Kankerbestrij ding
in kleinere centra
KARDINAAL VILLOT (73) OVERLEDEN
-ÏCliomeini belooft
jremier Bazargan
meer steun
Levenslang voor
spoorwegsaboteur
ficidócSotwcmt
Philips komt met nieuw geluidsweergavesysteem
MEER AANDACHT VOOR PREVENTIE
De PvdA-koers
Hanoi bemoeilijkt
terugtocht China
3INNENLAND/BUITENLAND
leidse courant
zaterdag 10 maart 1979 pagina 7
paus Paulus VI naar Rome
gehaald als prefect van de
curie-congregatie van het con
cilie. Twee jaar later benoem
de de paus hem tot zijn
staatssecretaris als opvolger
van de bejaarde kardinaal Ci-
cognani. Hij werd daarmee de
eerste niet-Italiaan op deze
post sinds de befaamde
Merry del Val (de voorganger
van de latere Pius XII in die
functie). Zijn benoeming werd
gezien als uitvloeisel van het
streven van de paus de Ro-
In 1970 werd kardinaal Villot
tevens camerlengo van de
kerk, een functie waaraan de
leiding van de kerk is verbon
den wanneer er geen paus is.
Villot heeft tweemaal als zo
danig moeten optreden, name
lijk na het overlijden van de
pausen Paulus VI en Johan
nes Paulus I.
Kardinaal Villot is vaak be
schreven als een zeer bemin
nelijk mens, die de problemen
van de kerk in verzoenende
geest placht aan te pakken.
Dit heeft hij met name ge
daan toen paus Paulus VI
kardinaal Alfrink weigerde te
ontvangen, toen deze in 1970
de verlangens van het pasto
raal concilie van Noordwij-
kerhout inzake het celibaat in
Rome ter discussie had ge
steld. Kardinaal Villot ontving
kardinaal Alfrink toen in Pa
rijs, waar hij volgens ingewij
den meer begrip voor Neder
land kon opbrengen dan de
paus. Later ontkende het Va-
ticaan dat kardinaal Villot de
paus met ontslag zou hebben
bedreigd wegens diens harde
houding tegenover de Neder
landse kerkprovincie.
Kardinaal Villot stond bekend
om zijn gevoel voor humor en
zijn „understatements". Zo
was een van zijn geliefde uit
drukkingen: „Laten we de za
ken niet overdramatiseren".
9".® Westers geklede vrouwen in Iran tijdens hun betoging
'0- {jWhet universiteitsterrein van Teheran.
TEHERAN (AFP/TJPI) De val van de eerste Iraanse rege-
ing na de machtsovername door de ayatollah Khomeini is
[isteren voorkomen. De geestelijke leider wist premier Bazar-
;an te overreden geen ontslag te nemen en beloofde hem
jmeer steun. Khomeini deed ook een beroep op de bevolking
«de regering te steunen, opdat deze haar taken, het organise
ren van een referendum en het opstellen van een nieuwe
[grondwet, kan uitvoeren.
ijjazargan was gisteren naar de heilige stad Qom gegaan om
zijn betrekkingen met de ayatollah te „normaliseren", zoals hij
^verklaarde. Officieel werd tegengesproken dat Bazargan zijn
intslag wilde indienen, maar algemeen wasbekend dat de
iremier weinig gelukkig was met de kritiek die Khomeini
lezer dagen op de regering had geuit en op het eigenmachtig
ptreden van de Khomeini's islamitische revolutionairen. De
iremier was met name verontrust over de arrestatie deze
reek van de politicus Ahmad Baniahmad, wiens vrijlating pas
'erd verkregen na geruchten over Bazargans aftreden. Sinds
e val van de regering van dr. Bakhtiar, die nog door de sjah
'as benoemd, zijn 44 mensen geëxecuteerd door revolutionaire
uurpelotons op beschuldiging van massamoord, foltering en
itspattingen. De comité's hebben duizenden mensen laten ar
resteren, meest functionarissen die het bewind van de sjah
hebben gediend.,
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Anti-Revo
lutionaire Partij viert begin
vdlgërfde maand haar hon-
o derdjarig bestaan. Op 3 april
wordt in het Tweede Kamer
gebouw een borstbeeld van
dr. Abraham Kuyper onthuld
en op 7 april wordt een grote
bijeenkomst in De Doelen in
Rotterdam gehouden.
