POLOEGAJEVSKI
BLIJFT AAN KOP
Een vrouw als
bezienswaardigheid
i
I
S
>i
)i
K
d
Jan Bakker wil
gesprek met
Ons Eibernest
5
Vul een^£ kolommen méér in op uw Lotto-formulier:
Dat betekent extra kansen op
n
li
Vier dagen uitstel voor Timman
Schaatskalender
Blauw Zwart oefent
tegen FC Amsterdam
I
r
■N
pi
k
ht
n,
>ix
ar
ia
ja
n.
t*i
3
an:
Sti
in
et
on
in
>li!
>n
eli
alij
n.
en
>01
ae
rul
rat
ist
/ei
ale
r\ i
m
aa
I-
i r
ie
;h<
/ai
Ell
rec
eil
ch
Hei
er
>i
'ar
.EH
lim
an
rij»
ier
le<
oo
nel
arc
.eii
>la;
Ier
ve<
va<
lit
en
:ee
/a
LEI
3N
cai
tio<
NO
hai
Clc
UUi
Go
vat
trie
Iwi
ni>
eei
Oil
wc
SPORT
LEIDSE COURANT
DINSDAG 30 JANUAR11979 PAGINA 12 iP*
Nona
Gaprindasjvili:
,,Ik kan niet
op remise spelen"
WIJK AAN ZEE De toeschouwers bij
'het Hoogovenschaaktoernooi beschouwen
hun bezoek niet als volmaakt als ze
Nona Gaprindasjvili niet van dichtbij
hebben gezien. Temidden van grootmees
ters als Lev Poloegajevski, Jan Timman,
Anthony Miles en Vlastimil Hort is de
Russin een opvallende verschijning. Ie
dereen praat over haar. Ze heeft al'be
namingen als „tijgerin" en „Nona met
de koolzwarte ogen" over zich heen
moeten laten gaan. Ze hoort er eigenlijk
niet, daar komt het op neer. Gewoon
omdat ze een vrouw is temidden van al
lemaal mannen, en niet omdat de speel-
sterkte te veel scheelt met die van de
anderen. De toch al vrij behoudende
sportwereld wordt weer eens op de
proef gesteld en dat leidt tot niet uitge
sproken gedachten als zielig", „bescher
men", „vreemd" en „wat moet die
hier?". Aan dergelijke ideeën blijkt nog
altijd geen einde te zijn gekomen on
danks een rits vrouwenfilms, ontelbare
vrouwencafé's en andere opvallende ste
reotiepen van de emancipatie. Het zal
wel een kwestie van wennen zijn voor
dat de milde vorm van discriminatie
via tolerantie overgaat in acceptatie.
Maar tot zolang kijkt Nona Gaprindasj
vili nog af en toe schichtig opzij. Ver
ruilt ze de olleke-bolleke-houding van de
vuisten onder haar kin voor een deels
afstandelijke, deels geërgerde blik naar
haar „bewonderaars". Want dit jaar ko
men veel mensen voor haar. Nona Ga
prindasjvili, een vrouw als bezienswaar
digheid.
Ze schaakt, goed tot uitstekend, en is als
alle haar omringende topschakers onder
hevig aan emoties, stemmingen, die de
sportwereld nauwelijks kent. Waar een
voetballer na een verloren wedstrijd
doorgaans onder de douche vandaan ge
plukt kan worden, zijn schakers na een
verloren partij in het geheel niet aan
spreekbaar. Jan Timman schuift met wit
langzaam naar winst en het gezicht van
Nona Gaprindasjvili verhardt met de mi
nuut. Ze heeft, als een van de weinigen,
geen zenuwtrek en uit haar teleurstelling
later, in het restaurant, middels een
spontane huilbui in de armen van Fenny
Heemskerk. De Nederlandse schaakster
wordt vervolgens belast met de niét ge
ringe taak de Russin weer in het land
der gewone mensen te brengen. Terwijl
Vlastimil Hort na zijn verloren duel met
Hiibner gymnastische oefeningen met
zijn mond doet onder zijn gitzwarte snor,
probeert Nona Gaprindasjvili een bief
stuk met champignons weg te werken.
