Spaansche Ziekte
Menthaform-Tabletten
Spaanse griep
van 1918-1919:
een windvlaag
des doods
„Moet je
luisteren: als je
Leidï'9 hardgekookte
in achter elkaar op
kom je ook in het
it Guinness Record
Maar daar zie ik
niet zo di
van in. Ik ben
afdrP stuntman omwille
(2(>-fde bravour. Bij mij
der altijd wel wat
A3er. Als de mensen
3. Fotfen: waarom moet
n 2, Zigek zo nodig met
'53. speedboot door
REPAR brandende tunnel
it. Eiktn, dan zeg ik: de
130 én is dat Ik proto-
Jond inlsche onderdelen
v (een produkt uittest,
pen kal
lang kan een motor
zuurstof? Hoe
vr~ "(te" rubber of plastic
1 bij extreme hitte?
iort dingen. Ik ram
motorkap van een
door dertig bran-
schuttingen.
rom? Gewoon om
3S__Jnieuw type helm te
aeesu Daarnaast ben 'k
i0-uriqrr''i^ iamand die
Over<Pevaar zoekt- ,k heb
traat'gT avontuurlijke in-
En ik hou van
mann v. Je zou me kun-
kien als een combi-
ij van een show-
ij Ahs#man en ean tester
Leideprodukten net als
18.00[testpiloot. Die pro-
t per slot van reke-
ook nieuwe dingen
t,En dat laatste be-
ik als het be-
lMATlfiiks,e lk heb een
n 9 toi!us vak- Vandaar
an 11 j de zelfverbranding-
nieuwtj tiet die deken. Of
fit u dat je jezelf
de lol in de fik
ejct?"
Makeikan zonder overdrij-
del zeggen dat ik ge-
Tel|ialiseerd ben in le-
le stunts met vuur.
ude-Rijtwerk voor films,
Een b| niks voor mij! Bij
imer-fiflim kun je met be-
ucLri van montage alles
Iferen, zelfs het on-
if ''ini r''ke- Maar als 'e
ts uitvoert, terwijl de
Chouwers op je lip
■■**1, dan moet het rea
ch zijn. Dan kun je
jeen trucs permitte-
Dat is het verschil,
alle respect voor
begrijp
it beta
Ik heb een
ekwoord: zonder
Ie stunts geen goe-
tCl i'm- Maar persoonlijk
bij h|ik de voorkeur aan
levende werk. En
tstekeidat werk probee'r ik
Europa meer erken-
te krijgen voor het
(vak".
Amerika bestaat die
iping al; je hebt
1 zelfs de America,
it Association, waar
(is lid van ben. Maar
in Europa wordt het vak
zwaar ondergewaar
deerd. Om dat te veran
deren, treed ik zo naar
buiten en het beste mid
del is uiteraard het ves
tigen van wereldrecords.
Ik heb er al vijf, alle
maal erkend door het
Groot Guinness Record
Boek. Nog één en ik sta
gelijk met de beroemde
Amerikaan Ivo Krivel. Ja
zeker, dan heeft deze
Christiaan Vandenberg
uit Soest de absolute
top bereikt".
Vuur, vlammen,
hitte...
„Ik doe ook wel roll
overs,T-bone-crashes en
schanssprongen. Met
speedboten, auto's, mo
toren, alles. Maar vuur
doe ik het liefst. Ja,
waarom? Vuur, vlam
men, hitte: daar is 99
procent van de wereld
bevolking het bangst
voor, want een meer
helse pijn bestaat er
niet. Als je met vuur
werkt, dwing je dus bij
het publiek het meeste
respect af en dat is nou
juist mijn bedoeling. Ik
wil mijn vak erkend heb
ben. Het lukt me aardig.
Ik heb uitnodigingen van
de Philipijnen tot Zuid-
Amerika".
„Maar zoals gezegd: je
steekt jezelf niet voor je
plezier in brand. Ener
zijds is die stunt moge
lijk gemaakt door de uit
vinding van water-gel.
Anderzijds vind ik water
gel een dusdanig revolu
tionaire ontwikkeling dat
de hele wereld er kennis
van moet nemen en de
beste manier daarvoor is
de zelfverbrandingsact".
„Nou zijn er mensen die
maar met moeite kun
nen begrijpen dat je een
dergelijke macabere
stunt kiest om je in te
zetten voor het heil van
de mensheid. Dan zeg
ik: daar ben ik stuntman
voor. Door mezelf in
brand te steken, lever ik
het beste bewijs voor de
deugdelijkheid van het
spul. Ik zou er toch niet
aan beginnen als ik er
niet voor de volle hon
derd procent vertrouwen
in had?"
