Poldergebied Westerkwartier
werd groot stuwmeer
£eidóe Sou/tont
Partijraad KVP
legt bestuur vast
op CD A-fusiedatum
Teken radicalisering en
onverdraagzaamheid"
De CDA-koers
Kruisinga niet
terug in Kamer
ja 4 BINNEN LAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 5 MAART 1979 PAGINA 5
De christen-democratie in Nederland maakt een histo
risch belangrijke periode door. Die beslissende periode
werd afgelopen zaterdag gemarkeerd door de vergade
ringen van de partijraden van KVP, ARP en CHU, die
het groene licht gaven voor de definitieve fusie van de
drie partijen in het nu nog federatieve CDA.
Het zijn voor de christen-democratische politiek be
langrijke jaren, omdat dat is afgelopen zaterdag wel
vast komen staan het nu eindelijk komt tot een defi
nitieve eenwording van drie christelijk-politieke stro
mingen, die samen en ieder afzonderlijk lange tijd een
belangrijke rol in de Nederlandse parlementaire demo
cratie hebben gespeeld. Deze jaren zijn echter vooral
belangrijk, omdat nu de koers bepaald wordt, die het
nieuwe CDA straks politiek zal gaan varen. In dat ka
der moeten ook de interne acties, zoals die van prof.
'Goudzwaard, worden gezien. Ingegeven door zorg om
de uiteindelijke politieke koers. Maar terecht hebben de
partijraden aan die zorg niet de onlogische consequen
tie verbonden dat de fusiedatum moet worden uitge
steld.
Wat betreft de koersbepaling heeft het CDA het
slecht getroffen dat juist in deze jaren steun moet wor
den gegeven aan een kabinet, gevormd met de VVD.
dat steunt op een minieme meerderheid in het parle
ment. Ruimte voor het ontwikkelen van een eigen ge
zicht is er daardoor nauwelijks, terwijl ook de prikkels
om te komen tot een actief politiek gezicht in een coali
tie met de VVD gering blijken te zijn. Daar komt dan
ook nog eens bij dat het kabinet, en dus ook het CDA,
de even noodzakelijke als ondankbare taak op zich ge
nomen heeft om onaantrekkelijke maatregelen te ne
men om de economie weer op te vijzelen.
De partijraden van zaterdag hebben aan deze moeiza
me situatie, waarin het CDA in deze voor de toekomst
belangrijke jaren zit, twee belangrijke elementen toege
voegd. Het eerste is de keuze voor de definitieve fusie
(al wil de één wat meer tijd hebben dan de ander). Het
tweede is, dat er een gestructureerd intern overleg op
gang zal komen over de te varen politieke koers van
het definitieve CDA. En dat is een erg positieve zaak.
Want door de situatie waarin de CDA-partijen zich mo
menteel in het politieke krachtenveld bevinden, zou het
uitzetten van krachtige lijnen voor de uiteindelijke poli
tieke koers in het ongerede kunnen geraken.
LUNS OVER BEKEND WORDEN
NSB- LIDMAATSCHAP
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Mr. J.M.A.-
H.Luns, secretaris-generaal
van de NAVO, heeft de in
druk dat het naar buiten
brengen van zijn NSB-lid-
maatschap in de jaren 1933
tot 1936 deel uitmaakt van
een campagne die tegen hem
gevoerd wordt. „Het is een
symptoom van de radikalise-
ring en de onverdraagzaam
heid in Nederland", zei hij
zaterdagavond in een uitzen
ding van tv-uitzending van
de Tros.
Op het hoofdkwartier van de
NAVO wordt, aldus Luns, de
„hetze" „onbegrijpelijk" ge
vonden. Hij vindt dat hij geen
consequenties voor zijn func
tie van secretaris-generaal
van de NAVO hoeft te trek
ken uit het feit dat gebleken
is dat hij NSB-lid was in
1933-1936. Zoals gemeld heeft
Luns dit lidmaatschap na ge
sprek met prof.de Jong toege
geven.
