Ruzie tussen zendamateurs
Latijnsamerikaanse
bisschoppen voor
keuze: kerk naast
of boven het volk
Enquête: mHitairen moeten
VN-missie kunnen weigeren
HET DILEMMA VAN PUEBLA
„NIEUWE REGELING DEUGT NIET'
Kans op doorgaan
van LNG-contract
een stuk groter
Knokploegen hebben vrij spel
Medicijnen nog steeds te duur
BINNENLAND/ BUITENLAND
LEIDSE COURANT
(\%n onze redactie buitenland)
DEN HAAG De grootste bldonville ter wereld,
een krottenwijk waar tweeënhalf miljoen mensen
samenhokken en die nog altijd uitdijt door de niet
aflatende mensenstroom afkomstig van het platte
land die in de stad zijn heil verwacht. Dat Is Net
zahualcoyotl, het riool van de Mexicaanse hoofd
stad. Er zijn walgelijke krottenbuurten in India, Pa
kistan, op de Filippijnen, maar wat Netzahualcoyotl
laat zien, slaat alles. In zijn straten rijgt zich ruim
3000 kilometer ellende aaneen.
Niet zo ver daar vandaan, in Puebla de Los Angeles,
komen zondag de bisschoppen van het Latijnsameri-
kaanse continent bijeen. Zij gaan zich daar voor de
derde achtereenvolgende maai beraden over de rol
die de kerk in Latijns-Amerika te vervullen heeft. Het
is een soort regionaal concilie dat van beslissend
belang wordt geacht voor de oriëntatie die het ker
kelijk instituut zal kiezen.
En te bedenken valt ook dat de beslissingen die
daar genomen zullen worden, van doorslaggevende
betekenis zullen zijn voor het Latijnsamerikaanse
subcontinent in zijn geheel. Want de katholieke kerk
van Zuid-Amerika is een machtig en uiterst veelom
vattend instituut; het telt om en nabij de 300 miljoen
katholieken, 45 procent van de katholieke wereldbe
volking. Tenslotte zal de oriëntatie die daar gekozen
wordt zijn weerslag zal hebben op het kerkelijke in
stituut in het algemeen.
Geen wonder dus dat velen hun oog gericht houden
op wat daar volgende week gebeurt. Maar nog voor
dat de bisschoppenconferentie is begonnen hebben
velen reeds gegronde reden om aan te nemen dat
wat daar besloten zal worden, eigenlijk nu al vast
ligt.
„Puebla"' staat immers niet op zich zelf. Tien jaar
eerder hield het Latijnsamerikaanse episcopaat in de
Colombiaanse stad Medellin een conferentie die gro
te verwachtingen schiep. In Medellin sprak het epis
copaat namelijk uit dat het niet langer lijdeloos zou
toezien bij de positie van de meerderheid van de
Zuidamerikanen die in uiterst armoedige omstandig
heden leven. Van paus Paulus konden zij toen op
die conferentie persoonlijk horen dat de kerk van nu
af aan aan hun zijde zou staan en dat zij ten strijde
zou trekken tegen hun onrechtvaardige economische
en sociale situatie.
Aanstaande zondag wordt in aanwezigheid van paus
-flfln Pa
Johannes Paulus it in Puebla, Mexico, de derde
Latijnsamerikaanse bisschoppenconferentie geopend. Aan
conferentie waaraan twee jaar van voorbereiding vooraf Is
gegaan, wordt niet alleen beiang gehecht vanwege de
Latijnsamerikaanse kerk zelfmaar ook vanuit het enorme
De geest van Medellin
Ook elders klonk toen door wat in Medellin was be
sloten. De „geest van Medellin", zoals zij later werd
genoemd, bereikte Europa in de vorm van de zoge
naamde bevrijdingstheologie. Dat was een theologie,
die gebaseerd was op de ervaringen van de overal
in Zuid-Amerika ontstane basisgemeenschappen van
boeren en arbeiders. Het evangelie werd door die
groepen gelezen als een middel tot bevrijding. In die
theologie werden de armen als de stootkracht van
het op aarde te verwezenlijken Rijk Gods be
schouwd.
