Derde Wereld wil eindelijk
buffervoorraad grondstoffen
Was Rockefeller te redden geweest
,Het is waanzin te zeggen dat VN-leger niets kan doen"
1]
TITO'S RECHTERHAND
KARDEU OVERLEDEN
Verenigde
Staten bieden
Arabieren r
extra hulp aai:
1(
-JTTI
VN-generaal
Erskine:
Nederlanders
kankeren
graag9 maar
je kunt op
ze rekenen
ït
S™
BIJEENKOMST TER VOORBEREIDING VAN UNCTAD-V
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 12 FEBRUAR11979 PAGINA 8«
(Van onze speciale verslaggever
SJOERD POST)
NAQOURA „Wij wachten hier in Li
banon met smart op het Nederlandse
bataljon. Ik reken er op dat de Holland
se militairen alle negatieve berichten
die zij gehoord hebben over Zuid-Liba-
non vergeten en zelf een oordeel willen
vellen als zij straks hier zijn. Ik hoop
echt op goed gemotiveerde mannen die
hun steentje willen bijdragen aan de
handhaving van een vrede die van be
lang kan zijn voor de gehele wereld.
Vertel hun maar dat veel van hun colle
ga's hier graag dit werk doen".
Emmanuel Erskine, de commandant van
de UNIFIL-troepen (United Nationans In
terim Force In Libanon) heeft alle tijd
genomen voor het vraaggesprek dat wij
met hem aangevraagd hebben. De zwarte
Ghanese brigade-generaal boomlang
en uiterst vriendelijk geeft weinig in
terviews en heeft een uitzondering ge
maakt voor de vertegenwoordiger van
een groot aantal Nederlandse dagbladen.
„Ik vind het erg belangrijk dat uw land
genoten weten wat zij hier te verwachten
hebben", zegt de bevelhebber van de
6.000 man VN-troepen. Hij legt uit dat
de UNIFIL sinds maart 1978 in Libanon
gelegerd is naar aanleiding van een reso
lutie van de Verenigde Naties. De op
dracht is te zorgen voor rust en veilig
heid in Zuid-Libanon en er vooral og> toe
te zien dat er geen wapens dit gebied
binnen komen.
Generaal Erskine: „Een moeilijke op
dracht omdat beide partijen zowel de
Palestijnen als de rechtse christenen dat
wel regelmatig proberen. Op dit moment,
moet ik eerlijk zeggen, hebben wij de
grootste problemen met de rol van Isra
ël. In strijd met de VN-resolutie heeft Is
raël de grensstrook met Libanon niet
aan ons overgedragen maar aan de
christenmilities. Daarom wordt er mo
menteel grote druk op Tel Aviv uitgeoe
fend om ervoor te zorgen dat de Vere
nigde Naties alsnog de tijdelijke zeggen
schap over die strook krijgen. Daarom
ook zijn dit weekeinde twee topadviseurs
van secretaris-generaal Waldheim van de
Verenigde Naties in Libanon gearriveerd.
Zij moeten trachten in gesprekken met
alle betrokkenen te komen tot een over
dracht van de grensstrook aan de UNI
FIL-troepen."
"Overigens hebben wij wel al 21 waarne
mingsposten in dat gebied maar we heb
ben het niet echt onder controle." Hoe
wel vertegenwoordigers van de PLO en
de rechtse christenen zeggen dat UNIFIL
niets te betekenen heeft en kan doen in
het gebied, ontkent generaal Erskine dat
pertinent.
„Kijk hier maar rond", zegt hij, terwijl
hij met brede armgebaren naar de om
liggende dorpen wijst. „Unifil heeft in
het zuiden gezorgd dat er weer een be
trekkelijke rust heerst. Na de invasie
van Israël was vrijwel de gehele bevol
king naar Beiroet getrokken. Van die
150.000 vluchtelingen is zeker tachtig
procent weer teruggekeerd in de dorpen,
waar zij weer op de boerderijen werken
en de kinderen weer de scholen bezoe
ken. Het is waanzin als er beweerd
wordt dat wij nietis kunnen doen of ge
daan hebben. Iets anders is dat wij wel
volledig afhankelijk zijn van de mede
werking van alle partijen".
Is hij tevreden over wat UNIFIL tot nu
toe bereikt heeft?