Haar landgenoot Poloegajevski (na remi
se met Andersson) durft haar niet in de
steek te laten en blijft tegenover haar
zitten. Na een paar happen volgt haar
eerste woord. In het Russisch. „Dit zal
wel het begin van het einde voor haar
zijn" wordt er al gefluisterd in de wan
delgangen. „Ze moeten toch mee naar de
ontvangst op het stadhuis" zeggen de or
ganisatoren ongerust tegen elkaar. Nona
heeft er geen trek in, net als de andere
verliezers, en winnaars trouwens. Ze
geeft te kennen er niet op gekleed te
zijn. Een wat boers-achtig aandoende
jurk en bonTlaarzen tot halverwege de
kuiten stellen haar in het gelijk. Ander
half uur later is ze, aan de hand van Po
loegajevski toch bereid mee te gaan om
de burgemeester van Beverwijk een
hand te geven. In de bus, glibberend
over de besneeuwde wegen, tikt ze met
de toppen van de vingers van een ge
strekte hand licht tegen het voorhoofd
onder het uiten van onverstaanbare,
maar wel degelijk begrijpelijke woorden
.van teleurstelling. Poloegajevski. een
pracht van een bontmuts op het kalende
hoofd, geeft mee.
Verliezen
De bus passeert een ziekenhuis. Achter
de verlichte ramen zitten mensen om
bedden heen. Een ziekenwagen rijdt
juist naar de ingang. Wat is er in he
melsnaam zo verschrikkelijk aan het
verliezen van een potje schaken? „Wie
laatste wordt, wordt nooit meer uitgeno
digd", vertelt een van de organisatoren.
„Het is struggle for life in de engste zin
van het woord. Winnen betekent inkom
sten, aanzien. Als je verliest, kun je niet
overleven. In Rusland zijn schakers he
lemaal goden. Botwinnik had een gigan
tisch buitenhuis en een Mercedes met
chauffeur. Ook voor Nona geldt, dat ze
het startgeld aan de bond moet inleve
ren en alleen de vergoeding en de prij
zen zelf mag houden".
Omzichtigheid siert nog steeds de bena
dering van schakers en officials als de
burgervader zijn welkomstwoord uit
spreekt: „Zis is ze vurst taime.Een
glaasje, een hapje, Nona lacht met Po
loegajevski naast de burgemeester voor
de foto. Het (gemeente)huisorkest zet de
informele sfeer kracht bij. Nona Gaprin
dasjvili spreekt voor het eerst die dag
enkele woorden Engels ten teken dat ze
haar weerbarstige houding enigszins
heeft laten varen. Ze komt uit Tiflis, is
gek op voetballen, was in 1966 enthousi
ast toeschouwer bij het WK in Engeland,
zat als vijfjarige achter een schaakbord
in een gezin met vijf broers, won niet al
tijd en begon op haar veertiende pas
echt te schaken. Een laatbloeier dus.
Het Engels gaat haar moeiteloos af. „Ik
heb op het instituut voor vreemde talen
gezeten en daar alleen Engels gestu
deerd", zegt ze, „voor wiskunde had ik
wel enige belangstelling, maar niet ge
noeg om er echt in door te leren. Mijn
broers hebben de technische kant geko
zen. Ze zijn nu allemaal ingenieur". Is
het een handicap om als vrouw pienter,
intelligent te zijn? Een voorzichtige lach.
„Nee hoor, helemaal niet. Het leven is
gelukkig veranderd. Steeds meer mensen
krijgen de kans hun talent uit te buiten.
En iedereen heeft talent, op wat voor
vlak ook. Het probleem is alleen dat je
het moet vinden en leren te gebruiken.
Ik vind dat normaal, mijn zoon van acht
leert ook goed, hij heeft aanleg voor En
gels, dat vind ik fijn. Mijn ouders zagen
dat ik een goede schaakster kon worden.
Ik heb de kans gekregen iets van mijn
leven te maken. Misschien heb ik geluk
gehad. Ja, dat kan best. Ik heb niet het
idee, dat ik door de andere schakers als
hinderlijk word ervaren. Het is wel zo,
dat alle mannen juist van een vrouw wil
len winnen. Dat maakt het voor mij na
tuurlijk moeilijker, zo'n toernooi. Maar
vreemd, dat ik tegen mannen speel? Nee,
het weer is vreemd".
„Ik heb ook geen moment geaarzeld toen
ik de uitnodiging kreeg. Voor mij is het
tenslotte niet zo nieuw. In Moskou en
Joegoslavië heb ik al eerder in een
„mannentoernooi" gespeeld. En bij ve-
schillende andere evenementen was ik
secondant van een Russische schaker.