De protesten van de Iraanse vrouwen tegen het verplicht dra
gen van de sluier zijn ook gisteren doorgegaan. Mannelijke
revolutionairen probeerden hen te intimideren met stenen.en
rywe" taal. Gisteravond is een uitzending van een Amerikaanse
documentaire over de zeilsport op de Iraanse televisie onder
broken, nadat een dame in bikini in beeld was gekomen.
ARP viert eeuwfeest
Tijdens de manifestatie in
Rotterdam, waar vele honcier-
den leden van de ARP wor-
den verwacht, spreekt partijs-
voorzitter Hans de Boer een
rede uit en worden ook korte
toespraken gehouden door
vertegenwoordigers van ande
re organisaties. In de tweede
helft van maart verschijnt
een jubileumbundel bij uitge
verij Wever in Franeker.
POLITIE LEGT BESLAG OP
PARTU VALSE DUIZENDJES
HEUSDEN Bij een inval in een boerderij in Herpt (gemeen
te Heusden) heeft de politie gisteren een partij van ongeveer
duizend valse biljetten van duizend gulden in beslag genomen.
Volgens de politie is dat de grootste partij die ooit in één keer
in Nederland is aangetroffen. Vier personen zijn, in de boerde
rij aangehouden, onder wie een die gewapend was met een
geladen revolver.
Volgens de politie gaat het om vervalsingen van goede kwali
teit van die al in 1975 in omloop zijn gebracht en waardoor
de afgelopen jaren vele Nederlanders zijn gedupeerd.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Gezien de maatschappe
lijke ontwikkelingen in de laatste jaren,
vindt de regering het noodzakelijk de
gedachten rond de kankerbestrijding bij
te stellen. Dit schrijven minister Gin
jaar en staatssecretaris Veder-Smit
(Volksgezondheid en Milieuhygiëne) in
een nota aan de Tweede Kamer.
In het bijzonder willen de bewindslieden
af van de zogenaamde integrale kanker
centra, zoals de vorige regering die ge
dacht had. Men wil nu komen tot de op
richting van „samenwerkingsverbanden",
die een bescheidener opzet moeten krij
gen, zeker op het punt van wetenschap
pelijk onderzoek. In een klein land als
Nederland zal geen behoefte zijn aan
nog meer omvangrijke instellingen, dan
het Nederlands Kankerinstituut in Am
sterdam.
Ginjaar en Veder-Smit menen dat een
aantal van acht „samenwerkingsverban
den" voldoende is om de gehele bevol
king te verzekeren van de beste facilitei
ten voor de behandeling van kanker.
Een van de belangrijkste taken van deze
centra zal worden het opzetten van een
algemene kanker-registratie, op welk ge
bied Nederland internationaal een ach
terstand heeft. De bewinslieden zijn be
reid in de aanloopfase (2 3 jaar) zoveel
geld ter beschikking te stellen van de
nieuwe centra, dat bepaalde essentiële
taken tot ontwikkeling gebracht kunnen
worden. Daarna zal de financiering in
beginsel verzorgd moeten worden door
een opslag op de verpleeggelden.
Omdat zeer waarschijnlijk tenminste 60
procent van alle kanker veroorzaakt
wordt door milieu-invloeden, vinden Gin
jaar en Veder-Smit, dat er meer aan
dacht moet komen voor de preventie.
Van de circa 55 miljoen gulden, die nu
jaarlijks voor' kankeronderzoek wordt
uitgegeven, zal dan ook een groter ge
deelte bestemd moeten worden, aldus de
bewindslieden, voor onderzoek gericht op
het voorkomen van kanker. De traditio
nele medisch-biologische research zal
daardoor eventueel iets minder omvang
rijk worden, maar behoeft niet in kwali
teit achteruit te gaan, meende de minis
ter en de staatssecretaris.
Wat betreft particulier acties, zoals „ge
ven voor leven", merken de bewindslie
den op, dat de organisatoren van te vo
ren overleg moeten voeren met de over
heid. Dit omdat hun acties gewoonlijk op
langere termijn kosten met zich mee
brengen, die door de gemeenschap ge
dragen moeten worden. Vermoedelijk
komt er controle van de overheid op gel
den, die via zulk soort acties wordt inge
zameld.
