Ambtenaren zijn oververtegenwoordigd in parlement Massamoordenaar schokt Amerikanen 2 Jonge agent slecht op taak ^berekend £eidóe@ouAO/!it Zendvergunning is in 1980 niet meer nodig Bouwfonds geeftuuitstelvan hypotheeklasten op uw nieuwe huis, totdat het oude verkocht is. ^Bouwfonds NU AL 44 PROCENT Frankrijk zat weer zonder stroom Baktiar heeft regering klaar Pokkenvirussen in Bilthoven niet goed beschermd" ^BINNENLAND/BUITENLAND leidse courant zaterdag 6 januar11979 pagina 7 (Van onze parlementaire redactie) 3JT DEN HAAG - Evenals in West-Duitsland, waar men zich over dit verschijnsel grote zorgen maakt, neemt in Nederland het aantal ex-ambtenaren in de volksvertegenwoordiging aanzienlijk toe. Rekent men ook de mensen uit het onderwijs tot deze categorie, dan be staat de Tweede Kamer nu voor 44 procent uit ex-ambtenaren (66 van de 150 leden). 979z nadat 19^3 45 procent van de Tweede-Kamerleden ender-afkomstig uit overheidsdienst. De Partij van lecem-de Arbeid telt momenteel het grootste aantal ex-ambtenaren (29 van de 53), gevolgd door het CDA (18 van de 49) en de VVD (8 van de 28). Relatief is de ambtenarenstand echter het sterkt vertegenwoordigd in de fractie van D'66: 6 van de 8 leden. Althans wat betreft de grotere partijen, want van de leden van de f 0.5QSGP hebben er 2 van de 3 eerst voor de over- f i ,50 heid gewerkt In de Bondsrepubliek ligt het percentage ge middeld nog iets hoger. Daar is 46,6 procent f 2.—{van de leden van de Bondsdag (nationaal par- lement) en van de parlementen van de deel- "staten overheidsdienaar geweest. In sommige deelstaten halen de ambtenaren zelfs een sco- f 4 50re van meer c*an ^jftig procent. Bondskanse- lier Helmut Schmidt noemt deze „ontwikke- f 6.ling" ontstellend en hier en daar in West- Duitsland hoort men al spreken van een „ambtenarenrepubliek". f 3.—j De verontrusting vindt zijn oorzaak in de ge dachte, dat niet langer de parlementen de f 0-50 ambtenaren controleren, maar dat de situatie zo langzamerhand is omgekeerd. De hoogle raar politieke wetenschappen Ulrich Lohmar stelt dat in de huidige omstandigheden geen sprake meer kan zijn van een doeltreffend toezicht op de staatsbureaucratie. De Bond sdag zelf wil ook iets doen om de opmars van de ambtenaren te stuiten. Zo zal zij meer van wetenschapsmensen gebruik gaan maken als zij gespecialiseerde kennis nodig heeft. Hier door hoopt men te voorkomen dat ambtena ren alleen op grond van hun specialisaties al nodig zijn als volksvertegenwoordiger. n de'Beïnvloeding ■uiker. De politicoloog drs. M.P.C.M. Schendelen, die ■^de handel en wandel van de Tweede Kamer bestudeert, meent dat het verschijnsel van de vele ex-ambtenaren in het parlement zowel voor- als nadelen heeft. Een voordeel vindt hij dat een ex-ambtenaar alles af weet van de d te gang van zaken bij zijn vorige werkgever, reta- „Hij weet precies waar hij de informatie moet halen en kent ook alle trucs". Zo zal volgens Schendelen dit soort Kamerleden veel beter opgewassen zijn tegen een minister of staats secretaris. Een nadeel is, aldus Schendelen, dat een ex-ambtenaar op zijn beurt open staat voor beïnvloeding. „Zijn ex-collega's, bijvoor beeld op een departement, kunnen gemakke lijk proberen hem over te halen in een be paalde richting te denken". Over de relatie tussen ex-ambtenaren in het parlement en de departementen of andere overheidsinstanties is eigenlijk niets bekend, vertelt de Rotterdamse politicoloog. Voorzover hij heeft kunnen nagaan weten de andere Ka- mèrleden daar ook niets van en dat maakt hem toch wel huiverig. „Het is allemaal zo on controleerbaar. Want hoe gaat het in de prak tijk? De specialist van de fractie zegt: zó stemmen we en prompt gaat de hele ploeg staan of blijft