t
Europese schaatshegemonie wankelt
..ichaiter wiet de meest intensieve
begeleiding zonder systeem"
(bert van 't Oever: 'Ik blijf erbi] dat we op de goede weg zijn'
in HekSen
iet in
omngen
.den
Eerste
RUSUMB
mm
DE ZESTIEN VAN OSLO
gyjumufl!
A
OSLO Eric Heiden is na de wedstrijden om de wereldtitel
in Oslo de Rus Belov, die eerste was op de wereldranglijst
aller tijden, gepasseerd. Heiden heeft na het verbeteren van
drie persoonlijke records nu een puntentotaal van 162.653.
Belov staat op 162-885. Derde is de Noor Jan Egil Storholt
met een totaal van 163.043.
De top van de wereldranglijst aller tijden is:
1. Eric Heiden (VS) 37.90—1.56.056.59.1514.43.11—162.653; 2.
Vladimir Belov (Rus) 37.901.56.706.59.814.42.1162.885; 3. Jan
Egil Storholt (Noo) 38.07—1.55.18—7.01.16—14.49.26—163.043.
MAANDAG 12 FEBRUAR11979
0 De suprematie van Erie Helden heeft
ekende vormen aangenomen. De 21-jarige
irikaanse schaatser werd niet alleen voor de
Ie keer In successie wereldkampioen, maar
bovendien alle vier afstanden. Daarbij zorg-
je medische student uit Madison voor tijden,
op de Ijsplste van het Blsletstadion van
1 voor onmogelijk waren gehouden. De su-
eeks van Eric Helden was zelfs op het won-
s van Alma Ata nog nooit op de klokken
acht Het maakte de Amerikaan tevens aan-
der van de „Adelaarskalender", de ranglijst
de beste rijders aller tijden. En terecht,
I een betere schaatser heeft de wereld nog
i gekend.
pgenstand hoefde Eric Heiden in Oslo niet te
ien. Het stelde de Amerikaan zelf teleur want
de strijd betekent voor "hem een extra stimu-
Voorlopig zullen de chronometers wel zijn
tegenstanders blijven. In Oslo opende Eric
»n de jacht op de wereldrecords. Met uitzon-
g van het puntenklassement Heiden kwam
|62.973 waarmee de 163.221 van Storholt in
t 1977 in Alma Ata werd verbeterd bleven
nog overeind, maar dat zal ongetwijfeld
ts een kwestie van tijd zijn.
ille afstanden was het een sensatie om de
jkaan in actie te zien. Dat begon zaterdag-
ag op de 500 m, toen Hilbert van der Duim
lereldkampioen naast zich als een raket zag
chieten. In volmaakte balans daverde Eric
»n ovnr het ijs, zodat amper 38 seconden la-
38.22; al duidelijk was, dat niemand dit ge-
zou kunnen weerstaan. Op de 5 km moest
in wederom als eerste over het ijs. Storholt
pich.op de tijd van de wereldkampioen kun-
gaan richten, maar bij Heiden blijkt dat eer-
len nadeel dan een voordeel. Met rondentij-
die voortdurend rond de 33 seconden bie
reed Heiden als eerste in de geschiedenis op
laaglandbaan, onder de 7 minuten: 6.59.15.
voor Storholt was de tijd van Heiden vol-
onbereikbaar.
r
ivorieten van de Noren verspeelden zelfs
Eric Heiden: een fenomeen zoals de schaatswereld nog nimmer heeft gekend.
bijna het zilver en brons achter de ongenaakba
re Heiden, want de Rus Viktor Ljoskin en een
andere Amerikaan, Mike Woods, begonnen plot
seling aan een sensationele opmars. Bovendien
zou zich daar op de tweede dag nog volkomen
verrassend de Japanner Yamamoto bijvoegen,
waardoor tenslotte de snellere sprint de redding
van de Noren bleek. Mike Woods (26), evenals
Eric Heiden medicijnen studerend, legde op de 5
km zelfs beslag op de tweede plaats, zodat de
Amerikanen voor de Winterspelen In Lake Placid
nog een ijzer in het vuur hebben.
