■■■II IJL Ingmar Bergman terug op vertrouwd terrein 6ETA Sympathieke probleemfilm van Nouchkavan Brakel Calsina en De Graaf bij Denise Stephan En verder Kaspar Kindertheater LEIDSE COURANT VRIJDAG 26 JANUAR11979 PAGINA 7 TEKENINGEN EN PLASTIEK KNAPPE HOOFDROL MONIQUE VAN DE VEN Nouchka van Brakel heeft het zich met haar tweede speelfilm niet gemakkelijk gemaakt. Het onderwerp zal op z'n minst een aantal mensen tegen de haren in strijken: Een jonge vrouw, uiterlijk naar het lijkt vei lig geborgen in een conven tioneel huwelijk met twee kinderen, blijkt zich in dat leven onvervuld te voelen. Het zijn eerst nog vage ge voelens van onlust tot ze tijdens een korte huwelijks vakantie een Frans meisje ontmoet waarmee ze een emotionele band krijgt die ze niet kwijtraakt. Na een aantal ontmoetingen blijkt die band over te gaan in verliefdheid: Ze komt tot het besef dat ze lesbisch is. Zo'n thema doet bovendien een stevige aanspraak op de hoofdrolspeelster, een. jonge vrouw die van bin nen verandert en in wie de problemen van moeder schap, het opbreken van een huwelijk, de onvrijheid om voor haar nieuwe geluk te kiezen samenkomen. Mo nique van de Ven speelt die Eva op een intuitieVe, gevoelige manier die ieder een die daaraan twijfelde wel moet overtuigen van haar kaliber als filmactri- Is die rol van Monique van de Ven al een van de zeer positieve punten in Nouch ka van Brakels „Een vrouw al:s Eva", het verhaal zelf wordt met veel zekerheid, op een intelligente en ge voelige manier in beeld ge bracht. Feilen zijn er uiter aard, want „Een yrouw als Eva" gaat verder dan de pure zelfontdekking van de hoofdrolspeelster. Ze pro beert met het meisje Lilia- ne, gespeeld door de Franse actrice Maria Schneider, sa men te leven in een com mune aan de Zuidfranse kust, blijft toch heimwee houden naar haar kinderen, keert terug om met hen in een tijdeli .jke schikking sa men te wonen. Tot de defi nitieve echtscheiding komt LIDO I Een vrouw als Eva (16) met Moni que van der Ven en Maria Schneider. Regie: Nouchkavan Brakel. met de beslissing dat de va der de kinderen krijgt om dat hij inmiddels daartoe een normale gezinssituatie van man en (nieuwe) vrouw heeft gecreëerd. Eva is on gelukkig, maar vrij om te kiezen voor Liliane die op haar beurt weer niet buiten het leven tussen haar vrien den in Frankrijk kan. Ze doet het op het laatste nip pertje niet. Die diverse wen dingen zijn zo sterk ver schillend van karakter dat je bijna van nieuwe verha len kan spreken. Het zijn dreigende breuken in de film die het sterkst is op ei gen bodem, in de details van uiterst normale situa ties. Een film als „Een vrouw als Eva" zou in geen ander land dan Nederland ge maakt kunnen zijn. Niet om het gebruik van de stad Haarlem als fraai filmdecor, maar juist dóór de bewuste keuze voor een zeer mini- tieuze verbeelding van leef situaties in de traditie van, zeg maar het Heyermans-re- alisme. Met huisbakken de tails tekent Nouchka van Brakel het huwelijk dat ka pot zal gaan via kleine haakjes en oogjes. Een plichtmatige Moederdag bijeenkomst, waarbij Eva voor het eerst, dan nog on wetend, uit het keurslijf vandaan wil, beelden van een vrouwerifestival", de poging van beide vrouwen met de twee kinderen sa men te leven op een woon boot. Je voelt de documen- taire-afkomst van Nouchka van Brakel, maar daarnaast een sterke emotionele be trokkenheid met die vrouw Eva. Vandaar dat bijvoor beeld de rol van Peter Fa- ber als de echtgenoot duide lijk op een lager plan komt, terwijl Maria Schneider ei genlijk wat verloren, als een nauwelijks passende partner voor Monique van de Ven rondloopt. „Een vrouw als Eva" is een vol wassen poging mee te hel pen aan de emancipatie van de Nederlandse speelfilm. BERTJANSMA TRIANON Her- fstsonate (16) met In- grid Bergman en Liv Ullman. Regie: Ingmar Bergman. Na zijn „Slangenei"-avon