Magisch Realisme in Gesprekscentrum
Luchtige korte
Nederlandse speelfilms
En verder....
CAFÉ „DE
MAREPOORT"
Regionale kunst in
Noordwijkse Kapel
We beklagen ons over de communicatiestoornissen die de mensén,
de generaties, steeds meer van elkaar vervreemden. Maar waar
communiceert de mens meer dan in het café? De rol van het cafe
is de communicatie. In het dagelijks leven lopen de mensen langs
elkaar heen en ze hebben niet meer de tijd om te stoppen. In het
café stopt men en men gaat er praten.
Jan Brusse, 22 april 1978
„Evergreen" van Walt Disney,
vrijwel elk jaar voor een nieu
we generatie in roulatie ge
bracht. Dit keer voorzien van
Nederlands gesproken tekst
(reprise, vierde week) (alleen
's middags). The Omen II (16).
Het duiveltje Damien maakt
weer slachtoffers, aan de lo
pende band. De spanning is
er een beetje af, maar regis
seur Don Taylor weet de onge
vallen weer spectaculair in
beeld te brengen, (tweede
week).
TRIANON Sex-spelletjes
van de buren (16). Sexwerkje
over elkaar beglurende buren,
(eerste week).
REX Eros roulette (16). Ma
tig sexwerkje.
EUROCINEMA I (Alphen)
Even en oneven (a.l.) zie Lu
xor.
EUROCINEMA II (Alphen)
Slap shot (16). Paul Newman
als speler-coach van een Ame
rikaans ijshockeyteam, dat
dreigt te verdwijnen totdat
men besluit tot een hardere
aanpak. Bloedige taferelen
zijn het gevolg, (tweede week).
EUROCINEMA III (Alp
hen) Grease (a.l.) zie Camera.
EUROCINEMA IV - (Alphen)
De Turkse non (16). Onsmake
lijke film over een non met
een ziekelijke emancipatie-
LEIDSE COURANT VRIJDAG 12 JANUARI 1979 PAGINA 7
Niets nieuws onder d<
LEIDEN De kerstvakantie hikt
nog na in de Leidse bioscopen. Geen
enkel theater in de Sleutelstad heeft
voor de komende week een nieuwe
film op haar programma staan, als
we tenminste de sexfilm in Trianon
buiten beschouwing laten. Zelfs de
kinderfilms die tijdens de schoolva
kantie het jeugdige publiek in de
Leidse filmzon
bioscopen moest trekken, worden
geprolongeerd. Uitschieter in de
reeks prolongaties is uiteraard
„Grease", die zijn veertiende week
ingaat, maar ook „Revenge of the
pink panther", „Jaws II" en „Au
unmarried woman" blijken beide
goed te zijn voor vijf weken.
LUXOR Even en
(a.l.) Spectaculaire slapstick
met het Trinity-duo Bud Spen
cer en Terence Hill. Het twee
tal beleeft tal van avonduren.
(vierde week).
CAMERA Grease (a.l.).
John Travolta en Olivia New
ton-John'is een lieve, vriende
lijke musical die pretendeert
een beeld te geven van de
middelbare schooljeugd in de
jaren vijftig. (veertiende
week).
LIDO I Revenge of the pink
panther (a.l.). Peter Sellers we
derom als inspecteur Clous-
teau, hetgeen borg staat voor
een grote hoeveelheid visuele
grappen, weliswaar zonder al
te veel verhaal, (vijfde week).
LIDO II Jaws II (12). Roy
Schneider opnieuw gewikkeld
in een strijd met een menseten-
de haai. Het is regisseur Jean-
not Swarcz nauwelijks gelukt
nieuwe kruiden toe te voegen
aan zijn Jaws I-recept, (vijfde
week).
LIDO III - An unmarried wo
man (16). Jill Clayburgh als de
tegen de veertig lopende
vrouw die voor de grootste
teleurstelling van haar leven
komt te staan wanneer haar
man bekent dat hij een ver
houding met een andere
vrouw heeft, (vijfde week).
STUDIO Bambi (a.l.).
WALLY VAN DE VELDE
„een uit de hand
Siem Vroom en Andrea Domburg als de psychiater en de moeder in Kees
van Oostrum's amusante „Een dikke liefde".
Van het drietal is het door Echtelijke problemen in Emanuel Boeck's korte
Jaap van Rij geproduceerde komedie „Dat moet toch kunnen".