De bevrijdingstheologie betekende echter niet alleen
dat aan de politieke inhoud van het evangelie een
belangrijke plaats werd toegekend, het behield ook
wel degelijk een sterke religieuze lading. Het mini
maliseren van het eigenlijke christelijk geloof lag
volgens vele kenners van deze theologie trouwens
ook niet voor de hand omdat dat geloof nu eenmaal
tot de fundamentele vooronderstellingen behoorde
van de basisgemeenschappen die de bevrijdingstheo
logie in praktijk wilden brengen. Anders dan in Eu
ropa zou men kunnen zeggen was men niet op zoek
naar de relevantie van het christelijk geloof, integen
deel zij werd geboren juist uit die zo typische Zuida-
merikaanse religiositeit.
Maar daarbij bleef het natuurlijk niet. Toen men op
zoek ging naar de mechanismen van de armoede,
kwam men al gauw uit bij socialistisch en marxis
tisch getinte denksystemen die als basis zouden die
nen voor de verklaring van die achterstand.
Explosief
Vooral in het begin van de jaren zeventig maakte de
bevrijdingstheologie een grote opgang en de militai
re machthebbers realiseerden zich ter dege de ex
plosieve kracht van dergelijke opvattingen, vooral
wanneer de kerkelijke leiders daarmee akkoord zou
den gaan. Veel woordvoerders van basisgemeen
schappen ontzagen zich trouwens niet het begin van
de christelijk-socialistische maatschappij aan te kon
digen. Verzet er tegen kon niet uitblijven. In naam
van de Seguridad Nacional, de nationale veiligheid,
werd door de machthebbers een actie tegen de
voorstanders van de bevrijdingstheologie ontketend.
Zelfs de CIA bleek er aan te pas komen. Uit een in
1975 uitgelekt geheim rapport bleek dat men de pro
gressieve sector van de kerk stelselmatig zou belas
teren door haar voor te stellen als een tak van het
internationale communisme.
Veel kerkelijke leiders die, zij het aarzelend en zon
der al de consequenties te kunnen overzien van wat
zij in Medellin hadden aanbevolen, haakten af. Zij
werden trouwens daartoe wel gedwongen als zij hun
bevoorrechte positie en bepaalde staatsfaciliteiten
wilden behouden.
Ongetwijfeld is de bevrijdingstheologie een belangrijk
element geweest dat, al dan niet gemanipuleerd
door haar tegenstanders, het zijne heeft bijgedragen
tot de noodlottige polarisatie in Zuid-Amerika waar
door zoveel militaire dictaturen in het zadel zijn ge
holpen.
Tien jaar na Medellin leeft er bij veel kerkelijke lei
ders dan ook een soort katergevoel. Met Medellin is
het heel anders verlopen dan aanvankelijk voorzien
was. De vele voorstanders en sympathisanten van de
bevrijdingstheologie, met name ook bij de geënga
geerde clerus in Europa, voelden zich aangetrokken
tot de nieuwe charismatische kracht die de bevrij
dingstheologie verleende aan de evangelische tek
sten, maar zij hadden onvoldoende oog voor haar
consequenties. Hoe een rechtvaardiger samenleving
concreet georganiseerd moest worden, zonder dat
men verviel tot een kettingreactie van geweld en te
gengeweld viel in de meeste gevallen buiten haar
gezichtsveld.
Puebla
Een kleine minderheid in het Latijnsamerikaanse
episcopaat dat de ontwikkelingen in Medellin met
lede ogen had aangezien, kreeg de voorbereiding
van de conferentie voor Puebla in handen. Daartoe
behoorden met name de Columbiaanse bisschop Al
fonso Lopez Trujillo en zijn wetenschappelijke hou
witser, de belgische jezuïet Roger Vekemans die de
bevrijdingstheologie had gekenmerkt als een bacil
dat zich met oogverblindende kracht over het Zuida-
merikaanse continent verspreidde.
Als reactie op Medellin bracht die minderheid onder
de titel „De evangelisatie in het heden en de toe
komst van Latijns-Amerika" een consultatiedocument
uit waarin, zuiver binnenkerkelijk, de verspreiding
van het evangelie en de moeilijkheden die zich daar
bij voordoen, centraal werden gesteld.
Het binnenkerkelijk standpunt werd nog eens onder
streept door het feit dat alleen bisschoppen geraad
pleegd werden bij de opstelling van het document.
Priesters, theologen en sociologen die zich op de
basis van Medellin sterk hadden gemaakt voor de
kerk, werden niet gehoord.