„Die deken is een Aus
tralische uitvinding. Kijk,
hier heb je alle techni
sche gegevens zwart op
wit. Hij bestaat uit een
speciaaL ontworpen cel-
vormig weefsel van
nieuw wollen kamgaren,
dat gedrenkt is in een
hoeveelheid water-gel:
een thixotropische vloei
stof, bestaande uit poly
saccharide verdikkers,
etherische oliën, schim
mel- en bacteriëndoden-
de middelen en midde
len die de vochtigheid
bevorderen. De Australi
sche firma heeft twaalf
jaar aan het project
gewerkt en er de beste
research-instituten ter
wereld voor ingescha
keld".
Vijf liter benzine
„Maar hier was het on
bekend. Ik heb het voor
Europa ontdekt en ik
ben de eerste die het
als stuntman in de prak
tijk heeft uitgetest. Ik
heb me van top tot teen
ingesmeerd met water
gel en daarna is er vijf
liter benzine over me
uitgegoten. Vlammen
van drie meter hoog.
Die zijn met de deken
geblust. Ik mankeerde
niets. Zelfs geen haartje
geschroeid. Nou had ik
natuurlijk tevoren de no
dige proeven genomen
en daarbij waren mijn
beide oren verbrand,
maar zelfs toen bewees
de water-gel al zijn nut.
Dankzij het gebruik van
de vloeistof waren mijn
oren na een uur weer
pijnloos en na vijf da
gen was de huid gene
zen".
„Wacht even zou u
dat allemaal wel op
schrijven? Je hebt altijd
idioten die zo'n stunt na
willen doen, als ze een
slok op hebben. Die
zeggen: wat Christiaan
Vandenberg kan, kan ik
ook. Daar wil ik ernstig
voor waarschuwen. Er
zouden de grootste on
gelukken van kunnen
komen. Walglijk. Stunts
zijn mijn vak, maar ik
doe ze niet uit bravour.
Alles is door technici
vantevoren helemaal be
rekend; de timing doen
we zelfs met behulp van
de computer. Dan nog
heb je een grote des
kundigheid als vakman
nodig. We zijn geen kat
ten met negen levens".
Geen superman
„Dat ik nog leef, is te
danken aan het feit dat
mijn berekeningen tot
nu toe geklopt hebben.
En ik rijd niet met 120
kilometer tegen een
muur om een fabrikant
te laten bewijzen hoe
sterk zijn beton is. Ik
ben geen superman.
Een stunt moet mogelijk
en verantwoord zijn. Ik
wil de mensen dus na
drukkelijk waarschuwen
dat ze het uit hun hoofd
moeten laten die zelfver
brandingsact na te
doen".
„Werken met vuur doe
ik al twee jaar. Zo heb
ik begin vorig jaar het
wereldrecord van Reo
Ruiters verbeterd dat
stond op 58 meter per
speedboot door een
brandende tunnel. Ik
dacht: het moet beter
kunnen. En in een ande
re vorm, want ik pro
beer altijd herhalingen
te voorkomen. Ik wil van
de act van mijn colle
ga's afblijven. Ik heb het
record toen op 72 meter
gebracht, met een wa
terskiër achter de speed
boot en tegen de piek
van de vlammen in. Dat
waren dus drie wereldre
cords in één, alle drie
erkend door Guinness".
„Nee, die deken had ik
nog niet. Zelfs niet het
basis-produkt. Van wa
ter-gel hoorde ik pas
acht maanden geleden
omdat het toevallig in
de Amerikaanse stuntwe
reld werd toegepast
door stuntmannen die
zich wilden beveiligen
tegen brandwonden en
infecties. Het zette me
aan het denken. Ik rede
neerde: wat zonde dat
alleen stuntmannen het4
'spul kennen. De hele
wereld, de hele mens
heid kan er baat bij
hebben".
„Ik ben toen gaan on
derzoeken hoe je water
gel geschikt zou kunnen
maken voor gebruik in
huis, tuin en keuken.
Via experimenten kwam
er contact tot stand met
de Australische firma en
het resultaat is een re
volutionaire ontdekking
geweest op het gebied
van brandpreventie. Dat
durf ik zonder meer te
zeggen, want de NATO
heeft hem inmiddels
goedgekeurd".
„De in water-gel gedom
pelde deken heeft de
volgende eigenschappen.
