Alternatief" Puebla is
optimistischer geworden
Willem Duys: ik rook weer,
maar nu wel verstandiger.
Nieuwe agenda
voor Puebla
Strijd van kerk
tegen ongerechtigheid
eiste al
duizenden doden
Zweedse oud-premier
Palme opmoordlijst"
van Chileense DIN A
PUEBLA (AFP) De strijd
van de kerk tegen de Zuida-
merikaanse machtsstructuren
en tegen de ongerechtigheid
heeft al duizenden slachtof
fers geëist. Lange lijsten met
de namen van die slachtof
fers zijn voorgelegd aan de
Latijnsamerikaanse bisschop
penconferentie in Puebla. De
lijst omvat 1500 namen van
priesters en leken, die sedert
de vorige bisschoppenconfe
rentie in Medellin, in 1968,
zijn vermoord.
De organisatie „Dial", het
centrum voor informatie over
Zuid-Amerika, merkt op dat
het gezien de omstandigheden
in Zuid-Amerika niet in staat
is geweest om de namen ge
detailleerd met land, en per
jaar te publiceren.
Uit de data blijkt dat hoogte
punten van onderdrukking
beginnen in de periode van
1969/70 en voortduren tot
1975/76. „Dial" noemt het op
vallend dat de vervolging van
katholieke priesters en leken
telkens oplaaide na rapporten
van Rockefeller over Zuid-
Amerika in 1969 en van de
Rand Corporation in 1972.
Rockefeller omschreef de ka
tholieke kerk als „een macht
geneigd tot verandering, zo
nodig tot revolutionaire ver
andering", en Rand Corpora
tion vermeldde de rol van de
kerk in de kritiek op het ka
pitalisme als economisch sys
teem en op de liberale demo
cratie als politiek systeem.
Volgens „Dial" zijn de namen
van bisschoppen en priesters
die het slachtoffer zijn gewor
den van terreur praktisch
compleet, dit in tegenstelling
tot de namen van de leken.
Op de lijst van de geestelij
ken bevinden zich ook de na
men van enkele dominees.
WASHINGTON De voormalige Zweedse premier Olaf Pal
me had vermoord moeten worden door een Chileense geheim
agent. Dit meldt de Zweedse krant Dagens Nyheter
woensdag.
Volgens de Zweedse krant heeft de Amerikaan Townly tegen
over de FBI toegegeven, dat hij van de Chileense geheime
politie DINA opdracht had gekregen om Palme te ver
moorden, tijdens een internationaal socialistisch congres in
Madrid in 1975. Townly staat momenteel terecht in Washington
voor de moord op de voormalige Chileense minister van bui
tenlandse zaken, Letelier.
Palme, leider van de Zweedse sociaal-democratische partij (op
positie), behoorde tot een internationale groep van vooraan
staande critici van het Pinochetregime, die op een dodenlijst
was geplaatst, aldus de krant.
De Chileense geheime politie heeft drie verbannen Chilenen
vermoord, generaal Carlos Prats in Buenos Aires in september
1974, de politicus Bernardo Leigh ton in Rome in oktober 1975
en Orlando Letelier in Washington D.C. in september 1976. De
DINA, geheime politie, werd in 1977 ontbonden na de schan
dalen, die door de moorden veroorzaakt werden.
Hennepgebruik
oorzaak van
blijvende ziekte
verschijnselen
GENEVE (REUTER) - De
internationale narcotica con
trole raad van de VN heeft
gisteren verklaard, dat het
gebruik van hennepprodukten
blijvende ziekteverschijnselen
kan veroorzaken. De raad
sprak zijn veroordeling uit
over regeringen, die een lak
se houding aannemen ten op
zichte van het gebruik van
cannabisprodukten.
In zijn jaarverslag signaleert
de raad een verontrustend
nieuw gebruik: het roken van
hennep of tabak, vermengd
met „cocapasta", een vorm
van cocaine. Dit heeft bijzon
der ernstige gevolgen voor de
gezondheid.
In 1977 werd een recordhoe-
veelheid aan cannabisproduk
ten onderschept. Alleen al in,
Columbia, de VS en Mexicoi
werd in 1977 2,273 ton in be
slag genomen. In 1976 was
dat 1,747 ton op de gehele
wereld.
Hoewel cannabis een enorm
probleem vormt, laten rege
ringen het gebruik ervan
maar al te vaak oogluikend
toe. Het gebruik van cannabis
is, na alcoholgebruik, een van
de voornaamste oorzaken van
verkeersongevallen. Ook veel
bedrijfsongevallen zijn te wij
ten aan cannabisgebruik.
