Guerrillabewegingen in Iran
staan elkaar naar het leven
Teng: samenwerken
om9 Sovj etpoolbeer' in
bedwang te houden
DRIE JAAR GEEIST
TEGEN CROISSANT
britse regering weer in
jesprek met vakbonden
:ew' m
Paus verwijt
landeigenaren
onrechtvaardige
toestanden
Martens kiest voor socialisten en taaipartijen
UITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 30 JANUAR11979 PAGINA 11
;ter
viescoi
een
ind 1!
bi
^arresteerde
lerngeleerde in
ijheid
v n
lUrf ie
kree ftfp]
?e *e
ing
hadi
echter
een
en w
Hi
tellei
lag gi
want
ARLSRUHE (Reuter) De
emgeleerde Bemd Richter,
vrijdag door Frankrijk
lieverd was op verden-
van spionage voor Oost-
iland, is in de Bondsre-
'publiek op vrije voeten ge-
eld.
woordvoerder van de fe-
le openbare aanklager in
arlsruhe die dit maandag,
'Meedeelde, zei dat men niet
c genoeg bewijsmateriaal
•hikt om Richter nog lan-
er vast te kunnen houden,
ét onderzoek zal echter wor-
i voortgezet. De 26-jarige
ihter werkte bij het in Ge-
gevestigde Europese een-
voor kernonderzoek
.jtERN) en woonde in Frank-
f jk bij de Zwiterse grens.
i llondale
iaar
«i Nederland
r
ich,e
ève L
a um
ïaasl
•rikkel
en „di
DICI^SLO (AP) De Amerikaan-
vice-president Walter Mon-
ale is van plan, kort na Pa-
en, een bezoek van 10 dagen
brengen aan IJsland, Noor-
v. regen, Zweden, Denemarken
Nederland, aldus meldt de
Post vandaag uit Was-
Bij de ontvangst van Teng op het Witte Huis was ook oud-president Nixon aanwe
zig. Nixon had na zijn aftreden op uitnodiging van de Chinese leiders een trip
door China gemaakt.
WASHINGTON (CPI-DPA-AFP) - De
Chinese vice-premier Teng Hsiao-ping
heeft in een interview gepleit voor een
alliantie van de Verenigde Staten, Chi
na, Japan en Europa, om de Russische
„ijsbeer" in bedwang te houden. In een
interview dat gisteren werd gepubli
ceerd in het weekblad Time en in de
Washington Star noemde Teng de Sov
jet-Unie een „broedplaats van oorlog".
„Als wij in staat willen zijn deze pool-
beer te bedwingen, moeten we ons vere
nigen."
„Als wij alleen afhankelijk zijn van de
kracht van de Verenigde Staten, is dat
niet genoeg. Als we alleen afhankelijk
zijn van de kracht van Europa is dat
niet genoeg. Maar als wij ons verenigen,
dan zullen we sterk genoeg zijn. Het is
niet alleen in het belang van China,
maar ook van grote betekenis voor de
wereldvrede, voor de internationale vei
ligheid en stabiliteit, dat er vriendschap
pelijke betrekkingen zijn tussen China
en de Verenigde Staten, Europa en Ja
pan."
De Sovjet-Unie, aldus Teng, intimideert
de zwakken en vreest de sterken, en
grijpt alle kansen aan die zich voordoen.
De Chinese vice-premier toonde zich een
krachtig tegenstander van een SALT-
overeenkomst (over beperking van de
strategische bewapening) tussen de Vere
nigde Staten en de Sovjet-Unie. Hij
bleek het van harte eens met een brief
die 170 gepensioneerde generaals en ad
miraals onlangs aan presicent Carter
hebben gestuurd en waarin zij waarschu
wen voor rampzalige gevolgen van zo'n
verdrag. „Het nucleaire arsenaal voor de
Sovjet-Unie en de constante ontwikkeling
van hun strategische wapens betekent
dat we kunnen zeggen dat de Sovjet-,
Unie al gelijkwaardigheid met de Vere
nigde Staten heeft bereikt In de nabije
toekomst kan ze de Verenigde Staten
voorbijstreven, aldus Teng. p
Teng meende dat de Verenigde Staten
sinds het begin van de jaren 70 bezig
zijn met een „strategische terugtrekking".
„De echte broeiplaats van oorlog is de
Sovjet-Unie, niet de Verenigde Staten".
