Schotland nog onzeker Dagen van Idi Amin lijken geteld Menten wordt niet aan Israël uitgeleverd fieidóe Sou/tont Moskou ziet Chinese dreiging tegen Laos Bevroren vlees in Iran verboden Suarez wil minderheidsregering Geen zelfbestuur Wales; Communisten onder vluchtelingen Vietnam? Bij Spoorwegen 23.000 zwartreizigers per jaar Amro verwacht redelijk goed jaar BINNENLAND/BUITENLAND LEIDSE COURANT ZATERDAG 3 MAART 1979 PAGINA 7 (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Pieter Menten wordt niet aan Israël uitgele verd. Minister De Ruiter van justitie heeft de Israëlische regering gisteren meegedeeld dat hij haar vorig jaar gedane uitleveringsverzoek afwijst. Minister De Ruiter schrijft dat hij bij de beoordeling van het Israëlische uitleveringsverzoek in de eerste plaats is uitgegaan van de vraag of Menten de Nederlandse nationaliteit bezit. „Na bestudering van de nationaliteitskwestie heb ik moeten vaststellen dat zich in de loop der jaren ten aanzien van de persoon van P.N. Menten geen feiten of omstandigheden heb ben voorgedaan die het oordeel zouden hebben kunnen wetti gen dat hij het Nederlanderschap thans niet meer bezit", aldus De Ruiter. Krachtens de Grondwet en de Uitleveringswet kan de uitlevering van Nederlanders niet toegestaan worden. De minister heeft vrijdag de Israëlische regering van zijn beslissing en de gronden waarop hij die genomen heeft op de hoogte gesteld. Israël had om Menten's uitlevering gevraagd op grond van oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de mense lijkheid, misdrijven tegen het Joodse volk en volkerenmoord, gepleegd in Podhoroce in juli 1941 en in Uryc in augustus 1941. China's grote ambities en kleine mogelijkheden De entree van China op het wereldpolitieke toneel is ten nauwste verbonden met de opening die het ge maakt heeft naar het Westen en meer in het bijzonder naar de Verenigde Staten, waar het ideologisch beoor deeld het verst van afstaat. Dat echter niet China's leer, maar een oud machtstreven zijn buitenlandse poli tiek bepaalt, wordt nog eens bevestigd door de oorlog waarin het momenteel op het Indochinese schiereiland is gewikkeld. Daar vecht China met een land dat tot voor vier jaar terug een van zijn meest beschermde bondgenoten was. De aspiraties van een eertijds machtig maar later ge frustreerd en vernederd volk (men lette slechts op de geschiedenis van China in de afgelopen honderd jaar), bieden daarentegen een veel duidelijker mogelijkheid om de gebeurtenissen te begrijpen die momenteel in In dochina plaatsvinden. In feite verschilt de geschiedenis van de onderlinge betrekkingen tussen de marxistische staten in geen enkel opzicht met die van andere naties in hun betrekkingen onderling. De hoofdrolspelers be mantelen hun conflicten slechts anders. Na 1949, toen Mao aan de macht kwam, concentreer de China zich op zijn eigen ontwikkeling. In die afgelo pen dertig jaar is er een grote vooruitgang geboekt (met als meest opmerkelijke punt de verhoging van de levensstandaard tot een voor ieder aanvaardbaar peil). Maar in vele opzichten blijken er ook allerlei verwor venheden, slechts enkele jaren na het overlijden van de Grote Roerganger, door nieuwe ontwikkelingen volledig voorbijgestreefd te zijn. Met name de reacties op de uitwassen van de Culturele Revolutie, die de banden en inzichten met het oude China van het verleden volledig wilde doorsnijden, hebben dit bevorderd. Daardoor is China niet alleen intern, maar ook naar buiten toe achterop geraakt. De aspiraties van China, dat zijn oude dominante rol in Zuidoost-Azië weer wil opnemen en daarin zeker geen Russische in menging gedoogt, staan haaks op de feitelijke (militaire) mogelijkheden waarover het beschikt. China's bereid heid om een conflict te beëindigen waarin het zich met zoveel graagte stortte, markeert die achterstand alleen maar des te meer. China's lesje aan Vietnam, succesvol in zijn vijftien jaar lange strijd tegen 's werelds mach tigste land, lijkt in het tegendeel te verkeren. China zal zijn aspiraties voorlopig moeten matigen, wil het in zijn overmoed niet een Derde Wereldoorlog riskeren. STRIJD IN OEGANDA IN BESLISSENDE FASE NAIROBI (AP) Tanzaniaanse troepen, Oe gandese guerrillastrijders en overgelopen een heden zijn gisteren zowel vanuit