P
V
„Hoe schreif ik dat nau?"
film over analfabetisme
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
TELEVISIE VANAVOND
Al meer dan 120 jaar zijn
mensen bezig met het ver
vaardigen van het "woordenr
boek der Nederlandsche taal"
en nog is het eind niet in
zicht. Erik van Zuylen maak
te over dat op het eerste ge
zicht weinig spectaculaire
maar in waarheid adembene
mende karwei een film die de
VPRO gisteravond vertoonde:
„De taal is gansch het volk".'
Ik moet zeggen, dat ik er mij
uitstekend mee heb vermaakt.
En zelden heb ik zulk een
stel aardige, betrouwbare,
rustige en uiteraard wei-for
mulerende mensen in een do
cumentaire bij elkaar gezien
als dat het in deze het geval
was. Zij hadden allen boven
dien met elkaar gemeen, dat
zij iets van de verstorvenheid
en van de eeuwigheid in hun
oogopslag hadden, zoals je
dat vroeger ook wel bij wijze
monniken mocht aantreffen.
En een van hen had zelfs nog
iemand gekend, die op zijn
beurt weer de heer De Vries
die van Te Winkel naar ik
mag aannemen - had gekend.
Naar ik tenslotte moest verne
men is er nu door een of an
dere directie het besluit geno
men dat het werk binnen
twintig jaar voltooid moet
zijn. Maar het is mij tot mijn
diepe vreugde wel duidelijk
geworden dat daar niets van
terecht zal komen. En de
zaak zonder meer stopzetten
kan natuurlijk nooit Dat zou
neerkomen op een onvoltooi
de toren van Babel, zei een
van de redacteuren en zo is
het precies.
In zekere zin sloot een Ameri
kaanse documentaire over het
dorp Cape Canaveral uitste
kend op de film van Van
Zuylen aan, al was het maar
vanwege de schokkende con
trastwerking. Want trotseert
dat bouwen aan die kathe
draal van letters de eeuwen,
op die rakletbasis in de wijde
omgeving is het nu al een
puinhoop.., Het Pompei van
de twintigste eeuw", zoals het
door een VPRO-stem zo ker
nachtig werd uitgedrukt. En
zoveel en zo snel vervallen
glorie als men in deze fasci
nerende film kon waarnemen,
treft men dan ook weer zel
den aan.
Bij de TROS maakte men
aan het begin van het seizoen
met enige ophef bekend, dat
men op de zaterdagavond een
Nederlandse „dramatische
produktie" - hetzij toneelstuk,
hetzij film - zou brengen. Een
aardig idee op zich (als het
„Theater van de Lach" ten
minste even vermeden kan
worden), maar ook dat is nu
kennelijk geruisloos van tafel
geschoven. En je hoort niet
van enig hoe of waarom, wel
werd eergisteren het mes ge
zet in „Het Aspen mysterie",
een nieuwe, natuurlijk weer
Amerikaanse serie die wel
voor „keihard" zal worden
aangezien. In ieder geval was
de eerste aflevering meteen al
volgestouwd met allerlei ont
zettend doortastende types,
die elkaar in het meest af
schuwelijks slang toe- en af
snauwen. Ik moet eerlijk be
kennen, dat ik onderhand een
grondige hekel krijg aan al
die ongelikte dames en heren,
die elkaar bij voorkeur aan
spreken in handtastelijke ter
men als „man", „babe" of
zelfs „body". En als het nou
nog maar echt spannend was,
maar ach, het ging natuurlijk
weer om dat breedgeschou
derde geschreeuw en om dat
hitserige gehijg, dan om het
verhaal. )tA hell of a movie",
dat wil zeggen een voze dries
tuiversroman.'