zitten, al naar gelang de voor zitter vraagt". De reden dat er zoveel ex-overheidsdienaren in het parlement zitten, is niet alleen het feit dat zij over specialistische kennis beschikken. Er is namelijk ook een wettelijke regeling die dit in de hand werkt. Wanneer een ambtenaar in de Tweede Kamer gekozen wordt, houdt men drie jaar lang zijn vorige baan open. Bij een zo ongewis beroep als dat van parlemen tariër is zoiets uiteraard een groot voordeel, dat andere Nederlanders niet hebben, aldus Schendelen. Daaruit is het volgens hem te verklaren dat sommige beroepscategoriëen ondervertegen woordigd zijn in de Tweede Kamer. Het aan tal mensen dat in het bedrijfsleven een vrij hoge post bezette, is in de Kamer op de vin gers van twee handen te tellen. Datzelfde geldt voor de categorie van de vrije beroepen. Dat er vrijwel geen arbeiders in het parle ment zitten (1 op de 150) heeft een andere re den, aldus Schendelen. „Dat heeft te maken met de steeds hogere opleidingseisen, die men stelt". Niet bezorgd Prof. J. Kooiman, hoogleraar bestuurskunde aan de inter-faculteit in Delft, is veel minder pessimistisch over de opmars van de ambte naren. Een vergelijking met de Bondsrepu bliek gaat volgens hem niet op, omdat de Ne derlandse ambtenaar anders zou zijn dan de Duitse. „In Duitsland bestaat een soort sub cultuur van ambtenaren. Het zijn meest men sen met een heel eigen gedrag en een heel ei gen denkpatroon. In Nederland vertonen de ambtenaren ook wel speciale kenmerken, maar lang niet zo sterk", aldus Kooiman, die is gepromoveerd op een studie van de samen stelling van het parlement. Hij ziet geen reden andere Nederlanders de zelfde faciliteiten te verlenen als zij in de Tweede Kamer zitting willen nemen als de ambtenaren, zoals Schendelen wel graag zou zien. Hij meent zelfs dat. dit privilege de amb tenaren best afgenomen zou kunnen worden. „Iemand die in het parlement heeft gezeten, behoeft toch niet bang te zijn, dat hij daarna niet meer aan de slag komt. Velen gebruiken het lidmaatschap van de Kamer zelfs als springplank naar een betere baan". Drs. Schendelen vindt overigens wel dat de gehele ambtenarenproblematiek in de huidige politieke constellatie niet zo erg belangrijk is. Het heeft er zijns inziens alle schijn van dat de Tweede Kamer, althans de meerderheid, het controleren van de regering niet als haar belangrijkste taak ziet, „maar het in het zadel houden van het kabinet". „Dan maakt het na tuurlijk niet zoveel uit welke maatschappelijke groepering de Kamerleden afkomstig zijn". RIK IN'T HOUT KLACHTENBOEK OVER AMSTERDAMSE POLITIE and. ip is (Van een o r verslaggevers) AMSTERDAM „Als klager kun je niemand ter verantwoor ding roepen. Dat noemen we wel eens de dubbele dreun. Ten eerste al de klap die iemand krijgt als hij op de een of andere manier door de politie slecht wordt behandeld, ten tweede de klap van het feit dat hij merkt dat er niets met zijn klacht wordt gedaan", aldus gisteren een van de mede werkers van het klachtenbureau politie-optreden Amsterdam I bij de presentatie van het boekwerk Een jaar Amsterdamse doofpot" Een boek dat zo'n 250 klachten tegen het hoofdste delijk politieapparaat signaleert, laat zien wat er met de klacht gebeurt bij aangifte bij de politie. Bij al deze klachten was er dikwijls sprake van een prestige- conflict als basis voor massaal en hard optreden. „Opvallend is, aldus het klachtenbureau, de vanzelfsprekendheid waarmee assisterende collega's alleen maar voor meer geweld zorgen. Voor de toesnellende versterking is het vaak alleen maar een kwestie van collega's in moeilijkheden. Op basis hiervan wordt er eerst geslagen en dan gepraat". Het klachtenbureau wijt de oorzaak van de moeilijkheden vooral aan de