Sid Vicious
opnieuw
op borgsom vrij
NEW YORK In New York
is gisteren bekendgemaakt
dat Ex-Sex Pistol Sid Vicious
(zijn echte naam is John Si
mon Ritchie) op een borgsom
van 50.000 dollar in vrijheid
gesteld zou worden.
Vicious bevond zich in verze
kerde bewaring omdat hij er
van beschuldigd wordt zijn
vriendin, Nancy Spungen vo
rig jaar oktober te hebben
doodgestoken. Het is de twee
de keer dat hij op borgsom
vrij komt De eerste keer
werd hij weer gearresteerd
nadat hij de eigenaar van een
discotheek was aangevallen.
Tijdens de rechtzitting giste
ren, verklaarde de advocaat
van Vicious, dat deze een
bloedproef ter beschikking
zou stellen van de openbare
aanklager. De proef wordt
vergeleken met bloedresten
uit de hotelkamer, waarin de
jonge rockster zijn vriendin
om het leven zou hebben ge
bracht.
•4
BUITENLANDLEOSE COURANT
BASISGEMEENTEN KENMERKEND VOOR KERK IN LATIJNS-AMERIKA
VRIJDAG 2 FEBRUAR11979 PAGINA 10
(Van onze speciale verslaggever
Frans Wijnands)
PUEBLA Puebla is de staat van
de kerken, zeggen de toeristische
folders. En daar is geen woord van
gelogen. Op elke straathoek en elk
plein staat een kerk, doorgaans in
Spaans-koloniale stijl gebouwd. Pue
bla is ook de hoofdstad van Volk
swagen. Althans met die tekst
wordt de bezoeker, komende uit de
richting Mexico-City, welkom gehe
ten; langs de highway ligt vlak bui
ten Puebla een gigantisch Volkswa
gen-complex, een formidabele motor
voor de werkgelegenheid in deze bij
na één miljoen inwoners tellende
stad.
Puebla heet voluit Puebla-van-de-en-
gelen. Maar de engelachtige sfeer die
de paus tijdens zijn bezoek aan Pue
bla opriep, is grotendeels verdwenen.
Want „duivelse" machten zijn bezig
het goede verloop van de derde La
tijns-Amerikaanse bisschoppenconfe
rentie (Celam) die in Puebla gehou
den wordt, te verstoren. Zo is ten
minste de opvatting van iedereen,
die liever met „gezag en orde" te
maken heeft dan met sociale denk
beelden over gelijkgerechtigheid.
Puebla wordt gekenmerkt door verdeeldheid,
zowel binnen als buiten de conferentiezaal.
Een groot deel van de bisschoppen buigt
zich bever niet of slechts noodgedwongen over
thema's als „nationale veiligheid" en opvattin
gen als de „bevrijdingstheologie". Dat roept
spanningen op binnen de conferentie, temeer
omdat de openingstoespraak van de paus ach
teraf niet zo orthodox hoeft te worden uitge
legd als aanvankebjk leek.
Een vol jaar is de conferentie voorbereid. De
geproduceerde werkdocumenten waren echter
van een traditionele lijn, zodat de uitkomst
van de conferentie voorspelbaar leek. Vandaar
ook de genoegzame opmerking van kardinaal
Baggio, de in het pausebjk gevolg meegeko
men curiekardinaal, prefect van de bisschop,
pen-congregatie in het Vaticaan. dat de eind
documenten als het ware reeds getekend kon
den worden.
Groot gezag
Maar zo eenvoudig lopen de zaken niet De
Braziliaanse kardinaal Lorscheider die in de
afgelopen jaren groot gezag in Vaticaanse
kringen heeft opgebouwd, gebruikte al zijn in
vloed en intellectueel gewicht om de koers
van de conferentie om te buigen.
Veel werkdocumenten verdwenen van tafel, en
inplaats daarvan kwamen wel de thema's op
de agenda die op deze conferentie thuishoren,
zoals „nationale veiligheid", „evangelisatie en
politiek", „het gezin". Daardoor kunnen de
discussies interessanter worden en de resulta
ten concreter voor iedereen die bezig is
ook via de kerk het lot van miljoenen te
verbeteren.