het oosten als uit het zuiden verder in Oeganda opge rukt. De situatie lijkt voor de Oegandese pre sident Idi Amin onhoudbaar te zijn geworden en de strijd lijkt in een beslissende fase te zijn beland. Amin maakte in de Oegandese hoofdstad be kend dat hij reserves van de politie, gevange nisfunctionarissen en oud-strijders in de strijd zou werpen. Onafhankelijke waarnemers ver klaarden dat lot van Amins acht jaar durende bewind vermoedelijk binnen enkele dagen be slist zou zijn. Ooggetuigen meldden dat de aanvallende eenheden na een urenlange strijd met gevechtsvliegtuigen en tanks kennelijk erin zijn geslaagd de oostelijke stad Tororo in handen te krijgen. Daardoor zijn de auto- en spoorwegverbindingen met Kenia afgesloten, waarover tot nu toe het leger van Amin werd bevoorraad. In het zuiden zouden de troepen tot op honderd kilometer van de hoofdstad Kampala zijn gevorderd. Amin heeft zich inmiddels tot de Verenigde Naties gewend. Hij heeft een beroep gedaan op secretaris-generaal Waldheim om te helpen een einde te maken aan de gevechten tussen zijn land en Tanzania. In zijn boodschap aan de heer Waldheinm en de leiders van de orga-, nisatie van Afrikaanse Eenheid en van de Arabische Liga verklaarde Amin: „Ik doe een beroep op u, uwe excellenties en dierbare broeders, uw goede diensten aan te wenden om president Julius Nyerere ertoe te bewegen zijn houding te wijzigenen en vrede en goed begrip tussen Oeganda en Tanzania te aan vaarden... "Amin beschuldigt Tanzania van „niet-uitgelokte agressie tegen Oeganda" en hij zei dat de Tanzanianen „allerlei wreedhe den hebben bedreven en vele onschuldige mensen hebben gedood". TERUGTREKKING TROEPEN UIT VIETNAM DIT WEEKEINDE? MOSKOU/PEKING (Reuter/AFP) - Enkele uren nadat president Breznjev van de Sovjet Unie een verkiezingsrede voor de televisie hield, heeft de Russische regering een verkla ring uitgegeven waarin de „dreigende Chine se interventie tegen Laos" wordt veroordeeld. „Terwijl de Chinese agressie tegen Vietnam doorgaat, komen er berichten over de concen tratie van Chinese troepen langs de grens met Laos. Eenheden van het Chinese leger worden overgebracht naar het grensgebied van Laos en Vietnam", aldus de verklaring. President Breznjev had in zijn toespraak di recte terugtrekking van de Chinese troepen geëist Hij waarschuwde het westen tegen elke vorm van medeplichtigheid met China. Cuba is bereid elke vorm van „broederlijke hulp" te geven aan Vietnam in de strijd tegen China. „Als het nodig is zal Cuba een contin gent militairen sturen om zij aan zij met het roemrijke Vietnamese volk de Chinese invasie af te slaan", aldus de Cubaanse ambassadeur in Mexico in een weekbladinterview. Inmiddels gaat de strijd tussen China en Viet nam onverminderd voort. Er zouden tiendui zenden Vietnamese soldaten zijn gedood tij dens de belegering van de stad Lang Son. Vietnam heeft een voorstel van China om de vredesonderhandelingen te beginnen afgewe zen. Radio Hanoi zegt dat het Chinese voor stel, vervat in een nota die op de Vietnamese ambassade in Peking is overhandigd, bedoeld is om de wereldopinie te bedriegen. Vietnam herhaalt dat het niet wil onderhandelen zo lang er nog Chinese militairen in Vietnam zijn. Toch gaan er geruchten dat China zich nog dit weekeinde zou terugtrekken. Juist de af wijzing van de onderhandelingen wordt hier voor als argument gebruikt. Want, aldus offi ciële kringen in de Chinese hoofdstad, Viet nam heeft de onderhandelingen als zodanig niet afgewezen. Zij wil daaraan echter pas be ginnen als de militairen zich hebben terugge trokken. Niet uitgesloten wordt dat de terug trekking zelfs vandaag al zou kunnen begin nen. (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN - De Britse minderheidspremier James Callaghan heeft een spectaculaire politieke bloedneus opgelopen met zijn plan om Wales en Schotland meer autonomie te geven. In Wales hebben bijna 1 miljoen kiezers hun afkeer uitge sproken van het idee van een eigen parlement Schotland daarentegen is bijna evenredig verdeeld in vóór en tegenstan ders van federaal zelfbestuur. Iets minder dan 1 miljoen Wel se kiezers heeft donderdag tegen decentralisatie gestemd. Nog geen 12 procent van de het totale electoraat stemde „ja" in het referendum, dat volgens