Over de verbetering van het lot van de verpauperde
massa's wordt in het document onder meer opge
merkt dat die zou moeten verlopen volgens de weg
van een moderniserend industrialiseringsproces, een
zogenaamde derde weg die het midden zou houden
tussen kapitalisme en marxisme. De tegenstanders
wezen er echter op dat dit industriële modernise
ringsproces niet heeft kunnen voorkomen dat grote
delen van de Zuidamerikaanse bevolking tot de be-
De Vaticaanse prelaat kardiaal S Baggio is een van de drie voorzitters van de Latijrtj'
merikaanse bisschoppenconferentie die zondag in Puebla. Mexico begint.
Stal
pen
Braziliaanse episcopaat. Dit episcopaat is voorh
der van decentralisatie van het kerkelijk app£.
Daarin wordt de kans voor de kerk onderkend
zij los van de centrale, remmende top tot een Ige
van evangelieverkondiging kan komen die de vei"
perde toestand van de grote volksmassa's niel|
verlet laat.
delstand zijn teruggebracht. Misschien wel juist daar
door.
Terughoudend blijft het document ook ten opzichte
van de nieuwe basisgemeenschappen die de bevrij
dingstheologie hebben voorbereid.
Werkdocument
Sterk afgezwakt zou men de merendeels vernietigen
de reacties van de op een afstand gehouden betrok
kenen op het consultatiedocument vernemen in het
werkdocument. Deze maand werd het eindelijk voor
bèperkte publikatie vrijgegeven. Het zal naar ver
wacht wordt het belangrijkste agenda-onderwerp
worden in Puebla. In het werkdocument komen be
paalde accenten die in Medellin waren gelegd weer
terug. Evangelisatie moet - hoe is niet direct duide
lijk - de armen dienen; zij hoeven dus niet langer
al
hun heil te verwachten van het geloof in de indus
triële ontwikkelingsmaatschappij. De nieuwe basisge
meenschappen tenslotte worden erkend, maar welke
rol zij zouden kunnen vervullen in een toekomstige
kerk wordt niet uitgewerkt.
Wat velen als een nieuwe schaduw op de reeds ge
matigde verwachtingen voor Puebla beschouwen is
de samenstelling van het congres. De 178 bisschop
pen die naar Puebla gaan, zijn gekozen uit het Zuid
amerikaanse episcopaat. Daarnaast circuleren er drie
andere lijsten, met in totaal 152 deelnemers die niet
gekozen maar benoemd zijn. Hierop komen onder
meer vertegenwoordigers voor van het Vaticaan,
waaronder curiekardinalen, en verder religieuzen,
priesters en deskundigen. Zij die in de geest van
Medellin verder zouden willen werken menen daar
door dat zij veel te weinig aan bod zullen komen.
Onder die laatste groep rekent men met name het
Verdeelde kerk
De voorbereiding op de conferentie in Puebla I
het beeld op van een kerk die niet weet of
haar taak de voorrang moet geven aan haar spi£
Ie roeping of dat zij zij aan zij moet staan m£
verpauperden in de Latijnsamerikaanse samenlek
De uitweg uit dit dilemma die de bevrijdingsthP
gie bood met zijn originele verbintenis tussen iw
en actie, lijkt afgesneden omdat zij niet alleeij6
bedreigend werd ervaren voor de staat, maar;
voor de kerk.
Hoewel de verwachtingen rond Puebla dus niet I'
hoog gespannen zijn zullen de uiteindelijke kef!
toch gemaakt moeten worden in Puebla zelf. f
belang daarbij is ongetwijfeld de bijdrage van f
Johannes Paulus II die „Puebla" zondag opent.J'
kerstmis heeft hij in zijn toespraken het themaf
de mensenrechten aangesneden. Hij verwees I
uitdrukkelijk naar de schending daarvan in zijn?
boorteland Polen en elders in Oost-Europa. Ma{
Zuid-Amerika worden de mensenrechten evenf
massaal vertrapt. Netzahualcoyotl met zijn tweeëf
miljoen verpauperde inwoners ligt bij wijze van j
ken vlak naast de deur. En voor hen is zoalsl
Latijnsamerikaanse priester zegt „de kerk nog f
de enige hoop".