Hoewel, over de discussies zelf komt weinig
naar buiten. De informatie aan de bijna 3000
geaccrediteerde journalisten geschiedt via
vage persconferenties, waar vragen beant
woord worden die 's morgens al schriftelijk
moeten zijn ingediend.
Alternatief
Verdeeldheid over de vraag hoe de verkondi
ging van het evangelie in Zuid-Amerika moet
geschieden, roept ook buiten de conferentie
zaal discussie op, want er bestaat zoiets als
een „alternatief' Puebla, het forum waar (be-
vrijdings)theologen, priesters, missionarissen
en leken elkaar treffen, toespreken en beluis
teren; daar klinken onafgebroken de theorieën
van de bevrijding van de massa. „Radicale"
woorden, die felle reacties teweegbrengen.
Ultra-rechtse krachten, om maar niet van fas
cistische te spreken, deinsen er niet voor te
rug deze „alternatieven" te bedreigen, met on
heilspellende telefoontjes, met kreten en span
doeken. Maar dat weerhoudt deze groeiende
groep bewogen priesters en leken er niet van
door te gaan met hun acties.
Op de Zocal, zoals het voornaamste plein van
Puebla heet, is Cencos gevestigd, een speciaal
informatie- en documentatiecentrum. Het is
gehuisvest op een bovenverdieping en je moet
dwars door de ijssalon op de begane grond
om, via kaal-betonnen trappen, de werkruim
ten van Cencos te bereiken. Holle vertrekken,
de wanden vol affiches die aangeklagend wij
zen op de mistoestanden overal op het La
tijns-Amerikaanse continent.
deze vertrekken worden de dagelijkse „al
ternatieve" nieuwsbulletins gemaakt. Er wordt
commentaar geleverd op de persconferenties
van Celam en er worden persconferenties ge
organiseerd waar vooraanstaande theologen
en pastorale werkers hun visie geven, mensen
van diverse nationaliteit die doorgaans wel er
gens in het continent „persona non grata" zijn
geworden, in onmin leven met de overheid of
met hun bisschop. Mensen als Joseph Com-
blin, die in vele geschriften de situatie van de
katholieke kerk in Zuid-Amerika beschilderd
en becommentarieerd heeft, als Delle Valle en
Guetierrez.
Cencos staat onder de bezielende leiding van
de Mexicaanse leek Icasa, die intertijd sa
men met zijn echtgenote werd toegelaten
op het tweede Vaticaanse Concilie. Ook het
Crie. mede onder leiding van pater Leemrijse,
is een informatiebron van betekenis geworden
en des te belangrijker naarmate het nieuws
uit de bisschoppenconferentie uitblijft. De „al
ternatieve" gemeenschap is sinds enkele dagen
een stuk optimistischer omdat de verhouding
kerk-maatschappij onderwerp van discussie
binnen Celam is geworden, en omdat de paus
in zijn openingstoespraak regelmatig zo alge
meen bleef, dat hij voldoende vrijheid voor de
bisschoppen heeft gelaten om naar eigen in
zicht en goeddunken te handelen.
Wat heet radicaal?
Toch bestaat er een uiterst merkwaardige ver
houding tussen de bisschoppenconferentie en
de „alternatieve, radicale groep". Het is alsof
men bang is elkaar te kwetsen, elkaar open
lijk aan te vallen.
Er bestaan zelfs duidelijk samenwerkingsvor
men tussen deze theologen en bepaalde bis
schoppen. Kenmerkend voor de omzichtigheid
die betracht wordt is ook het feit, dat de „be
vrijdingstheologen" zich als het ware verbor
gen houden en voor de pers niet of nauwe
lijks te spreken zijn.
„Och, wat heet radicaal. Het komt in Europa
soms over alsof het allemaal marxistisch den
kende personen zijn die niets liever willen
dan de hele kerkelijke hiërachie omver te
gooien", aldus een Europese waarnemer op
het congres. „Het zijn mensen die volop in de
praktijk van alledag staan en die onbarmhar
tig wijzen op de sociale ongerechtigheid in de
wereld. Die ook het rijke Westen de verwijten
geven, dat er nog te weinig gedaan wordt aan
een eerlijke Verdeling van de aardse goederen
Ja mensen, laatst zei ik
voor de vuist weg dat ik met
roken zou stoppen.
Ik heb het helaas maar
twee weken volgehouden,
maar ik rook nu wel
verstandiger.'Teer'-en_
nicotine-armdus.
En om de smaak
heb ik Roxy Dual
gekozen.
Roxy Dual
de lekkerste'teer- en
nicotine-arme sigaret.