„Een dikke liefde" van
Kees van Oostrum ongetwij
feld het aardigste. Het ver
haalt van een psychiater -
weer een mooi rolletje van
Siem Vroom - die te hulp
wordt geroepen om de wal
gelijk dikke dochter van
Andrea Domburg van haar
j vraatzucht te genezen. Maar
I afslanken is er voor Yanai-
I ka Lempers niet bij en ter
wijl de psychiater de doch
ter leert wat liefde is,
ontdekt hij wat lekker eten
is. Het had allemaal zo
mooi kunnen eindigen als
de door een tante onterfde
moeder geen rancunes had
gehad.
Ook „Dat moet toch kun
nen" van Emanuel Boeck
blijft op het luchtige vlak,
al heeft hij daar meer dia
loog voor nodig.Derek de
Lint speelt de echtgenoot,
die bij de buurvrouw de
vrije liefde propageert,
maar thuis meer onder de
plak zit dan hij voor de
buitenwereld wil erkennen.
Tenslotte de film „Absurd"
van Zaev Nirnberg. Een
André van den Heuvel en andere kaalhoofdige
kantoormannetjes in Zaev Nirnberg's „Absurd'
grapje in zwart-wit over een
kantoormannetje, gespeeld
door André van den .Heu
vel, dat angstdromen heeft
over een doodssmak die hij
maakt, en eenmaal wakker
overal - in de keuken, in de
lift ,ja zelfs in bed - zichzelf
tegenkomt. Als grap te veel
uitgesponnen en te vaak in
herhalingen vervallend, zon
der ook enige beklemming
waardoor je de film halver
wege eigenlijk voor gezien
kunt beschouwen.
Toch is het opvallend dat
dit keer de drie met subsi
die van CRM gereed geko
men korte Nederlandse
films allen een gek verhaal
proberen te vertellen in
twintig minuten rond en het
niet zoeken in met symbo
len beladen onderwerpen,
vaak te lang uitgevallen,
waar echt geen kijkerspu
bliek voor is.
Een duidelijke vooruitgang
dus, want deze filmers heb
ben tenminste iets proberen
te brengen wat dicht bij
huis en voor iedereen be
grijpelijk is. Dat was in het
verleden wel eens anders en
de films verdwenen dan
ook meestal na hun eerste
vertoning naar het archief
van de Rijksvoorlichting
sdienst om daarna vergeten
te worden.
Dit drietal verdient beter
lot.
MILO
de natuur is verdord en bezig
dood te gaan.
De reïncarnistische opvattin
gen van Van de Velde komen
waarschijnlijk ook tot uiting
in een werk als „De grote
reis", een afbeelding van een
liggende, vermoedelijk zojuist
overleden man, omringd door
twee Egyptische goden met
boven zich de aarde, waarop
de continenten worden ge
vormd door mensenlichamen.
Wie Wally van de Velde wil
volgen op zijn kunstzinnige
tocht op zoek naar de „Steen
der Wijzen", kan bij het Ge
sprekscentrum terecht op
maandag, dinsdag, woensdag
en donderdag vanaf 19.00 uur
en op zondag van 16.00 tot
18.00 uur. De prijzen van de
schilderijen zijn aanmerkelijk
verlaagd door de kunstenaar,
omdat kunstenaars altijd gra
tis in het gesprekscentrum
kunnen exposeren.
Dank zij de subsidiepot
van het Ministerie van Cul
tuur, Recreatie en Maat
schappelijk werk kunnen er
jaarlijks een flink aantal
korte Nederlandse films
worden gemaakt. Al stijgt
het bedrag, dat daarvoor
beschikbaar is volgens de
filmers niet voldoende in
verhouding tot de rest van
de o verheiduitga ven, Jaap
van Rij Filmproductie B.V.
en Arti Koot Connection
films zelfs twee maal, heb
ben er in ieder geval van
kunnen profiteren en hun
rond twintig minuten du
rende filmpjes bieden meer
perspectief tot vertoning,
dan meestal het geval is
met de korte films waar
voor CRM in de buidel
tast.
de naam meta-realisme),
maakt veelvuldig gebruik van
symbolen. De kunstzinnige
produkten van deze stroming
spreken vaak erg tot de ver
beelding van de toeschouwer.
Niettemin is deze kunststro
ming door de officiële kunst
wereld nog altijd niet erkend.