Als je hem helemaal om
iemand heen wikkelt die
in brand staat, worden
de vlammen voor hon
derd procent en ogen
blikkelijk gedoofd. Bo
vendien desinfecteert de
vloeistof de ontstane
wonden en remt hij de
gevolgen van shock
voor tachtig procent af.
Voorts heeft de deken
tijdens het transport
naar het ziekenhuis de
bijwerking dat hij inge
brande kledingstukken
vooral bij nylon kan
dat akelig zijn alvast
losweekt uit de huid. De
patiënt is kant en klaar
voor behandeling, als hij
arriveert".
„Dat gaat tegenwoordig
nog anders. De chirur
gen moeten zo'n slacht
offer eerst op alle mo
gelijke manieren bekij
ken voordat ze kunnen
gaan opereren. En on
dertussen moeten ze
hem onder de morphine
houden tegen de pijn. Ik
zeg niet dat met onze
deken alle problemen de
wereld uit zijn. Ik durf
wel te zeggen dat hij
mensenlevens kan red
den en dat het gebruik
ervan de genezingsduur
met de helft kan bekor
ten".
„Ik vind dus dat zo'n
huls met een in water
gel geweekte deken
naast iedere chauffeur
zou dienen te hangen
die met gevaarlijke stof
fen rijdt. Hij zou aanwe
zig dienen te zijn in
brandweerwagens, am
bulances en politie-au-
to's, in ziekenhuizen,
hotels en noem maar
op. Met mijn grote zelf-
In de „Vuist van Duys" demonstreerde Vandenberg voor de eerste keer zijn reddende deken'
Goedkeuring
„We zitten al met een
levertijd van vier maan
den. Maar we gaan een
grote organisatie opzet
ten. We gaan proberen
door te dringen tot het
ministerie om wettelijke
goedkeuring te krijgen,
want die bestaat nog
voor geen enkele brand
deken. We zullen verze
keringsmaatschappijen
benaderen om hem te
laten opnemen in hun
voorwaarden. Je praat
toch over een omwente
ling? Neem nou zo'n
deken als mogelijkheid
om uit een vuurhaard te
ontsnappen. Je kunt
hem uitspreiden over
brandend puin om een
doorgang te maken. Of
je kunt hem om je heen
slaan. Proeven hebben
bewezen dat je in staat
bent je vijf minuten lang
zonder al te groot onge
mak in een brandende
ruimte op te houden,
wanneer je zo'n deken'
als cape hebt omgesla
gen".
„Ik ben er dus een
beetje trots op dat ik
als stuntman op deze
wijze iets heb kunnen
doen ten behoeve van
de mensheid. Nu uw
vraag hoe ik stuntman
geworden ben. Tja,
waarom rolt iemand in
een bepaald vak? Ik had
een vriend die als leeu
wentemmer werkte bij
circus Boltini. Dat trok
me wel en ik solliciteer
de. Op het verkeerde
moment natuurlijk weer,
want het seizoen was
net afgelopen. Barkeeper
kon ik worden in de
winterresidentie die Bol
tini toen nog had. Ver
der dan het voeren van
de leeuwen ben ik nooit
gekomen".
„Maar het was wel de
eerste keer dat ik doel
bewust in het gevaar
stapte. Daarna vrachtwa
genchauffeur op de gro
te internationale lijnen.
Je ziet nu ijselijke repor
tages over ritten naar
Perzië. Nou: die weg
hebben wij toevallig op
engebroken. Er was nog
geen wielspoor. Vijf jaar
heeft dat geduurd en
denk erom dat ik in die
tijd heb moeten stunten.
Vervolgens heb ik het
politiediploma gehaald
en ben ik vijf jaar werk
zaam geweest bij de
treinpolitie in Soester-
berg".
„Maar privé bleef ik
stunten en met die we
reldrecords van Beekse
Bergen is mijn internati
onale doorbraak als
stuntman gekomen.
Daar, in Hilvarenbeek,
ga ik nu op 24 mei
dat is Hemelvaartsdag
een Stunt Art Festival
organiseren".
John Travolta
„Mijn liefste wens is dat
ik er John Travolta voor
kan strikken. En waarom
zou hij niet? De op
brengst is voor de Oly
mpische Spelen 1980
voor gehandicapten.
Jean Paul Belmondo,
die wil ik ook
hebben, want ik bewon
der hem enorm. Hij is
de enige filmacteur die
zijn stunts zelf doet,
zonder stand-in. Verder
komen er Nederlandse
artiesten en ik zelf zorg
voor de stunts. De
AVRO-televisie gaat het
allemaal uitzenden".