Erskine: „Zonder meer. Als ik zie hoe
onze hulp gewaardeerd wordt door de
burgerbevolking, denk ik dat wij een
goede zaak dienen. Wij geven de mensen
weer het gevoel dat zij niet langer opge
jaagd worden. Zij kunnen terecht in de
veldhospitalen van de VN-troepen, we
helpen met het opbouwen van hun hui
zen en wegen. Het is beslist geen een
voudige opdracht, maar net is er een die
veel voldoening geeft".
„Geen man
onder dwang"
Terwijl VN-generaal Erskin^j
in Libanon tegenover i
verslaggever Sjoerd
hoog op gaf over de Nederj
landse militairen, die ondel
zijn commando komen, de
monstreerde de Vereniging 7"
van Dienstplichtige Militai/ d
ren (WDM) zaterdag iif
Groningen tegen de manie!
waarop de regering de uitjatol
zending van de militairen*
als VN-eenheid regelt. Onf-x
der de noemer „Geen maif.
onder dwang naar Libanon'»f>®
protesteerde men tegen deZijx
morele dwang, die de regejleil
ring zou uitoefenen op d&r"
militairen, die niet vrijwillige af
met de VN-eenheid mee will
len. De Palestijnse Verzet;
sorganisatie PLO heeft inff1?
tussen laten weten de NeftJj!.3
derlanders „haar goede wiruur
te tonen en bereid te zijrf1*. 71
tot een soepel en vriend, J1
schappelijk conctat"
Strijd
Wat denkt generaal Erskine van de hou
ding van een deel van de Nederlandse
soldaten dat er weinig voor voelt naar
Libanon te vertrekken?
De UNIFIL-commandant lijkt even in de
war gebracht. Dan zegt hij: „IK kan er
van deze plaats niet helemaal een gefun
deerd oordeel over geven. Ik heb begre
pen dat niet iedereen vrijwillig getekend
heeft voor deze VN-taak. De vrijwillige
basis lijkt mij de beste maar niet ieder
land heeft hetzelfde wervingssysteem. Er
zijn overigens meer deelnemende landen
die soldaten hebben aangewezen. Maar
ik ben ervan overtuigd dat op het mo
ment dat de Nederlandse troepen hier
arriveren, zij hun uiterste best zullen
doen. Ik weet wel iets van de Nederland
se militair en verwacht dan ook geen en
kel probleem".
Met een superbrede glimlach zegt hij
karwei moeten uitvoeren kun je op ze
rekenen".
„Hoe zijn de risico's voor Jan Soldaat in
Libanon?
Generaal Erskine: „Ik vind dat die in al
gemene zin meevallen. Kijk, een gebeu
ren als vorige week zaterdag, toen twee
soldaten van het Fiji-bataljon werden ge
dood door Palestijnen en tegelijkertijd
vier Noren bij een helikopterongeluk om
het leven kwamen, is een extreem voor
beeld. We hebben tot nu toe achttien do
den te betreuren, waarvan negen als ge
volg van verkeersongelukken. Daarbij
zijn er vooral in de eerste maanden ver
liezen geweest doordat onervaren militai
ren op mijnen liepen. De laatste tijd viel
het heel erg mee hier. Maar anderzijds is
het beslist niet van gevaar ontbloot".
Wat heeft een goede UNIFIL-soldaat no
dig?
„Hij moet zichzelf vooral goed onder
controle hebben", zegt Erskine. „Verder
moet hij rustig optreden, vriendelijk en
eerlijk zijn en goed gedisciplineerd. We
hebben hier geen avonturiers en vecht
jassen nodig, maar mannen die zich in
willen zetten voor een vredestaak. Het
gaat om het helpen van mensen. Als de
enige auto van het dorp het niet doet,
als een grootvader op sterven ligt of als
er een moeder naar het ziekenhuis moet
worden gebracht, dan is de V.N. wel no
dig. Op die manier wint hij het vertrou
wen en bereiken wij dat deze mensen
langzaam maar zeker weer het geloof in
de mensheid terug krijgen".
Van wie hebben de VN-soldaten het
meeste last als zij op hun controleposten
staan?
Erskine: „Het gevaar komt zowel van de
rechtse christenen als van de Palestijnen.