tuur is Ingmar Bergman met „Herfstsonate" weer te rug op Skanidinavische bo dem met een verhaal over twee vrouwen, moeder en dochter, die naarmate de film vordert door Bergman „uitgepeld" worden, het soort gegeven dat hélemaal in het straatje van de Zweedse regisseur valt. Saillant detail is daarbij dat Ingrid Bergman daarbij voor het eerst onder Be rgmans regie valt in de rol van de dominerende moe der Charlotte en er met haar 63 jaar aan het begin van de film jonger uitziet dan Liv Ullmann als de on zekere, timide dochter Eva. Maar dat verandert snel. JCva leeft met haar de, oudere echtgenoot Vic tor rustig op een platteland spastorie. Als zij verneemt dat de vriend van haar moeder, een gevierd con certpianiste, is overleden nodigt zij tegen beter weten in mama uit om eens te ko men logeren. Het feit dat Eva haar ongeneeslijk zieke zusje Helena in huis heeft genomen nadat Charlotte haar in een verpleeginrich ting had weggestopt, zorgt voor de eerste spanningen die Charlotte als geboren actrice nog enigszins weet te camoufleren. Maar op een avond als Eva te veel. gedronken heeft worden de rollen omgekeerd en blijft er van de dominerende Charlotte in een openhartig gesprek over haar rol als echtgenote en moeder heel weinig over en is het de on derdanige Eva die plotseling de overhand krijgt. De scène waarin dit gebeurt is Ingmar Bergman op zijn best en de wijze waarop Liv Ullmann en Ingrid Be rgman langzaam verande ren, de eerste van lelijk eendje in zelfbewuste vrouw, terwijl de laatste verpietert tot een artieste aan het eind van haar car rière, bang voor de ouder dom, is een stukje film dat in een museum thuis hoort. Maar daarvoor al heeft Be rgman uiterst zorgvuldig naar deze climax toege stuurd. Liv Ullmanns blik ken als Ingrid Bergman haar aan de piano de les leest, de diaprojectie waarin oude wonden nog eens wor den opengereten, de verhou ding van beide vrouwen tot de onfortuinlijke Helena scheppen het klimaat dat deze plotselinge uitbarsting volkomen geloofwaardig maakt. Als moeder Charlot te overhaast vertrokken is met haar manager een zwijgende rol van Gunnar Bjornstrand die in geen en kele Bergman-film schijnt te mogen ontbreken volgt bij Eva het berouw en zij schrijft haar moeder nog een brief Hoewel het in „Herfstsonate" om de twee grote vrouwenrollen gaat, de echtgenoot Victor van Halver Björk blijft passief en zusje Helen gespeeld door Lena Nyman, eens het meisje uit Vilgot Sjoman's omstreden „491" kan geen -woord uitbrengen, is ook de sfeer bepalend. De rust is de pastorie voor Charlotte's komst, de geforceerde har telijkheid daarna, zij vor men het decor waartegen Ingmar Bergman zijn ka rakters uitwerkt en tenslotte een volledige metamorfose doet ondergaan in de cli max om vervolgens het le ven weer zijn normale gang te laten nemen. Als er niets gebeurd is MILO LEIDEN Dat een combi natie van schilder- of te kenwerk met plastiek meestal een aardig effect geeft blijkt ook weer uit de wintertentoonstelling van galerie Denise Stephan aan de Bakkersteeg 18. José Calsina en Jan de Graaf exposeren respectie velijk met tekeningen en et sen en plastieken tot en met 26 februari in de gale rie. De Spaanse Nederlander José Calsina geeft met zijn tekeningen en etsen in de meeste gevallen een fraai landschapsbeeld. Vaak zijn het de stukjes natuur rond Alphen, waar Calsina in een boerderij woont. Maar ook zijn geboorteland Span je heeft voor enkele van zijn werken model gestaan. In het werk van Calsina overheersen de zachte brui ne en groene tinten (her fstachtig) en zijn afbeeldin gen van de natuur zijn daarom aangenaam om te zien. De Noord-Zuideinder- polder, een nertsfokkerij, de Ee bij Muiderberg, de Gou- wesluis, het Aarkanaal, een boerderij aan de Achter middenweg en de Drecht bij Leimuiden zijn een paar van de objecten die Calsina in zijn landschappen