Iraanse minister
Sandjabi afgetreden
Meeste stoffelijke resten van drama
Jonestown staan op luchtbasis
Aardbeving in
Mexico City
VIER VRIJSPRAKEN VERWACHT
IN MAJDANEK-PROCES
Luchtaanvallen
op Angola en
Mozambique
Israëlische regering
aanvaardt vredesvoorstel
buitenland
Britten signaleren
martelpraktijken
in El Salvador
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 15 MAART 1979 PAGINA
JW
uit
(Van onze correspondent Arie van Vree)
BONN In het nu al meer dan drie
jaar durende Majdanek-proces in Diissel-
dorf, waar 13 voormalige bewakers van
bet gelijknamige concentratiekamp te
rechtstaan, heeft de rechtbank gisteren
met instemming van het openbaar mi
nisterie en de verdediging besloten vier
verdachten van de overige af te zonde
ren om hen apart en vervroegd te be
rechten.
Het staat wel vast (anders had deze be
slissing geen zin), dat deze vier, drie be
waaksters en de kamparts Heinrich
Schmidt, binnenkort zullen worden vrij
gesproken, aangezien geen van de vele
opgeroepen getuigen over hen belastende
verklaringen heeft afgelegd.
Het proces tegen de overgebleven negen
verdachten kan hierdoor sneller worden
afgewikkeld; de verwachting bestaat, dat
het dit jaar kan worden beëindigd, nadat
nog 20 getuigen zijn gehoord. Volgens
waarnemers zullen deze verdachten wél
worden gestraft, in enkele gevallen waar
schijnlijk met levenslange gevangenis
straf omdat tegen hen belastend materi
aal is ingebracht.
Het Majdanek-proces is het grootste pro
ces in de na-oorlogse geschiedenius van
de Duitse justitie. Het heeft tot nu toe
circa tien miljoen mark gekost. Meer
dan 300 getuigen uit het beruchte vernie
tigingskamp in Polen zijn gehoord, onder
wie nazi slachtoffers uit Polen, Israël en
de Verenigde Staten.
Enkele keren is de rechtbank ook zelf
naar Polen en Israël gereisd om getuigen
die niet naar Duitsland wilden of konden
komen, te verhoren. Een aantal bij het
proces betrokkenen zijn door ziekte niet
meer in Düsseldorf aanwezig of zijn in
middels overleden.
Pas na de uitzending van Holocaust is
het proces weer in de publieke belang
stelling gekomen; daarvoor hoorde men
er op enkele uitzonderingen na bijna
niets over. Tot uiterst negatieve publici
teit, vooral in het buitenland, leidde het
optreden van enkele verdedigers, die het
onverhuld voor hun cliënten opnamen en
getuigen probeerden te intimideren.
Indira Gandhi
in gesprek metKosygin
De voormalige premier van Indiaf mevrouw Indira
Gandhi is hier in gesprek met Sovjet-premier Kosygin
tijdens een receptie in de Russische ambassade in
New Delhi. In het midden de Russische ambassadeur
in India, Y. M. Vorontosov met naast hem een tolk.
LONDEN (AP) - Britse par
lementariërs hebben onlangs
ia het hoofdkwartier van de
nationale garde van de Mid-
denamerikaanse republiek El
Salvador een geheim cellen
blok aangetroffen, alsmede
een aanzienlijke hoeveelheid
bewijzen van martelpraktij
ken, zo hebben zij gisteren
bekendgemaakt,
De parlementaire delegatie,
bestaande uit een Hogerhui-
slid en twee Lagerhuisleden,
waarschuwden dat, tenzij El
Salvadors militaire dictatuur
„de democratische rechten
herstelt, een bloedige opstand
kan uitbreken, niet ongelijk
aan de rebellie van 1932 die
het leven kostte aan 10.000
mensen vóór de militairen
deze konden onderdrukken."
Het Hogerhuislid, Lord Chit-
nis, en de Lagerhuisleden Pe
ter Bottomley en Dennis Ca-
navan hebben een 70 pagina's
dik rapport opgesteld over
hun bevindingen. Zij deden
verslag van onverklaarbare
verdwijningen en willekeurige
arrestaties en verschaften bij
zonderheden over foltermetho
den en geweldplegingen tegen
politieke gevangenen.