Wel een probleem is, dat ik in dit toer
nooi heel anders speel, moet spelen dan
tegen vrouwen. Het is een totaal ver
schillend soort schaak, in ieder geval be
ter. Voor mijn ontwikkeling is het beter,
maar als ik op de ranglijsten hoog wil
blijven staan, zal ik toch weer de nodige
toernooien tegen vrouwen moeten spelen.
Dat moet ik wel als ik weer wereldkam
pioene wil worden".
Remise
Dit jaar verspeelde Nona Gaprindasjvili
de wereldtitel aan de 17-jarige Maya
Tsiburdanize. En dat na zestien jaar als
wereldkampioene door het leven te zijn
gegaan. „Toen ik veertien was, ging ik
in een pionierspaleis schaken leren. In
zo'n omgeving waar je muziek kan ma
ken, kunt schilderen, dat soort dingen.
Op mijn 21e was ik wereldkampioene.
Ik versloeg Bigova. En die titel wil ik
terug. Zo snel mogelijk". Bij die woor
den straalt ze felheid uit. Een houding
die past bij een uitlating als „Ik kan
niet op remise spelen, dat wil ik niet".
Verliezen is erg hè? „Ik kan niet uitleg
gen waarom, zo'n instelling zit in je. Nie
mand wil toch verliezen? Natuurlijk, het
is normaal als je af en toe verliest, dat
weet ik ook wel, maar ik kan er niet te
gen. Het geluk is alleen wel, dat ik niet
het gevoel heb alleen te staan. Dat zou
natuurlijk snel kunnen, als je als enigë
vrouw meedoet. Ik kom uit een groot ge
zin, dus ik ben gewend mensen om me
heen te hebben. Ik heb een goed contact
met de andere schakers". Wat ze wel erg
vindt is daar haar zoon niet mee kan
met buitenlandse reizen, die ze twee a
drie keer per jaar maakt. „Ik reis geluk
kig niet al te veel, dus ik zie hem be
hoorlijk veel. Maar toch zou het fijn zijn
als hij er bij was. We vinden deze situa
tie niettemin alle twee normaal. Hij
schaakt ook een beetje, maar wil geen
echte schaker worden. Zegt hij nu, maar
ja, hij is pas acht. In Rusland reist hij
meestal wel mee. Soms wil hij heel
graag bij me zijn. Met dit leven kan dat
nu eenmaal niet altijd".
DICK HOFLAND
Nona Gaprindasjvili: „Vreemd dat ik tegen mannen speel? Nee, het
is vreemd"
WIJK AAN ZEE Het va
derschap gaat boven het
schaakmeesterschap. Dat is
de reden waarom Jan Tim
man zijn afgebroken partij
uit de negende ronde tegen
Dzindzichasjvili dertig uur
later mag uitspelen, dan ei
genlijk is geoorloofd. Even
na zessen kreeg hij van zijn
vrouw Ilse te horen, dat het
gezinnetje was uitgebreid
met een dochter. Blijde ver
rassing alom, want Timman
had een ieder onkundig gela
ten van het feit dat zijn
vrouw 's morgens al was op
genomen in de kraamkliniek.
Uitstel had hij toch niet meer
kunnen bewerkstelligen - al
leen als een speler zelf ziek
is, krijgt hij vier dagen res
pijt - en het zou hem alleen
hebben opgezadeld met onge
wenste belangstelling. On
danks deze spanning kon hij
zijn gedachten nog aardig bij
het schaken houden. Met
zwart veroverde hij allengs
het initiatief. Dzindzichasjvili
offerde een loper voor twee
pionnen. Dat gaf aanleiding
tot complicaties, die nog niet
te overzien waren, toen de
partij werd afgebroken. Het
spreekt vanzelf dat niemand
protesteerde, toen wedstrijd
leider Constant Orbaan de
jonge vader voor het vervolg
vrijaf gaf tot morgen.
De aanvankelijke verwach
ting, dat dan ook Genna So-
sonko tot de eerste prijswin
naars zal behoren, wordt niet
meer luidop uitgesproken. De
Nederlandse Rus, die het vo
rig jaar nogal wat plaatsen
op de internationale ranglijst
verspeelde, was een heel eind
op weg om een slim plannetje
tot uitvoering te brengen. Hij
had al gewonnen van Ree en
Gaprindasjvili en bereikte gis
teren ook tegen Nikolac een
florissante stelling.
Verdediging
den Sosonko hoog opstoten.