PAUL VAN VELTHtf
Deze handige rolmeetband is een van de kado's,
waaruit u een keuze kunt maken, als dank voor
het aanbrengen van een nieuw kwartaalabonnement.
kwartaalabonnee van de
woonplaats
Stuur als dank voor de moeite de rolmeetband naar:
woonplaats
Deze bon in open envelop zonder postzegel sturen naar-
antwoordnr 349. Leiden.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De nieuwe regeling voor
zendamateurs, waardoor onder bepaalde voor
waarden de 27mc-band vrij wordt voor ieder
een, heeft tot grote onenigheid onder de
zendamateurs geleid. In kringen van de zend-
hobbyisten circuleren stelcils met veel ver
dachtmakingen aan het adres van de verte
genwoordiging van de 27mc-ers, die met
staatssecretaris Smit-Kroes van Verkeer en
Waterstaat de nieuwe regeling overeen geko
men zijn.
Behalve in die stelcils wordt er ook via de
privé-zenders druk over de nieuwe regeling
gesproken, meestal in negatieve zin.
Grootste bezwaar van de zendamateurs is het
voorschrift dat uitsluitend van freqwuentie-
modulatie (FM) gebruik mag worden gemaakt.
De huidige zendertjes maken daar geen ge
bruik van, zodat iedereen nieuwe zenders
moet kopen. Sommigen menen ook dat op de
nu vrijkomende kanalen de chaos groot zal
worden, omdat iedereen daar met vrij goedko
pe apparatuur die normaal te koop zal zijn,
gebruik van kan gaan maken. In kringen van
zendamateurs overheerst zeer sterk de mening
dat de nieuwe regeling de chaos in de ether
niet zal wegnemen. Vrijwel iedereen zal blij
ven doorzenden zoals hij of zij dat nu doet, al
was het alleen maar omdat het bereik nu veel
.groter is.
In een vandaag in Den Haag verspreid
wordt gesteld dat de vertegenwoordigers^
de 27mc-ers hun achterban hebben ven
en zich daarbij vooral door eigenbelang jr
ben laten leiden. Men zou onder meer l
gen hebben in de handel in de nieuwe
apparatuur, die na het van kracht
van de nieuwe regeling uitsluitend mag
den gebruikt. De regeling gaat volgens
volgend voorjaar in.
Fraude
met
merk-
jenever
DEN HAAG (ANP) De fiscale opsporings
dienst onderzoekt fraudes met merkjenever,
die na een verwisselingstruc met illegaal ge
stookte jenever aan de detailhandel wordt
aangeboden, zonder dat er accijns op is be
taald.
De verwisseling gebeurt volgens het ministerie
van financiën niet bij de fabriek, maar ergens
in de fase die de drank doorloopt tussen fa
briek en slijter. Vermoedelijk in depots, waar
de drank wordt opgeslagen, alvorens de ac
cijns wordt betaald. De fiscale opsporing
dienst heeft geen aanwijzingen dat er „zwar
te" jenever zit in de flessen van de fabrikan
ten van merkjenever.
TWEEDE KAMER HEEFT VEEL VRAGEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Bijna de helft van de
Nederlandse bevolking, 46 procent,
meent dat de Nederlandse regering juist
heeft gehandeld met het aanbieden van
een Nederlands bataljon voor VN-taken
in Libanon. 72 procent vindt dat dienst
plichtige militairen het recht moeten
hebben hun uitzending te weigeren. 39
procent vindt dat Nederland een onjuist
besluit heeft genomen.
Dat blijkt uit een enqueête van het Nipo.
Verscheidene Kamerfracties hebben gis
tere^ tientallen schriftelijke^ vragen aan
de beide bewindslieden gesteld, in ver
band met de vergadering morgen van
kamercommissies met de ministers
Scholten en Van der Klaauw.
De PvdA wil weten waarom geen beroep
gedaan is op vrijwillig dienend personeel
van het corps mariniers of de comman
do's, die voor dit werk veel geschikter
lijken. Kritiek heeft de PvdA op het late
tijdstip van de voorlichting aan de bij de
uitzending betrokken militairen. Ook
vindt de fractie dat de regering de Ka
mer te laat heeft betrokken bij deze
zaak. Veel vragen hebben ook betrekking
op het gebied v^aar de Nederlandse troe
pen straks wellicht zullen komen, de
CD A-fractie vraagt met nadruk naar de
reden waarom op Nederland een beroep
is gedaan en of ook andere landen ge
vraagd zijn. Concreet wordt door de
WD gevraagd naar de financiële tege
moetkoming voor de militairen, de te
dekken risico's, de medische verzorging
en de begeleiding.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken'heeft dinsdag in
Den Haag meegedeeld, dat de VN-vre
desmacht in Libanon tot dusver 15 man
verloren heeft.
