weekpuzzel door dr. Pluizer
dierenportret
postzegels
oplossing vorige puzzel
m e
i m m m m
..■«A
m m m u
n n
DENKSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 3 FEBRUAR1197$
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
B.J. Hoogenboom, Binnenweg 6,2375 XR Rijpwetering.
J. Rodenburg, Montgomerystraat30,2321 CC Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
NR.5
CONTACTPUZZEL
Door in elk cirkeltje een letter in 6-30 via 18: schrijfkosten (La
te vullen, kunnen woorden van 5 tijn);
letters van navolgende betekenis 6-30 via 19: hoge schoen;
worden verkregen: 7-31 via 19: verdriet; - - - -
1-25 via 13: handvat v.e. zeis; 7-31 via 20: bravourestukje; Bfësfcv vL
1-25 via 14: springloop; 8-32 via 20: de gezamenlijke
2-26 via 14: gedaante van bo- diersoorten; S-<
venmenselijke 8-32 via 21: handelszaak;
grootte; 9-33 via 21: stad in Duitsland;
2-26 via 15: vrij harde pruim; 9-33 via 22: gesnaveld insekt;
3-27 via 15: geldstraf; 10-34 via 22: familielid;
3-27 via 16: grote kuip waaruit 10-34 via 23: praalgraf;
hetveedrinkt; 11-35 via 23: dans; i
4-28 via 16: tapijtachtige stof; 11-35 via 24: toonladder;
4-28 via 17: zuil; 12-36 via 24: blauw glazuur;
5-29 via 17: synthetische vezel- 12-36 via 13: stokje waaraan pa-
stof; ling enz. geregen
5-29 via 18: telwoord; wordt.
Een lezer uit Zoeterwoude heeft ons opmerkzaam gemaakt op een fout in de opgave vl hri22
voor puzzel 3 in de krant van 20 januari. De puzzelaars hielden acht letters over die
het woord .alpensla" vormden, maar de opgave vroeg ten onrechte om een ander JÊB8ÊS&
woord voor bergruimte. De oplossing was gelukkig voor de inzenders geen probleem.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 5 dienen, voorzien van
postcodenummer, uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van
In sterk bezette toernooien ge
beurt het niet zo vaak, dat een
speler winst op een spel boekt
doordat zijn speeltechniek beter
is dan die van zijn tegenstan
der. Vandaag de dag kennen de
betere spelers allen de elemen
taire speelfiguren die bij uit- en
tegenspel kunnen voorkomen en
zij kunnen die ook in praktijk
brengen. Op dat soort spellen
kan men dan ook slechts op
winst hopen, als men erin
slaagt de tegenpartij het leven
zo moeilijk mogelijk te maken
en te proberen hem op een of
andere manier te verrassen. Een
van de mogelijkheden is, dat
men die tegenpartij zo vroeg
mogelijk in het spel, d.w.z. nog
voor dat deze zich een volledig
juist beeld van de kaartverdeling
heeft kunnen vormen, voor een
belangrijke beslissing plaatst. De
kans is dan niet gering dat de
betreffende tegenspeler de be
doeling van de leider niet direct
doorziet en het goede tegenspel
mist.
Het onderstaande spel laat zien
op welke manier een dergelijke
tactiek in praktijk kan worden
gebracht.
♦974
A 8 3 2
082
HV 83
A 108652 N
"H1° WO
o V 106 W7U
HVB
?VB75
o B 9 7 5 3
*76
*9
3
O 964
0 A H 4
A B 10 5 4 2
In een Amerikaanse selectiewed
strijd was zuid aan drie tafels
de leider in een 5 klaverencon-
Raffinement
tract. De uitkomst was schoppe
naas, waarna de tweede schop
penronde door zuid werd ge
troefd. Aan twee tafels gingen
de zuid-spelers als volgt te werk
(en de opzet was de enige re
delijke kans om het contract te
maken): de troeven werden ge
haald, vervolgens ruitenaas en -
heer geïncasseerd en een derde
ruiten getroefd. De derde schop
pen werd getroefd en een klei
ne harten naar het aas ge
speeld. De bedoeling was duide
lijk: hartenaas nemen en west
met harten heer aan slag brenr
gen, die dan in de dubbele re
nonce moet spelen, zodat in
noord kan worden getroefd en
zuid een verliezende harten
kwijt kan. Voor west was deze
manoeuvre echter gemakkelijk
te doorzien (het zuidspel is een
open boek) en hij nam de enige
redelijke kans om het contract
down te spelen door op de klei
ne harten de heer bij te spelen,
waardoor het contract werd op
geblazen.