De Tweede Kamer verwacht
begin deze week een brief
van premier Van Agt met na
dere informatie over de zaak-
Luns. Politiek Den Haag,
vraagt zich af waarom de re
gering zo lang gewacht heeft
met mededelingen over het
lidmaatschap van Luns van
de NSB. Minister Pais (On
derwijs en Wetenschappen),
die de politieke verantwoorde
lijkheid voor het Rijksinsti
tuut voor Oorlogsdocumenta
tie heeft, kreeg al op 23 fe
bruari bericht hierover van
de directeur van het instituut
prof. de Jong. Minister presi
dent van Agt ontving er een
afschrift van.
De premier zei daarover vrij
dagavond dat het kabinet in
deze brief geen aanleiding tot
het nemen van stappen had
gezien. De plaatsvervangend
voorzitter van de PvdA-fractie
van Thijn noemde de houding
van het kabinet vrijdagavond
„laf" en „onaanvaardbaar".
Plassende man
slaat agent
ziekenhuis in
Eindhoven - (ANP) Een
20-jarige man uit Eindho
ven heeft een Eindhoven-
se politieman met een
hersenschudding het zie
kenhuis in geslagen.
daad had betrapt bij het
doen van een plas in een
portiek. Er moesten nog
twee agenten aan te pas
komen om de man te
overmeesteren. Ook zij lie
pen enkele rake klappen
op.
Buit 40.000
bij overval
supermarkt
FRANEKER (ANP) Ver-
unoedelijk twee mannen heb
ben bij een gewapende over
val op een supermarkt in
Franelcer zaterdagmiddag
iaat ongeveer 40.000 gulden
buitgemaakt. De mannen wa
ren gewapend met karabij
nen. De mannen zijn ontko
men in een rode auto. Van
hen ontbreekt elk spoor.
Zachter weer
Boven het noordelijk deel van
de Atlantische Oceaan trek
ken depressies via Zuid-
Groenland naar IJsland en
buigen vandaar naar Noord-
Skandinavië af. Een depres
sie, die vanmorgen tussen IJs
land en Groenland aankwam,
wordt dinsdagmiddag ten
noorden van Schotland ver
wacht: Een zone met bewol
king en regen, die met deze
depressie samengaat, zal in
de nacht van dinsdag op
woensdag ons land passeren,
maar overdag zullen er eerst
nog zonnige perioden voorko
men.
Op de nadering van de sto
ring, draait de wind naar
zuid tot zuidwest en wordt
zachtere lucht aangevoerd.
De afgelopen nacht kwam het
op veel plaatsen in ons land
nog tot lichte vorst De ko
mende nacht is de kans op
nachtvorst klein, daar er dan
meer wind zal zijn en de
lucht, die vandaag werd aan
gevoerd, is minder droog, dan
zondag het geval was.
Vooruitzichten voor woens
dag. Vrij zacht en vooral la
ter af en toe regen. Weers
vooruitzichten in cijfers. Voor
woensdag:
Aantal uren zon: 1 tot 7.
Min. temp.: omstreeks 5 gra
den.
Max. temp.: omstreeks 7 gra-
(den.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 70 pro
cent.
Kans op een geheel droog et
maal: 20 procent.
:ii£ :-a>- Tm -Vatin*
De watertoevoer was zo groot, dat dijkjes en dijken doorbraken. Hulpverleners stonden machteloos tegenover het water.
nog nieuwe overstromingen in meer oostelijke
richting bij. Op dat moment had de provincia-
le waterstaat van Groningen de tegenaanval al
ingezet. Door middel van twee gemalen werd
water uit het overstroomde boezemgebied
overgepompt in het boezemgebied van het
Eemskanaal, waar de waterstand veel norma
ler was. Normaal gesproken zou deze maatre
gel voldoende zijn geweest om het water enige
decimeters te laten zakken, maar de watertoe
voer vanuit met name Noord Drente was zo
ontzagwekkend, dat dit effect nu uitbleef. Gis
teravond werd wel duidelijk, dat door dit
overpompen kon worden voorkomen, dat het
waterpeil in het Westerkwartier nog verder
steeg.