HERMAN HOFHUIZEN
RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT/
MAANDAG 12 FEBRUAR11979 PAGINA'
NEDERLAND 1
10.00 School TV
14.00 School TV
DUITSLAND 1
9.30 Sesamstrasse. 10 Jour
naal. 10.25 Die Cain war
ihr Schicksal (The Caine
Mutiny), Amerikaanse
speelfilm (1954) van Ed
ward Dmytryk. 12.25 Urn-
schau. 12.55 Presse-
schau. 13 Journaal. 16.10
Journaal. 16.15 Wohnen
muss ieder. 17 Der Wolf
ziek in vrije tijd. 19.45 (S) Psalm v
de week. 20.00 Nws.
siek in NCRV Studio
terama. 22.19 (S) Poerama.
Waar haal je het recht
hoorspelserie. NOS: 23.00
het oog op morgen. 23.55 Nws
Hilversum 3
12.55(S) Lichte orgelmuz. 13.11 Eurc
pa van morgen. 13.25 Beursplein 5.
13.30 (S) 'n Middagje AVRO. (15.30
Nws. 15.33 Radiojourn.). 16.00 Her-
sengymn. 16.30 De zandbakshow.
16.40 (S) De AVRO diligence. 17.00
Kat in de zak. OVERHEIDSVOORL:
17.20 De Nederlandse Antillen.
AVRO: 17.30 Nws. 17.32 Radiojourn.
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtengymn.
7.20 Het levende woord. 7.27 Badine-
rie: klass. kamermuz. 7.54 Overwe
ging. 8.00 Nws. 8.11 Echo. 8.30 Au
bade: Omroeporkest en solisten:
klass. muz. 9.30 Scheepspraat. 9.35
Waterst. 9.40 De letter M. 11.00 Nws.
11.03 Ik sta hier niet voor de banken
te praten, schoolradio. 11.30 Ouder
a LI
NEDERLAND 1
NOS
18.30
18.45
18.55
KRO
18.59
19.15
19.55
NOS
21.37
KRO
21.55
22.30
Sesamstraat
Kortweg (kunst)
Journaal
Tom ft Jerry, tekenfilm
Daar vraag ja me wat
The Comic, speelfilm
(1989)
Journaal
Benny Hill Show
Hoe schreif Ik dat nau?,
documentaire over anal
fabeten
De Paus In Latl|ns-Ameri-
ka
20.15 Gesundheitsmagazln
xis
21.00 Journaal
21.20 Kotle, eine Berliner
schichte
23.00 Steckbrief
23.15 Journaal
DUITSLAND 3
ge
01
O]
WDR OC
18.00 Sesamstrasse. 18.30 Q (jg
sus Duits, les 20. 19 H nr
ter den Schlagzeil
19.45 Regionieuws. gC
20.00 Journaal 00
20.15 Schulen in der DDR, aj
(Sozialistische Reifep
tung) au
21.00 Journaal jj0
NEDERLAND 2
Teleac
18.25 Biologie, les 12
18.40 Aardrijkskunde, les 6
NOS
18.55 Journaal
18.59 Hsldi, leugdssrle
19.25 Van hot naar haar met
Dik Voormekaar
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.27 Geheim commando, TV-
serie, afl.2
21.20 Minivoetbalshow
22.10 Hier en Nu
22.50 Standpunt
Socutera
23.00 Zapl In Kameroen
NOS
23.15 Journaal
ENGELAND
BBC 1
18.05 John Craven'
round. 18.10 Blue Pet
18.40 Journaal. 18.55 F
porting England. 19!
Nationwide. 19.50 A
estion of Sport.
20.20 The Rockford Files, 1
serie
21.10 Panorama
22.00 Journaal
22.25 The last American He
Amerikaanse speelfi
(1973) van Lamont Jc
0.05 Tonight, actualiteiten
DUITSLAND 1
BELGIENED. 1 en 2
14.00 School TV.
BELGIE FRANS 1
„Ik ben helemaal geen mens voor
carnaval. Je zal mij in deze da
gen niet zien in het zuiden. Toch
sta ik met een opgestoken haar-
spin op mijn kop en in een knal
gele jurk op de hoes van een car
navalssingle. De eerste van mijn
leven die ik zing. En misschien
kom ik zo ook nog binnenkort op
de tv, ofschoon ik daar voor mijn
gevoel helemaal buiten sta".