De derde zuidspeler deed het
geraffineerder. Na de tweede
slag te hebben getroefd, speel
de hij onmiddellijk een kleine
harten!
Verplaats u eens in de positie
van de westspeler en vraag u
af. of u op dit moment ook har
tenheer zou hebben gespeeld.
De west aan deze tafel, die toch
bepaald geen kleine jongen op
bridgegebied was, doorzag de
bedoeling in eik geval niet en
speelde de 10 bij. Dat kostte
het contract, want het vervolg
was gelijk aan de slagen 3 t/m
8 aan de andere tafels. Het cru
ciale verschil was evenwel dat
de negende slag al gespeeld
was en dat west geen kans
meer kreeg zich in harten te
deblokkeren.
Hoed af voor de zuidspeler, die
behalve technische vaardigheid
de beschikking bleek te hebben
over tactisch inzicht en daarmee
een vette score wist te behalen.
Oploswedstrijd
De correspondentie moet nog
maar een poosje blijven liggen.
Ik vind dat de deelnemers aan
de oploswedstrijd wel een tus
senstand hebben verdiend na
vijf ronden. Op het ogenblik dat
ik de ranglijst samenstelde, ont
brak nog een aantal inzendin
gen. Komen die op tijd binnen
dan zal de stand worden aange
past.
Onbetwiste koploper na vijf ron
den is de sterke jeugdspeler
Hans Vermin uit Wassenaar, die
dank zij het vinden van alle bij
oplossingen 26 punten scoorde.
De ranglijst ziet er verder als
volgt uit: 2/4. A. W. Lelieveld
Leidschendam, W. Los, Smilde
en G. Misker Emmen 23 pt, 5/7.
B. H. W. v. d. Beek Wijhe, J.
Buisman Oldebroek en K. Poste-
ma Beilen 22 pt, 8/16. J. P. de
Boer Enkhuizen, J. van de Brink
Heerde, J. Happel Zutphen, P.
Jeneson Voorburg, N. J. Kloos
terman Schipluiden, P. Visscher
Genemuiden, D. Vuurboom Lu
tjebroek, Jac. Wittenberg Lutje
broek en J. Zijp Zuidscharwou-
de 21 pt, 17/28. K. Boer Hooge-
veen. R. Bolleboom Zoetermeer,
J. VAN DE BRINK
.n .n m
is m
Cs a
jR S II
Hl O sd Ml
SI, SLJPs Ét S
s Ji S
sys w l
i i 1
E. Huisman Smilde, F. Jonger-
man Heerde, J. H. ten Kate
Zwolle, E. H. Ludwig Smilde, F.
A. van der Ploeg Den Haag, H.
Ridder Oosterwolde, H. Sloots
Hoogeveen, Jac. Th. van Velzen
Voorburg, M. P. Versluis Vollen-
hove, Tj. Vriend Hardenberg 20
pt, 29/30. B. Hiddink Baak (Gld)
en André Schokker Oldemarkt
19 pt, 31. J. Biglaar Klooster
haar 17 pt, 32/34. A. Lohuis
Hardenberg, A. Pruijs Nieuwe-
en F. R. Winda Deventer
35. A. I. van Oorschot
Heiloo 14 pt, 36. E. Sluiter Ge
nemuiden 13 pt, 37. W. A. De
ters Deventer 12 pt, 38. Egb.
van Hattem 't Harde 10 pt,
39/41. A. J. Foppen Lutten, Jan
Ruiter Zwaagdijk-Oost en Jan
Udding Bovensmilde 8 pt, 42. L.
Strijk Westerbork 7 pt, 43/44. F.