Zondagmiddag om een uur of half twee was de
beslissing in dit 73ste wereldkampioenschap defi
nitief gevallen, toen Eric Heiden ook zijn derde
afstand won. Interessant bleef toen alleen nog de
vraag of de Amerikaan er voor de eerste keer in
zou slagen om alle vier afstanden te winnen.
Maar ook dat was voor het schaatsfenomeen uit
Madisop geen enkel probleem.
In de schaduw van de wereldkampioen was Mike
Woods lekker meegegleden. Dankzij zijn 14.59.03
eindigde de Amerikaan op de vierde plaats in het
eindklassement, waardoor de schaatssport in het
andere contingent nog niet helemaal een familie
aangelegenheid is. De 10 km had trouwens nog
een enorme verrassing in petto, want nadat Ljos
kin met 14.58.74 had bewezen, dat hij niet toeval
lig houder van het wereldrecord is, reed de Ja
panner Yamamoto naar de sensationele tijd van
14.58.93. Ruim tien seconden later gleed zijn
landgenoot Kawahara over de eindstreep, zodat
de hegemonie van Europa in het schaatsen nu
wel volledig aan het wankelen is.
Geen idee
„Dit hadden wij niet verwacht", riep de Japanse
trainer Hishino opgetogen uit. „Wij hadden maar
drie wedstrijden gereden, waaronder een tegen de
Chinezen. Maar die stellen niets voor. zodat wij
er geen idee van hadden wat ons hier in Oslo te
wachten stond."
Het wereldkampioenschap van 1979 heeft bewe
zen, dat de overmacht van Eric Heiden enorme
proporties .heeft aangenomen, maar ook dat de
schaatssport zich mondiaal aan het ontwikkelen
is. De Japanners en Mike Woods toonden dit niet
alleen aan. Op de 500 m reed de Zuidkoreaan
Yong Ha Lee, die een paar jaar geleden wereld
kampioen bij de junioren werd, naar de derde
plaats en werd de Engelsman Simon Greenshaw
in 39.76 zowaar twaalfde. De Zweden gaan weer
een beetje meetellen, omdat Tomas' Gustafson
met grote sprongen naar voren komt.
En dan was er ook nog de onverwoestbare Aus
traliër Colin Coates, die zich niet alleen in het
eindklassement reed, maar op de 10 km met
15.10.63 zelfs alle vier Nederlanders voor aap liet
staan. Van die ontwikkeling dreigt Rusland het
slachtoffer te worden. Alleen Lobanov en Ljoskin
reden zich bij de laatste zestien, waarbij de laat
ste ervoor zorgde dat er tepminste nog wat hoop
kan bestaan. Hoop resteert er ook slechts voor
de Nederlanders, die dan wel met alle vier rijders
het eindklassement haalden, maar met uitzonde
ring van Yep Kramer nauwelijks progressie toon
den.
Steven ten Veen
I) Zesentwintig Russische
atstrainers stonden In het
tstadlon van Oslo langs de
toon het eerste startschot
het wereldkampioenschap
Officieel heette het dat zij
het buitenland waren ge-
d om ervaringen op te
maar het werkelijke doel
hun missie In de Noorse
Istad was Eric Helden, het
rige supertalent Iedere be
ng van de Amerikaan werd
de zesentwintig nauwkeu-
gevolgd, geen enkel detail
ng hun spiedende ogen
het geheim van Heidens,
assen moest worden ont-
lerd, opdat de Russen het
ltsevenwicht op het Ijs zou-
kunnen herstellen. Maar be-
H er een geheim voor de fa-
j, :hüge prestaties van Hel
ls er wel sprake van een
uitgeerie?
•r me, zegt heel beslist dr. Han Lenobol,
ts van de Nederlandse kernploeg,
I landschappelijke banden met de fa-
Jfeiden heeft. „Eric Heiden is geen
Pl^rkind en zijn zus Beth evenmin.
ijn wel uitzonderlijk getalenteerde
t sers, die toevallig alle omstandig-
f - meehebben om dat talent optimaal
Pg%nen ontplooien. Een situatie die
uniek is. En als er dan toch van een
wonder moet worden gesproken, dan kan
het alleen maar daarop betrekking heb
ben".
