■L
Willem van der Nat:
bekwaam dierschilder
fiETATÏ
Spanning en humor
a la Hitchcock
Expositie in Lakenhal
CAFE
„DE
ROODE
LEEUW"
vanaf 1550
een herberg
voor
Oegstgeest
en omstreken
Lach er eens uit
Parnassos blaaskwartet
Warrige vergadering
van St. Theodulfus
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 16 MAART 1979 PAGINA 7
LEIDEN De aandacht
van de 50 jaar geleden
overleden Leidse schilder
Willem van der Nat (1864-
1929) ging met name uit de
levende have van het Hol
landse, Drentse en Gelderse
landschap. Hij is dan ook
vooral bekend geworden
door zijn fraaie afbeelding
van geiten, kalveren, een
den, kippen en schapen.
door Peter Waratl
De Turk (Ion Teodorescu) wordt door de politieman (Chevy Chase) en de
huisbaas (Burgess Meredith) onschadelijk gemaakt in „Foul Play"
Het café is geen aanvulling op „thuis"; het is een geheel ander
„thuis", warmer, groter en gezelliger dan het eerste.
Pierre Pierrard, 19e eeuw.
Voor vele filmcritici is re
gisseur Brian DePalma met
zijn bloedige griezelthrillers
de opvolger van de oude
Alfred Hitchcock, maar
geef ons maar Colin Hig-
gins, die met zijn debuut
„Foul play" een komedie
thriller maakte zoals de
„master of suspense" die in
zijn allerbeste tijd maakte.
Higgins, die ook het scena
rio schreef, mixte spanning,
shockeffecten en voortreffe
lijke humor grandioos door
elkaar en voegde daar - een
tijdverschijnsel - nog een
flitsende brokkenrit aan
toe, iets waar de nu bijna
80-jarige Hitch beslist niet
meer de fut toe zou hebben
gehad.
Higgins, die na het succes
van „The Silver streak ex
press" dit keer van de pro
ducenten als beloning zijn
eigen scenario mocht verfil
men, gaat uit van de beken
de situatie uit de Hitchcock-
komedies de hoofdfiguur
wordt opgejaagd en van
alle zijden naar het leven
gestaan, maar heeft geen
flauw vermoeden waarom.
Dat de hoofdfiguur ditmaal
LUXOR Foul Play (a.l.)
met Goldie Hawn en
Chevy Chase.Regie Co
lin Higgins
een vrouw is maakt weinig
uit.
Goldie Hawn in een Cary
Grant-rol krijgt van een lif
ter een fotorolletje in een
sigarettendoosje toegespeeld,
maar voor de man het
doosje terug heeft zit hij al
dood naast haar in een bi
oscoopstoel. Goldie, die in
de veronderstelling verkeer
de dat de laatste woorden
van het slachtoffer betrek
king hadden op een oude
Alan Ladd-film - kostelijk
misverstand - herinnert zich
alleen nog de opmerking
..Kijk uit voor de dwerg."
Van dat moment af heeft
Goldie. belaagd door een al
bino en een man met een
lidteken, geen rustig mo
ment meer. En niemand
ook de politie niet, gelooft
haar verwarde verhaal.
Want de lijken op haar weg
verdwijnen nog voor ze
goed en wel koud zijn. Hig
gins heeft dit alles in ra
zend tempo met veel schit
terend getekende bijfiguren
in beeld gebracht. Wat
dacht u van twee oude da
mes, die met een vergrootg
las scrabble spelen en sco
ren met schuttingwoorden
Of van een bijbelverkoper,
die voor een van de moor
denaars wordt aangezien
Meer willen wij u niet ver
raden of het moest zijn dat
het hier om een complot
gaat Paus Pius XIII te ver
moorden tijdens een uitvoe
ring van Gilbert en Sulli
van's opera „The mikado".
En wie denkt daarbij niet
meteen aan de climax van
Hitchcock's tweede versie
van „The man who knew
too much" in de Royal Al
bert Hall?
„Foul play" boordevol hu
mor, actie en spanning kun
nen wij eenieder warm aan
bevelen. Ieder vindt er wel
iets van zijn gading in en
Hitchcock mocht willen dat
hij deze film aan zijn lange
lijst van successen had kun
nen toevoegen.
MILO
Tweemaal
Charles Bronson
als harde
misdaadbestrijder
CAMERA The stonekiller (tot zon
dag) en Death wish (16) met Charles
Bronson, Martin Balsam en Vincent
Gardenia. Regie: Michael Winner.