C. Hofman Hengelo (Geld), en
L. J. Koersen Heiloo 6 pt, 45.
Joh. Moman Zwolle 5 pt, 46/50.
K. Dijkstra Medemblik, W. J. J.
de Haan De Wilp, H. J. van
Koot Nunspeet, J. Oldengarm
Westerbork en Jan van Slooten
Rekken 4 pt.
Een aantal oplossers in Noord-
Holland heeft een ronde moeten
missen omdat zijn krant in die
week de diagrammen niet heeft
geplaatst. Zij worden daarvan
niet de dupe en hebben allen
vier punten gekregen.
Dan nu de oplossingen van de
zesde ronde. De meeste deelne
mers hadden goed door dat
schijf 14 overtollig was bij Hau-
schild (11). Winst is ook moge
lijk met 37 op 41.
De oplossing luidt: 27-21
29 x 49 38-33! 16 x 29 39-33!
49 x 46 33 x 4 18 x 27 4 x 5.
Hauschild (12): 44-39 33 x 35
49-44 29 x 49 45-40! 49 x 21
26 x 28 36 x 38 16-11 23 x 41
11 x 4 35 x 44 4 x 50.
Voor de afwisseling in deze op
loswedstrijd in de achtste ronde
twee opgaven van deelnemers,
Van de Brink en Jeneson. Ik
ben benieuwd hoe u de2
vraagstukken waardeert. En ten
slotte, wellicht ten overvloede:
stuur de oplossingen binnen
twee weken naar B. J. Nuys,
Laan van het Kwekebos 471,
7823 KL Emmen.
Konijntjes en hun kleintjes
Jonge dieren zijn bijna altijd
leuk om te zien. Kleine konijn
tjes met hun wollige vachtjes en
speelse huppeltjes zijn echter
bijzonder vertederend. Wanneer
u een gezonde voedster heeft,
kunt u haar in het voorjaar naar
de ram brengen. U ziet aan de
voedster wanneer ze bronstig is,
ze graaft in het stro, is onrustig
en haar geslachtsdeel is gezwol
len. De beste tijd is in het voor
jaar. omdat te vroeg geboren
nestjes in koude nachten kun
nen doodvriezen. Het duurt on
geveer eenendertig dagen voor
dat de jongen geboren worden.
Soms komt het voor dat een
konijn schijnzwanger is, ze
maakt dan een nestje maar
krijgt geen kleintjes. Tegen de
tijd dat de jongen geboren moe
ten worden gaat de moeder een
nestje voor haar kinderen ma
ken. Ze sleept met stro en plukt
zichzelf kaal, vooral haar buik,
zodat de tepels vrijkomen.
Na de zeer snelle geboorte
zoogt ze haar kinderen en dekt
ze razendsnel met het stro en
de warme wol toe. Veel begin
nende fokkers raken in paniek
wanneer ze zien dat moe-konijn
niet op of bij haar jongen gaat
liggen. Dat is echter volkomen
normaal, een konijn gaat slechts
een of tweemaal per dag haar
jongen zogen om dan snel weer
te verdwijnen. Het is erg prak
tisch een nestkastje in het ko
nijnenhok te hebben.
U maakt een vierkant kistje met
een opening erin, zodat de
voedster in en uit kan en daar
op legt u een afneembare dek
sel. Direkt na de geboorte haalt
u het nestkastje even uit het
hok en controleert of alle jon
gen levend en gezond zijn. Het
verdient aanbeveling om iedere
dag het nest even te controle
ren. Een diertje kan zich bij
voorbeeld in het hooi vastge
draaid hebben en het komt
soms voor dat het jong buiten
het warme nestje verzeild raakt.
U wrijft zo'n konijntje dan weer
snel warm of houdt het bijvoor
beeld even onder een warme
föhn. De ogen van de konijntjes
gaan open als ze ongeveer 9
dagen oud zijn. Als ze drie
vier weken oud zijn komen de
jongen voorzichtig uit het nest
en gaan met hun moeder mee
eten. Om de melkgift op te
wekken kunt u het moederko
nijn af en toe eens verwennen
met wat weegbree of paarde
bloem.