Zij merkten tevens op dat
sinds hun bezoek van decem
ber 1978, uitgaande van de
parlementaire commissie voor
de mensenrechten de draco-
nistische wet op de openbare
órde door de regering van El
Salvador is ingetrokken. De
delegatie gaf uitdrukking aan
haar hoop dat dit zou leiden
tot de invrijheidstelling van
vier zakenlieden die nog
steeds worden gevangen ge
houden door.de guerrillastrij
ders van het FARN. Onder
de gegijzelden bevinden zich
twee Britse bankiers, Ian
Massie en Michael Chatterton.
Zij worden reeds ruim drie
maanden vastgehouden.
ADVERTENTIE
Veldslag ten
zuiden van
Kampala
NAIROBI (UPI-Reuter) Uit
Oegandese ballingenkringen
in Nairobi is gisteren verno
men dat een zware veldslag
heeft plaatsgehad ten zuiden
van de Oegandese hoofdstad
Kampala.
De slag zou aan ruim hon
derd Libiërs die vechten aan
de kant van soldaten die
trouw, zijn aan president Idi
Amin van Oeganda het leven
hebben gekost.
Twee vliegtuigen met gewon
de Libische soldaten zouden
al in Entebbe zijn opgestegen
met bestemming Libië, waar
de soldaten worden behan
deld.
Een van Amins hoogste leger
leiders, kolonel Godwin Soele
van het wapen der artillerie,
zou in de slag van zes uur
het leven hebben verloren.
De slag zou hebben plaatsge
had acht kilometer ten westen
van Mitala Maria, een dorp
halverwege Kampala en het
bolwerk van de opstandelin
gen, Masaka.
MAPUTO (REUTER/AP)
Voor de tweede maal deze
week hebben Rhodesische
vliegtuigen gisteren de stad
Chokwe in Mozamique be
stookt. Daarbij zouden zes
tien mensen om het leven
zijn gekomen.
„Vooruitgang-
5" gekoppeld
aan ,,Saljoet-6"
MOSKOU Het Russische
vrachtruimtevaartuig „Voor-
uitgang-5" is gisteren aan het
bemande ruimtelaboratorium
„SaIjoet-6" gekoppeld, aldus
TASS en radio Moskou.
Het bevat ongeveer 2,5 ton
aan brandstof, levensbeno
digdheden, instrumenten en
materiaal voor wetenschappe
lijk doel en een zak post voor
de twee ruimtevaarders die
nu al langer dan twee weken
rond de aarde draaien: Vladi
mir Ljachov en Valery Rjoe-
Wetsontwerp tegen
verjaring van oor
logsmisdaden
BONN (Reuter) In totaal
215 sociaal-democratische en
liberale leden van de Bonds
dag hebben gisteren een
wetsvoorstel ingediend waar
in de verjaringstermijn (30
jaar) van oorlogsmisdaden
wordt afgeschaft. Vóór eind
juni moet er over gestemd
worden.
Als dit voorstel niet wordt
aangenomen, verjaren door
de nazi's gepleegde oorlogs
misdaden per 31 december
1979. Ongeveer 30 leden van
de oppositionele CDU hebben
steun toegezegd: Wil het voor
stel aangenomen worden, dan
zijn 250 stemmen nodig.
China ontkent
vliegramp met
200 doden
PARIJS (DPA) Naar mede
delingen van de Franse radio
heeft een ongeluk met een
Chinees militair vliegtuig in
de buurt van Peking aan on
geveer 200 mensen het leven
gekost.
Het toestel stortte volgens
ooggetuigen neer op een fa
briek. Twee gebouwen hier
van werden vrijwel geheel
vernield, waarna het toestel
op het derde gebouw ontplof
te.
Het verongelukte toestel zou
een „trident" van Britse ma
kelij zijn.
De militaire voorlichting in
Peking heeft evenwel ontkend
dat zich een vliegtuigongeluk
heeft voorgedaan.
Zuidafrikaanse gevechtsvlieg
tuigen hebben gisteren een
aanval gedaan op een guerril
lakamp van de Namibische
bevrijdingsbeweging SWAPO.