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Een rechtbank in Rastatt heeft gis
teren de 52-jarige aquariumhandelaar Her
mann Kraft, beter bekend als „Monsieur X"
tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Kraft is schuldig bevonden -in de periode
1975 tot 1977 minstens 12 aanslagen op spoor
wegtrajecten in het zuiden van Duitsland als
mede chantage op spoorwegen te hebben ge
pleegd. Bij de aanslagen is voor miljoenen
schade aangericht, vooral bij de ontsporingen
van een goederentrein in 1976 en van de Ita
lia Express in 1977. In het laatste geval ont
kwamen 25 mensen op het nippertje aan de
dood.
Het geruchtmakende proces tegen de myste
rieuze „Monsieur X" heeft meer dan vier we
ken geduurd. Er moesten 20 deskundigen en
80 getuigen aan te pas komen. Doorslagge
vend voor Krafts veroordeling is een micros
copisch onderzoek geweest waaruit tevoor
schijn kwam, dat identieke lakdeeltjes van
een speciaal werktuig (dat overigens zelf niet
is gevonden) zowel op de plaats van het mis
drijf als op de auto en de overall van Kraft
werden aangetroffen. Daarnaast wees een gra-
fologisch onderzoek uit, dat het handschrift
op de dreigbrieven van „Monsieur X" hetzelf
de was als dat van de verdachte.
Kraft zelf heeft tot het laatst toe ontkend
„Monsieur X" te zijn geweest.
Zeehondjes met verf besmeurd
HALIFAX Acht milieube
schermers zijn gisteren gear
resteerd in Halifax op Nova
Scotia (Canada), nadat zij
honderden jonge zeehonden
met verf hadden besmeurd
om zodoende te voorkomen
dat deze dieren door jagers
zouden worden doodgeknup
peld. Aan een huid vol verf
hebben de jagers immers
niets.
De milieu-activisten boden fel
verzet toen zij gearresteerd
werden, zo liet een Canadese
regeringswoordvoerder weten.
Volgens de Canadese wet is
het verboden tussenbeide te
komen bij de jaarlijkse jacht
op zeehonden. Een woord
voerder van de milieu-organi
satie Greenpeace zei dat de
verf de dieren geen kwaad
doet, maar dat de huid door
de verf waardeloos wordt
voor de jagers.
Paus werkt
aan encycliek
VATICAANSTAD - Paus
Johannes Paulus II zal op 15
maart zijn eerste encycliek
publiceren, zo is vernomen uit
Vaticaanse bron. De encycliek
gaat over de rechten van de
mens en de doelen die Johan
nes Paulus zich heeft gesteld
voor zijn pausschap. Delen
ervan zijn reeds toegezonden
aan de voorzitters van de na
tionale bisschoppenconferen
ties.
Ruimteveer
steekt over
Het ruimteveer „Colum
bia", beter bekend onder
de naam „Space shuttle",
houdt het verkeer in de
stad Lancaster op, wan
neer het via de weg wordt
vervoerd naar de luch
tmachtbasis Edwards. La
ter, tijdens een testvlucht,
verloor het ruimteveer een
deel van zijn hitteschild,
waardoor nog meer vertra
ging optreedt voor de eer
ste vlucht op eigen kracht
van het door zoveel pech
achtervolgde voertuig.
De PvdA blijkt nog niet veel geleerd te hebben van
de eerdere ervaringen bij samenwerking met kleinere
linkse partijen. Welgemoed schreef het partijbestuur
deze week in een strategie-plan opnieuw neer dat ge
streefd moet worden naar samenwerking met PPR,
PSP en D'66. Net als voorheen blijft uitgangspunt dat
er met de WD geen samenwerking mogelijk is, en al
evenzeer onveranderd is de stellingname (zij het nu op
papier in wat vriendelijker bewoordingen) dat er met
het CDA alleen op harde voorwaarden kan worden sa
mengewerkt
HET PvdA-bestuur herinnert zich kennelijk niet meer
de omvangrijke perikelen in 1976 en 1977, toen gepoogd
moest worden om met de PPR tot een regeerakkoord
te komen. D'66, toen al op de onafhankelijke toer, wil
de al helemaal niet meedoen. Uiterst langdurige bespre
kingen met het PPR-bestuur bleven uiteindelijk zonder
concreet resultaat, slechts de afspraak bleef dat men el
kaar na de verkiezingen weer zou ontmoeten. Toen de
PPR uit de verkiezingen van mei '77 meer dan gehal
veerd te voorschijn kwam (van zeven naar drie kamer
zetels) had de PvdA zelfs helemaal geen zin meer in
het gesprek, nog zittend met een kater van de uiterst
moeizame onderhandelingen met de PPR in de maan
den vóór de verkiezingen. Die kater is kennelijk weer
weg, maar de situatie lijkt toch niet veranderd.