Oegstgeest moet in het midden van 1500
al een gezellig dorpje zijn geweest. Al
thans een plaats waar de burgerij on
danks de strijd met de Spaanse spekken
en inheemse overlopers een kloeke pint
niet liet verschalen om met hellebaard en
musket het vaderland te gaan bevrijden.
Trouwens Leiden was toen net nog niet in
last en er hoefde derhalve niet echt ge
knokt te worden. Voordat het in deze con
treien menens werd met die tachtigjarige
oorlog, was er een man (met de voorspel
lende blik van een VW-directeur) op het
idee gekomen omin de Oegstgeester
Dorpsstraat alvast een toeristische trekker
van jewelste in elkaar te zetten, een soort
van ouderwets motel met logies en gara
ge; in toentertijdse begrippen terugver
taald een herberg. Deze herberg heeft
zo'n beetje elke oorlog, die er hierna is
uitgevochten, doorstaan en ook zijn naam
„De Roode Leeuw" is de tand des tijds
bespaard gebleven.
Naast de herberg stond een tolhuis en als
deze 's avonds dicht ging dan trokken de
passanten „De Roode Leeuw" in, waar ze
na ettelijke consumpties te hebben ver
bruikt bleven overnachten. Doorzakken
heet dat tegenwoordig en rond 1550 zal
dat ook wel zo hebben geheten. Na het
doorzakken volgde het zogenaamde afzak
ken, naar huis, waar moeder de vrouw als
een helleveeg met de deegroller stond te
wachten, maar over het gevecht dat toen
ontstond hoeft niet te worden uitgeweid,
want daar is inmiddels genoeg lectuur
over verschenen.
Jan van Rijn (voor zijn klanten ome Jan,
vader of opa) heeft die tijden uit het ge
schiedenisboekje nooit meegemaakt, maar
toch is hij het soort kastelein, dat qua
verschijning en benaderbaarheid zich het
meest met zijn eerste voorganger laat ver
gelijken. Een man bij wie je er special
voor gaat zitten als hij met vertellen be
gint. We zijn dan ook een en al oor.
Muziek
„In 1960 toen ik dit café overnam, was
het niet veel meer dan een vervallen en
verlopen kroegje. Toch zag ik er wel mu
ziek in zitten en ik nam mij voor om er
dan ook alles uit te halen wat er in zat.
Vanaf 1965 ben ik de hele zaak gaan ver
bouwen. In het begin had ik de oude
stamgasten daar al op voorbereid door
hier en daar een gordijntje te veranderen,
zodat ze konden wennen, maar in '65 ging
de beuk erin. Binnen twee jaar had ik het
karwei geklaard en het resultaat dat kun
je met je eigen ogen zien".
Het resultaat is meer dan indrukwekkend.
Een oude foto aan de muur laat zien hoe
„De Roode Leeuw" er vroeger bij stond,
maar dat kastelein Jan van Rijn in twee
jaar tijd van een bouwval een half dorp
heeft weten te fabriceren, dat zou nie
mand voor mogelijk hebben gehouden.
Het is misschien wat overdreven, maar
Jan heeft er niet alleen zalen bijgebouwd,
doch hele woonvertrekken („voor mijn ne
gen kinderen, en voor ieder kind een ei
gen kamer"), een magnifieke biljartzaal,
toiletten, keukens, bars, kelders, vriesruim-
ten, een vergaderaccommodatie en noem
maar op. De bouwlust moet hem ooit in
zijn bol zijn geslagen, gelukkig geeft hij
dat zelf toe en noemt het zelf produktivi-
teit, hetgeen overigens niets heeft te ma
ken met een naderende Armada van de
Spanjolen, maar wel alles met energie
of.
Biljart
Een café als De Roode Leeuw mag ieder
dorp zich wensen. Zelfs een stad als Den
Haag of Haarlem kan er niet aan tippen.
Vandaar dat men vanuit deze steden we
kelijks naar Oegstgeest toekomt om een
boreltje of biertje te drinken, een huwelijk
te vieren of in de bovenzaal te biljarten.
Een biljartzaal die met zijn honderd pro
cent houten betimmering uniek is in de
wijde omtrekken en waar driv biljartvere
nigingen (Animo, Sport en De Roode
Leeuw) onder één kap hun talent beproe-
Jan van Rijn: „Toen ik achttien jaar gele
den van de snijbloemen naar de horeca
overstapte, bad mijn moeder de Lieve
Heer, dat het plan alsjeblieft niet lang
door zou gaan. Je ziet het, ik ben geble
ven, ook al heb ik mijn vrouw beloofd
nooit meer een baksteen aan te raken.
Hoewel, we scheuren al weer bijna uit ons
jasje en het ziet ernaar uit, dat er toch
binnenkort weer verbouwd gaat worden.
