.
d at
)e eerste discussies over de vraag wie tot het Koninklijk
gerekend kunnen worden hadden ten tijde van het
tabinet-De Jong (1967-1971) plaats. Vele jaren bleven di-
erse kabinetten van oordeel dat het Koninklijk Huis be-
erkt zou moeten worden tot de koningin en haar ge-
ïaal. de kroonprinses, haar gemaal en haar kinderen,
oningin Juliana keerde zich tegen deze opvatting; zij
lalde de kring van leden van het Koninklijk Huis ruimer
'remier Van Agt slaagde erin overeenstemming met het
itaatshoofd te bereiken. Deze houdt in,dat tot het Ko-
iinklijk Huis alle leden van de koninklijke familie beho-
en die niet door hun huwelijk zonder toestemming van
Ie Staten-Generaal dan wel om andere redenen van er-
opvolging zijn uitgesloten.
hor het doen en laten van de leden van het Koninklijk
luis kan het kabinet in het parlement ter verantwoor
ding worden geroepen. Alleen al om praktische redenen
vas daarom een beperking noodzakelijk. In de memorie
an toelichting op het wetsontwerp staat dat, naarmate
Ie afstand tot de Troon groter wordt, de actieve verant-
voordelijkheid van de leden van het kabinet afneemt.
)e financiële regelingen staan buiten het wetsontwerp,
imdat die in het z.g. financiëel statuut vermeld zijn.
Kortsluiting
Als gevolg van kortsluiting brandde zaterdagmiddag
een trolleybus van het Arnhems gemeentevervoer ge
heel uit. Ook de voorgevel van een woonhuis liep
brandschade op. Persoonlijke ongelukken deden zich
niet voor.
Man verbrand in school
STADSKANAAL Bij ccn brand in een
peuterspeelzaal in Stadskanaal is gisteren
morgen een 23-jarige man om het leven geko
men. Het slachtoffer werd gevonden in de ro
kende lerarenkamer.
De politie vermoedt dat hij in het gebouw een
slaapplaats heeft gezocht en dat terwijl hij
sliep een kussen door oververhitting van de
kachel in brand is gevlogen. Vandaag wordt
sectie verricht.
«co. aVP, ARP en CHU tot het CDA
■t op 11 oktober 1980, tijdens
CDA-congres, zijn beslag
igen. Dit heeft het dagelijks
tuur van het CDA zaterdag
Utrecht besloten. Het bestuur
hiermee afgeweken van de
pronkelijk geplande fusieda-
1 juni 1980.
volledige samensmeling van de drie par
tijen is vooral tot stand gekomen onder
druk vanuit de ARP. De ARP-partijrad
pleitte op 3 maart voor uitstel van de fu
siedatum, omdat vele organisatorische
werkzaamheden nog niet zijn afgerond,
en tevens omdat nog niet duidelijk vast
staat welke politieke koers het CDA
moet gaan varen. Wat dit laatste betreft,
besloot het dagelijks bestuur van het
CDA tot instelling van een commissie,
die zich moet gaan bezinnen op het hui
dige en toekomstige politieke profiel van
het CDA. De commissie zal onder leiding
staan van CDA-voorzitter prof. J.Steen
kamp. De andere leden zijn de Tweede
Kamerleden Beinema (afkomstig uit de
ARP) en Gerritse (afkomstig uit de
CHU), de CD A-bestuursleden mevr. Te
gelaar en de heer Van der Toorn, minis
ter Albeda (Sociale Zaken) en staatsse
cretaris Hazekamp (Economische Zaken)
en een vertegenwoordiger van de CDA-
jongeren.
Prof. Steenkamp zei zondagmiddag voor
de AVRO-radio: „De commissie heeft tot
taak de politieke smaak van het CDA-
beleid te gaan bepalen. Dat wordt een
heel zwaar werk."
VOLGENS VAN HOUWELINGEN (CDA):
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het CD A-Twee
de-Kamerlid Jan van Houwe
lingen vindt dat er geen twee
de kabinet-Van Agt moet ko
men. Voortzetting van de coali
tie CDA-WD na de geplande
Kamerverkiezingen in het voor
jaar van 1981 acht hij „politiek
zeer ongewenst" en „niet goed
voor het land".
Van Houwelingen zei dit zaterdag in
het VAR A-radioprogramma „In de
Rooie Haan". Hij betoogde, dat het
CDA na de verkiezingen eerst met de
PvdA moet gaan praten over de vor
ming van een kabinet. Volgens hem is
het onmogelijk om met de WD funda
mentele veranderingen in de maat
schappij aan te brengen. „PvdA en
CDA hebben weliswaar verschillende
ideologieën, maar ze willen toch vaak
dezelfde kant uit voor wat betreft ver
nieuwing in de politiek, in de samenle
ving en in de economie en ten aanzien
van de controle op de economische
machten", aldus Van Houwelingen.