Meestal zijn de confrontaties met de Pa
lestijnse verzetsgroepen directer dan die
met de christenmilities. Een treffen met
deze laatste groep kan soms overigens
veel gevaarlijker zijn. Maar ik heb
hoop dat deze botsingen vermind^u^
zodra wij werkelijk het gehele zuide£}e
der controle hebben".
pre
De bevelhebber van de UNIFIL-tro^™
zegt niet te geloven in een groot trp~
tussen Israël en de Syrische troepe» I
in de Libanon zijn gelegen. En gevrk. I
om goede tips voor de blauwe barP"
uit Holland, zegt generaal Erskine: „|yolg
ze luisteren naar goede raad van dat
rechtstreekse commandanten, mafdkw
met vaak veel levenservaring. Vertfin 1
dat het verstandiger is niet met vroit zie
te spreken in de dorpen. Het wordthen
op prijs gesteld dat een Europeaanjje S
een moslimvrouw spreekt. Laat ze Seke
matig zijn in het gebruik van stond
drank, beter is het in het geheel niej zij
drinken. En tenslotte wens ik hen va
succes bij deze uiterst moeilijke, Heal:
ook dankbare taak in dienst van defiieu
reldVrede". [n> j
horg
I Kh
BELGRADO (UPI/Rtr) Edvard
Kardelj, een van de naaste mede
werkers van president Tito van Joe
goslavië, is zaterdag op 69-jarige
leeftijd overleden. Hij raakte vrijdag
in coma, na al jarenlang aan kanker
te hebben geleden. Kardelj was de
nummer twee van de communisti
sche partij van zijn land, direct na
Tito met wie hij meer dan veertig
jaar heeft samengewerkt. Tito heeft
zijn reis door het Midden-Oosten in
verband met de dood van Kardelj
met drie dagen bekort.
Kardelj was sinds 1948 de belang
rijkste theoreticus van Joegoslavië's
onafhankelijke „weg naar het socia
lisme". Al die tijd is hij beschouwd
als een van de voornaamste kandida
ten voor de opvolging van de oude
Tito. Hij behield zijn hoge status
toen in 1971 een 22 man sterke presi
dentiële raad werd opgericht om na
Tito's overlijden of aftreden het
staatsbestuur te continueren. Sinds
1976 maakte Kardelj deel uit van het
staatspresidium.
Algemeen werd aangenomen dat
Kardelj de leiders van het Kremlin
nog meer haatte dat Tito, want hij
was de belangrijkste ideoloog van
wat het Kremlin beschouwde als de
Joegoslavische ketterij. Achter zijn
zachtmoedige optreden ging een man
van ijzeren vastbeslotenheid schuil.
Na als jeugdig revolutionair door de
politie te zijn gemarteld, vocht hij in
de Tweede Wereldoorlog aan de zijde
van Tito bij de partizanen. In het
conflict met Moskou, aan het eind
van de veertiger jaren, was hij een
Kardelj ontwierp een hervormings
plan voor het arbeiderszelfbestuur,
dat door Moskou als een verwatering
van het zuivere communisme werd
gekritiserd. Hij was ook verscheidene
jaren minister van buitenlandse za
ken, en van 1953 tot 1969 vice-presi
dent. Hij was een van de stuwende
krachten achter de groep van zg.
niet-gebonden landen.
Edvard Kardelj, Tito's
naaste medewerker, die
.zaterdag aan kanker
overleed.
AROESJA In de Tanzaniaanse stad Aroes-
ja zijn afgevaardigden uit 177 ontwikkelings
landen bijeen om te spreken over een nieuwe
internationale economische orde. En daarbij
gaat het vooral over de vorming van een ge
meenschappelijk fonds van rijke en arme lan
den, ter financiering van buffervoorraden
van grondstoffen die moeten zorgen voor een
stabiele prijs van die grondstoffen op de we
reldmarkt.
De besprekingen vinden plaats in het kader
van de „Groep van 77", zo genoemd naar het
oorspronkelijke aantal
eenheid deelnam
gen (de Wereldhandelsconferentie van de Ver
enigde Naties). De vierde UNCTAD-bijeen
komst vond in 1976 plaats in Nairobi. Daar
werd het voorstel van de financiering van
buffervoorraden aanvaard, maar van de uit
voering is nog niets terecht gekomen.