verjonging (vergroening noemt het dat) van de politie. De leeftijd van de geüniformeerde surveillant ligt thans op gemiddeld 20 jaar. Veel incidenten zijn ook terug te voeren tot de onervarenheid, onzekerheid en gebrek aan zogenaamde sociale vaardigheid bij de jonge agent. „Slechts de ontwikkeling van een geheel nieuw type scholing zal hierin verandering kunnen brengen", aldus het klachten en adviesbureau te Amsterdam. De Amsterdamse politie heeft op deze klachten, die zijn verza meld in een lijvig boekwerk, nog geen commentaar gegeven. tv an onze correspondent Jan Drummen) PARIJS - Frankrijk is zowel donderdag- als vrijdagmorgen weer door het oog van een naald gekropen wat de energievoorziening betreft. Op diverse plaatsen hebben de electriciteitsbedrijven de stroom moeten af sluiten om een herha ling van de beruchte zwarte dinsdag (19 de cember j.l.) te voorko- Door de hevige koude, de start van de scho len na de kerstvakan tie en het weer in be drijf komen van fa brieken en ondernemingen was het electriciteitsverbruik tot een recordhoogte gestegen. De stroomtoevoer werd in 19 de partementen (vergelijkbaar met onze provincies) en bovendien een gedeelte van Groot-Parijs om beurten gedurende een uur en drie kwartier afgesloten. Op de zwarte dinsdag kwam heel het land zonder stroom te zitten, omdat 37.000 megawatt ge bruikt werd, maar donderdag en vrijdag was de EDF (de nationale electriciteitsonderneming) in staat 39.700 megawatt te leveren. Toen het verbruik nóg hoger dreigde te gaan, moest de toevoer naar verschillende sectoren gestopt worden. Intussen is de situatie als gevolg van nieuwe hevige sneeuw stormen in tweederde van Frankrijk uiterst moeilijk geworden, en behalve tal van secundaire en rijkswegen heft men nu ook moeten overgaan tot het sluiten van een aantal autosnelwegen. Zo is de autosnelweg nr. 6 van Parijs naar Lyon totaal geslo ten over een afstand van ruim 400 kilometer tussen de hoofd stad en Villefranche. Tussen deze laatstgenoemde plaats en Lyon is de weg berijdbaar, maar uiterst moeilijk, en gaat het verkeer weinig sneller dan stapvoets. Ook andere verbindingswegen tussen Parijs en Lyon waren onberijdbaar, zodat alle wegverkeer tussen beide steden giste ren onmogelijk was. Grote Vier bijeen onder strodak Een schuilplaats met een strodak op het strand van Guadeloupe was de plaats waar de leiders van vier westerse landen (Carter van de VS, Giscard van Fran krijk, Callaghan van Engeland en Schmidt van West- Duitsland) gister middag hun infor mele topconferen tie begonnen. Naar verluidt zou de top vooral ge kenmerkt zijn door vragen rond de koers die de Ver enigde Staten on der Carter willen varen. Over de in houdelijke kant van de gesprekken wordt officieel echter niets naar buiten gebracht, maar het is wel duidelijk dat alle wereldproblemen hier in kort bestek de revue passeren. Politie-optreden en het geweld Het rapport van het Amsterdams klachten- en advies bureau over het optreden vorig jaar van de politie in die stad liegt er bepaald niet om. Een deel van het po litiecorps, vooral de geüniformeerde dienst, houdt zich volgens het rapport vaak niet aan de regels, die een- goed optredend politiekorps dient na te leven. Er zou vaak onnodig veel geweld gebruikt worden en bij gebe urtenissen, waarbij de optredende politiemannen om as sistentie vragen, zou „eerst worden geslagen en dan pas gepraat". t De gegevens waarover het klachtenbureau beschikt zijn echter ernstig genoeg om naar een verder te onder zoek te vragen. Toch kunnen nu al de nodige kantteke ningen geplaatst worden. Belangrijk is de vraag of het provoceren -alleen maar van de kant van de politie komt en niet ook van de andere partij. Men behoeft immers geen deskundige