Ook in menthol.
en rijkdom".
Dr. J. van Nieuwenhoven, witte pater, lector
in Nijmegen en specialist inzake de (kerkelij
ke) verhoudingen in Latijns-Amerika, is in Pu
ebla een stuk optimistischer geworden dan hij
voor de aanvang van de conferentie was. Hij
baseerde, zijn vermoedens toen op de nogal
behoudende teksten van de werkdocumenten.
Hij constateert dat het uitstel van de confe
rentie vanwege de plotselinge dood van paus
Johannes Paulus I voordelig heeft gewerkt, of
„nadelig" voor de traditionalisten die van Ce
lam een voorgebakken product wilden maken.
„In die paar maanden uitstel is enorm veel in
formatie vanuit de basisgemeenten naar de
conferentie-deelnemers gevloeid", aldus pater
Van Nieuwenhoven.
„Die basisgemeenten zijn kenmerkend voor de
kerk in Zuid-Amerika. Ze hebben jiooit de in
tentie om met de kerk te breken. Ze vinden
doorgaans met hun bisschop een corresponde
rende verstandhouding, omdat de bisschoppen
niet de kerkelijke wet primair stellen, maar
het grote belang van het groeiproces onder
kennen.
Dragers van het geloof
In Nederland zijn de basisgemeenschappen
vaak verzamelingen van kritische intellectue
len die openlijk tegen wet en doctrine in
gaan", aldus pater Van Nieuwenhoven. „In
Latijns-Amerika hebben de leken de kerk al
tijd gedragen, ze hebben in de evangelisatie
een enorme bijdrage geleverd. De broeders en
paters hebben hier de kerk gemaakt en niet
de hiërarchie. Anders dan bij ons in Neder
land, botsen de leken hier ook niet zo tegen
de clerus. De leken hier voelen zich dragers
van het geloof en zich verantwoordelijk voor
de verdere verspreiding ervan, vanuit de ba
sisgemeenten waar veel bisschoppen enthousi
ast tegenover staan. Vergeet niet dat de La
tijns-Amerikaanse kerk pas in 1899 in een Ro
meins concilie „georganiseerd" werd, werd in
gelijfd in de kerkelijke discipline".
Puebla werd in 1530 gesticht, nadat enkele ja
ren tevoren twaalf Franciscaner paters in de
vallei van Mexico het evangelie verkondigd
hadden. De paters werden volgens de overle
vering de twaalf apostelen genoemd. Eeuwen
later proberen bisschoppen, theologen en pas
torale werkers een spraakverwarring te voor
komen om in het belang van de vooruit
gang van dit continent een en dezelfde taal
te spreken op basis van dezelfde opvattingen.
Lege Roxy pakjes kunnen tot I mei a.s. geld voor uw sportclub opleveren. Vraag uw bestuur.
PUEBLA (AFP) - De gedele
geerden op de Latijnsameri
kaanse bisschoppenconferen
tie in Puebla hebben giste
ren, na een heftig debat tus
sen voor- en tegenstanders
van de zg. bevrijdingstheolo
gie een werkschema goedge
keurd dat afwijkt van het
oorspronkelijke schema, dat
was opgesteld door de con
servatieve secretaris-generaal
van Celam, mgr. Alfonso Lo
pez Trujillo. De nu goedge
keurde agenda omvat vijf al
gemene discussiepunten,
waarmee de bisschoppen zich
nu gaan bezig houden:
De realiteit van Latijns-Ame
rika uit het oogpunt van de
zielzorg;
overwegingen over de leer;
de evangelisatie van Latijns-
Amerika;
de Latijnsamerikaanse kerk
in evangelisatie en missie
nu en in de toekomst;
de pastorale keuze.
Waarnemers denken dat het
vierde punt van deze agenda
het meest explosief zal zijn,
omdat daaronder punten val
len als bijzondere rechten
voor de armen, samenwerking
met krachten van een plura
listische maatschappij en vrij
heid voor de individuele per
soon (mensenrechten).
Paus Johannes Paulus is gisteren bij zijn terugkeer in
Rome verwelkomd door de demissionaire premier An-
dreotti. De paus zei dat één gevoelen bij hem over
heerst: dat van dankbaarheid. Voor zijn terugreis naar
Rome had de paus nog vredesboodschappen ge
stuurd naar vier Middenamerikaanse staten: Nicara
gua, Cösta Rica, Guatemala en El Salvador.