heeft verwerkt. Maar hij gaat ook dichterbij, brengt ook klei nere stukjes natuur in CAFÉ HAAG WEG ONDERGAATEEN VERJONGINGSKUUR Café,,Haagweg" Haagweg 32, Leiden Open: alle dagen van de week. behalve op woens dag, van 's middags twaalf uur tot de gebrui kelijke sluitingstijden van één of twee uur na mid dernacht. Snacks: totsti's, balletje gehakt, saté en zure mos selen. door Pat» Vu De café's zijn de zitkamers van de democratie De klanten schuifelen al direct na het op enen van de deur naar binnen. Sommigen hebben pannesponzen onder hun schoenen gebonden, wat tekenend is voor het be lang. dat zij erbij hebben om heelhuids en op tijd in het café aanwezig te kunnen zijn. Sneeuw en ijzer vormen een gesprek stof voor de eerste minuten en een alibi om maar direct met een alcoholische ver- snapering te beginnen. Handen worden warm gewreven, vingers worden gekneed en men gaat na een poosje over tot de orde van de dag. Het zeil wordt van het biljart gelicht, keu's gekrijt en de kaarten geschud. Iedereen is in startpositie. Een man in een leren jasje buigt zich over het biljart, hij is aan stoot. Er volgt een droge tik, de ballen vliegen uiteen als opgejaag de schapen over een grazig weiland. Men heeft erop gewacht, het startschot is ge lost. Een ieder bemoeit zich nu met het zijne. De kaarten worden verdeeld. Kaste lein Gé de Haas begint in zijn eentje aan een marathon-race van veertien uur. Steeds over het zelfde parcours, maar elke dag met een verplaatsing van de hor des: de steeple-chase van een kastelein. Léon Cambetta Kastelein Gé de Haas noemt zich een ver eniging-gevoelig persoon. Het liefst zou hij zien. dat café Haagweg binnenkort over gaat tot de oprichting van een biljartvere niging. een voetbalclub en een officiële hengelaarsbond. Een half jaar geleden nam de familie De Haas haar intrek in dit ouderwetse uit 1931 stammende Leidse buurtcafé. Het was eigenlijk wel weer eens nodig, dat er een frisse wind door deze riante burgermanszaak zou waaien, want rust roest nergens zo onbarmhartig als in klassieke stamcafé's met een ver grijsde populatie. ,.De belangstelling voor het ouderwetse café raakt weer helemaal in", zegt De Haas sr. „De moderne bars bieden waarschijnlijk toch niet wat de mensen echt zoeken. In een zaak als deze is het contact tussen de klanten en de kastelein erg wezenlijk, de relatie is veel beter, menselijker ook. Het treft natuur lijk, dat ik dit café al ruim 20 jaar als klant bezocht heb, voordat we het overna men. De meeste klanten, vooral de oude ren ken je dan wel zo'n beetje, wat dan wel een pré is als je vanachter de bak met ze te maken krijgt. De echte oude stamgasten noemen deze zaak dan ook hun „huissie" en in het begin waren ze wel wat bang dat we- de hele boel zouden verbouwen en er een soort van dancing van wilden maken. Sommigen liepen echt rond het café te dwalen en hielden angst vallig in de gaten of je plotseling niet ineens de moker in het interieur zou zet ten. Die angst was vanzelfsprekend onge grond, want we wilden niets liever dan het café en de oude gasten in ere hou den Café „Haagweg" heeft sinds de familie De Haas hier de dienst uitmaakt als het ware een verjongingskuur ondergaan. Sinds het half jaar dat de nieuwe kasteleinsfamilie hier haar scepter zwaait zijn er opvallend veel jonge mensen bijgekomen, zonder dat de oude verteerders het veld hebben moe ten ruimen. „Het zwerven is aan het af zakken", constateert Gé. „Ik bedoel het ene café in en het andere weer uit, dat kom je steeds minder tegen. Dat geldt niet alleen voor Leiden, maar waarschijn lijk ook voor andere plaatsen. De toe komst ligt echt weer bij het intieme en gezellige café met een kastelein achter de tap. Dat heeft de jeugd ook zo ervaren. In dat opzicht is mijn zaak zich aan het ver jongen. Het is een soort pleisterplaats ge worden, vergelijkbaar met een