met het openhouden van samenwerking met het CDA
heeft in de PvdA vooralsnog de meer gematigde lijn de
overhand gekregen, zeker omdat de stellingname rela
tief in vrij vriendelijke bewoordingen is neergeschreven.
Dat wil zeggen: vergeleken met eerdere, fellere stelling-
names van de PvdA. De in de mondelinge toelichting
genoemde eis dat Van Agt persoonlijk zou moeten ver
dwijnen getuigt echter weer van de oude arrogantie
van het PvdA-bestuur, waarvan de uitwerking voorspel
baar is: CDA-politici klimmen terecht in ae hoogste
boom. Wat dit betreft zit Den Uyl weer als vanouds op
de afremmende toer: hij haastte zich te zeggen dat Van_
Agt persoonlijk niet weg hoeft in een eventuele her-
nieuwde samenwerking PvdA-CD A.
de PvdA speelt met de strategie-publicatie in op de
interne discussie die in het CDA op gang is gekomen
over de politieke koers die er gevaren moet worden, en
de verhouding tussen enerzijds de partij en de kamer
fractie, en anderzijds het gevoerde kabinetsbeleid. De
vraag in hoeverre er een alternatief is voor de huidige
coalitie kan in die interne CDA-discussie een nog vrij
belangrijke rol gaan spelen.
Het woord is nu aan het PvdA-congres. Van de uit
komst daarvan hangt veel af, maar ook van de uitein
delijke keuze voor het voorzitterschap van de PvdA. De
nu door het partijbestuur uitgezette stategie lijkt op het
lijf geschreven van kandidaat Wim Meier, en veel min
der op zijn tegenvoeter Max van den Berg. Omdat de
intern nog steeds onomstreden oppositieleider Den Uyl
zich sterk heeft uitgesproken voor Wim Meier als par
tijvoorzitter, is het komende congres ook erg belangrijk
voor de rol die Den Uyl nog in de PvdA kan spelen.
Behalve de koers van de PvdA, ligt ook het lot van
Den Uyl daarmee min of meer in handen van het
PvdA-congres.
PEKING/HANOI (UPI/Rtr)
China heeft Vietnam ervan
beschuldigd de Chinese terug
tocht uit dat land te bemoei
lijken door de Chinezen in de
rug aan te vallen.
Hanoi van
zijn kant beschuldigt China
ervan niet van plan te zijn
uit het land terug te trekken,
maar een nieuwe massale
aanval voor te bereiden. Bo
vendien zijn de Chinezen,
volgens Hanoi overgegaan op
een taktièk van plundering
en verwoesting. Ook zouden
de Chinezen de Laotiaanse
grenspost Bo Teng hebben
aangevallen en bezet.
Volgens Peking verloopt de
terugtocht minder snel we
gens zware Vietnamese artille
rie-aanvallen op de terugtrek
kende Chinese troepen. De
Chinezen hebben de steden
Lang-Son en Pho Lu verlaten,
maar steden als Dong Dang,
Loc Binh, Cao Bang, Lao Cai
en Cam Duong zijn nog in
hun handen.
In Peking is verklaard dat
het nog wel even zal duren
voordat er onderhandeld zal
worden met Hanoi. Virtnma
heeft laten weten geen woord
te willen wisselen, voordat de
laatste Chinese soldaat uit het
land vertrokken is.
NUHOF (DS 70
Kabinet is arm aan ideeen
(Van onze parlementaire redactie)
EINDHOVEN „Het is verontrustend te moeten constateren
dat het kabinet-Van Agt weinig oog heeft voor de samenle
vingsproblemen op de langere termijn. Het kabinet is arm
aan ideeën".