Erie Heiden bezat talent, zat boordevol
ambitie, werd dagelijks gestimuleerd door
de andere leden van het sportieve artsen-
gezin en kreeg van zijn rijke vader de fi
nanciële mogelijkheden en de noodzake
lijke medische adviezen om een intensief
trainingsprogramma op te bouwen, dat
niet plichtmatig maar elke dag opnieuw
vol geestdrift en elan werd afgewerkt.
„Waarmee je kunt stellen, dat Erie Hei
den de schaatser is met de meest inten
sieve begeleiding die je maar bedenken
kunt", aldus dr. Lenobel. „Russen wor
den ook verschrikkelijk intensief begeleid,
maar zij moeten wel in een bepaald sys
teem passen. Bij Erie Heiden is geen
sprake van een systeem of het moet dan
op die bijzondere sociale omstandighe
den slaan. Dat is het unieke bij Erie Hei
den".
Pionieren
Toch blijft het hoogst verwonderlijk, dat
een destijds 18-Jarlgo schaatser die als
een der naamlozen op het Ijs stapte da
wereldtitel voor de nou3 van alle opti
maal begeleide vedetten weg kon ka
pen. Ook bedenkelijk, want was er een
treffender bewijs te vinden, dat de trai
ners eigenlijk maar een beetje aan het
pionleren zijn en dat voor de weten
schappers da schaatssport nog een vol
slagen onontgonnen terrein Is?
Maar zelfkritiek is een eigenschap, die
hoogst zelden bij trainers voorkomt.
Neem de Noor Josh Tenman. „Eric Hei
den is een natuurtalent, zoals er elke
eeuw wel een paar geboren worden",
zegt hij. Egbert van 't Oever spreekt over
de ontwikkeling van een paar verschrik
kelijk sterke kinderen in een huisgezin.
Maar terwijl iedereen pogingen doet om
het fenomeen Heiden te verklaren, gaat
de Amerikaan wel steeds sneller over het
ijs.
De familie Heiden veroorzaakte conster
natie in de Europese schaatswereld. Op
alle mogelijke manieren wordt getracht
de enorme kloof weer te dichten, waarbij
bijvoorbeeld in Nederland, zij het nog
voorzichtig, voor een wetenschappelijke
benadering is gekozen. Maar aan de
Amerikanen is deze ontwikkeling nage
noeg voorbijgegaan. Het schaatsen inte
resseert hen niet en van Eric Heiden
hebben ze nog nooit gehoord.
„In mijn eigen woonplaats, Madison, gaat
het aan de meeste mensen voorbij. Soms
word ik wel eens gevraagd of het waar
is dat ik schaatser ben. En dan antwoord
ik gewoon maar ja", aldus de 20-jarige
toekomstige arts, zij het in de latere toe
komst, over een jaar of zeven.
Voorfèe!
Dat Eric Holden In zijn eigen land een
wereldkampioen zonder erkenning Is,
maakt bepaald geen gefrustreerd mens
van hem. „Eigenlijk Is het nog een
voordeel ook", meent Dlane Holum, die
Eric Heiden als tralnstor terzijde staaL
„De schaatsers In Europa worden door
de publiciteit onder zware druk gezet
En toch heb Ik gemerkt, dat Eric dit
keer meer gespannen was dan ooit HIJ
kan alleen maar tevreden zijn als hij
wint en dat legt toch ook wel een be
paalde druk op hem".
Eric Heiden voor het eerst in het „heili
ge" Bislet, waar schaatsgrootheden als
Carl Thunberg, Ivar Ballangrud, Hjalmar
Andersen en Ard Schenk hun ererondjes
reden. Natuurlijk hoort de Amerikaan, die
voor de derde maal in successie wereld
kampioen is geworden, ook in dat rijtje
thuis. -Het schaatsfenomeen uit Madison
heeft zich echter niet trots op de borst
geklopt. Bij al zijn successen is hij een
vriendelijke en bescheiden jongeman ge
bleven, die zelfs verlegen bloosde toen
tijdens een ontvangst op de Amerikaanse
ambassade in Oslo een Noorse schone
hem om een handtekening vroeg.