of insider te zijn om te weten, dat een deel van het publiek met provoceren ook wel raad weet. Op bijvoorbeeld de sporttribunes, in openba re gelegenheden, bij de jaarwisselingen, soms tijdens demonstraties of wanneer ook wordt nogal eens geweld gebruikt of uitgelokt De geüniformeerde dienst, die in het rapport in het geding is, bestaat in hoofdzaak uit jonge tot zeer jonge ambtenaren. Het is vooral daarom begrijpelijk dat zij in de vaak gewelddadige sfeer waarin zij een deel van hun werk moeten doen, af èn toe ook vervallen in wat „het aangepaste antwoord" zou kunnen worden ge noemd. Maar dat begrip betekent niet dat het valt goed te praten. Daarom geeft een rapport als dit opnieuw een vingerwijzing dat de opleiding, training en begelei ding van politiemensen zou moeten worden aangepast aan de zware eisen, die het politievak in deze tijd he laas stelt. Speciale amateurband HILVERSUM In het voorjaar van 1980 treedt in Nederland een nieuw systeem in werking voor het radiozendamateuris- me dat een einde zal ma ken aan de etherpirate rij. Dit zei staatssecreta ris Smit-Kroes gister avond in de KRO- actua liteiten-rubriek Brand punt. Vanaf volgend jaar is voor het zenden in een speciaal daarvoor vrijge maakte amateurband geen vergunning meer nodig. Zenden zonder machtiging is op het ogenblik nog een misdrijf. Waar maximaal vijf duizend gulden boete of zes maanden gevangenisstraf op staat In de laatste vijf jaar heeft de radio controledienst van de PTT in totaal tienduizend zenders in beslag genomen. Desondanks is het aantal etherpiraten in de loop van de jaren toch drastisch toegenomen. Dit komt mede omdat het niet eenvoudig is om aan een machtiging te komen. Bij het nieuwe systeem komt het er in de praktijk op neer dat alle 50.000 tot 100.000 etherpira ten die Nederland kent hun huidige zenders niet meer mo gen gebruiken. Voor ongeveer 300 gulden kunnen zij een goed gekeurd toestel kopen dat een beperkt vermogen heeft en dat de storingen in alle etherver- keer zoveel mogelijk beperkt (Van onze correspondent Dick Toet) WASHINGTON Een kleine aannemer, geres pecteerd burger, actief in de plaatselijke politiek en de liefdadigheid, een kindervriend, die als „Pogo de Clown" applaus en waardering ver wierf op buurt- en kinderfeesten, en die kinderen in ziekenhuizen opzocht. Aan deze strelende beschrijving voldeed John Wayne Gacy (36). De laatste toevoeging aan zijn staat van dienst is minder vleiend: massamoordenaar, en wel de grootste uit de Amerikaanse geschiedenis. Als Gacy al op een gespleten persoonlijkheid heeft mogen bogen, met een goede en een kwade kant, dan kunnen de mensen uit de buurt in een van de voorstadjes van Chicago zich alleen maar zijn goede kanten voor de geest halen. Verbijsterd vragen zij zich af, hoe deze niet dan voorbeeldigheid uitstralende burger een ontstel lende serie moorden heeft kunnen plegen. Gacy heeft intussen bekend sedert 1971 32 jongens, in leeftijd variërend van 15 tot 27 jaar, te hebben gewurgd. Vijf lijken wierp hij in de rivier, de rest begroef hij onder zijn huis. Ruim tien jaar geleden was hij ook al zo'n modelburger in een kleine gemeenschap in Iowa, waar hij met vrouw en twee kinderen leefde. In 1968 werd hij echter wegens ontucht met een 16-jarige jongen tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. Na 18 maanden al was Gacy weer vrij, want hij bleek ook een modelgevangene. Hij was intussen gescheiden van zijn vrouw. In 1971 werd Gacy opnieuw aangehouden wegens problemen met een minderjarige jongen. De jongeman kwam echter niet opdagen op de rechtszitting, en de zaak liep voor Gacy met een sisser af. Hij had zich intussen in de buurt van Chicago gevestigd. In 1972 hertrouwde hij een vrouw met