„De Roode Leeuw" moet uiteindelijk nog
een paar eeuwen mee, zodoende".
Café-Restaurant ,,De Roode Leeuw".
Dorpsstraat 55, Oegstgeest.
Open: alle dagen van de week van
's morgens acht uur tot één uur na
middernacht.
Menu en snacks in grote variëteit
aanwezig.
Charles Bronson in "Death wish"
In Camera deze week twee
al wat oudere films met
Charles Bronson in de
hoofdrol. De eerste 'The
stonekiller' dateert uit 1973,
de tweede 'Death wish'
werd voor het eerst in ons
land uitgebracht in 1975.
Beide films zijn geregis
seerd door Michael Winner.
Het zijn pure actiefilms met
een ruw vechtende Bronson.
LIDO I Live and let die
(12) De eerste Bond-film
met Roger Moore als agent
007. Uiteraard'vol actie en
humor (reprise, eerste
week).
LIDO II - Exit 7 (16) Ty
pisch Belgische produktie,
vol knullige elementen. Pe
ter Faber doet zijn best om
Door de snel opeenvolgende
actiescènes is uiteraard
geen plaats voor karakte
rontwikkeling. Maar daar
heeft Winner zijn films dan
ook niet voor gemaakt.
In 'The stonekiller' speelt
Bronson de keiharde be
strijder van de Mafia als
agent Torrey Wie van het
keiharde onderwereldwerk
er nog wat van te maken.
(tweede week)
LIDO III Een vrouw als
Eva (16). Volwassen poging
van Nouchka van Brakel
om mee te helpen aan de
emancipatie van de Neder
landse speelfilm. De relaties
van Monique van der Ven,
Maria Schneider en Peter
De wat later gemaakte
'Dèath wish' toont de ge
tergde Amerikaanse burger
Paul Kersey, die het recht
in eigen hand neemt. Van
pacifist verandert hij in de
'stille wreker' en wordt
door de massa als een held
geeerd.
Faber als echtgenoot wor
den emotievol, in beeld ge
bracht. (achtste week)
STUDIO - Interiors (16)
Voortreffelijke film van ko
miek Woody Allen, die als
schrijver-regisseur veel te
vertellen heeft. Hij schetst
een doorsnee Amerikaans
gezin, waarvan de vader na
Jan van Rijn. „We moeten nog een paar eeuwen n
vele jaren weer eens wat
anders wil. (tweede week)
TRIANON Superman
(16) Bloedserieuze verfil
ming van de avonturen van
de stripheld Superman. Vol
speciale effecten, maar zon
der een sprankje humor,
(vijfde week).
REX Fiona, een heet
blondje (16). Louter en al
leen voor de liefhebbers.
EUROCINEMA (1) (Alphen
aan den Rijn) Een vrouw
als Eva (16), zie Lido III.
EUROCINEMA II (Alphen
aan den Rijn) Dr. Chiva-
go (12) Niet van de vader
landse bioscooptheaters weg
te slaan, dit melodrama, (re-
EUROCINEMA III (Alphen
Willem van der Nat is de
laatste in een serie die het
stedelijk museum De La
kenhal aan de Oude Singel
28-32 in Leiden heeft gewijd
aan de representanten van
de zogenaamde „Leidsche
School", ook wel omschre
ven als de Leidsche „na
bloeiers" van de Haagsche
School. Eerder dit jaar wer
den kleine exposities van
het werk van Chris van der
Windt en A. J. van Driesten
gehouden. De in Leiden ge
boren Willem van der Nat
maakte rond 1900 deel uit
van het artistieke leven in
Leiden, dat toen bepaald
werd door de plaatselijke
nabloei van de Haagsche
School. Van der Nat kan
een Haagsche Scholer van
de derde generatie worden
genoemd, zoals ook zijn
tijdgenoten Menso Kamer-
lingh Onnes en Floris Ver
ster, Bi'eitner en Witsen. zij
het dan van een afstand be
zien. Deze schilders ontwik
kelden zich namelijk later
tot zelfstandigheid.
Het panoramische land
schap van de eerste Haagse
Scholers had al niet meer
de voorkeur van Van der
Nat, evenmin als dat bij
Breitner of Verster het ge
val was, maar anders dan
deze bleef hij wel geïnteres
seerd in de natuur en het
platteland als bron van in
spiratie Zijn landschappen
zijn echter met wat zich
liefst niet van te ver bekij
ken laat: bomen, boerde
rijen, bruggen. dorpen,
schepen en meer van dat
soort dingen. Hij ontwikkel
de zich geleidelijk tot een
echte dierschilder, veel uit
gesprokener dan vóór hem
Mauve en Maris waren ge
weest. Voor deze schilders
was de koe een „lichtvan-
ger" en een schaap een
„witgewold wolkje" in het
landschap geweest; Van der
Nat zag zijn beesten als in
dividuele karakters, elk met
zijn eigen temperament en
gedrag en met de kenmer
ken van zijn schapen- of
geitenras. Een ram of een
schaap van Van der Nat
maakt de gedachte aan in
gevroren lamsvlees bijna
profaan.