De ontwikkelingslanden zijn nu bijeen ter
voorbereiding van de vijfde UNCTAD-confe-
rentie, die in mei in Manilla gehouden wordt.
De doelstelling van de Groep van 77 is de
Derde Wereld te verlossen van de omstandig
heden van economische uitbuiting die na het
koloniale tijdperk zijn gebleven. Maar de ont
wikkelingslanden beklagen zich over de hou
ding van met name het oostelijk blok en de
„grote drie" van het Westen: de Verenigde
Staten, Japan en West-Duitsland, die proberen
alle maatregelen die hun bevoorrechte positie
bedreigen af te houden.
In conferentiekringen wordt er op gewezen
dat de prijzen van de grondstoffen die naar
de geïndustrialiseerde landen worden ver
voerd, voortdurend dalen, maar dat de prijzen
van industrieprodukten blijven stijgen. Als
voorbeeld mag gelden dat in 1960 vier ton
rubber voldoende was voor de financiering
van een tractor, maar dat nu daarvoor twintig
ton rubber nodig is.
Om hun argumenten kracht bij te zetten pro
beren de ontwikkelingslanden een gemeen
schappelijk front te vormen tegenover de in
dustrielanden. Zij hopen druk te kunnen uit
oefenen door gebruik te maken van het feit
dat de arme landen de grondstoffen bezitten
met verwijzing naar de sterke positie van
de OPEC-landen. Tanzania heeft voorgesteld
een permanent secretariaat in te richten om
die eenheid te bevorderen.
De afgelopen week is het vooroverleg in
Aroesja gesplitst naar de geografische ligging
van de deelnemende landen. Deze week wordt
de plenaire vergadering gehouden, waaraan
duizend mensen deelnemen, en waarop men
zal proberen een gemeenschappelijk standpunt
te formeren tegenover de vraagstukken die in
Manilla aan de orde zullen komen.
ban
JL een
Sadi
RIAAD De Amerikaanse' minister van defensie,
Brown, heeft Saoedi-Arabië meegedeeld dat de Verenigde
ten bereid zijn een actiever rol in het olierijke gebied va®
Perzische Golf te spelen. Brown, die al eerder had ffezegc"
geen land eraan mag twijfelen dat de Verenigde Staten f
di-Arabië in het geval van een oorlog niet in de kou
laten staan, gaf zijn toezegging in een gesprek van twe
een half uur met kroonprins Fahd. p^-
De uitlatingen van Brown moeten de vrees van Saoedi-Ai
voor zijn eigen veiligheid en die van andere staten aal
Perzische Golf wegnemen in het licht van de gebeurtenissi Sus
Iran. Brown, die de eerste Amerikaanse minister van defj
is die het gebied bezoekt, kwam zaterdag in Riaad aan o&ud-j
reis die hem ook voért naar Jordanië, Israël en Egypte. Hfor<
tegen officieren en kadetten van de koning Feisal-acadp
dat de Verenigde Staten hun land de extra kracht zjrk
geven, nodig om een aanval van buitenaf te weerstaan. t j
Later zei hij aan een diner dat hem was aangeboden door
Saoedi-Arabische collega prins Soeltan, dat hij nota had fe
men van de bezorgdheid van Saoedi-Arabië over Irarivai
ambities van de Russen en activiteit die plaatselijke radian
zouden kunnen ontwikkelen. „Ik heb Amerikaanse denfy.
den over een brede strategie voor het opvangen van r h<
gevaren meegebracht", aldus minister Brown. t e
Een hooggeplaatste medewerker van de minister verteld* ju
deze zou proberen tussen de Golfstaten een grotere mate b
samenwerking op het stuk van hun veiligheid te bewerk! va
gen.
De extra hulp die de Verenigde Staten aan de Golfsje
zullen geven zal naar vewachting militaire bijstand tofcn
bedrag van tussen de 200 en 300 miljoen dollar voor Nhatr
Jemen omvatten een buurland waarvan de Saoedi-A>r
sche regering wil dat het sterker wordt om de druk Vcfg,
marxistische regering in Zuid-Jemen te kunnen weerstaan. Irika
Brown heeft voor een deel tot taak het bezoek 1
den dat Fahd in maart aan Washington brengt, r
erop dat zijn reis slecht begon. Fahd liet hem ee
uur wachten voor een gesprek dat was vastgesteld.