De situatie was gistermiddag zodanig, dat de
autoriteien het raadzaam vonden veiligheids
halve alle wegen naar het dorp Boerakker
(750 inwoners) voor alle verkeer af te sluiten.
De rijkspolitie voerde per boot een redding
sactie uit bij Pasop om veertig schapen en
lammetjes uit een onder water gelopen stal te
halen. Ook enkele gezinnen moesten worden
geëvacueerd.
Bij de pogingen het water zoveel mogelijk te
gen te houden ondervonden de reddingsploe
gen weer ontzettend veel hinder evenals bij
de sneeuwval van nieuwsgierige automobi
listen, waardoor de rijkspolitie zich genood
zaakt zag bij alle wegen in het Westerkwar-
trier politiemensen te posten om het publiek
tegen te houden.
OOK CHU VOOR DISCUSSIE OVER KOERS
(Van een onzer verslaggevers!
GRONINGEN De overstromingen
in Groningen ontstonden in de
nacht van zaterdag op zondag, toen
de doorgaande dooi gepaard ging
met een flinke regenval. Het gevolg
was dat de watergangen overvol
raakten en overstroomden. Dijken
en dijkjes werden overspoeld of bra
ken door en steeds meer landerijen
en wegen liepen onder. Het water in
het hart van het rampgebied bereik
te een hoogste stand van 75 cm.
Doordat de watergangen zelf tenge
volge van ijs onvoldoende doorstro
mingsmogelijkheden boden, werd
het poldergebied Westerkwartier een
soort stuwmeer.
Met man en macht werd op tal van plaatsen
getracht met zandzakken en ander materiaal
gaten te voorkomen of te dichten, maar het
hielp in eerste instantie allemaal weinig. De
waterovervloed was te groot. Wat de gemalen
uit de polders terugpompten in 'de normale
watergangen liep veelal even verderop met
evenveel kracht terug in de poldergebieden.
De rijkspolitie volgde in samenwerking met
de waterschappen en de provinciale water
staat de ontwikkelingen vanuit de lucht en
moest daarbij tot en met gistermiddag consta-
I teren dat steeds meer boerderijen geïsoleerd
raakten. Bovendien kwamen er gistermiddag Veel woningen in het Groninger Westerkwartier kwamen eveneens blank te staan.
Enkele KVP-prominenten op de partijraad in Rotterdam. V.l.n.r. ondermeer minis
ter Peijnenburg, Minister Gardeniers en lid van de Raad van State Veringa.
BEUMER LIJSTTREKKER
CHU boos over kandidatenlijst CDA Europa
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT De Unieraad van de CHU is
boos over de verdeling van de plaatsen op
de kandidatenlijst van het CDA voor de
Europese verkiezingen van juni. Volgens
het voorstel van het CDA-bestuur zouden
van de eerste tien plaatsen op de lijst
slechts de derde en de tiende plaats door
een CHU'er bezet worden. Omdat het zeer
twijfelachtig is of het CDA tien zetels in
het Europees Parlement krijgt is de kans
groot dat slechts één CHU'er in dit parle
ment zitting zal nemen.
De partijraden van de KVP en ARP en de
Unieraad van de CHU gingen zaterdag ak
koord met de aanwijzing van het Tweede-
Kamerlid drs. Bouke Beumer (ARP) als lijs-
taanvoeder van het CDA bij de Europese
verkiezingen. De eerste tien kandidaten van
het CDA voor het Europees Parlement zijn:
Beumer, Jenker en mevrouw May-Weggen
(ARP), Vergeer, mevrouw Boot, Notenboom,
Van der Gun en Penders (KVP), Tolman en
J anssen van Raay (CHU).
ROTTERDAM—DRONTEN—UTRECHT
De partijraad van de KVP heeft er zater
dag in Rotterdam geen twijfel over laten
bestaan vast te houden aan 1 juni 1980 als
fusiedatum voor het CDA. Een voorstel van
het dagelijks bestuur om de KVP-vertegen-
woordigers in het dagelijks bestuur van het
CDA ten aanzien van de fusiedatum enige
speelruimte te geven, werd met kracht van
de hand gewezen.