Het komt weieens voor dat de
voedster enigszins verstijfd in
het hok ligt. Ze heeft dan zoog-
kramp (eclampsie). U moet haar
dan snel bij de dierenarts een
calcium-injectie laten geven, om
dat ze anders binnen enige
uren sterft. Heeft u meerdere
voedsters, dan verdient het aan
beveling deze tegelijk te laten
dekken. U kunt dan in noodge
vallen of wanneer een voedster
te veel jongen heeft, deze bij
een ander konijn onderbrengen.
Wrijf de konijntjes dan eerst
even in met wol uit het nestje
van hun nieuwe moeder, zodat
ze de geur daarvan aannemen.
Doet u daarna nog een druppel
tje petroleum op moeders neus,
dan heeft ze niet in de gaten
dat ze er nog een paar kinde
ren bijgekregen heeft.
De jonge konijntjes houdt u bij
de moeder tot ze zo'n 9 a 10
iweken oud zijn. Wanneer de
jongen stil gaan zitten, snel ma
ger worden en diarrhee hebben,
kunnen zij met coccidiox be
smet zijn. Vroeger gingen veel
jonge konijntjes hieraan dood,
maar er zijn nu goede medicij
nen die u onder andere door
het drinkwater kunt mengen.
Zorgt u er wel goed voor dat
de hokken van de jonge konijn
tjes goed schoon zijn en er
geen bedorven groenvoer in
blijft liggen. Veel succes met
uw konijnenfok!
door
C. J. de Feijter
Oude studie
In een rubriek van augustus
1977 is voor een oplossings
wedstrijd een studie van Troitz-
ky opgegeven, en die studie
heeft nu nog steeds twee lezers
in haar ban! Ze zijn het niet
eens met de komponist en daar
zij goede schakers en boven
dien sterke eindspelkenners zijn,
komt het me noodzakelijk voor
nog eens hierop terug te ko
men:
Studie van A. A. Troitzky. Ka-
gens Neueste Schachnachrich-
ten 1925.
(Zie diagram nr. 1). Wit: Kf8.
Lc8; pion: a6. Zwart: Kh7, Tc3;
pion: a3. Wit begint en wint.
Hoe ik aan die studie gekomen
was, weet ik niet meer, maar ik
vond haar op een kladje van
wellicht veertig jaren oud - en
ik had er een aantekening op
gemaakt (5Tc7, kor-
rekt? waarmede ik dus te
kennen gaf dat ik deze niet ver
trouwde op korrektheid. En op
precies diezelfde zet struikelden
mijp twee goede oplossers,
waarschijnlijk mede omdat ik te
kennen had gegeven dat er wel
licht extra punten met deze stu
die waren te verdienen. En nog
steeds zijn ze er niet van over
tuigd dat deze studie korrekt is.
Ze blijven vragen en twijfelen
hoe, en of, wit na de zetten: 1.
Lc8-f5t, Kh7-h8! 2. a6-a7, a3-a2
3. a7-a8T!, a2-a1D! 4Ta8xa1.
Tc3-c15. Ta1-a8! Tc1-c7! kan
winnen. Zij vinden geen winst
na: 6. Le6, Th7 7. Lf7, Tc6! en
nu is de remisestelling van Szen
ontstaan. Kenmerkend voor deze
remisestand is volgens Chéron»
él I"
«XI *1
11 t i
I
diagram nr. 1
dat: 1. De koningen op paardaf-
stand staan, 2. Dat de verdedi
gende koning op een veld staat
dat dezelfde kleur heeft als de
loper en 3. Dat de verdedigende
toren mat kan dekken. Na: 6.
Lg6? Tc8f is het direct remise.
Hoe komen we nu aan winst
voor wit? Vanuit de stand: Wit:
Kf8, Ta8, Lf5 - Zwart: Kh8, Tc7
gaan we de zet: 6. Lf5-g4.
eens bekijken. De zwarte toren
mag de zevende rij nu niet ver
laten, omdat we dan snel in de
Philidor winststelling komen:
6. Tc6 7. Kf7t, Kh7 8.
Le6. en de witte koning be
reikt het veld f6 met goede
flankdekking door de loper op
de horizontaal of de vertikaal.