Het carnavalslied „Daar heb je haar weer"
en aan de andere kant „Dat is echt weer
iets voor mij" zijn min of meer toevallig
de kant van Sylvia de Leur opgevallen. Zij
wil er echt niet meer in zien dan een pro
beersel. Het plaatje is trouwens een beetje
laat op de markt gekomen, gevolg van het
feit, dat Sylvia een druk leven leidt.
Avond aan avtond staat zij in een tournee
door het hele land van 196 voorstellingen
in de musical „Swingpop" van Seth Gaai-
kema en overdag zat zij in de studio voor
de NCRV om de nieuwe tv-serie „Pomme-
tje Horlepiep" op te nemen.
Achter beide nieuwe carnavalsbijdragen
staat Marijke Philips, sedert jaren schrijf
ster van reclameteksten en ook bekend
van het Amsterdamse vrouwencabaret Zij
is een vrouw die vindt dat elke tekst waar
over dan ook een zekere waarde moet be
zitten voor de lezer en in het geval van
een liedje voor de toehoorder. In het zui-
den bestaan zinvolle carnavalsliedjes,
waarin iets ligt weerspiegeld van de bedoe
ling van dit feest. Dat vindt zij niet terug
in alle krakers, die in deze dagen door de
gramofoonplatenmaatschappijen de wereld
worden ingeworpen. Marijke wilde daar
iets goeds tegenover stellen. Eerder hielp
zij Ria Valk aan de worstjes voor haar
borstjes en aan prei op haar dij. Nu dan
volgden deze twee gezongen carnavalsuit
spattingen en zocht zij naar een actrice
met kwaliteiten om die liedjes op gewenst
niveau in het publiek te kunnen brengen.
Via Guus Rombouts, die net als Marijke
zijn brood in de schrijverij verdient en
daaraan ook dezelfde hoge eisen stelt, be
speelt zij de uitgelaten vierders om Sylvia
de Leur te pousseren, Sylvia, die het best
eens wilde proberen, ook geneigd is het te
zien als een aardige afleiding, een doorbre
king van de musicalroutine.
Sylvia de Leur: „Die routine bestaat er
vooral in, dat je veel in de bus zit, dage
lijks naar alle uithoeken van het land.
Conny Stuart kocht aan het begin van een
tournee altijd een meetlint en knipte daar
elke dag een centimeter vanaf, zodat ze
aan het slot nog een heel klein staartje
overhield. Op zo'n bus knap je af. Daarna
fleur je in de voorstelling weer een beetje
op. Per seizoen reis je één keer om de we
reld, zo iets is het wel ongeveer. Dat was
vorig jaar met de musical „Hé, kijk mij
nou", die ook nog op tv komt in de regie
van Kees Brusse, en dan nu „Swingpop"
van Seth Gaaikema, waarin ik minder te
doen krijg dan mij door Seth was beloofd.
De musical is mijn vak. Daarin gaat het
om zingen, dansen en bewegen. Om lenig
te blijven in stemband en lijf volg ik les:
sen. Dat weet Seth, want dat heb ik henj
verteld. Hij zou voor mij een rol schrijverij
met veel dans erin. En dat heeft hij niet
gedaan. Ik vind Seth een uitgesproken
man om luchtkastelen voor je op te zetten,
die hij vervolgens niet waar maakt. Met
„Swingpop" zijn er trouwens meer proble
men geweest. De Engelse regisseur Mauri
ce Stewart had bij het instuderen meer
aandacht voor de techniek dan voor de ka
rakters, waarmee wij deze musical moes
ten invullen. De spelers hebben toen geza
menlijk besloten om zich aan Stewart niets
meer gelegen te laten liggen. We hebben
deze musical samen zelf op poten gezet, al
hadden we Maria More voor de choreogra
fie, maar ik heb toch niets te dansen".