De omgeving van de prins verklaarde dat deze ii
kilometer van Riaad, was opgehouden.
te Ir
laar het
i kleinel
i Djedd;
Megan Marshak, die Roc
kefeller op de avond van
zijn dood hielp bij het
schrijven van een boek
over kunst.
(Van onze correspondent
Jane Rosen)
NEW YORK Na de onverwach
te dood van de voormalige Ameri
kaanse vice-president Nelson Roc
kefeller zijn er in de New Yorkse
pers allerlei geruchten verschenen
over de omstandigheden van zijn
fatale hartaanval. Sommige men
sen vragen zich af of Rockefellers
leven gered had kunnen worden,
als er eerder medische hulp was
ingeroepen.
Afgelopen donderdag verscheen in
de dagbladen voor het eerst een
foto van de jonge vrouw die bij
Rockefeller was in zijn laatste uur.
Het is de 25-jarige Megan Mar-
De New York Times heeft in een
aantal berichten de versie van de
gebeurtenissen, zoals die gegeven
werd door Hugh Morrow, de
woordvoerder van de familie Roc
kefeller, tegengesproken. Morrow
had aanvankelijk de aanwezigheid
van Megan Marschack niet ge
noemd, en alleen gezegd dat Roc
kefeller die avond om negen uur,
na met vrouw en kinderen gedi
neerd te hebben, zijn appartement
verlaten had. Volgens Morrow was
Rockefeller toen naar zijn kantoor
gegaan, om te gaan werken aan
een kunstboek. Daar werd hij ge
troffen door een hartaanval, in
Later gaf Morrow toe dat Rocke
feller niet naar zijn kantoor was
gegaan, maar naar een huis in de
54-ste Straat, dat hij gebruikte
voor privé-ontmoetingen. Vanuit dit
huis had Rockefeller Megan Mars-
hack gebeld, die in hetzelfde hui
zenblok woont. Even later kwam
zij in het huis aan, gekleed in een
avondjurk. Volgens Morrow werk
ten Rockefeller en zijn assistente
tot kwart over elf aan het boek,
tot hij plotseling in elkaar zakte en
stierf. Een minuut later belde Me
gan de politie en een ambulance
°P- -
De New York Ternes wist het poli
tieregister voor die nacht te achter
halen, en kwam zo te weten dat
Megan om 11 uur 16 de politie had
gebeld, hysterisch om hulp had ge
roepen, maar Rockefellers naam
niet had genoemd. De politie reed
naar het huis, en om 11 uur 22 ar
riveerde een ambulance ter plekke,
gevolgd door twee medische assis
tenten. Alle aanwezigen meldden
dat Rockefellers toestand erop
wees dat hij niet langer dan een
paar minuten eerder was gestor-
Pogingen hem op te leven met be
hulp van zuurstof en medicijnen
mislukten, en Rockefeller werd
naar een ziekenhuis vervoerd, waar
zijn eigen arts de dood constateer
de.
Een uur eerder
Nu wordt echter gesuggeerd dat
Rockefeller al om kwart over tien
zijn fatale hartaanval kreeg, dus
een uur voordat Megan Marshack
de politie waarschuwde. Volgens
de New York Times had de assis
tente vlak na dat tijdstip een
vriendin van haar, die haar flat
woonde, gevraagd snel hulp te zoe
ken. De vriendin, Ponchitta Pierce,
zou vervolgens de portier van het
gebouw gevraagd hebben Rockefel
lers chauffeur, die in de auto zat
te wachten, te roepen.
Ponchitta Pierce wilde het gerucht
bevestigen noch tegenspreken.
Morrrow heeft gezegd van niïKI
weten. De familie heeft gewevai
lijkschouwing te laten verri®
wat uitsluitsel had kunnen jraa
omtrent het tijdstip van dept
aanval. Het lichaam van Roc^ vi
Ier is intussen al gecremeerdler
gan Marshack weigert met joam]
listen te praten. U»
De New York Post publiceerdig,
interview met een van de mei)*-
assistenten die naar het huis v
54-ste Straat waren gekomen» i
Rockefeller gered kunnen wlere
als er eerder hulp ingeroepeiAen
vroeg de krant. De assistenjtier
geantwoord hebben: „Daar tr 1
u een mogelijkheid". >lks
Copyright The Guardian age
jprf
Nor