„Voor Europa is zo'n
stuntfestival weer hele
maal nieuw, maar in
Amerika is er ooit een
gehouden waar 800.000
mensen op af zijn geko
men. Onbegrijpelijk dat
je het publiek er hier
met de lijmpot heen
moet trekken. We zijn te
nuchter, denk ik. We
willen niet inzien dat de
mensheid baat heeft bij
het werk van stuntman
nen. 2e hebben geen
benul van het belang.
Ze denken dat het lou
ter bravour is. Nou heb
ik toevallig ooit mijn rug
half gebroken. Je ge
looft toch niet dat ik uit
bravour zo'n ongeluk
riskeer? Welnee. Het ge
beurde bij een sprong
van grote hoogte die ik
maakte om een valbre-
ker uit te testen, een
nieuw reddingsmiddel bij
hotelbranden. Dat bleek
dus niet te werken. Een
zuchtje wind. en je komt
tien meter verderop te
recht dan de plek waar
je had willen zijn. Zo
doende".
„Maar het heeft me er
niet van weerhouden
door te zetten. Binnen
de grenzen van het mo
gelijke durf ik een ver
schrikkelijk eind te
gaan. Dat moet ik ook,
vind ik. Het is mijn taak
aan te tonen dat de
produkten die op de
markt komen, voor hon
derd percent betrouw
baar zijn en aan alle
veiligheidseisen voldoen.
Want je praat over men
senlevens".
PIET SNOEREN
d
en do'
gelege
be rel
houdé
oor ml
mdwed
EEN VOORBEHOEDMIDDEL
DESINFECTEEEEN KEEL EN MOND. (58160)
Gebruiksaanwijzing op iedere flaoon. Pr\J3 ƒ0.80 per flacon.
VERKELTGBAAE BIJ H.H. APQTHF.KF.TIS ENDEOQISTEN
N. V. Kon. Pharmac. Fabriek
,'h BROCADES 6 STHEEMAN, MEPPEL
Als een windvlaag des
doods" is de Spaanse
griep van 1918-1919
door de gehele wereld
geraasd. Deze grootste
pandemie (wereldwijde
epidemie) aller tijden
veroorzaakte tenminste
20 tot 30 miljoen doden.
Geen land ter wereld
bleef gespaard, met
uitzondering van St-
Helena en Samoa; dit
dank zij de geïsoleerde
ligging van deze
eilanden.
Het is nu ruim zestig
jaar geleden, dat de
Spaanse griep zijn
moordend werk in de
gehele bewoonde wereld
deed. In november van
het vorige jaar hebben
wij in onze edities
uitvoerig aandacht
gewijd aan deze
influenza van het virus
A-type. die meer dan het
dubbele aantal doden
eiste dan er
gesneuvelden waren in
de eerste wereldoorlog,
die toen juist op een
eind begon te lopen.
Over de Spaanse griep
is, van de hand van A.C.
de Gooijer, een boekje
verschenen, waarin
uitvoerig uitdoeken
wordt gedaan, hoe de
Spaanse griep (het
woord griep komt van
het Russisch gripp, dat
..gereutel" betekent) in
de verschillende landen
toesloeg, met uiteraard
veel nadruk op
Nederland, wat influenza
nu precies is en hoe
men er tenslotte in 1933
in slaagde het virus te
isoleren, waarna het
uiteindelijk mogelijk
werd een entstof samen
te stellen. Deze entstof
is overigens geen
overbodige weelde, want
volgens de deskundigen
zal de Spaanse griep
van 1918 omstreeks
1988 weerkeren. Maar
dan zijn wij met onze
entstof en de inmiddels
ontwikkelde antibiotioa
beter gewapend dan de
sterveling van 1918. die
geen idee had van het
SPAANICHE GRIEP!!
zeer lezenswaardig boek
overeen chaotische tijd.
waaraan nog menig 65
plusser nog
herinneringen heeft.
T.v.G.
A.C. de Gooijer: „De
Spaanse griep van '18";
ultg. Toebosch BV,
Amsterdam; geïll.;
24,50.
bestaan van virussen en
tot zijn ontzetting zag
hoe vaak jonge en
sterke mensen binnen
weinige dagen stierven
aan die beruchte
longontsteking (puslong),
die veelal kort na de
virusinfectie optrad.
Een doorzijn vlotte stijl
en deafen toe
anecdotische benadering