clubhuis dat duidelijk een sociale functie heeft". In het café is het rond het middaguur al onwaarschijnlijk druk. Bijna alle tafels zijn bezet door kaarters en de ballen op het biljart bestoken elkaar onafgebroken. Gé jr. en moeder Eva (Evie voor de klan ten) zijn constant in de weer met het bij- vullen van de lege glazen. Ze hebben het beiden opvallend goed naar de zin in hun gezellige café. Het contact met de klanten is familiair, maar toch zo dat iedereen weet waar de eigen grenzen liggen. Vrij dags als de stratenmakers en bouwvak kers hun pilsje komen drinken dan zorgt Evie ervoor, dat er voor alle jongens een kop soep en schalen met brood klaar staan. Dat is allemaal bij de prijs inbegre pen. Evie ziet liever dat haar klanten een goede ondergrond hebben als ze een glaasje drinken dan dat zij op hun nuch tere maag een hartversterker nemen. „Ze zullen door haar broodjes heus geen glaasje meer drinken. Daar is het haar dus niet om te doen. Maar het is gewoon een gebaar van haar, een geste, en de klanten waarderen dat. Ze is de moeder van het huis en dat wordt hier enorm ge waardeerd", stelt Gé met een glimlach vast. Optimale sfeer in het „huissie" CAMERA Zondige bege erten Film van Waleriam Borowczyk over erotische taf reien in een klooster (première). LUXOR Even en oneven (a.l.) Spectaculaire slapstick met het Trinity-duo. Bud Spencer en Terence Hill. Het tweetal beleeft tal van avonturen (zesde week). LIDO II - Jaws II - (12) Roy Schneider opmeuw ge wikkeld in een strijd met een mensenetende haai. Het is regisseur Jean Swarcz nauwelijks gelukt nieuwe kruiden aan zijn Jaws I-re cept toe te voegen (zevende week) LIDO III An unmarried 'woman (1§) Jill Clayburgh als de tegen de veertig lo pende vrouw die voor de grootste teleurstelling in haar leven komt te staan wanneer haar man haar be kent dat hij een verhouding met een andere vrouw heeft (zevende week). REX De reis der vleselij ke geneugten (16). Matig sexwerk. STUDIO Waterschaps heuvel (a.l.). Een voortreffe lijke animatiefilm van Mar tin Rosen naar de gelijkna mige bestseller van Richard Adams. Een stel konijnen1 vertrekt uit zijn vertrouwde omgeving op zoek naar een betere plaats om te leven. Op hun tocht worden de konijnen door vele gevaren bedreigd (tweede week). .EUROCINEMA I (Alpen aan den Rijn) Revenge of the pink panther (a.l.) Peter Sellers wederom als inspecteur Clouseau, het geen borg staat voor een grote hoeveelheid visuele grappen, weliswaar zonder al te veel verhaal (eerste week). EUROCINEMA II (Alphen aan den Rijn) Jaws II (12). Zie Lido II. beeld; een kraai wachtend op een kuiken, een mandje en vogels op een hek bij voorbeeld. Soms gebruikt hij dan veel fellere kleuren, zoals bijvoorbeeld bij het werk „Muur", een composi tie in rode baksteen met een kromme spijker erin geslagen waaraan het ge heel schijnt te zijn opgehan gen. De prijzen van het werk van Calsina liggen rond de 1000 gulden. De Graaf „Afrikaans" is de indruk die de meeste plastieken van de Rotterdammer Jan de Graaf geven. Zijn als het ware platgewalste beeld jes met de kleine neger hoofdjes doen sterk denken aan het werk van een be gaafde Afrikaanse kunste naar. Het meest indrukwek kende werk is zijn Afri kaanse schaakspel, met de partijen uitgevoerd in licht en donkergekleurd brons. De pionnen worden ge vormd door negers die dub belgevouwen staan (het hoofd tussen de benen) waardoor ze in de juiste verhouding staan (half zo klein) tot de rest van de stukken. De vier raadsheren of lopers staan op hun han den. De torens zijn gevangenis sen waarin iemand zit opge sloten. De paarden worden gevormd door negers met een stokpaardje. De koning en de koningin staan waar dig in hun traditionele kle derdracht (de koning in vol ledige oorlogsuitrusting met speer en schild). Enkele van de figuren zijn met een klein beetje verf bewerkt, met