Wally van de Velde beschikt
(nog) niet over de meesterlijke
techniek van bijvoorbeeld
Johfra, maar is qua stijl en
keuze van onderwerpen zeker
de moeite waard. Van de Vel
de gebruikt moderne materia
len bij het vervaardigen van
zijn olieverfschilderijen,
maar gaat te werk zoals de
kunstenaars uit de middeleeu
wen dat deden. De Belgische
schilder gelooft heilig in reïn
carnatie (zielsverhuizing) en
meent ook te weten wat hij
in een vroeger leven is ge
weest. Dat blijkt uit het schil
derij „De leerling-alchemist",
waar de kunstenaar zichzelf
op heeft afgebeeld als een
alchemist uit de 17e eeuw,
druk doende met allerlei
scheikundige zaken.
Apart is ook het schilderij
„metabolisme" (stofwisse
ling), waarop een vrouw staat
afgebeeld in twee perioden
van haar leven. Op de rechter
helft van het schilderij is zij
jong en bevindt zij zich in een
bloeiende omgeving; op de
linkerhelft is zij oud en ver
lept en ook de haar omringen-
gelopen hobby"
LEIDEN De Stichting Ge
sprekscentrum, gevestigd
aan de Vrouwenkerkkoor-
straat 9 (Praethuys) en 17
(onder meer ontmoetings
ruimte), houdt zich bezig met
het weer tot leven brengen
van oude, verloren gegane en
vaak esoterische (geheime)
wetenschappen. Dat gebeurt
door middel van lezingen,
films, dia's, forums en ook
exposities.
In het kader van de filosofie
van het Gesprekscentrum,
past een tentoonstelling van
het werk van de Belgische
magisch realist Wally van de
Velde, die zichzelf alchemist
noemt. In de ontmoetings
ruimte van het Gesprekscen
trum aan de Vrouwenkerk-
koorstraat 17, zijn de schilde
rijen van deze Belgische
kunstenaar nog de gehele
maand januari te bezichtigen.
Het magisch realisme (in Ne
derland meer bekend onder
Bij het schrijven van deze stukjes over de
Leidse café's kan je dikwijls twee dingen,
doen. Je kan de betreffende kastelein op zijn
woord geloven, zonder daarbij goedgelovig
te zijn, en dan hoor je vaak de meest
fantastische verhalen, maar je kan ook zelf
op onderzoek uitgaan, oude kronieken op
slaan, de bron van de sociale lafenis zelf
raadplegen en dan krijg je keurige feiten,
jaartallen, die de waarheid aan het licht
brengen, maar de fantasie doen verbleken.
Op dokters voorschrift houden wij ons vast
aan methode numemer 1, we zoeken ons
medicijn dichter bij de bron, de navelstreng
van kleine geschiedvervalsingen, de tap zelf.
Vlasmolen
Café „De Marepoort" („in den oude,,) behoort
zonneklaar tot de oudste café's van de stad.
„Op zijn minst 150 jaar, misschien nog wel
ouder. Het café is genoemd naar een van
de drie Marepoorten, die Leiden destijds rijk
was'. Het pand zelf is nog ouder dan het ca fé.
Pin me niet op een jaartal vast, maar ik geloof
dat dit huis in 1560 is gebouwd. Het is
gebouwd op de fundamenten van een oude
vlasmolen, de molensteen is een aantal jaren
geleden in de onderste gewelven van de zaak
teruggevonden. Een vriendin van ons heeft
daar nog een oude ets van. Misschien dat
ik van al die oude plaatjes die wij over dit
café hebben verzameld nog eens een collage
maak, voor aan de wand. De ontwikkeling
van een café. Een stukje geschiedenis op een
fantasievolle manier bijeengebracht".
Willem Mulder en Marien Ramondt beheren
„De Marepoort" vanaf 1973. Een jaar dat zo
ongeveer het einde inluidde van een artistiek
tijdperk, dat van „Buut 110", een kunstenaars
sociëteit, die vermaard was om zijn bijeen
komsten bij café Van Meizen aan de nieuwe
Beestenmarkt. In het stuk dat we over Van
Meizen hebben geschreven, hebben we daar
uitvoerig over uitgeweid. „Men ging aan
geestdrift ten onder".
„De Marepoort" werd in '73 ontkurkt. Het
werd de pleisterplaats voor uitgeweken Èuut-
gangers (een man of 60) en op die kurk heeft
men zo nog een poosje doorgedobberd, totdat
ook andere bezoekers zich als stamgast aan
dienden. „Het café is in feite een wat uit
de hand gelopen hobby geworden", zegt
Willem Mulder. We hoefden er niet aan te
verdienen, als we maar quite konden spelen,
dan was het al goed. Wc hebben geen enkele
pretentie met deze zaak gehad. Was ook niet
nodig, want het publiek dat hier komt, bepaalt
het gezicht van het café. De activiteiten
vloeien uit de mensen zelf voort. Als men
muziek wil maken (dikwijls jazz) dan doet
men dat gewoon. Wij begeleiden de dingen
slechts. Echte kroegbazen zullen we wel nooit
worden als dat zo voortgaat".