Doch, in tijdnood koos hij
voor een herhaling van zet
ten en toen hij op de 41ste
zet met toren c6 een kans
dacht te scheppen had Niko
lac juist een verdediging op
gebouwd, die niet meer te
doorbreken viel. Remise was
dus bet resultaat.
Daartoe hadden Poloegajevski
en Hübner al in een veel eer
der stadium besloten. Een on
ontwikkeld paard baarde
zwart enige zorgen, maar toen
dat eenmaal aan de acties
kon deelnemen, was er spra
ke van evenwicht. Hübner
zelf kwam, in de demonstra
tiezaal uitleggen, waarom het
zo had moeten gaan en niet
anders. Door deze gebeurte
nissen behield Poloegajevski
de koppositie op een half
punt gevolgd door Hübner en
Sosonko. Het kan echter zijn
dat hij Andersson naast zich
moet dulden. De naalddunne
Zweed vierde tegen Miles zijn
passie voor het „kleine spel"
volledig uit. Bij het afbreken
demonstreerde hij enthousiast
zijn kansen aan zijn charman
te echtgenote, die urenlang
geduldig had zitten wachten
en bepaald niet vrolijk keek
met het vooruitzicht bij het
avondmaal tegen een zak
schaakboekje aan te moeten
kijken.
Uitslagen negende ronde:
Hort (Tsj)Ree (Ned) afg.; Ga
prindasjvili (Rus>—Garcia (Cuba)
1/2—1/2; Nicolac (Jsl>—Sosonko
(Ned) 1/21/2; Poloegajevski
(Rus)—Hübner (Wdl) 1/2—1/2;
Dzindzichasjvili (Isr)Timman
Jan Timman
werd gisteren,
voor velen
onverwacht,
vader van een
dochter.
(Ned) afg.; Andersson—Miles afg.
De stand;
1. Poloegajevski 6; 2/3. Hübner,
Sosonko 5.1/2; 4. Andersson 5+1
afg.; 5/6. Timman, Miles 4.1/2 1
afg.; 7. Garcia 4; 8/10. Hort,
Dzindzichasjvili, Ree 3.1/2 1
afg.; 11. Gaprindasjvili 3; 12. Ni
kolac 2.1/2.
Aansluiten
Bij de tienkampers blijft me
vrouw Bee la arts van Blokland
vriend en vijand verbazen in
groep 8. In de zevende ronde
won zij gisteren van de Am
sterdammer Van Hulst, waar
door zij nu zes punten heeft
vergaard. P. Gelpke voegde
aan zijn totaal in zijn groep
een half punt toe door remise
te spelen tegen de Fransman
Manouck. Gelpke heeft nu
vier punten uit zeven ronden.
Nikolac contra Sosonko
De partij uit de negende ronde
tussen de Joegoslaaf Nikolac en
Genna Sosonko had het volgende
verloop, p
Wit: J. Nikolac (Joegoslavië), p
Zwart: G. Sosonko (Nederland), p
1. Pgl-f3 d7-d5; 2. g2-g3 Pg8-f6; 3.
Lfl-g2 c7-c5; 4. 0—0 Pb8<6; 5. d2-
d3 e7-e5; 6. Lcl-g5 Lf8-e7; 7. Pf3-
d2 Pf6-g8; 8. Lg5xe7 Pg8xe7; 9.
e2-e4 d5-d4; 10. f2-f4 0-0; 11. f4-f5
f7-f6; 12. a2-a4 b7-b6; 13. Pd2-f3
a7-a6; 14. Tfl-f2 Lc8-d7; 15. Lg2-fl
Pe7-c8; 16. Pbl-d2 Pc8-d6; 17. Lfl-
e2 b6-b5; 18. g3-g4 Ta8-b8; 19.
a4xb5 a6xb5; 20. Tf2-g2 Pd6-f7;
21. h2-h4 h7-h6; 22. Kgl-f2 Pc6-b4;
23. Pd2-b3 c5-c4; 24. Pb3-c5 Tb8-
c8; 25. Pc5xd7 Dd8xd7; 26. g4-g5
f6xg5; 27. h4xg5 h6xg5; 28. Pf3xg5
Pf7x95; 29. Tg2xg5 c4xd3; 30.
Le2xd3 Tf8-f731. Kf2-gl Tf7-f6;
32. Tg5-g2 Pb4xd3; 33. c2xd3 dd7-
f7; 34. Tal-cl Tf6-c6; 35. Tclxc6
Tc8-c6; 36. Ddl-d2 Df7-h5; 37.