De partijraad wijdde een uiterst levendige
discussie aan de fusie en het „ongevraagd
advies" van prof. Goudzwaard c.s. In het al
gemeen was er wel begrip voor de „politie
ke" onderdelen van het geschrift van
Goudzwaard (zoals de kritiek op het kabi
netsbeleid), maar men vond niet dat daar
voor de eerder genoemde fusiedatum van 1
juni 1980 zal moeten wijken. „We moeten nu
eindelijk eens van de administratieve romp
slomp af", zeiden tal van partijraadsleden,
en ook voorzitter Vergeer.
In een met vrijwel algemene stemmen aan
vaarde resolutie' sprak de KVP-partijraad
uit dat het advies van Goudzwaard c.s. met
betrekking tot de fusiedatum verworpen
moet worden. Het partijbestuur werd opge
dragen „de handhaving van de le juni 1980
de grondslag van zijn beleid terzake te doen
zijn".
Op de partijraad van de AR in de Flevohof
bezwoer Goudzwaard, dat hij geen breuk in
het CDA voorstaat en zich niet „veilig wil
terugtrekken op het ARP-bastion". „Ik
vraag alleen om een gedegen bezinning op
ons politieke handelen voordat we werkelijk
samensmelten tot het CDA. Ik ben geen
breker, maar een medebouwer van een af
wijkend soort", aldus Goudzwaard. Zijn ver
geefse pleidooi om de federatie van de drie
CDA-partijen voorlopig nog te handhaven,
kreeg vooral steun van afgevaardigden uit
de noordelijke provincies, uit Noord- en
Zuid-Holland en van ARJOS-leden. De wens
van Goudzwaard en de zijnen om de fusie
voor onbeperkte tijd uit te stellen, ging ech
ter niet in vervulling. Met 172 tegen 43
stemmen nam de partijraad uiteindelijk de
motie aan, waardoor de fusie „op korte ter
mijn" mogelijk wordt, en er een discussie
over de koers op gang moet komen.
Behalve de KVP sprak ook de Unieraad
van de CHU, die in Utrecht vergaderde,
zich uit voor onverkorte handhaving van de
afgesproken fusiedatum. Oud-voorzitter Van
Verschuer betoogde „schoon genoeg te heb
ben van nieuwe voorstellen om de fusie uit
te stellen". „We hebben zeer lang met elkaar
in de breedte en de diepte gesproken, het is
nu of nooit". Op voorstel van Van Verschu
er werd een resolutie aangenomen waarin
uitgesproken wordt dat er vóór de fusieda
tum een brede discussie op gang moet ko
men over de politieke overtuiging en de uit
gangspunten van het CDA.
ALS CH-UNIERAAD ZIJN ZIN KRIJGT:
De voorzitter van de CDA-statutencommissie, Janssen
Van Raay. aan het woord op de CH-unieraad. afgelo
pen zaterdag in Utrecht.
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT Als de Unieraad van de CHU zijn zin krijgt,
hoeft het CHU Tweede Kamerlid Tolman deze zomer na zijn
verkiezing als lid van het Europees Parlement niet uit de
Kamer te treden. Dat betekent dat de „eerste opvolger", oud
minister Kruisinga, dan nog niet voor het Kamerlidmaat
schap in aanmerking zou komen.
Eerder was afgesproken dat de Tweede Kamerleden van het
CDA, die in juni in het Europees Parlement gekozen worden,
uit de Kamer zullen vertrekken. De Unieraad wilde zaterdag
in zijn vergadering in Utrecht niet zover gaan.
Als Tolmasn tevens kamerlid blijft, komt de kans dat Kruisin
ga over een paar maanden de plaats van Tolman zal innemen,
te vervallen. Waarnemend Unie-voorzitter Wm.C. de Kruyf,
herinnerde er desgevraagd aan dat afgesproken is dat Kruisin
ga. alvorens hij weer een benoeming tot Kamerlid aanvaardt,
met het dagelijks bestuur van de CHU gaat praten.
Een onderonsjetijdens de AR-partijraad. V.l.n.r. minis
ter Albeda, prof. Goudzwaard en partijvoorzitter De
Boer.