Daarbij zou een Zuidafrikaan
se vliegtuig verloren zijn ge
gaan. Waar het betrokken
kamp gelegen is, is niet be
kend gemaakt, maar naar alle
waarschijnlijkheid is het in
Angola.
Angola heeft Zuid-Afrika be
schuldigd van het gebruik
van napalm bij de aanvallen
op guerrillakampen van de
SWAPO in het zuiden van
Angola.
In het industriegebied in de
Rhodesische hoofdstad Salis
bury wordt zaterdag de
avondklok van kracht. Dit in
verband met aanvallen van
nationalistische guerrillastrij
ders. Deze avondklok loopt
van zeven uur des avonds tot
acht uur des morgens. Alleen
mensen met een pasje en vei
ligheidstroepen mogen het ter
rein betreden. Ieder ander
loopt het risico te worden
doodgeschoten.
Rijnconferentie op
29 en 30 mei
STRAATSBURG (ANP)
Op 29 en 30 mei wordt in
Straatsburg, onder auspiciën
van de Raad van Europa, de
tweede parlementaire Rijncon
ferentie gehouden. Doel van
deze conferentie is druk uit te
oefenen op de regeringen om
de chemische vervuiling van
de Rijn zo veel mogelijk te
rug te dringen.
De conferentie zal worden
bijgewoond door parlement
sleden uit Nederland, Frank
rijk, West-Duitsland, Zwitser
land en Luxemburg. Voorzit
ter is het eerste kamerlid
Hans de Koster, voorzitter
van de assemblee van de
Raad van Europa.
De Nederlandse deelnemers
aan de conferentie hopen dat
zij zal uitmonden in een ver
zoek aan de Franse Nationale
Vergadering, het verdrag
goed te keuren dat onder
meer de lozing van zout uit
de Franse kalimijnen in de
Rijn moet beperken.
School turn-
wedstrijden
LEIDEN De Gemeentelijke
Schoolsportcommissie houdt
morgen schoolturnwedstrijden
in de Leidse 5-mei hal. Dit
sportevenement begint om
een uur.
Veertien Leidse scholen ne
men deel: Rijnland Lyceum,
Oranje Nassau Mavo, Stede
lijk Gymnasium, Rembrandt
scholengemeenschap, Bona-
ventura s.g, Visser 't Hooft,
Lucas College, de Noorder-
wiek, Agnes s.g, De Vliet-
schans, Louise de Coligny,
RIO en de Willem Alexander
Mavo. In totaal vijftig spring-
ploegen zullen hun prestaties
leveren onder het toeziend
oog van juryleden van Turn
kring Leidsenhage.
In en in de omgeving gen hebben aangericht,
van Mexico City heeft Vier mensen zijn om het
zich een reeks zware leven gekomen. Op de
aardschokken voorge- foto: een beels van de
daan, die grote vernielin- aangerichte ravage.
OPNIEUW EXECUTIES DOOR ISLAMITISCHE RECHTBANKEN
TEHERAN De Iraanse minister van
Buitenlandse Zaken, Karim Sandjabi,
heeft zijn ontslag aangeboden aan pre
mier Mehdi Barzagan. In zijn ontslag
brief volstaat Sandjabi met de opmer
king dat het hem onmogelijk is gewor
den in de huidige situatie op zijn post
te blijven.
De 75-jarige Sandjabi was kort na de
vorming van de regering-Barzagan aan
het hoofd geplaatst van de Iraanse diplo
matieke dienst. Op datzelfde moment be
stond er nog een door de sjah benoemde
regering Sjapoer Bakhtiar aan het hoofd.
Sandjabi is de eerste minister die er de
brui aan geeft. Hij was secretaris-gene
raal van het Nationale Front, een partij
van leken met een voorkeur voor de re
publikeinse staatsvorm en een nationalis
tisch programma. In zijn hoedanigheid
van leider van het Nationale Front had
Sandjabi dinsdag nog een oproep doen
uitgaan waarin hij zijn landgenoten op
riep bij het referendum van 30 maart
voor de islamitische republiek te stem
men.
In Iran gaan de terechtstellingen onver
minderd voort. Gisteren werd een gene
raal en vier politiefunctionarissen van de
sjah doodgeschoten.