Dit zei het Tweede Kamerlid Nijhof vanmorgen op het con
gres van zijn partij, DS '70, in Eindhoven. Hij betoogde dat
Bestek '81 in deze omvang niet nodig zou zijn geweest als de
al jaren geleden gehouden pleidooien van DS '70 (Drees Jr.)
voor versobering van de overheidsuitgaven waren opgevolgd.
Nijhof constateerde dat er een belangrijke klimaatsverschil zit
tussen het zittende en het vorige kabinet. „De schuimklopperij
van Den Uyl is vervangen door de pretentieloosheid van Van
Agt". Hij noemde de PvdA een oppositie zonder leider omdat,
naar zijn indruk, het optreden van Den Uyl als leider van de
Tweede Kamerfractie van de PvdA niet sterk is. Het CDA
vertoont sinds het vertrek van Aantjes de aanblik van een
horzel zonder angel.
COMPACT DISK ZAL GRAMMOFOONPLAAT VERDRINGEN
c EINDHOVEN Philips
heeft gisteren een geluids-
- weergavesysteem geïntrodu
ceerd dat de consument pas
- in het begin van de jaren
tachtig in de winkel zal vin-
- den: de compact disc, een
kleine grammofoonplaat die,
aldus Philips, de gewone
plaat zal kunnen verdringen.
Niet alleen zou de geluids
weergave aanzienlijk worden
verbeterd, maar ook de le
vensduur van plaat en (een
nieuw soortafspeler zou
aanzienlijk hoger zijn. Een
van de nevenvoordelen zou
zijn, dat de compact disc
niet' zou zijn te beschadigen.
De prijzen van plaat en af
speler zullen niet duurder
zijn dan wat tot dusver voor
vergelijkbare produkten
moet worden betaald.
De compact disc bestaat uit
een kunststofplaatje van
ruim elf centimeter doorsne
de; dit plaatje kan aan één
zijde worden afgespeeld en
heeft een afspeelduur van
zestig minuten. De groeven
van de normale plaat aan
de oppervlakte, zijn in de
compact disc vervangen
door zes miljard putjes die
in het materiaal het geluids
spoor vormen. Dit geluids
spoor wordt gelezen door
een lichtstraal in een nieuw
ontwikkelde arm die met het
plaatje geen contact maakt.
De snelheid waarmee de
compact disc wordt afge
speeld is niet constant; de
aanvankelijke snelheid
neemt af naarmate de arm
met het geluidsspoor mee
naar het midden beweegt.
Bij de compact disc behoort
een nieuw ontwikkelde klei
ne afspeler met inwendig de
arm, die geen naald bevat
maar een (lazer) lichtstraal.
Hierdoor kan geen slijtage
optreden; de plaat zou onge
voelig zijn voor stof en stati
sche ladingen. Philips zoekt
naar standaardisatie, om uit
wisseling met andere fabri
kanten mogelijk te maken.
Voorts is een nieuwe com
pact cassette geïntroduceerd
die april-mei in de handel
komt Het bandje is voorzien
van zuivere ijzerdeeltjes die
beter het geluid weergeven
dan de bestaande bandjes;
ook de cassette zelf zou me
chanisch sterk zijn verbe
terd.
Van Dam
weigert bloed
proef: boete
van 4000,-
AMSTERDAM - Het PvdA-
tw eed e-kamerlid Marcel van
Dam is door de politierechter
in Amsterdam veroordeeld
tot 4000,- boete en 9 maan
den voorwaardelijke ontzeg
ging van de rijbevoegdheid,
omdat hij geweigerd heeft
een bloedproef te ondergaan.
Van Dam, die overigens niet
op de zitting aanwezig was,
werd op 27 oktober om half
twaalf 's nachts aangetroffen
op het Amsterdamse Konings
plein, alwaar hij in een auto
zonder verlichting de vrije
trambaan bereed. Na een po
sitief uitgevallen blaasproef
werd hij meegevoerd naar het
bureau Lijnbaansgracht, waar
hij echter weigerde zich te la
ten prikken. Volgens eigen
zeggen vreesde hij door de in
greep van zijn stokje te gaan.
Zelf schatte hij zijn drankge
bruik op acht pijpjes pils.
Omdat het Van Dams eerste
overtreding was en hij boven
dien door een rijverbod „ern
stig in zijn beroepsactiviteiten
zou worden belemmerd", liet
de politierechter het bij y een
fóurwaardelijke ontzegging.