Cacao
Café „De Marepoort" telt onder zijn klanten
over het algemeen wat oudere bezoekers. De
'meeste mensen die hier komen zijn zo rond
de dertig. Waaronder veel theaterbezoekers
(de Schouwburg, op een steenworp afstand),
kunstenaars, studenten uit de buurt en een
grote hoeveelheid vrije vogels, althans wezens
die moeilijk in een bepaald kooitje zijn thuis
te brengen. De typische ongedwongen sfeer
die van dit café uitgaat, maakt het wellicht
ook tot één van de aantrekkelijkste lokalen
in zijn soort. Tekenend voor de sfeer in deze
bekende zaak is, dat toen het afgelopen
weekend zo hard vroor, dat klanten zelf het
café geopend hebben en spontaan aan het
werk togen met kilo's groene erwten en cacao,
ingrediënten voor maar liefst 20 liter erwten
soep en een grote hoeveelheid warme chocola
demelk. In dat opzicht klinkt het ook heel
aannemelijk, dat Willem en Marien stellen,
dat hun café zich uit een behoefte ontwikkeld
heeft.
Willem: „Je maakt hier ook vaak de gekste
dingen mee. Drie oktober is zo'n dag waarop
de chaos compleet is. Op een gegeven moment
moest iemand nodig naar de w.c., maar er
stond een lange rij van wachtenden voor hem.
Dus ging hij naar buiten om in de singel
zijn plas te doen. Op het moment dat hij
daar opgelucht zijn blaas stond te legen, kreeg
hij van een kennis een aanmoedigend tikje
op zijn schouder. Daar zat genoeg kracht
achter om hem uit zijn evenwicht te brengen.
Voor hem lag de singel, dus...
Laatst ondervond Willem zelf aan den lijve
hoe spontaan het er in zijn café aan toe kan
gaan. Hoewel moeilijk uit balans te brengen
verloor óók hij op een zeker ogenblik zijn
evenwicht en sloeg van gezelligheid met zijn
barkruk tegen de grond. Resultaat een dubbe
le beenbreuk. Dat was drie weken geleden,
het gips is als het ware nog vers. Feiten,
waarover de kronieken zwijgen, maar die hier
even mooi kunnen worden aangetipt.
Een van de oude plaatjes uit het privé-archief van Willem Mulder en Marien
Ramondt. Kroegbaas W. Sloos, vrouw en kinderen en een wijkagent aan de
bron van de sociale lafenis.
„Reïncarnatie" van Wally van de Velde.
Café „In den oude Marepoort".
Lange Mare 36, Leiden.
NOORDWIJK In de zeventiende eeuwse Kapel aan de
Noordwijkse Hoofdstraat wordt van 13 januari tot 28 januari
een expositie gehouden van werken van vier kunstenaars
aan de regio. De tentoonstelling wordt op 12 januari om
20.00 uur geopend door burgemeester J. M. Bonnike van
Noord wijk.
Katharina Beekman verbleef vlak na de eerste wereldoorlog
in Berlijn en kwam daar onder de indruk van het Duitse
expressionisme. In 1922 kwam ze naar Noordwijk. In de
tentoonstelling zijn een groot aantal van haar reisschetsen
opgenomen. Jan Martin Dekker werkt als illustrator en
ontwerper. De onderwerpen van zijn werken zijn te verdelen
in landschapsaquarellen en magisch-realistische olieverfschil
derijen. Bep Eggen uit Warmond exposeert haar poppen die
ze op eigen wijze verwaardigt. Ook karakter-figuren van jute
staan op het programma. Han Werz (Noordwijk) schildert
impressionistisch en kleurrijk. Een aantal van zijn werken
is gewijd aan Noordwijk en Leiden.
De openingstijden zijn maandag tot en met vrijdag van 14.00
tot 17.00 uur en van 19.00 tot 21.00 uur en zaterdag en zondag
van 14.00 tot 17.00 uur.
Aquarel van Werz
Open: alle dagen van de week vanaf
's middags half vijf tot de gebruikelijke
sluitingstijden van één of twee uur na
middernacht. Zaterdags gaat het café
al om twee uur open.