Tg2-g3 Tc6-h6; 38. Kgl-f2 Dh5-hl;
39. Tg3-g2. p
Indien zwart nu 39Tc6
speelt, staat hij vrijwel op winst.
Zwart herhaalt echter de zetten
met het oog op de tijdcontrole. p
39. Dhl-h4t; 40. Tg2-g3 Dh4-
hl.p
Remise, omdat wit nu niet meer
Tg2 speelt, doch Dg5 en de mat-
dreiging op g7 houdt de stand in
evenwicht, een curieus slot p t
(Van onze sportredactie)
DEN HAAG Jan Bakker
zal deze week nog een ge
sprek hebben met het be
stuur van Ons Eibernest over
het aanblijven als trainer bij
deze vereniging. Jan Bakker
werd twee weken als coach
op non-actief gezet, waarop
hij ook het trainersschap van
de hoofdklassevereniging
staakte. Na gesprekken met
het bestuur van Ons Eiber
nest vrijdagavond en gistera
vond met vertegenwoordigers
van de Nederlandse korfbal
Trainers Vereniging (NKTV)
vesloot Jan Bakker alsnog
met het bestuur rónd de tafel
te gaan zitten.
In dit gesprek zullen beide
partijen uiteenzetten wat zij
verstaan onder het begrip
„topsport". Zoals voorzittt
Jan Overmefjer zondagmij
dag al op een persconferentk
verklaarde werd Jan Bakkjrf
van zijn coach-functie onthf™
ven, omdat zijn aanwijzinga
niet door de ploeg werden oP
gevolgd. Bakker gaat echt£e
op verzoek van de NKTV oF
nieuw rond de tafel zitten of™
over een aantal voorwaard®"®
te praten. „Komen we tFr
overeenstemming dan ben r n
in principe bereid om door v
gaan met het trainersschap'
vertelde hij gisteravond.
vind hoofdklassekorfbal er
topsport, waar wat voor rf**
daan moet worden. Die bP"6
reidheid moet er zijn. Ik hrf®"
een aantal wensen en ik be c
bereid daarover nog een ke#er
met het bestuur te praten^
aldus Jan Bakker.
1N1
MAASLAND De schaatsmarathon over 100 kilometer dirisi
voor vandaag was opgenomen in de schaatskalender, is afgtd
last in verband met de slechte toestand van ijs. Aan dir
schaatskalender van de KNSB zijn de volgende wedstrijdefedc
en tochten toegevoegd: ren
Dinsdag lig
Haarsteeg (Jaap Eden), wedstrijd 50 km., 19.00 uur (inlichtinm.
gen 04160-35580,04108—2521/2156). I v
Warmenhuizen Klassementswedstrijd 50 ronden en afvalwe<i)mi
strijd 40 ronden, 19.30 uur (02269—1761/2100). »k
Bergambacht Kortebaan heren senioren, 19.30 uur (01825-ld
1296). kna
Oldemarkt Kortebaan dames, 18.30 uur (05615—510). htr
Woensdag r I
Leiderdorp Kortebaan heren, 19.30 uur (071—894660). |ar
Botshol tocht 15 en 3 km., 10.00 uur, startplaatsen S tokkelaars^
brug. De Waver en Hogendijk. I
Lage-Landen tocht 40 en 80 km., 10.00 tot 14.00 uur, startplaat T
sen Scheerwolde, Hogeweg, Ossenzijl, Kalenberg en Muggebed V
(05217-344).
Streefkerk Langebaan heren, 500 en 1500 meter, 19.30 uur.
Bergambacht Kortebaan dames, 14.00 uur (01825—1296). [I
Vriezen veen (De Eendrecht), kampioenschap van Twente kortrv
baan junioren, 19.30 uur (5499—1805).
Nieuwe Niedorp Toertocht 15 en 30 km. 12.00 uur (02261-
.1383/1394). itb
(Van onze sportredactie)
WASSENAAR De tweede klasser Blauw Zwart speelt mor
genavond een oefenwedstrijd tegen de eerste divisieclub FC
Amsterdam.
De professionals en amateurs ontmoeten elkaar om 19.00 uur
op het terrein van Blauw Zwart aan de Dr. Mansveldkade te
Wassenaar.
Twee kolommen extra kosten maar f 1,50 meer.
Voor vier kolommen betaalt u dus f 3,- plus f 0,25 administratiekosten.
Als dat geen gokje waard is.
f500000;
SPfe/ b