Gevraagd om een nadere toelichting zei
Teng slechts dat de Verenigde Staten op
het ogenblik geen reden en geen nood
zaak hebben om oorlog te willen. Maar
de Sovjets hebben in veel delen van de
wereld blijk gegeven van hun aggressivi-
teit, meende Teng.
De felle anti-Sovjettoon van dit interview
heeft de Amerikaanse regering enigszins
in verlegenheid gebracht Washington
hoopt dat Teng tijdens zijn bezoek der
gelijke aanvallen op de Sovjet-Unie niet
in het openbaar zal herhalen.
hoe
ft
ereke
beide
i/olgt
hij
TEHERAN (Rtr) Ook als Iran ontkomt
aan de verwoestende burgeroorlog die
door vele pessimisten wordt voorspeld,
kan het land het toneel worden van een
felle slag tussen twee goed geoefende
guerillagroeperingen, zo vrezen veel Ira-
nezen. De „Mujaheddin-e-khalq" (islami
tische marxisten) en de „Cherikhaye-fe-
daiye-khalq" (opofferingscommando's
van het volk) betwisten elkaar al de eer
van het verdrijven van de sjah, en ze
zijn verre van eensgezind over de toe
komst van Iran.
De Mujaheddin worden, naar wordt aan
genomen, opgeleid in Palestijnse com
mandokampen in Irak en Libanon, en in
Cuba. Volgens westerse veiligheidsex
perts hebben zij het bewind van de sjah
een fatale slag toegebracht met de
moord op een hoge Amerikaanse functio
naris in de olie-industrie in de zuidelijke
stad Ahvaz, in december j.l. Deze zorg
vuldig voorbereide moord gaf het sein
tot de algemene staking van arbeiders in
de olie-industrie, die de Iraanse econo
mie aan de grond bracht.
De Mujaheddin beschouwen zichzelf als
„islamitische marxisten". „Wij geloven in
het communistisch delen, zoals door
Marx uiteengezet, maar we geloven ook
in God." De groep is opgericht in het be
gin van de jaren zestig, en heeft volgens
sympathisanten nauwe banden met de
oppositie tegen de sjah die zich concen
treerde rond de moskeeën, en een deel
van de ayatollahs, de geestelijke leiders
van de Sji 'itische moslems.
Leden van de Mujaheddin bezochten ook
de ayatollah Khomeiny tijdens diens 15-
jarige ballingschap in Irak, voor hij vo
rig jaar zijn intrek nam bij Parijs. Een
bevestiging van die bezoeken is niet te
krijgen, maar. wel is bekend dat Kho
meiny ook in het verleden zijn mensen
heeft gemachtigd indien nodig naar de
wapens te grijpen om de sjah ten val te
brengen.
In de pro-Khomeiny-marsen in Teheran
liepen ook honderden Mujaheddin-sym-
pathisanten, overwegend studenten, mee.
-Behalve portretten van Khomeiny droe
gen zij spandoeken met het symbool van
hun beweging: een aambeeld, een sikkel
en een machinegeweer, gevat in een
landkaart van Iran en de wereld, onder
een tekst uit de Koran. Volgens westerse
diplomaten overwegen de Mujaheddin nu
een politieke partij te vormen, omdat de
noodzaak voor de guerilla is vervallen.
Deze diplomaten menen dat de Mujahed
din zich niet verahtwoordelijk hebben
gesteld voor de moord op de Amerikaan
in Ahvaz, omdat ze hun imago wat wil
len oppoetsen met het oog op een even
tuele politieke rol. Een onbekende groep,
die zich „monotheïsten" noemde, eiste
enkele dagen na de aanslag de eer voor
zich op.
Terwijl de Mujaheddin „bovengronds"
komen om Khomeiny te steunen, is ech
ter de andere groep, de Cherik, een on
verzoenlijke tegenstander van alles wat
Khomeiny vertegenwoordigt. De marxis-
tisch-leninistische, atheïstische Cherik
richtte vorige week een open brief tot
Khomeiny, met de waarschuwing om
niet de Islam te gebruiken als wapen om
de niet-moslems in Iran te verpletteren.
De revolutie, die de sjah heeft verdre
ven, is gevoerd door veel verschillende
groepen, en door het volk als geheel, al
dus de open brief, die in een Iraans blad
werd gepubliceerd.
„Als u het imperialisme in het land wilt
verpletteren, staat iedereen achter u.
Maar als u denkt dat u via de Islam an
dere mensen en andere partijen mond
dood kunt maken, hebt u het mis", zo
vervolgt de open brief.