De terechtgestelde generaal Akbar Ghaf-
farian, bevelhebber van een gepantserde
brigade in de garnizoensplaats Dezful
was de vijftiende topofficier die het le
ven liet voor een vuurpeloton sinds het
begin van de revolutie. De vier anderen
kwamen eveneens uit Dezful waar zij
hardhandig waren opgetreden tegen anti-
sjahbetogers.
Amir Abbas Hoveida, die van 1963 tot
1977 minister-president was, is voor een
revolutionaire rechtbank geleid, waar hij
zich moet verantwoorden voor corruptie.
Hoveida werd al in 1978 nog onder
het bewind van de sjah gearresteerd.
GROTE MEERDERHEID IN KNESSET VERWACHT
JERUZALEM/CAïRO (Rtr/U-
PI) Het Israëlische kabinet
heeft gisteren de twee Ameri
kaanse compromisvoorstellen
tot sluiting van een vredes
verdrag tussen Egypte en Is
raël vrijwel eenstemmig
goedgekeurd. Alleen minister
van onderwijs Zevulun Ham
mer van de religieuze partij
onthield zich van stemming.
De overige vijftien ministers
stemden voor. Zondag gaat
het Israëlische kabinet het
hele pakket van het vredes
verdrag met alle aanhangsels
bekijken en daarover stem
men. Een positieve uitkomst
staat volgens verscheidene
bewindslieden bij voorbaat
vast. Ook in het parlement
dat zich daarna over het pak
ket zal buigen, kan de rege
ring op een grote meerder
heid rekenen. Ook in Egypte
rekent men erop dat de rege
ring en het parlement van
daag de verdragstekst zullen
aanvaarden.
Een aantal zaken uit de ver
dragstekst is nog steeds in
duister gehuld. Israël zou
hebben ingestemd met het
compromisvoorstel voor een
uitwisseling van ambassa
deurs tussen Cairo en Jeruza
lem binnen acht maanden na
de afsluiting van de eerste
fase van de ontruiming van
de Sinaï. Verder zal Israël
Egypte een exact tijdschema
voor de ontruiming voorleg
gen. De Israëlische troepen
zullen tot de lijn van El Arish
in het noorden tot Ras Moha-
med in het zuiden worden te
ruggetrokken.
Over het punt van de leve
ring van Egyptische olie aan
Israël is niets nader meege
deeld. De Israëlische minister
van energie Modai, die in te
genstelling tot vorige stem
mingen ditmaal voor het com
promisvoorstel stemde, zou
zich hebben beperkt tot de
opmerking dat de nieuw voor
gestelde regeling „bevredi
gend" is. De regeling zou in
houden dat Egypte olie aan
Israël verkoopt, zonder dat
het zich in het vredesverdrag
daartoe verplicht. Daarnaast
zouden de VS op zich nemen
Israël gedurende vijftien jaar
van olie te voorzien, als dit
land erom vraagt.
Israël heeft niet ingestemd
met de vestiging van een Egy
ptisch verbindingsbureaubin
Gaza. Wel zou Israël ermee
akkoord zijn gegaan dat er
eventueel in de strook van
Gaza eerder dan op de Weste
lijke Jordaanoever autonomie
komt. De kwestie van de
Egyptische verbindingsfunctio
narissen zou overigens op
nieuw aan de orde kunnen
komen na de ondertekening
van een vredesverdrag.
Vandaag zijn de Israëlische
minister van defensie Ezer
Weizman en de juridisch advi
seur van minister Dajan, Mos
je Rosen, naar Washington
vertrokken om te spreken
over de rol van Washington
in het Midden-Oosten na de
ondertekening van het vredes
verdrag, alsmede over de eco
nomische en militaire hulp
van Amerika aan Israël. Isra
ël wil precies weten tot welke
steun de VS bereid zijn, en
zij wil de gegevens hierover
aan de Knesset voorleggen.
Israël zou 20 miljard willen
hebben, waarvan ruim 8
miljard in de vorm van een
gift voor de herinrichting van
zijn militaire installaties uit
de Sinaï in de Negevwoestijn.