bijvoorbeeld rood om sieraden aan te geven. De Graaf is daarmee één van de weinige beeldende kun stenaars die brons achteraf nog met verf bewerkt. Plastieken als Hobbelpaard en Skelter staan in lijnrech- tige tegenstelling tot De Graafs Afrikaans aandoen de werk: vrij groot uitge voerde spelende kinderen, in felle kleuren gehuld. Kleine bronzen als „Paard" en „Stier" maken ook een aanzienlijk meer gevulde in druk dan de rest van het plastiekwerk. Galerie Denise Stephan is op vrijdag, za terdag en zondag geopend van 14.00 tot 18.00 uur, ver der na telefonische af spraak. (071-132319). Nostalgie in oude prenten VOORSCHOTEN Het oude grafiek heeft zich door de eeuwen heen altijd wel in een zekere belang stelling kunnen verheugen. De etsen en gravures uit de 16e en 17e eeuw zijn voor de nostalgie-rage nu zeker een begeerd object gewor den. Galerie de Keuning aan de Molenlaan 2 in Voorschoten beschikt over een uitgebreide en fraaie collectie oude prenten, die in prijs variëren van 200 tot 3000 gulden. De prentkun stenaars geven het nage slacht door hun etsen een goed beeld van het leven in hun tijd. Reynier Nooms bijvoorbeeld, gaf een volko men natuurgetrouwe weer gave van de 17e eeuwse zee- en binnenvaartschepen en daardoor is ook nu nog bekend hoe precies een Vriesche Kaegh, een Gelder- sche Kaeg of de Haarlemse Jachtschuit eruit hebben ge zien. Ook de Rotterdammer Gerrit Groenewegen (1754 1826) leverde een belangrij ke bijdrage aan de scheep vaarthistorie, door zijn prentenserie „Verscheyde soorten van Hollandsche Vaartuigen", met afbeeldin gen van een Heynst, een Boyer en een Driemasthoe ker. Daarnaast geeft Groe newegen een authentieke in druk van het Hollandse landschap. •Wie wil weten hoe onze voorouders leefden, zal met belangstelling de landschap pen van Jan Vincentsz van der Vinne bekijken (Gesich- ten rond Haarlem) of an ders de boerenhofsteden van Roelant Roghman (1620—1686). Ook het werk van Jan van de Velde of van de Amsterdamse druk kersfamilie Claes Janszoon Visscher is in dit opzicht de moeite waard. Degenen die de mening zijn toegedaan, dat kunst zich zelf moet verdienen zullen het waarschijnlijk interes sant vinden om te weten dat oude prenten een goede investering zijn. De collectie van E. de Keuning is te zien tot 1 maart, iedere vrij dag en zaterdag van 11 tot 17 uur. Voor andere dagen kan een afspraak worden gemaakt, tel. 01717-3780. Kwartet Joop Scholten in de Lindehoeve VOORSCHOTEN Het kwartet Joop Scholten treedt za terdag 27 januari op in de Lindehoeve. Aanvang 21.00 uur en de toegangsprijs bedraagt 3.50 gulden. Jazz-gitarist, Joop Scholten, besloot na jaren van studiowerk een eigen groep te formeren om met door hem zelf geschreven mu ziek in binnen en buitenland op te kunnen treden. Verder kreeg hij grote bekendheid met het jazz-programma „Ses- jun". Het kwartet bestaat voorts uit Irv Rochlin (piano), Harry Emmery (bas) en Ierc Inece (drums). EUROCINEMA III (Alphen aan den Rijn) Grease (a.l.) John Travolta en Oli via Newton-John in een lie ve, vriendelijke musical, die pretendeert een beeld te ge ven van de jeugd in de ja ren vijftig. EUROCINEMA IV (Alphen aan den Rijn) Water schapsheuvel (a.l.) zie Stu dio. Het Arca-theater uit Gent brengt op zaterdag 27 januari het toneelstuk Kaspar van Peter Handke in het LAK-thea- ter aan het Levendaal 150. Het Arca-theater geeft een nog al eigenzinnige interpretatie van het bekende verhaal van Kaspar Hauser, die in het begin van de 19e eeuw op een markt in Nürnberg verscheen zonder ooit contact te heb ben gehad met andere mensen. In de hoofdrol Julien Schoenaerts. Aanvang 20.30 uur. Het kindertheater Carrousel brengt op zondag 28 januari de kindervoorstelling „Met je benen door de brievenbus" in het LAK-theater aan het Levendaal 150. Aanvang 15.00 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 7