Baby
betaalt
de
rekening
Lusteloosheid
kenmerkt Spaanse
verkiezingsstrijd
KINDERARTS
J.v.d. VLUGT:
PANJE IN DE
VERGANG (2)
[TERE WERKELIJKHEID
VRIJDAG 23 FEBRUAR11979 PAGINA 9
les die dronken ter
lid komen omdat moe-
niet van de fles af
ien blijven.... Het lijkt
[fabeltje, maar het is
|re werkelijkheid.
4-senator Broeksz ves-
i deze week de aan-
|t van de minister
Volksgezondheid op
materie. Tot voor en
kele jaren geleden was
het verschijnsel voorna
melijk bekend in oostelijk
Europa, maar in toene
mende mate krijgen ook
in Nederland de kinde
rartsen in hun pakket de
taak, pas geboren babies
van de alcohol af te hel
pen. Niet alleen het over
matig alcoholgebruik door
steeds meer aanstaande
moeders laat kinderen ter
wereld komen die licha
melijk en geestelijk niet
geheel volwaardig door
net leven moeten. Te veel
roken en het gebruik van
drugs blijken al even fu
nest.
In bijgaand inter
view met de kinderarts
JJ. van der Vlugt gaan
we nader op deze zaak in.
jeen onzer verslaggevers)
HAAG „Of het nu gaat om het
natig roken van sigaretten, het
[en van te veel alcohol of het ge-
ten van hard- of soft drugs door
aande moeders, steeds heeft het
Bder ernstige gevolgen voor het
dat ze ter wereld brengen. Het pas
jen kind heeft een grote kans op
rstelbaar hersenletsel en behoeft
jurig een intensieve bewaking en
ideling. Het sterftegevaar bij deze
ren is bijzonder groot. Zeker wan
de moeder herolnespuitster is of
[zins hard drugs gebruikt heeft een
wanneer er niets aan zou worden
in 90 procent kans dat het sterft".
I taal is dit uit de mond van de kin-
ts dr J.J. van der Vlugt, die zich in
jpecialisme nog verder heeft gespe-
gerd in het genezen van zieke, pas
(en babies. De sigaret, de borrel en
prdovende middel, de vrouw die een
verwacht zou er af moeten blijven
het eerste moment van de zwan-
hap. Vooral voor de drugs geldt dat
6, meent dr van der Vlugt. En als
jouw nu beslist niet van de sigaret,
rank of beide af kan zien, zal ze
maat moeten weten te houden. En
aat is al heel gauw vol.
hangt een beetje van de constitutie
fle vrouw af waar de gevaarlijke
van het roken en het drankgebruik
zegt Van der Vlugt. „Maar boven
|n sigaretten per dag en twee glaas-
Jcoholhoudende drank en dan
liog geen sterke drank ga je in
jevallen het kind benadelen. Natuur-
roken en drinken is voor iedereen
jrlijk als het overmatig gebeurt,
i als je in verwachting bent doe je
üleen jezelf schade, maar ook je
en dat voor zijn of haar hele le-
joken is het langst bekend als slech-
renschap voor aanstaande moeders,
er door te weeg wordt gebracht?
functie van de placenta dat is de
erkoek waaruit het kind zijn voe-
krijgt wordt er nadelig door be-
|d. In verhouding tot vrouwen die
foken, brengen fors rokende vrou-
jte lichte kinderen ter wereld. Wij
en die kinderen „small for date",
ie moederkoek krijgt het kind te
e voeding, met als gevolg dat het,
5 leven te blijven, zijn eigen reser-
jaat aanspreken. De energie wordt
II uit de aanwezige suiker gehaald,
deze kinderen bij geboorte een
i ernstig gestoorde suikerstofwisse-
bebben. Een te laag bloedsuikerge-
I werkt zeer nadelig op de hersen-
je en kan zelfs onherstelbare her-
pade veroorzaken. Dat uit zich later
jterlijkheid".
pt moment van de geboorte staan
jnaecoloog en de kinderarts machte-
.Zodra wij met zo'n kind worden
tfronteerd, proberen we wel door
ming van glucose zo snel mogelijk
de suikerstofwisseling op peil te brengen,
maar het is altijd maar afwachten wat
het resultaat zal zijn. Vaak moeten we
maar raden wat de oorzaak van het
„small for date" is, omdat de moeder er
niet voor uit durft te komen. En elke.
oorzaak eist weer een aparte manier van
behandeling. Als tijdens de zwanger
schap wordt geconstateerd dat de moe
der in ernstige mate rookt of drinkt of
aan drugs verslaafd is, kunnen we nog
proberen het kind acht weken te vroeg
te laten komen. Dat geeft weer andere
problemen, maar de kans dat zo'n kind
een kwalitatief goed leven gaat leiden is
dan toch vaak groter".