het' socialistische wetsontwerp een overwinning van minstens 40 procent van de voorstanders van meer autonomie moest op brengen om de uitvoering van het regeringsproject mogelijk te maken. Wat Wales betreft, is Labours decentralisatieplan dus dood en begraven. Het enige dat voorlopig nog telt, is de Schotse uitslag. Drie en dertig procent van de Schotten heeft donder dag „ja" gestemd. Eén en dertig procent van de kiezers sprak zich uit tegen de toekenning van meer zelfstandigheid. Aangezien het percentage van de voorstanders ver onder de magische veertig gebleven is, zal het Schotse autonomie-ont- werp samen met het Welse in de politieke prullemand gegooid moeten worden. De nationalisten van Schotland wijzen er evenwel op, dat wijlen sir Winston Churchill en sir Harold Wilson, toen ze nog premier \yaren, gezegd hebben: „In de Britse politiek volstaat een meerderheid van slechts één stem" Volgens nationalisten zou 33 procent dus genoeg moeten zijn om Schotland meer autonoom te maken. Zij verwachten van minderheidspremier Callaghan, dat hij zijn partijgenoten pro beert te winnen voor dit standpunt. Doet hij dit niet, dan krijgt hij last met de nationalisten, die hem hun parlementaire steun kunnen ontzeggen. Zonder nationalistische hulp kan Cal laghan niet lang meer aan het bewind blijven, hoewel hij nog mag rekenen op de gewezen conservatief Enoch Powell, die tegenwoordig een Noordierse Lagerhuiszetel bezet houdt (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Er zijn sterke aanwijzingen dat zich onder de Vietnamese vluchtelingen-, in Nederland communistische infiltranten bevinden. Ver schillende Vietnamezen wor den geintimideerd en zij voe len zich sterk bedreigd. Ook vrezen zij voor represaille maatregelen tegen hun fami lieleden in Vietnam. Dit meldt vandaag het Neder lands Dagblad, een gerefor meerde landelijke krant. De communisten onder de Viet namese vluchtelingen in ons land zouden ophef maken te genover hun landgenoten over de contacten die zij met com munisten elders hebben. Deze contacten lopen via de Viet namese ambassade in Parijs of rechtstreeks naar Vietnam. Ook zou geprobeerd worden familiehereniging te verhinde ren. De vluchtelingen hebben, aldus het Nederlands Dag blad, ook bezwaren tegen het optreden van de Stichting Vluchtelingenhulp Nederland. Men klaagt onder meer over bevoogding. Naar aanleiding van een en ander heeft het Comité Hulpverlening Zuid- Oost-Azië besloten zich nog intensiever met de begeleiding van Vietnamezen in ons land bezig te houden. (Van een onzer verslaggevers) UTRECHT Ongeveer 25.000 treinreizigers werden vorig jaar „gecorrigeerd" wegens (for meel) verboden gedrag. Hiervan kregen er 1.500 een proces-verhaal voor het plegen van een misdrijf zoals diefstal, zakkenrollerij en mishandeling en dan nog een 4.000 wegens een overtreding (wangedrag) zoals het rijden door een rood licht, het langs de spoorlijn lo pen en het roken in een niet-roken coupé. Het aantal „zwart" reizigers bedroeg vorig jaar 23.000. Van de zogenaamde 23.000 zwartreizigers bleek na ontdekking zestig procent bereid te betalen. De overigen kwamen terecht bij de spoorwegpolitie, die dan een proces-verbaal opmaakte. Slechts een aantal van hen bleek een naam te hebben opgegeven. Volgens de zojuist afgezwaaide plaatsvervan gend chef van de spoorwegpolitie D. Stuitje worden in de treinen nogal eens voortvluchti- gen en ongewenste vreemdelingen gesigna leerd. Vorig jaar werden er in totaal bijna 900 aan de politie overgegeven. „Een niet onaanzienlijl deel" van de tijd moet tegenwoordig besteed woro» a .ian de zich mis dragende voetbalsupporters. Dit seizoen heeft zich overigens nog niet als extreem ongunstig onderscheiden. Het was „normaal onregelma tig", aldus de heer Stuitje. Met de agressie tegen personen valt het erg mee: vorig jaar 150 gevallen waarvan 50 tegen personeel van de NS en nevenbedrijven. Dat is niet zo veel op een half miljoen reizigers en 3.000 „treinbewegingen" per dag. Politiemannen gelyncht TEHERAN (Rtr) De Isla mitische religieuze leider Chomeini heeft gisteren zijn lijst met verboden uitgebreid. Het eten van bevroren vlees is een zonde. Dit heeft de nationale radio „De stem van de revolutie" gemeld. Verwacht wordt dat de maatregel van invloed zal zijn op