De Verenigde Staten hebben
zich nog niet uitgelaten over
de steun aan Israël en Egyp
te. Van Congreszijde is mee
gedeeld dat president Carter
om aanvullende hulp voor Is
raël en Egypte ten bedrage
van 4 miljard dollar 8 mil
jard) heeft gevraagd. Volgens
senator Baker, de leider van
de Republikeinse fractie moet
de prijs voor de vrede wor
den afgemeten aan de kosten
van een oorlog.
(van onze correspondent Dick Toet)
WASSHINGTON De grote hangar op een
Amerikaanse luchtmachtbasis in Dover (Dela
ware) biedt nog steeds een macabere aanblik.
De hangar, die ook tijdens de oorlog in Viet
nam als tijdelijk moratorium dienst deed, is
al enige maanden gevuld met lange rijen
doodskisten. Er staan er op dit moment nog
566. Vier maanden na de zelfmoord en
moordpartij onder volgelingen van de Peo
ples Temple in Jonesstown (Guyana) is het
merendeel van de 913 stoffelijke overschotten
nog door niemand geclaimd.
Omdat veel van de volgelingen van sekteleider
Jim Jones ontheemden waren of bij de intre
de in de commune alle banden met familie en
relaties hadden verbroken, is de kans dat er
nog veel stoffelijke resten zullen worden opge
vraagd niet groot. Als er al belangstellende
familieleden zijn, dan is er nog een flinke fi
nanciële barrière te overwinnen. Het verzen
den van een kist van Delaware aan de Oost
kust naar Californië, waar vrijwel alle sektele
den vandaan zijn gekomen kost tenminste
20.000 gulden. Bovendien springt het ministe
rie van Justitie, dat nog een bedrag van bijna
9 miljoen te vorderen heeft voor het vervoer
van de kisten van Guyana naar de Verenigde
Staten, er bij elke claim meteen tussen.
Een plan om de resterende 566 doden een
massagraf te geven in Delaware is door het
parlement van deze staat afgewezen. Gevreesd
wordt dat het massagraf een toeristische at
tractie en een soort pelgrimsoord zal worden.
Ook andere staten hebben een dergelijk voor
stel al afgewezen.
Een plan van een aantal kerkelijke groeperin
gen in Noord-Carolina om via een inzameling
sactie en de inbeslaggenomen gelden van de
Peoples Temple een transport van elf grote
trucks op touw te zetten voor het vervoer van
de kisten naar Califonië is nog nauwelijks
van de grond gekomen en stuit, in verband
met de grote claim van de overheid, ook nog
op juridische bezwaren.
In de Verenigde Staten is tot nu toe circa 1,8
miljoen gulden op de Peoples Temple ge
claimd (6 ton contanten en 1,2 miljoen aan ge
bouwen en grond). Op banken in Zwitserland,
Guyana en Panama zou nog eens 12 miljoen
gulden staan. De verdeling van dat geld kan
echter nog een jarenlange juridische strijd op
leveren. Bovendien komen de talloze claims
van overlevenden, afvalligen, familieleden en
relaties en van allerlei instanties uit op een
veel hoger totaal. Onlangs nog kwam er een
claim bij ruim een half miljoen. De claim is
ingediend door het district in Californië van
het in Jonestown vermoorde congreslid Leo
Ryan. Het bedrag staat voor kosten, die zijn
gemaakt om een opvolger voor Ryan in het
Congres te kiezen.
Onderzoekingen naar de gang van zaken in
Jonestown zijn intussen nog lang niet afgeslo
ten. Onder meer een speciale Congrescommis
sie en de justitie in San Francisco zijn druk
bezig met pogingen antwoorden te vinden op
de vele nog resterende vragen. Zo worden ge
ruchten nagegaan als zouden de grote hoe
veelheden vergif pas enkele dagen voor de
moordpartij naar Guyana zijn verscheept. In
Guyana zelf zijn de processen tegen twee le
den van de sekte, respectievelijk beschuldigd
van de moord op een sektelid en haar drie
kinderen en die op Ryan, twee tv-mensen en
een fotograaf, nog maar nauwelijks op gang
gekomen. Als een sleutelfiguur in het Ameri
kaanse onderzoek wordt de door Jones aange
trokken advokaat Mark Lane beschouwd.
Lane heeft inmiddels een boek over zijn erva
ringen in Jonestown geschreven en geeft
raison van ruim 5.500 gulden per avond lezin
gen door het hele land.