Overmatig drankgebruik leidt in het al
gemeen eveneens tot te snelle veroude
ring van de placenta en dus tot wat Van
der Vlugt noemt „van die Bergen-Belsen-
kindjes".
„Er valt hier een onderscheid te maken
tussen kinderen van moeders die ver
slaafd zijn aan de alcohol en van moe
ders die vlak voor de bevalling een flin
ke borrel drinken. Het eerste gaat overi
gens heel vaak gepaard met het laatste.
Het teveel drinken kort voor de beval
ling levert acuut levensgevaar op voor
het pasgeboren kind. Het kind is sterk
overprikkelbaar, met een neiging tot
ademstilstand en stuipen. De alcohol in
zo'n baby kunnen we niet wegnemen,
maar wel de verschijnselen die er door
worden opgeroepen. We dienen dan mid
delen toe als valium en librium. Zo'n 48
uur moet zo'n baby constant worden be
waakt en behandeld en de sterftekans is
groot".
Bij chronisch alcoholgebruik door de
moeder is het directe levensgevaar welis
waar niet zo groot, maar het betreffende
kind wordt er wel voor de rest van zijn
leven door getekend. „We zien hier be
halve dezelfde verschijnselen als na het
teveel roken, zoals de onherstelbare her
senbeschadiging, afwijkingen in het ge
zicht. De wenkbrauwen zijn vergroeid, e-
venals de kin en de bovenlip. We noe
men dat een vieze mond. Er is niets
meer aan te doen".
Babies van drankzuchtige moeders tonen
vaak net als de moeder zelf verslavings
verschijnselen en meestal is aan de kin-
campagne voor de parlementsver-
ingen van 1 maart in Spanje
[it gekenmerkt door een stevige
van lusteloosheid. Onze speciale
laggever Anton Theunissen
Ikt er vandaag melding van in de
ede aflevering van zijn serie over
\land waar ruim honderd partijen
6000 kandidaten hebben gesteld
350 parlementszetels, maar
geen sprake is van publieke
\gstelhng voor wat volgende
k te gebeuren staat
IRID „No gusta a Ia cam-
I electoral" vrij vertaald: de
bse verkiezingscampagne wordt
Unerkt door lusteloosheid. Een
dagen geleden de openingskop
het levendige Madnleens
lldblad Informaciones. Het dag-
n dt„El Periodico" maakte melding
endeeen nieuw record: drie spre-
taan maar geen enkele kiezer op
- "bijeenkomst op Ibiza. Enige op-
ig tijdens de eerste campag-
ontstond over een brief van
anse bisschoppen, waarin
werd gewaarschuwd voor
leteifustische ideologieën". Hierinee
:n de linkse partijen zich aan-
iken en veroordeeld. De bis-
»en trokken tevens van leer
partijen, die voor echtschei-
DausjCn voor abortus zijn. De linkse
/ordfen spraken afkeurend over
is tej.schandelijke" brief, die zij als
t La inmenging in de politiek be-
Deterfwden. Het stormpje woei snel
want geen enkele partij wil
IJik discussiëren over zeer tere
als abortus (volgens schattin-
>0.000 tot 500.000 per jaar) en
iheidingen.
uitbundige fiesta komt de kater,
s zo in Portugal, het is zo in
Toch zijn de verkiezingen van 1
in Spanje veel belangrijker dan
ste van juni 1977. Het gaat nu om
's eerste constitutionele regering,
tas met de uitslag van 1 maart zal
kabinet worden gevormd dat de-
WÏ"Htisch benoemd en aan parlementai-
echt-ftrole onderworpen is.
lieuwe kabinet moet bovendien de
ciale^ grondwet, in december vorig jaar
ïdereblk^temming aanvaard, gaan invul-
weldjet nieuwe wetten. De grondwet, die
s* voor Spanje's doen verbluffende
Oo%sus en met een bijna on-Spaans
nsenn voor dialoog tot stand is geko-
cle is een gaaf democratisch stuk,
.^(artikelen erin zijn voor zoveel uit-
"usc||atbaar, dat de nieuwe regering een
)emdfVetgevende arbeid te wachten staat,
nieuwe grondwet staat bijvoor-
dat abortus gelegaliseerd moet
Het aanplakbiljet waarmee de Carlisten van
Carlos Hugo hopen stemmen te trekken:
„Solidariteit met alle volken die de vrede
liefhebben".
worden, maar hoe moeten regering en
parlement uitmaken. Van het grootste
belang is dus hoe de regering na 1
maart eruit zal komen te zien en welke
partij of partijen haar gaa(t)n vormen.