de invoer van vlees uit Australië en Nieuw-Zee- land. Een vertegenwoordiger van de nieuwe regering in Iran heeft gisteren in Washington in de Iraanse ambassade een persconferentie gegeven waar bij hij de regering van de Verenigde Staten verzocht de bezittingen van de sjah in de VS over te leveren aan het nieuwe bewind. Hij zei dat het Amerikaanse bezit van de monarch wordt geschat op 15 tot 23 miljard dollar, maar hij leverde geen bewijsstukken om zijn bewe ringen te staven. Een menigte heeft gisteren in de buurt van Isfahan, de tweede stad van Iran, drie mensen gelyncht, die tijdens het bewind van de sjah bij de politie werkten. Volgens een Iraans radiobericht waren de drie officieren door de revolu tionaire autoriteiten gearres teerd wegens deelneming aan „slachtingen, plunderingen en brandstichtingen" in decem ber vorig jaar. Toen ze in een busje naar de gevangenis werden gebracht, werden ze uit de wagen gesleurd en om gebracht. AMSTERDAM De Amro- bank ziet na het fraaie jaar 1978 een redelijk goed 1979. Voor het eerste halfjaar wordt weer een groei van on geveer 18 pet ten opzichte van de eerste helft van 1978 verwacht. Het tweede half jaar laat normaal een hogere winst zien. Onzekere factoren bij dit alles zijn onder meer de inhoud van de CAO en de ontwikkeling van de rente marge, die de afgelopen tijd onder druk stond. Dit zei de scheidende voorzitter van de raad van bestuur van de bank, prof. dr. C. F. Karsten, bij de presentatie van het jaarverslag. In het verslag wordt 1978 een jaar genoemd dat zeer ge mengde gevoelens oproept. Zonder veel positieve ver wachtingen begonnen, werd Nederland in het midden van het jaar verrast door veelbe lovende politieke initiatieven, waarvan de verwezenlijking echter niet meer voor het eind van het jaar kon plaats vinden. Verder was er de ont wikkeling in Iran, waarvan de gevolgen thans nauwelijks zijn te overzien. Volgens prof. Karsten wordt 1979 in ieder geval een jaar, waarin de energieproblemen weer zullen worden benadrukt Er zal een tekort ontstaan, en op zijn minst een prijsverhoging voor olie, hetgeen de inflatie zal bevorderen. De fraaie resultaten over 1978 zijn hoofdzakelijk het gevolg van het in de hand houden van de kosten. De nettowinst ging omhoog van 213 min tot 253 min of per aandeel van 10,09 tot 11,11 (op ba sis van het gemiddeld aantal uitstaande aandelen en gecor rigeerd in verband met kapi taalsuitbreidingen). Voorge steld wordt het dividend te verhogen van 4,70 tot 5 per aandeel. Dat betekent een slotdividend van 2,60 (v.j. 2,50). Dit kan naar keuze geheel in contanten worden opgenomen dan wel voor 1,35 1,30) in contanten en voor nominaal 0,50 (onv.) in agio-aandelen. Het aantal medewerkers van de bank nam in 1978 toe van 21.956 tot 22.390 en het aantal vesti gingen van 835 tot 845. -i&SS* 1 Piariolö De Spaanse kranten stonden gisteren vol met foto's van de triomfantelijke Suarez. MADRID (ANP) Premier Adolfo Sua rez van Spanje heeft gisteren aangekon digd dat hij gaat proberen een minder heidsregering te vormen met zijn demo cratische Centrum-Unie (UCD). Toen 97 procent van de stemmen was geteld, had de UCD 167 zetels gehaald in de kamer van afgevaardigden, negen minder dan de 176 die nodig zijn voor een absolute meerderheid. De socialisti sche Arbeiderspartij (PSOE) heeft 120 zetéls, de communisten 23, de rechtse de mocratische coalitie 9, de regionale par tijen 30 en de ultrarechtse nationale unie één. Ondanks het feit dat zij bij de kamer verkiezingen geen enkele zetel in de volksvertegenwoordiging in Madrid heeft weten te behalen, gaat de Carlistische partij onverdroten voort met het propa geren van een socialistische samenleving in Spanje. Dat heeft prins Karei Hugo van Bourbon van Parma gisteren ver klaard. De prins, lijstaanvoerder van zijn partij in Navarra, verklaarde het niet behalen van zetels door te wijzen op „gebrek aan tijd en gebrek aan ervaring". De Carlisti sche partij is pas na de verkiezingen van 15 juni 1977 mogen gaan optreden en „ik zelf heb pas het Spaanse staatsburger schap gekregen twee weken voor het be gin van de verkiezingscampagne". Over de Spaanse verkiezingen zal prin ses Irene morgen praten in het radiopro gramma AVRO's-Magazine.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 7