Na: 6. Lg4. mag ook de ko
ning niet naar h7 wegens:
6. Kh7 7. Ta6!, Tc5 8. Tf6,
en het is uit. Schaakbieden
op c8 en c7 drijft de witte ko
ning naar het gunstige veld f6.
Als beste zet voor zwart vond ik
hier: 6. Lg4, Tg7 met de dubbe
le dreiging 7. Tg4: en 7.
Tg8t- De enige zet voor wit is
diagram nr. 2
hier: 7. Ta4. en nu kan de
zwarte koning wéér niet naar
h7. Nu kan zwart evenmin
schaakjes geven op g8 en g7
wegens een snelle dood en
7. Th7 voert ons regelrecht
in de winststand van Klimg en
Kuiper, 1846 aangevuld door
Crosskill'1866. Ook: 7Tg6
8. Kf7voert regelrecht
ten verderve. Maar na 7
Tg5! ben ik niet tot winst geko
men. Daarvoor roep ik dan ook
de hulp in van mijn twee ge
trouwen. Dat zou wel leuk zijn
als we samen deze befaamde
Troitzky studie zouden kraken!
Voor de andere lezers is het
toch wel goed om alles eens op
het bord te zetten. Goed op de
hoogte zijn van Szens remisepo
sitie kan u een meesterresultaat
schelen (Böhm)! In het zojuist
binnen komende blad „64" staat
een aardig 'voorval over een
probleempje dat in plaats van
één liefst vier vaders bleek te
hebben:
A. Galkin. (Zie diagram nr. 2)
Wit: Ka7, Db5, Ta5 - Zwart: ke?,
diagram nr.3.
Tf8; pion: b6. Coöperatief map"'
in twee zetten. (Hierbij helperf"
beide partijen elkaar).
1Kf7, Dh5f 2. Kg8, Tg5f, mat. PP
Kort na verschijning diende zich®?
de tweede vader aan - hij meld'°°
de een tweede oplossing: 1^
Te8, Dg5f 2. Kf8, Tf5, mat. He(rt
probleem was toen van Kalkir^*
en Doebrovskii.
toen kwam Kanatykov zich al!
derde melden met: 1. Td8, Df5
2. Ke8, Te5, mat. En tenslotte
was daar nummer vier - Boldet
marov die een vierde oplossini
mededeelde: 1. Tc8, De5f
Kd8, Td5f. Zodoende prijkt dil
onnozele probleempje met viel
namen!
En als besluit heb ik voor d
een probleem met liefst zeveri
torens. Beslist geen orthodox
probleem! I
A. Matsjoekevsky. (Zie diagram
nr. 3). Wit: Khl. Ta1, Tb1. Th7
Th8. Zwart: Ka8, Ta7, Tb7, Tb8.
Wit begint en geeft mat in drie
zetten. Dat moogt u zelf opzoej
ken. i
Oudheden en natuur van Man
Het Genootschap voor Natuurlij
ke Historie en Oudheden van
het eiland Man werd in 1879
opgericht. Dit feit wordt onder
de aandacht gebracht met de
uitgifte van een speciale serie
bestaande uit vier zegels. Deze
vier zegels tonen enige van de
onderwerpen die liggen op het
terrein van de jubilerende ver
eniging en zijn tevens een hul
debetoon aan de heer Philip M.
C. Kermode.
Philip Moore Callow Kermode
werd geboren te Ramsey in
1855 als zoon van dominee Wil
liam Kermode. Een deel van zijn
opleiding genoot hij aan de
King Williams Hogeschool en in
1878 werd hij toegelaten tot de
balie op Man. In 1885 werd hij
gekozen tot voorzitter van de
jubilerende instelling, evenals in
1904, 1907, 1908 en 1930. Zijn
grootste faam verwierf hij als
zeer deskundig kenner van de
oudheid. In 1907 liet hij een
boek verschijnen betreffende
zijn navorsingen op het gebied
van Keltische en Noorse graf-
kruisen. Dit boek wordt nog
steeds gebruikt door studenten
Toen zijn levensdroom werkelijk
heid werd in de vorm van een
Nationaal Museum van Man,
werd hij de eerste conservator.