Maar daarover later.
Politiek oerwoud
„No gusto" in de campagne, in ieder ge
val wel „gusto" in het Spaanse politieke
oerwoud, waarin je met 208 verschillende
partijen door de bomen het bos niet
meer kan zien.
Ruim honderd van deze hebben zich in
de stembusstrijd .gewaagd. Zij leverden
5991 kandidaten voor 350 plaatsen in het
parlement (Tweede Kamer) en 1340 kan
didaten voor 207 plaatsen in de senaat
(Eerste Kamer).
Veel partijen zijn regionale groeperingen
en andere gaan lijstverbindingen aan. De
meeste partijen maken geen enkele kans
om in het parlement te komen. Ook de
kansen van de Partido Carlista, aange
voerd door prins Carlos Hugo en ener
giek geholpen door zijn vrouw prinses
Irene, worden in Madrid niet hoog aan
geslagen.
De grootste partij is tot nu toe die van
de „Indecivos" (30-35 procent), mensen
die niet gaan stemmen en mensen, die
nog niet weten hoe ze zullen stemmen.
Zeker in het nieuwe parlement komen:
de huidige regeringspartij Unie Democra
tisch Centrum (UCD, nu 165 zetels), de
socialisten (PSOE, nu 118 zetels), de
communisten (PCE, nu 20 zetels), de
afkomstig uit de rechtervleugel van de
uit elkaar gespatte christen-democrati
sche partij.
Iets meer over Munoz: hij stemde in het
parlement tegen de nieuwe grondwet,
maar het wordt in Madrid onbegrijpelijk
genoemd, dat hij samen met Pin ar de
democratie wil bevechten, desnoods met
knokploegen. Opmerkelijk verschijnsel
wat deze partij betreft is, dat zij een vrij
sterke aantrekkingskracht schijnt uit te
oefenen op jongeren.
Doelman Iribar
In Baskenland staan kandidaten op lijs
ten, die, als zij gekozen worden, weige
ren naar Madrid te gaan en ook hun ze
tel in het parlement niet zullen bezetten.
Dat zijn bijvoorbeeld de kandidaten van
de linkse afscheidingsbeweging „Henri
Batasuna", mensen die er openlijk voor
uit komen sympathiek te staan tegenover
de terroristenorganisatie Eta-Militar. Op
de lijst van Henri Batasuna staat de in
heel Spanje bekendste man: Iribar, de
doelman van de voetbalclub Atletico Bil
bao en een vroeger doelman van het
Spaanse nationale elftal.
Waar zijn de christen-democraten? In
Spanje, zoals iemand me zei „een ver
spreide en verdeelde kudde, een beetje
tragisch allemaal".
Bij de vorige verkiezingen, in juni 1977,
haalde de federatie van christen-demo
craten van Ruiz Gimenez en Gil Robles
maar anderhalf procent van de stemmen,
ronduit een enorme afgang. De federatie
viel vervolgens uit elkaar en de leden
hebben, verdeeld als zij waren, links en
rechts onderdak gevonden. Velen vonden
onderdak in de UCD, maar zij hebben in
die partij zware nederlagen moeten slik
ken. Silva Munoz, eerder al lid van Fra-
ga's Alianza Popular, brak uit naar ex
treem-rechts. In de UCD speelt het chris
ten-democratische centrum niet die rol,
die men ervan verwacht had en de fede
ratie van de christen-democraten onder
aanvoering van de sympathieke Gimezez,
die zich tijdens de dictatuur moedig ge
droeg, is aan liquidatie toe. Zijn achter
ban zal waarschijnlijk over de UCD en
de PSOE uitzwermen.
Zowel de UCD en UC claimen veel
christen-democraten in hun gelederen te
hebben. Minister Leopoldo Calvo Sotelo
(UCD) zei me: „Ik ontken dat de chris
ten-democraten weinig invloed hebben in
onze partij. De ministeries van justitie en
onderwijs worden bemand door christen
democraten. Noem dat in een verande
rend Spanje maar geen belangrijke pos
ten". Osorio van de CD: „De christen-de
mocraten vormen in onze partij geen
aparte vleugel. Dat is ook niet nodig om
invloed uit te oefenen".
Ruiz Giminez, vlak voor de officiële li
quidatie van zijn Izquierda Democratia
(linkse christen-democraten): „Wij waren
er niet om de democratie te hinderen.