Toch schreef Seth voor haar in „Swing
pop" enkele mooie liedjes, bijv. over teder
heid in de huidige tijd: „Als je schopt,
schop dan teder, met een laars van heel
zacht leder. Je bent niet van staal, alle
maal gebruik je wel eens bloemrijke taal,
maar zeg het teder en niet banaal". En dit
dan in duet gezongen als juffrouw Teunis-
WDR
18.00 Ach du lleber Hlmmel
(Wo 1st Jane?). 18.30
Gute Laune mlt Muslk (In
tha Mood). 18.45 Tiere
und Menschen (Uebe,
Luxua und Labor). 19.15
Hier und Heute. 19.45
Splel um 4tel vor 8 (Was
sich neckt das Hebt sich:
Das Ferngesprich).
20.00 Journaal
20.15 Liebe zu Lydla, afl.12
21.05 Blldspaziergang (Nëchtli-
che Skiabfahrt)
21.15 Die Frelen des Nordens
(Kanadische Zivilisation
für Eskimos)
22.00 So 'ne und so 'ne, TV-se-
rie (Muttertag)
22.30 Tagesthemen
23.00 Der Dialog (The Conver
sation), Amerikaanse
speelfilm (1974) van Fran
cis Ford Coppola
0.50 Journaal
DUITSLAND 2
18.20 Die Protokolle des Herrn
M., TV-serie (Mann ohne
Nahmen), 19 Journaal.
19.30 Spass mit Muslk.
DUITSLAND 2
17.10 Kinder rund um
Welt (Drei Schwestern
Nairobi). 17.40 Die
scheibe.
BELGIE NED. 1 en 2
KR O-radio besteedde eerder
in de rubriek „De letter M"
aandacht aan het analfabetis
me in ons land. Die groep is
vaak groter dan gedacht
wordt. Het heeft vooral te
maken met het feit, dat er
nog steeds ouders zijn, die
het nut van lezen en schrij
ven niet inzien en daarom
hun kinderen van school hou
den. Het gevolg is, dat deze
kinderen in een isolement ra
ken en maatschappelijk wei
nig weerbaar zijn. De Am
sterdamse filmer Harry Hos-
man maakte een film over
twee analfabeten, een man en
een vrouw, die beiden daar
mee moeilijkheden ondervin
den, thuis en op het werk.
Voor zijn film kreeg Harry
Hos man de publieke Cine-Q-
prijs voor het beste eindexa
menwerk van de Filmakade-
Ned. 122.30 uur.
Vraag wat
Er liggen weer tal van inte
ressante vragen te wachten in
- Daar vraag je me wat?" Hoe
Gestapomajoor Ludwig Kessler in de serie „Geheim,
commando".
komt een sidderaal aan elec-
triciteit, waar is de stof geble
ven als ik een gat in mijn
sok heb, waarom rimpelen je
vingers als je ermee in het
water zit en wat gebeurt er
als je been slaapt?
Ned. 119.15 uur.
De komiek
Amerikaanse speelfilm over
Billy Wright, die een groot
man was in de stomme film,
maar aan lager wal raakte
toen het geluid zijn intrede
deed. In de titelrol Dick van
Dyke.
Ned. 119.55 uur.
Benny Hill
Een nieuwe reeks grappen
van de Britse komiek Benny
Hill, die wat op onze André
lijkt
Ned. 121.55 uur.
Pausbezoek
Samenvatting van de reis van
de paus naar Zuid-Amerika.
Ned. 122.55 uur.
Heidi
Opa gaat in zijn mooie pak
met Heidi naar de kerk. Heel
het dorp kijkt zijn ogen uit
Ned. 1118.59 uur.
Dik Voormekaar
Dik opnieuw op stap achter
de avonturen aan met rijn
vaste gezelschap.
Ned. II19.25 uur.
Geheim
commando
Tweede aflevering van de se
rie over de hulp aan Britse
piloten in bezet gebied tijdens
WOU.
Ned. 1120.27 uur.
Minivoetbal
Noord-Nederland treedt met
minivoetbal in het krijt tegen
Amsterdam, waarin o.a. Sjaak
Swart.
Ned. II 21.20 uur.
Standpunt
Waar staat de christen in de
huidige samenleving, aldus
vraagt Ype Schaaf zich af.
Ned. II 22.50 uur.
Ontwikkelingwerk
Film over het vrijwilligers
werk in de ontwikkelingslan
den.