Toch zal ook Eric Heiden niet kunnen
ontkomen aan de maalstroom van de
Amerikaanse publiciteitsmachine. Zijn we
reldkampioenschap in Oslo zal de kran
ten in de States misschien nog net met
een paar regels halen, maar gouden
plakken in Lake Placid zullen volgend
jaar alle televisiestations voor hem ope
nen. Het zal de erkenning zijn waar de
familie Heiden onbewust toch wel naar
hunkert. Oma Heiden, een van de trouw
ste supporters van Beth en Eric, bracht
het een paar dagen geleden treffend on
der woorden: „Wat zij er nu in investe
ren. komt er straks met gouden plakken
uit".
STEVEN TEN VEEN
Zesentwintig Russische schaatscoaches waren in Oslo om te weten te komen hoe
Heiden en zijn trainster Diane Holum naast hem tot die tot nu toe absoluut
ongekende prestaties konden komen.
Het staat nog
liet vast dat Hans
lelden zal kunnen star-
de wedstrijden om de
n Schaats in Inzeil, de
amde recordwedstrij-
js Egbert van 't Oever
in Helden, die momen-
n trainingstrip met zijn
Jappie van Dijk door
egen maakt, zich het
de weekeinde wel moe
heiden in Groningen,
rijden we een wed-
die telt als selectie voor
Er is indertijd een af-
I gemaakt dat de kern-
Ëlle andere individu
die in aanmerking
ien voor een plaats
ploeg voor Inzeil, zich
ielden niet komt, zal ik
)d verzoeken hem geen
wijs te geven. Je kunt
jem toch niet altijd een
■lering maken"
Hilbert van der Duim (links) op de 5000 m. tegen de Rus Losjkin. Toen had hij
nog uitzichten op een riante klassering. De dag daarop maakte hij zijn bijna
traditionele val, op de 1500 m. en werd hij naar de achterhoede verwezen.
(Van onze verslaggever)
OSLO Weer viel Hilbert van
der Duim. En dat nog wel, ter
wijl de Nederlandse kampioen
in het Blsletstadion op weg
leek om bij de strijd om het
wereldkampioenschap mis
schien wel een ereplaats te
bereiken. Na de eerste dag
prijkte de naam van de Fries
op de vierde plaats in het klas
sement, en bedroeg zijn achter
stand op de Noren Stensjem-
met en Storholt slechts luttele
seconden. Op de 1500 meter
viel de hoop van Van der Duim
letterlijk in stukken. In de der
de bocht gleed hij onderuit,
precies op dezellde plaats als
op de 1500 meter van de
Nieuwjaarswedstrijden in het
zelfde stadion.
Hilbert van der Duim lijkt een
patent op vallen te hebben. Vo
rig seizoen overkwam het hem
tweemaal op de 500 meter: bij
de strijd om de IJsselcup en bij
het wereldkampioenschap voor
junioren. De sprint dreigde voor
hem een obsessie te worden.
Maar dit seizoen is het op de
1500 meter steeds raak. Eerst in'
Larvik bij de landenwedstrijd te
gen Noorwegen, vervolgens bij
de Nieuwjaarswedstrijden en nu
weer bij het wereldkampioen
schap.
"Ik ben verschrikkelijk teleurges
teld. Bij het inrijden voelde ik
mij al niet prettig. Het ijs zag er
op sommige plaatsen smerig uit.
De eerste bocht kwam ik niet
lekker door, misschien was ik
wel te gespannen. In de tweede
bocht ging het al niet beter en
in de derde was het mis. In de
kleedkamer zag ik dat er op de
buitenkant van het glijvlak van
mijn linker schaats iets zat.
Daar kan het door gekomen
zijn. Maar ik wil het beslist niet
als excuus gebruiken, want het
is natuurlijk stom als je valt. Je
moet gewoon op je benen blij
ven staan".
Na de mislukking op de 1500
meter mocht een stevige, revan
che van Van der Duim op de 10
km worden verwacht. Maar waar
de concurrenten aan de lopende
band persoonlijke records verbe
terden, bleef de Nederlandse
kampioen op 15.19.55 steken.