We waren er om de democratie te die
nen. Hei ging er om haar te versterken,
dat hebben wij gedaan. Wij kunnen het
blijven doen in de UCD of PSOE".
ANTON THEUNISSEN
GIMJNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT;
nieuwe formatie van rechts, de democra
tische coalitie (CD, nu 16 zetels), een co
alitie van Manuel Fraga's Alianza Popu
lar met een kleine politieke groep rond
de bekende politici Areilza, Osorio en
Lasuen, en mogelijk de extreem-rechtse
partij nationale unie (UN), waarin we be
halve Fraga's voormalige politieke vrien
den rond Silva Munoz, de resten van
Franco's voormalige Falange en de open
lijk fascistische Fuerza Nueva (de oud
strijders van de Madrileense notaris Bias
Pin ar) vinden.
Van de regionale partijen zullen in ieder
geval de Baskische nationalistische partij
(gematigde autonomisten) en het demo
cratisch pact Catalonië (liberale autono
misten) weer in het parlement komen.
Kanshebbers zijn ook enkele communisti
sche splinters, zoals MC-OIC, een links
communistische partij in het noorden, en
de PTE, de partij van de arbeid in An-
dalusië.
De echte stembusuitslag speelt zich ech
ter af tussen het UCD van Suarez en de
PSOE van Gonzalez. Op deze grote twee
Komen we een volgend artikel terug.
Verschuivingen
In het rechtse kamp, bij de vorige ver
kiezingen nog een front in de Alianza
Popular van Fraga, hebben zich opmer
kelijke splitsingen en verschuivingen
voorgedaan. Dat blijkt uit de bemanning
van de democratische coalitie (CD: Coali-
cion Democratica). José Marie Areilza,
de eerste minister van Buitenlandse Za
ken na Franco's dood en in de laatste
jaren van de dictatuur in de oppositie,
sloot zich in 1977 in tegenstelling tot de
meeste politici van centrum-rechts niet
aan bij de UCD van Suarez, maar was
toen in de links liberale hoek te vinden.
Nu staat hij als tweede op de lijst van
Fraga die met zijn CD duidelijk rechts
van de UCD staat.
Verrassend mag ook de ommezwaai van
Lasuen genoemd worden. Hij verliet de
ICD als linkse rebel, maar duikt nu
eveneens op in de CD. Zelfbewuste poli
tici en wat solistische mannen als Lasu
en en Areilza hadden, toen Suarez met
zijn UCD het centrum bezet had, geen
politiek speelveld meer. Daarom vorm
den zij de nieuwe coalitie met Fraga's
Alianza Popular onder de naam CD (Co-
alicion Democratica). Het CD kan door
de nieuwe bemanning haar zeer rechtse
karakter verliezen. Dat is ook de wens
van enkele partijleiders, die niet, zoals
de mensen uit de Alianza Popular, met
een Frankistisch verleden belast zijn.
De derde man op de lijst, eerder de
rechterhand van Franco, Alfonso Osorio,
zei me: „Wij zijn heus niet het duivelse
rechts. Wij zijn fatsoenlijk en gematigd
rechts. Als je ons in een politiek spec
trum zou willen plaatsen, zou je ons
moeten vergelijken met een partij als de
Westduitse CDU".
„Eeuwig Spanje"
Ik maakte in Madrid een verkiezing
sbijeenkomst van de UC mee. De zaal in
hotel Gran Atlanta in de Commandante
Zoritastraat puilde uit. Veel vijftigers en
opmerkelijk veel jongeren. Krachtige
kreten tegen het terrorisme („Onze partij
zal er elke dag, elk uur, elke minuut te
gen strijden"), worden beloond met ap
plaus. Het gezin, het huwelijk en de ka
tholieke kerk moeten heilig blijven. Het
applaus wordt echt overdonderd als Oso
rio te spreken komt over het „eeuwige
Spanje".
Toen er wat vragen uit de zaal kwamen,
bleek Osorio niet in staat tot een gewoon
gesprek. Dat was ook niet wat hij zoekt
Hij heeft nauwelijks behoefte aan een
luisterend oor. Het is alsof hij in de loop
der jaren een procédé heeft ontwikkeld
om in korte lijnen zichzelf aan zichzelf
toe te lichten met behulp van een rijtje
namen en getallen. Toen hij het hele rij
tje had afgedraaid was hij uitgepraat,
stond op en verliet (onder applaus, dat
wel) de zaal. Maar de partij presenteert
zich niet meer als het tehuis van Franco-
getrouwen en verwacht wordt dat zij en
kele zetels zal winnen.