De Cheriks hebben hun guerilla-acties de
laatste jaren geïntensiveerd, terwijl die
van de Mujaheddin juist verminderden
na een reeks politie-overvallen, vooral in
1976. De Cheriks hebben aanvallen op
burgers doorgaans vermeden. Zij hebben
overvallen op politiebureaus tot hun
waarmerk gemaakt De Mujaheddin heb
ben minder consideratie getoond met
burgers: de moorden op zes Amerikanen
in Iran, tussen 1973 en 1976, moeten
waarschijnlijk op hun rekening worden
geschreven.
Volgens westerse veiligheidsexperts krij
gen beide groepen wapens en training
van het buitenland. Maar de Mujaheddin,
met een harde kern van 300 400 leden,
zijn verreweg het best georganiseerd en
het best toegerust van de twee.
De Iraanse regering heeft in 1976 ver
klaard over bewijzen te beschikken dat
Iraanse guerillastrijders geld en wapens
kregen van Palestijnse groepen en van
de Libische leider Ghaddafi. Het Volks
front voor de bevrijding van Palestina
van George Habasj heeft doen toen be
vestigd. Ghaddafi reageerde niet. Een
overval op een Mujaheddin-schuilplaats
zou echter hebben aangetoond dat Ghad
dafi wapens leverde.
In 1975 en 1976 hadden Iraanse guerrille-
ros volgens westerse experts nauwe con
tacten met de internationaal gezochte Ve
nezolaan Ilich Ramirez Sanchez, beter
bekend onder zijn codenaam „Carlos".
Tijdens de guerilla-overval van 1975 op
de vergadering van OPEC-ministers in
Wenen dreigde „Carlos" de Iraanse afge
vaardigde als een der eersten te doden,
als de eisen niet werden ingewilligd.
Armeniër in
Rusland ter
dood veroordeeld
MOSKOU (AFP) De Ar
meense dissident, Stepan Tsa-
dikian, is door het hoogge
rechtshof van de Sowjet-Unie
ter dood veroordeeld, zo heeft
dissident Andrej Sacharov
gisteren verklaard. Het ge
rechtshof, aldus Sacharov,
had het vonnis op 26 januari
aan de familie van Tsadikian
bekendgemaakt
De 32-jarige Armeen werd er
van beschuldigd een bomaan
slag te hebben gepleegd in ja
nuari 1977 in Moskou, waar
bij talrijke slachtoffers zijn
gevallen. Verwanten van de
veroordeelde verklaarden ech
ter dat hij op het moment
van de aanslag niet in Mos
kou was.
Tsadikian werd er voorts van
beschuldigd een wapendepot
bij een station in Moskou te
hebben aangelegd. Ook deze
beschuldiging wordt door zijn
verwanten tegengesproken.
Bus stort van rots
SAMOS Op het Griekse ei
land Samos zijn gisteren veer
tien mensen om het leven ge
komen en negenendertig ge
wond, toen een bus van een
honderd meter hoge rots af
stortte.
luders en kinderen van een school in Londen protesteerden gisteren tegen de
laking van de schoolkoks. waardoor overblijvende kinderen het zonder warme
laaltijd moesten stellen.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
INDEN De Britse La-
r-premier Callaghan pro
ert zijn ingedeukt imago
»t op te lappen door met
ikbondsleiders te praten
"er de economische situatie,
|ie al ernstig geleden heeft
de aanslepende sociale
st. De komende twee of
vr- weken zullen in Londen
alrijke bijeenkomsten plaats
tinden van vertegenwoordi
gt b «s van de vakbeweging en
en i ministers.
G
3eki >eze campagne van de Britse
zj egeringsleiders staat in het
eken van naderende parle-
crijf nentaire verkiezingen. Als die
n v 'laats vinden in de komende
:en ente, zonder dat tegen die
be< 'id sociale vrede tot stand
hf lebracht is, zou Labour een
ent ^are nederlaag kunnen lei-
la len. Premier Callaghan laat
ook niet na de vakbewe
ging te wijzen op haar grote
•olitieke verantwoordelijkheid
ten aanzien van de Britse so
cialisten.
De veertig bestuursleden van
de centrale van vakverenigin
gen (in Engeland gekend als
het Trade Union Congress)
hebben gisteren in Downing
Street 10 langdurig beraad
slaagd met de premier en de
ministers Healey (financiën)
en Booth (arbeid) alsmede de
socialistische leider van het
Lagerhuis, Michael Foot
Toen hij nummer 10 verliet,
zei secretaris-generaal Len
Murrey van het TUC nog
eens nadrukkelijk, dat zijn or
ganisatie geen nieuw maxi
mum-percentage zou aanvaar
den voor Callaghans loonbe-
leid.