Professor P.K. Kendall, een in
Engeland zeer bekend geoloog,
noemde een fossiel naar hem;
een fossiele schelp „Nassa Ker-
modei". Philip M.C. Kermode
overleed in 1932 en is met de
naar hem genoemde schelp te
zien op de zegel van 6 p.
De tweede zegel in deze serie
heeft een waarde van 7 p. en
^oont de afbeelding van de Pel
grimsvalk. De leden van het Ge
nootschap verzamelen reeds lan
ge tijd gegevens omtrent het
wild op Man. Dit in samenwer
king met het Ornithologisch Ge-'
nootschap van Man. Vroeger
was het de plicht van de Heer
van Man ieder jaar een paar af
gerichte valken af te staan aan
de koning van Engeland, als be
taling voor zijn heerlijke privile
giën. Nadat het aantal wilde val
ken geleidelijk ieder jaar terug
gelopen was, mede door het ge
bruik van verdelgingsmiddelen
in de landbouw, heeft men
maatregelen moeten treffen. De
strenge voorschriften die ten
aanzien van deze dieren zijn in
gevoerd gaan resultaat afwerpen
en sinds 1974 neemt hun aantal
weer toe.
De kuststrook van Man krioelt
van de zeevogels in allerhande
variaties. Daarbij is een klein-
eilandje genaamd „Het kalf van
Man" een vogelreservaat. Eén
meeuwensoort, plaatselijk be
kend als „fulmar" gedijt daar
zeer voorspoedig. Er zijn thans
25 broedkolonies met tussen de
500 en 600 paren. Op een zegel
in de waarde van 11 p. ziet
men de „fulmar" afgebeeld.
De vierde zegel in deze serie
heeft een waarde van 13 p. en
toont de „Epitriptus cowini" te
gen het heuvelgebied van Bal-
laugh. Dit is het gebied waar
rtCABJN
het insect nog steeds wordt
aangetroffen Haar Latijnse
naam „Cowini" kreeg zij van de
ontdekker W.S. Cowin in 1940.
Lange tijd was men van mening
dat Man de enige plaats was
waar dit insect werd aangetrof
fen. Sedertdien zijn er echter
ook exemplaren gevonden in
Ierland. De zegels werden ont
worpen door J.H. Nicholson efo
gedrukt door „House of Questa'pp
fs
te Londen.
PapuaNewGuinea
Papua New Guinea
Op 24 januari j.l. verscheen ofeh
Papua/Nieuw-Guinea een serial
van vier zegels met als ondeta
werp "Muziekinstrumenten'jrr
Zoals de afbeeldingen laten ziel
gaat het hierbij om andere in j
strumenten dan wij gewend zijrjk
Achtereenvolgens zijn afgebeeld^
„Bolfluit of ocarina (7 t.), „Tai>s
guri" (muziekboog) (20 t „La.
nut" (28 t.) en „Neusfluit"(35 t.hj
De zegels werden gedrukt dooi
„The House of Questa" te Loifei
den. pi
Eerder verscheen op Papua|i
Nieuw-Guinea een serie bestaan
de uit vijf zegels met als themly
„Politie". Papua/Nieuw-Guine|h
stond vóór de huidige onafhaiv<
kelijkheid onder Australisch beg
heer. In de jaren die aan dk
laatste feit vooraf gingen is hé.
uiterlijk van de dienstdoend| r
politiemacht nogal eens verarjei
derd. De zegels hebben eel 1
waarde van 10 t., 15 t.. 20 t., a-
t. en 30 t. en tonen uniformetüt
emblemen en jaartallen uit dit1
periode waarin deze van kracHi
waren. Deze zegels werde|
evenals de eerder genoemdfl
ontworpen door Richard J. Bét
tes uit Sydney, Australië. Hf
drukken werd verzorgd dodd
Harrison and Sons Ltd. in Engqr
land.