De overtuigde Franco-aanhangers en al
len, die vol heimwee terug verlangen
naar de oude tijd, zullen hun stem uit
brengen op de nationale unie, waarin
een fascist als Bias Pinar (in Madrid
spottend de nieuwe Caudillo genoemd,
maar intussen wel in staat om bij een
betoging 200.000 mensen op de been te
brengen) hand in hand gaat met de
christen-democraat Silva Munoz. De laat
ste noemt zich „geciviliseerd rechts" en
wordt gesteund door de Westduitse CSU
van Josef Strauss. Zijn aanhangers zijn
derarts de taak om er maar achter te
komen. „Het is van groot belang dat de
gene die de bevalling begeleidt, ons,
wanneer wij zo'n kind ter behandeling
krijgen, zegt dat de moeder tijdens de
bevalling naar alcohol rook. Dan kunnen
wij het juiste tegengif toedienen".
Tot nu toe kwamen de „alcohol-babies"
vooral veel voor in Oost-Europa, waar
het drankmisbruik onder vrouwen ken
nelijk relatief groot is. „Maar in ons
land worden we er in toenemende mate
mee geconfronteerd, vooral in het wes
ten. In oostelijk Nederland lopen we in
dat soort zaken altijd iets achter, maar
dat wil niet zeggen dat zulke babies hier
niet worden geboren".
In eveneens toenemende mate worden de
kinderartsen in Nederland geconfron
teerd met kinderen die afwijkingen ver
tonen als gevolg van drugverbruik door
de moeder. „Het vervelende is, dat de
verschijnselen zich hier pas vier of vijf
dagen na de geboorte kunnen openbaren,
afgezien van het feit dat het om een
small for date-kind gaat. Ook bij drugs
vooral bij harddrugs, maar in minde
Alleen door overmatig roken getekende
babies waren een min of meer ver
trouwd verschijnsel. Hoe zeer het roken
wel van invloed is op de groei van het
ongeboren kind mag blijken uit een on
derzoek van de Amsterdamse professor
Kloosterman. Die heeft dat geboortege
wicht van vlak na de hongerwinter van
1944-'45, toen vrijwel geen Nederlandse
vrouw iets te roken had, vergeleken met
dat van de babies die omstreeks 1955
werden geboren. Het resultaat was ver
rassend: de kinderen die vlak na de hon
gerwinter ter wereld kwamen waren
zwaarder dan die uit de jaren vijftig,
toen er weer gerookt en gedronken
werd.
Van der Vlugt: „Daaruit blijkt temeer,
dat de hoeveelheid voeding van de zwan
gere vrouw op het gewicht van het kind
nauwelijks invloed heeft. Het is een fa
beltje dat de zwangere vrouw voor twee
moet eten. Als ze normaal eet, zorgt dat
het voedsel voldoende vitamine- en eiwit
rijk is, niet of matig rookt, niet meer
drinkt dan de gelegenheidsborrel en de
drugs zonder meer laat staan, maakt het
kind de beste groei door".
MEER DAN HONDERD PARTIJEN
TREKKEN OM DE STEMMEN
elftal Iribar, wiens naam nu prijkt op de
Baskische kandidatenlijst
re mate ook wel degelijk bij soft drugs
is er sprake van een overprikkelbaar-
heid. Net als bij de moeder zien we bo
vendien verslavingsverschijnselen, die net
als bij volwassenen moeten worden be
streden met een methadon-ontwenning-
skuur. Tegenwoordig worden herolnever-
slaafden gelukkig vaak opgenomen in af
kickcentra, zodat we een aantal zwanger
schappen al vrij vroeg kunnen begelei
den. Abortus wordt in zulke gevallen vrij
vaak toegepast".
Normaal weegt een gezonde baby bij de
geboorte ongeveer 3000 gram. Hoezeer de
babies van aan drug verslaafde vrouwen
hun eigen reserves verbruiken, blijkt wel
uit hun gemiddelde gewicht: 2500 gram.
„Het zijn echt uitgeteerde kindjes, zoals
wij die kennen van foto's uit de concen
tratiekampen. Om in leven te blijven
hebben ze, hoe gek dat ook klinkt, een
deel van zichzelf opgegeten".
Vijf jaar geleden dacht de Nederlandse
kinderarts er nauwelijks aan, dat hij ooit
aan drugs verslaafde babies te behande
len zou krijgen. Babies van drankzuchti
ge moeders waren eveneens zeldzaam.