Volgens Murrey blijft de Brit
se premier erbij, dat geen en
kele loonsverhoging hoger zal
mogen gaan dan de limiet
van vijf procent, die zijn re
gering uitgekozen heeft voor
de periode augustus '78-au-
gustus '79. Dat maximum
werd afgelopen zomer alge
meen verworpen door de vak
beweging, die Callaghans
loonbeleid al drie jaar beu
was. Ze besloot opnieuw on
gebreidelde looneisen te doen.
Het resultaat van die beslis
sing kan nu duidelijk waarge
nomen worden.
Ondanks de ernst van de si
tuatie hoopt de minderheids
regering Callaghan binnen
twee of drie weken haar
vroegere goede relatie met de
vakbeweging te kunnen her
stellen. In de eerste plaats zal
gestreefd worden naar een
periode van sociale rust,
waarin onderhandelingen over
loonsverhogingen niet langer
plaats vinden tegen de achter
grond van dreigende stakin
gen. Premier Callaghan heeft
echter te horen gekregen, dat
de vakbeweging er niets voor
voélt om met de regering een
nieuwe sociale overeenkomst
af te sluiten, die slechts
schijn is.
(Van onze correspondent Ami de Vree)
BONN De officier van justitie in Stuttgart
heeft gisteren tegen de voormalige Baader-
Meinhof-advokaat Klaus Croissant een gevan
genisstraf van drieëneenhalf jaar en een be
roepsverbod van 5 jaar geëist wegens het op
zetten en instandhouden van een informa
tiesysteem tussen gevangen zittende terroris
ten onderling en met RAF-leden die nog op
vrije voeten zijn. De rechtbank zal medio fe
bruari uitspraak doen.
Croissant werd ongeveer anderhalf jaar gele
den in Parijs waar hij was ondergedoken ge
arresteerd en aan de Bondsrepubliek uitgele
verd. Hij zit sindsdien in voorlopige hechtenis.
In zijn pleidooi, waarin hij uitvoerig op het
terrorisme inging, noemde de officier Crois
sant „geen gewone boodschappenjongen",
maar „een wolf in schaapskleren en een
spreekbuis van de Baader-Meinhof-bende".
Volgens hem is Croissant gevaarlijker dan
alle andere RAF-advokaten en aan de hand
van citaten uit het uitgewisselde informatie
materiaal probeerde hij aan te tonen, dat Cro
issant zich in een volslagen afhankelijkheid
van de gevangenen had gemanoeuvreerd.
Principieel wees de officier de stellingname
van de verdediging af, dat het bij dit proces
om de grenzen van de verdediging in het al
gemeen zou gaan: de verdediging van Crois
sant was volgens hem een propagandistisch
baantje en hij beschuldigde de advokaat er
van de terroristen-processen tot een politiek
spektakel te hebben gemaakt. Bovendien, al
dus de officier, had de informatie die Crois
sant doorgaf en die bijvoorbeeld over de ont
steking van een bom en over springstof han
delde, niets met verdediging te maken. Hij
kwam dan ook tot de conclusie dat Croissant
niet anders dan als medeplichtige van het ter
rorisme kan worden beschouwd.
Carter verleent gratie aan Patricia Hearst
WASHINGTON (AFP-REU-
TER) President Carter
heeft gisteren gratie verleend
aan Patricia Hearst van de
krantenfamilie die zeven jaar
gevangenisstraf uitzat wegens
beroving van een bank onder
bedreiging met een vuurwa
pen.
Patricia Hearst had om be
korting van haar vonnis ver
zocht. Het ministerie van jus
titie in Washington, dat gratie
had aanbevolen, liet weten
dat Patricia Hearst donderdag
uit de gevangenis zou worden
ontslagen. De 25-jarige Patri
cia was in 1976 tot zeven jaar
veroordeeld voor haar aan-
deel in de bankroof van 1974
als lid van het symbionese
bevrijdingsleger (SLA). Zij
zou in juli van dit jaar voor
het eerst in aanmerking zijn
gekomen voor voorwaardelij
ke vrijlating. Patricia Hearst
had aan de bankroving deel
genomen negen weken nadat
zij door het SLA was ont
voerd. De ouders van Patricia
Hearst zijn naar onlangs
werd bekendgemaakt van ta
fel en bed gescheiden, mede
als gevolg van spanningen
door de zaak van hun doch
ter. De gratie betekent voor
Patricia Hearst dat ze haar
plan kan uitvoeren te trou
wen met haar voormalige lijf
wacht, Bernard Shaw, op 14
februari, Sint-Valentijnsdag.