Van der Nat was daarnaast
een uitmuntend schilder,
een goed colorist vooral;
het Haagse grijs verving hij
door bruin, een basis die
hem een veel rijker palet
toestond, zijn stillevens uit
later tijd in dat opzicht te
vergelijken met het vroege
werk van Verster.
In zijn beginperiode heeft
Van der Nat als bijverdien
ste nog illustraties verzorgd
voor diverse boeken. Ook
maakte hij politieke prenten
voor de Groene Amster
dammei-, onder het pseudo
niem „Soranus". Via de
Haagse kunsthandel Kruger
is er veel van zijn werk ge
ëxporteerd naar Engeland
en Amerika: daar is zelfs
een boekje over hem ver
schenen.
Stedelijk Museum De La
kenhal organiseert de expo
sitie tot en met 22 april.
Ook de Leiderdorpse gale
rie „De Hollandsche Tuyn"
aan de Bruggestraat 1 be
steedt aandacht aan Van
der Nat m een tentoonstel
ling die wordt gehouden tot
en met 10 april, (geopend
op zaterdag en zondag van
14.00 tot 17.00 uur, verder
na telefonische afspraak tel
071-893035 of 132558).
Ted de Braak, Mini en Maxi, drie dansende en zingende
cabaretières en een begeleidingsorkest vormen de ingre
diënten van een bruisende koldershow die onder de
naam „Lach er eens uit" op zaterdag 17 maart zal wor
den gebracht in de Leidse Schouwburg. Een avond ge
vuld met aanstekelijke humor, trefzekere liedjes, spiritue
le conférences en meeslepende dans. Een combinatie van
revue, show en cabaret. Aanvang 20.15 uur.
aan den Rijn) Coming
home (16) Triest relaas van
de terugkeer van een Viet-
nam-soldaat die bij thuis
komst zijn echtgenote (Jane
Fonda) onherkenbaar aan
treft
EUROCINEMA IV (Alphen
aan den Rijn) The hot
test show in town (16) Sex-
werkje voor de liefhebbers.
LEIDEN Het Parnassos-blaaskwartet geeft op woens
dag 21 maart een concert in de Kapelzaal van het K&O-
gebouw aan de Oude Vest. Het kwintet bestaat uit de ho
boïst Kurt Delnoye, en hoornist Joop Donders. De laatste
drie muzikanten zijn afkomstig van de Koninklijke Mili
taire Kapel uit Den Haag.
Op het programma staan werken van onder anderen
Danzi, Haydn, Farkas, Ibert en Hindemith. Aanvang 20.15
uur. Aangezien het om een zogenaamd Rijksdaaldercon
cert gaat is de entree 2,50, koffie inbegrepen.
ALKEMADE De Oude Weteringse toneelvereniging
„St. Theodulphus" zet vrijdag 23 en 30 en zaterdag 31
maart een éénacter en een blijspel op de planken van
de Alkeburcht.
In tegenstelling tot voorgaande jaren staat er dit jaar
een zelf geschreven spel op het programma, de éénacter
Raadsvergadering.
In „De Raadsvergadering" gaat het om de gemeentebes
tuurders van een kleine niet bestaande gemeente, die zich
tijdens de vergadering verstrikken in warrige problemen.
Saillant detail is dat voor de éénacter geen vastomlijnde
tekst bestaat. Naast het gegeven van de raadsvergadering
moeten de 10 acteurs het voornamelijk hebben van hun
improvisatievermogen.
Na de pauze staat het blijspel in drie bedrijven ..Een dak
te kort" van Jim Keulemans op het programma. In het
blijspel komt de problematiek van het echtpaar Groen
rond de verhuur van een drietal kamers aan de orde. De
man en de vrouw verhuren ieder op eigen houtje de drie
kamers en om de problemen nog onoverzichtelijker te
maken gaat de huisbaas uiteindelijk niet akkoord met de
onderhuur. Maar zoals het in een blijspel hoort komt al
les aan het eind op z'n pootjes terecht.
De aanvang voor alle voorstellingen is bepaald op 19 45
uur. Na afloop van de voorstelling (ca. 23.00 uur) bestaat
de mogelijkheid tot dansen in de benedenzaal.