Inmiddels heeft CDA-fractieleider Lub
bers in een dagbladinterview laten we
ten, dat ook hij niet automatisch wil
aankoersen op voortzetting van de coa
litie tussen CDA en VVD. Hij komt
hiermee terug op eerdere uitlatingen,
dat een tweede kabinet-Van Agt wél
moet worden nagestreefd.
CDA-voorzitter Steenkamp beaamde
zondagmiddag voor de AVRO-radio de
opvatting van Lubbers. „We moeten er
piet automatisch van uitgaan, dat de
samenwerking met de WD verlengd
wordt. De CDA-partijen hebben trou
wens nooit eerder een kabinet van een
bepaalde gemengde samenstelling tot
inzet van de verkiezingen gemaakt Pas
na de komende verkiezingen moet be
zien worden welke coalitie het meest
wenselijk is."
WD-fractieleider Rietkerk reageerde in
dezelfde bewoordingen. „We moeten
niet zonder meer uitgaan van een twee
de kabinet-Van Agt, maar een her
nieuwde samenwerking van CDA en
WD moet ook niet bij voorbaat wor
den uitgesloten, zoals Van Houwelingen
doet. Er moet trouwens eerst maar eens
afgewacht worden, wat in 1981 de re
sultaten van het huidige kabinetsbeleid
zullen zijn", aldus Rietkerk.
Van Houwelingen haalde zaterdag ook
fel uit naar D'66, de partij waarvan
Rietkerk had gezegd, dat die de coalitie
van CDA en WD zou kunnen verster
ken. Van Houwelingen verzette zich
hier fel tegen. „D'66 is een modernis
tisch gebeuren met een politiek betrek
kelijk lege huls. Zelden of nooit doet
D'66 fundamentele uitspraken over de
richting die de maatschappij op moet
en over de gewenste structuur van de
economische orde. D'66 is een vorm
van vertrossing in de Nederlandse poli
tiek", zo zei hij.
De voorzitter van D'66, dr. J.F.Glastra
van Loon bestreed deze uitspraken zon
dagmiddag in „Avro's Magazine". Vol
gens hem is Van Houwelingen bezorgd
en gefrustreerd door het feit, dat het
CDA in de opiniepeilingen achteruit
gaat, terwijl D'66 flinke winst boekt
Hij zei dat D'66 een veel duidelijker
partij is dan het CDA, „dat zich ba
seert op vage beginselen en dat via
partnerruil zowel een links als een
rechts beleid kan voeren.,,
(Van onze parlementaire redactie)
AMERSFOORT De twee kansheb
bers voor het voorzitterschap van de
Partij van de Arbeid, Max van den
Berg en Wiro Meijer, sluiten een moge
lijke samenwerking met het CDA in
een volgend kabinet niet helemaal uit.
Zij spraken zaterdag op een bijeen
komst van de Jonge Socialisten in
Amersfoort.
Van den Berg beperkt een mogelijke
samenwerking tussen PvdA en CDA tot
een gelegenheidscombinatie, voor het
geval een linkse meerderheidscoalitie
niet mogelijk zou blijken. „In dat geval
krijg je weer een mogelijkheid om bres
sen in het CDA te schieten door split
singen aan te brengen", aldus Max van
den Berg. Op deze wijze zou opnieuw
een stapje in de richting van een linkse
meerderheid gezet kunnen worden.
Meyer zei de linkse meerderheid op
korte termijn niet te zien zitten. Daar
om moet naar zijn mening een tijdelij
ke coalitie met een centrumpartij niet
uitgesloten worden. Als de PvdA in
zo'n coalitie de grootste is, wordt het
CDA vanzelf in de richting van de
VdvA gedwongen. Een minimum-pro
gramma is niet nodig: de PvdA kan im
mers duidelijk maken dat ze alleen wil
meeregeren als een aantal belangrijke
zaken wordt verwezenlijkt", aldus
Meijer.
Wim Meijer wees samenwerking op lan
delijk niveau met de CPN van de hand.
„Op een aantal punten, zoals het inko
mens-en het onderwijsbeleid, wordt de
CPN niet als een krachtcentrale voor
links ervaren. De CPN is bepaald geen
natuurlijke bondgenoot zoals bijvoor
beeld de PPR." Van den Berg zou
graag zien dat de PvdA met de CPN
overlegt in hoeverre de communisten
hun steun aan een regeerakkoord zou
den kunnen geven.
De Jonge Socialisten werden door
Meijer en Van den Berg met overtuigd.
Zij bleven samenwerking met het CDA
afwijzen en wilden een coöperatie met
de CPN niet uitsluiten. „De PvdA moet
het streven naar een linkse meerder
heid veel centraler in haar beleid stel
len", aldus de Jonge Socialisten, die
zich zeer sceptisch over D'66 uitspra
ken.