OAXACA Tienduizenden zingende en dansende india
nen hebben gisteren paus Johannes Paul us II begroet
tijdens een feest in Cuilapan, in het zuiden van Mexico.
De paus ontving daar de vertegenwoordigers van de di
verse stammen, die hem geschenken aanboden. Getooid
met een sombrero ging hij vele mensen langs om hen de
hand te drukken.
In een toespraak kwam hij op voor de onderdrukten,
zoals hij nog niet eerder had gedaan. Hij verweet landei
genaren, dat zij „het brood verbergen, dat zovele gezin
nen nodig hebben. Het is niet rechtvaardig, niet mense
lijk en niet christelijk dat dergelijke volstrekt onrecht
vaardige toestanden blijven bestaan".
Hij zei de indianen echter ook hun toevlucht niet in ge
weld te zoeken of harde gevoelens te koesteren, maar
naar de Heer te kijken, „die de mensen beoordeelt naar
de verdiensten van hun daden". In verband met de ar
moede en ellende op de wereld verklaarde hij, dat hij
trouw bleef aan de lijn, uitgestippeld door zijn voorgan
gers Johannes XXIII en Paulus VI.
Na in de kathedraal van Oaxaca tien indianen tot acoliet
of lector te hebben gewijd, ontving de paus 's avonds in
Mexico-Stad de katholieke organisaties. Hij benadrukte
daarbij de noodzaak van een intensievere inzet van de le
ken in kerk en maatschappij en vroeg daarbij bijzondere
aandacht voor de jongeren. Zij hopen, aldus de paus, op
een duidelijke getuigenis, die overeenstemt met het ker
kelijk geloof, dat hen helpt hun krachten te geven aan
een nieuwe vormgeving van het persoonlijke en gemeen
schappelijke leven.
BELGISCHE KABINETSFORMATEUR
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De Belgische kabinetsfor
mateur Wilfried Martens (christen-de
mocraat) heeft gisteravond besloten
om vandaag aan tafel te gaan zitten
met de partijvoorzitters van de
Vlaamse en Waalse christen-democra
ten en socialisten en met de voorzit
ters van de beide taaipartijen, het
Brusselse front der Francofonen
(FDF) en de Volksunie in Vlaanderen.
Martens kwam tot zijn besluit nadat
hij de afgelopen dagen het antwoord
had ontvangen van de diverse partijen
op zijn kernideeën voor een nieuw re
geringsprogramma. Een en ander bete
kent dat Martens de liberalen, die zijn
kernideeën echter ook hadden aan
vaard, voorlopig buiten spel heeft ge
zet Martens hoopt met de regering
skandidaten die hij nu heeft uitgeko
zen een tweederde meerderheid te
krijgen in het parlement, die nodig is
om de staatshervorming door te voe
ren.
Wanneer de onderhandelingen tussen
de zes partijen slagen, zullen zij zo
snel mogelijk met onderhandelingen
over het program beginnen. Zoals be
kend moet daarvoor echter nog eerst
het netelige probleem van de staats
hervorming in grote lijnen worden op
gelost Met name de positie van Brus
sel is daarbij erg precair.
De Vlaamse en Waalse liberalen heb
ben gisteren te kennen gegeven dat zij
verrast zijn door de keuze van de Bel
gische kabinetsformateur. Zij lieten
verstaan, dat de liberalen toch de ver
kiezingen hebben gewonnen en dat ze
nu tegen de wil van de kiezers in vol
ledig buiten de regeringsonderhande
lingen worden gehouden.
De keuze van Martens is waarschijn
lijk ook ingegeven door het ultimatum
van de socialistische leider in Wallo
nië, André Cools, die zondag nog mee
deelde, dat een oplossing voor de Bel
gische kabinetskrisis niet mogelijk is
zonder de medewerking van de Waal
se socialisten.
De Franstalige partijen in Wallonië en
Brussel hebben nogmaal te verstaan,
gegeven, dat zij kost wat kost wensen,
dat het Brusselse FDF in de nieuwe
regering wordt opgenomen.