ALGERIJE LEENT VAN FRANKRIJK
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De kans, dat Algerije zijn verplichtingen wat
betreft de leverantie van vloeibaar aardgas (LNG) aan Neder
land kan nakomen, is een stuk groter geworden. Sonatrach,
de Algerijnse staatsoliemaatschappij, zal twee miljard gulden
lenen van een groep Franse banken, waarmee een gedeelte
van de derde LNG-installatie in de havenstad Arzew gefinan
cierd kan worden.
Het is de bedoeling van Sonatrach het LNG voor Nederland
vanuit deze haven te verschepen. De Gasunie verleende uitstel
van de contractueel vastgelegde defitieve aanwijzing van Ar
zew, „omdat", aldus een woordvoerder, „dit in ons eigdn be
lang was". Het is bekend dat Sonatrach in het andere geval
Skikda als laadhaven zou hebben aangewezen, dat 600 kilome
ter verder van Nederland ligt en waar nog vrijwel niets staat
op het gebied van LNG-installaties. Ook de haven is voor dit
transport nog niet geschikt.
Voor het geld, dat zij ondanks de Franse lening nog tekort
komt, doet Sonatrach nog altijd een beroep op de Nederlandse
banken. Die hebben tot nu toe geweigerd, omdat de Neder
landse overheid geen garantie wilde verlenen.
De overeenkomst van Sonatrach met het Franse bankconsorti-
um heeft voor de Nederlandse industrie minder prettige gevol
gen. De kans is vrijwel verkeken dat Nederland mee zal bou
wen aan de benodigde LNG-tankers.
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG - Eind deze
maand zal de Nederlandse re
gering een beslissing nemen
over de voortzetting van de
ontwikkelingshulp aan de re
publiek Vietnam. Dit heeft een
woordvoerder van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken
gisteren meegedeeld.
Zoals bekend kwam de voort
zetting van de hulp aan Viet
nam enige tijd geleden in dis
cussie na de invasie van Viet
namese troepen in Cambodja.
De verwachting in Den Haag is
dat Nederland alle, tot dusver
gedane hulptoezeggingen aan
Vietnam zal uitvoeren, maar
mogelijk voorlopig geen nieuwe
toezeggingen zal doen.
Spoedige
beslissing
over
hulp
aan
Vietnam
AMSTERDAM (ANP) De
knokploegen, die in Amster
dam door huiseigenaren voor
het ontruimen van gekraakte
woningen worden gehuurd,
hebben in feite vrijspel door
dat ze door de politie met
„tolerantie" toegemoet wor
den getreden.
Dit is een conclusie uit het
DEN HAAG (ANP) Nederland behoort wat
de veel gebruikte geneesmiddelen betreft nog
steeds tot de duurdere landen in Europa. Dit
is de conclusie uit een nieuw vergelijkend
onderzoek van het Europese Bureau van Con
sumentenorganisaties.
Ook bij het vorige onderzoek kwam Neder
land als één der duurdere landen uit de bus.
In Engeland en Italië kosten medicijnen
meestal minder dan de helft van het bedrag,
dat wij in ons land ervoor betalen. Maar ook
de Belgen en de Fransen betalen een stuk
minder. De Consumentenbond pleit voor meer
prijsinformatie over medicijnen aan artsen en
een actiever prijsbeleid van de minister van
economische zaken. Met name de marge van
groothandel en apotheek zou eens goed door
gelicht moeten worden, omdat die in ons land
behoorlijk hoog is, aldus de bond.
rapport over knokploeg!
illegale sloop, dat is
bracht door de stuurL
Huisvesting Alleenstaandf
de hoofdstad,
dreigt te escaleren nu
meer onderwereldfiguren|
in de huizenhandel begi
De knokploegen wa
steeds beter georganiseer!
het gebruik van wi_
wordt niet geschuwd. TJi[
rapport blijkt verder
politie vaak niet optr<
gen de knokkers, maai
tegen de krakers,
hiervan is het gebrek js
kennis van zaken en
ties bij de politie. De
groep vindt dat de polity
reet moet komen als
waarschuwd wordt
bewoners en zonodig asi
tie moet kunnen krijgenfi
de mobiele eenheid.