Zelfs de veteraan Colin Coats
was nog negen seconden snel
ler. Die 10 km was eigenlijk het
absolute dieptepunt van het Ne
derlandse optreden in Bislet, dat
door debutant Yep Kramer met
een elfde plaats werd afgeslo
ten. Maar Piet Kleine, Klaas
Vriend en Hilbert van der Duim
kwamen niet verder dan respec
tievelijk de dertiende, vijftiende
en zestiende plaats. De enige
die gisteravond in Oslo opge
wekt kon praten, was Yep Kra
mer. "Het gaat steeds sneller. Ik
vraag mij af waar mijn grens
ligt. Ik reed drie persoonlijke re
cords, maar er had misschien
nog wel meer ingezeten. Vooral
op de 1500 meter, maar door
de val van Hilbert was ik toch
wel geschrokken en ik moest
direct na hem over de baan".
Voor Egbert van 't Oever was er
dit keer nauwelijks gelegenheid
om zijn bekende optimistische
klanken te laten horen. Maar
toch slaagde de trainer/coach
erin het kampioenschap nog
enigermate positief te analyse
ren. "Yep Kramer heeft het na
tuurlijk met drie persoonlijke re
cords erg goed gedaan. Piet
Kleine moeten wij door zijn
ziekte buiten beschouwing laten.
Klaas Vriend en Hilbert van der
Duim hebben mij op de 10 km
teleurgesteld. Daardoor voel ik
mij wel aangeslagen. Maar ik
wil niet zeggen, dat ik het niet
meer zie zitten. Ik blijf erbij dat
wij op de goede weg zijn".
500 m
1500m
5000 m
10.000 m
pnt
1. Eric Heiden (VSt)
38.22 1)
1.56.05 1)
6.59.15
D
14.43.11
1)
162.973
2. Jan Egil Storholt (Noo)
39.03 2)
2.00.68 5)
7.13.18
7)
15.04.62
5)
167.805
3. Kay Arne Stenshjemmet (Noo)
39.24 4)
1.59.60 2)
7.12.73
6)
15.10.58
8)
167.903
4. Mike Woods (VSt)
39.83 (13)
2.01.87 (11)
7.10.93
2)
14.59.03
4)
168.497
5. Viktor Ljoskin (Sov.)
40.12 (15)
2.01.18 7)
7.12.10
4)
14.58.74
2)
168.660
6. Masahito Yamamoto (Jap.)
39.64 8)
2.01.78 (10)
7.16.91
(12)
14.58.93
3)
168.870
7. Masayoki Kawahara (Jap)
39.70 (11)
2.00.67 4)
7.16.10
(11)
15.10.06
7)
169.036
8. Amund SJoebrend (Noo)
40.07 (14)
2.00.92 6)
7.11.22
3)
15.14.51
(11)
169.223
9. Tomas Gustafsson (Zwe)
39.60 6)
2.01.61 9)
7.14.10
8)
15.19.14
(13)
169.533
10. Vladimir Lobanov (Sov.)
39.64 8)
2.00.12 3)
7.18.61
(15)
15.35.98
(16)
170.340
11. Yep Kramer (Ned.)
40.24 (16)
2.02.05 (14)
7.15.28
(10)
15.18.19
(12)
170.360
12. Henning Kaarud (Noo)
40.47 (18)
2.02.94 (16)
7.17.79
(13)
15.09.33
6)
170.695
13. Piet Kleine (Ned.)
40.93 (21)
2.01.94 (13)
7.15.23
9)
15.13.46
(10)
170.772
14. Colin Coates (Aus.)
41.03 (23)
2.03.00 (17)
7.18.95
(16)
15.10.63
9)
171.456
15. Klaas Vriend (Ned.)
40.63 (20)
2.03.04 (18)
7.18.05
(14)
15.32.68
(15)
172.082
16. Hilbert van der Duim (Ned.)
39.69 (10)
2.15.69 (32)
7.12.25
5)
15.19.55
(14)
174.122