Ned. II 23.00 uur.
18.00 De Tovermolen. 18
Open school. 19 D Gj
mee. 19.30 Kijk uitl 19
Morgen. 19.45 Journaal.
20.15 Dubbel dobbel, spelp
gramma
20.55 Llllle, TV-serie, af 1.11
21.45 Europa binnenskameStet
afl.3 Ouc
22.35 Journaal, Wetstraat c"1(
pos
BELGIE FRANS 1
18.00 Le jeune Fabre,
afl.4. 18.30 Zlgzagh,
programma. 18.45
uitzending. 19.15
19.30 Journaal. 19.55
dische adviezen.
20.00 Holocaust, TV-serie,
(slot)
22.02 Journal
22.15 Discussie over
BELGIE FRANS 2
Met opgestoken haar en in een knal
gele jurk staat Sylvia achter haar ge
zongen carnavalsuitspatting.
sen, de secretaresse van mijnheer Emiel
(Lex Goudsmit), die in deze musical de
wenselijkheid van meer menselijkheid naar
voren brengt. In „Hé, kijk mij nou" krijgt
men nogal wat facetten te zien van het ta
lent van Sylvia, omdat zij daarin verschil
lende rollen moet spelen, van een fee van
een soubrette tot een parmantige dame op
stand die weet wat ze wil. Als vrouw van
een eeuwig op zee verblijvende kapitein
zien we haar binnenkort op de tv in
"Pommetje Horlepiep" tegenover Henk Mo
lenberg die de baron uithangt. Voor twaalf
afleveringen kwam zij zojuist de studio uit
en binnenkort moet zij er weer in om er
nog eens twaalf op te nemen voor uitzen
ding in het najaar.
Sylvia: „Dat is mijn vak en daarin ben ik
erg kritisch, op de teksten als die me niet
liggen, op mezelf en op de regisseur. Seth
kan heel goed werk maken, maar nu ben
ik gewaarschuwd, dat hij vooraf de zaken
mooier voorstelt dan ze achteraf blijken te
zijn. Als ik ooit weer in zee ga met Seth,
dan wil ik eerst met hem waterdichte af
spraken maken. Anders spant hij je voor
zijn karretje. Dat zeg ik niet alleen nu.
Dat heb ik hem al veel eerder verteld. Dus
dat weet-ie nou. Gelukkig kom ik in „Pom
metje" weer een beetje in beweging. Daar
in dans ik bijv. de charleston. Alleen voor
reclamespotjes leen ik me niet meer, ook
al hebben ze de mooiste rolletjes. Ik heb
eens een keer iets voor wasmiddelen ge
daan. Daar heb ik nu nog spijt van. Dat
vergeet ik maar liever. Dat heeft ook hele
maal niets met je vak te maken, omdat je
in elke rol iets van iezelf stopt en dat is
in reclamewerk niet mogelijk. Een rol wordt
nooit routine. Daar groei je in. Elke avond
leer je weer wat bij. Je bent er ook elke
dag mee bezig. In de reclame wordt echter
alleen een beroep gedaan op je routine".
Momenteel is Sylvia wat haar carnavals
plaatje betreft wel een beetje afhankelijk
van de reclame. Want nu die single er een
maal is, is het ook leuk als die verkocht
wordt. Klaas Vaak, Willem Duys, Ad Vis
ser, Chiel Montagne en dat soort mensen
hebben het plaatje al in de studio gekre
gen met het verzoek er iets mee te doen.
Misschien dat het lukt. Bond hun oren
spoelt Sylvia's carnavalszang: ^„Daar heb je
haar 'weer, zit niet zo te zeuren, jij zit op
fluweel, wat kan je gebeuren, ieder krijgt
zijn deel, daar heb je haar weer".
Sylvia: „Hier zit niets van mezelf in, maar
ik sta er wel achter met mijn gele jurk en
mijn opgestoken haar. Anders zc
niet zingen".
Sylvia de Leur: „Zonder waterdichte afspraken ga ik niet meer met Seth in zee". (Foto Bert Nienhuis).