twee kinderen. De eerste moorden moet Gacy toen al gepleegd hebben. Zijn tweede vrouw, van wie hij in 1976 scheidde, herinnert zich een permanente vreemde geur in het huis. Zij beschrijft Gacy als een goede huisvader met slechts een groot gebrek: bij tijd en wijle had hij een bui om op te schieten en meermalen ging daarbij het meubilair aan diggelen. Gacy blijkt zijn jonge slachtoffers te hebben gelokt met het aanbieden van een baantje in zijn aannemersbedrijf. Zeker één jongeman, die niet aan zijn seksuele verlangens tegemoet kwam en het overleefde, is enkele jaren geleden naar de politie gestapt. Daar werd hij volgens zijn zeggen geloofd. Ook het grote aantal merkwaar dige verdwijning, waaronder drie jonge em ploye's van Gacy, leidde de politie niet naar de 6-kamerbungalow van de aannemer. Pas nadat eind vorig jaar een 15-jarige jongen verdween, nadat hij zijn moeder had gezegd met een aannemer te gaan praten over een zomerbaantje, klopte de politie aan bij Gacy. En pas nadat daar toevallig een achtergelaten kassabon van de verdwenen 15-jarige was gevonden, volgde een huiszoeking, die tot .de gruwelijke vondst leidde. Behalve dat veel Amerikanen zich afvra gen wanneer een medeburger nog als vertrou wenwekkend kan worden beschouwd, heeft het vertrouwen in de politie dan ook een ernstige schok gekregen. ADVERTENTIE Als u morgen een ander huis wilt kopen, helpt Bouwfonds u aan een hypotheek, zónder u hiervoor meteen te belasten. U gaat pas aan Bouwfonds betalen als uw oude huis ver kocht is, zodat u nooit met twéé hypotheeklasten tegelijk zit. Zo ziet u maar weer, we zeg gen niet Voor niets: "Bouwfonds helpt mensen in een eigen huis." Voor inlichtingen: Bouw fonds infocentrum, Nassauplein 13, Den Haag. Tel.: (070) 650800. Geopend: maandag t/m vrijdag van 10.00-16.00 of op maandagavond van 18.30-20.30 uur, en bij uw plaatselijke makelaar. nv Bouwfonds Nederlandse Gemeenten TEHERAN Sjapoer Baktiar heeft een regering gevormd van tussen de 12 en 15 ministers, zo is uit welingelichte bron vernomen. De premier heeft in de regering tevens de porte-' feuille van minister van bin nenlandse zaken. Generaal Fereydoun Dj am wordt de minister van defensie. Hij is ambassadeur in Madrid geweest en chef van de generale staf. Ahmed Mir Fenderski, oud-ambassadeur in de Sovjet- Unie en oud-vice-minister van buitenlandse zaken, zou tot mi-, nister van buitenlandse zaken zijn benoemd. Naar verluidt is het kabinet deze morgen aan de sjah voorgesteld. Vandaag ver schijnen er weer kranten in Iran. De vakbond van de pers heeft besloten de staking, die zes november is begonnen te beëindigen. Ook de arbeiders in. de olie-industrie zijn gisteren weer aan het werk gegaan. De sjah is gisteravond, na een twee daags uitstapje met zijn gezin, binnen Iran, weer in Teheran teruggekeerd. In de stad werd tegen de sjah gedemonstreerd. Volgens de Iraanse radio ver liep de demonstratie vreed zaam. Genève (Rtr) Vijf van de tien laboratoria in de wereld die dodelijke pokkenvirussen be zitten, beantwoorden niet aan de veiligheidsmaatstaven die de wereldgezondheidsorganisa tie aanlegt, zo heeft de WGO in Genève gisteren meegedeeld. Onder de vijf „niet veilige" laboratoria somt de organisatie het rijksinstituut voor de volksgezondheid in Bilthoven op. „De kans bestaat altijd dat vi russen uit het laboratorium ont snappen en infectie veroorza ken in gevallen waar laborato ria niet beantwoorden aan crite ria", aldus de WGO. Het noemen van de verdachte instituten volgt op een bericht van de Britse regering dat in de zomer van '78 in Birmingham in Engeland een laboratoriunl- fotografe aan pokken is overig den. In het Britse rapport stona dat in het desbetreffende labo ratorium van de universiteit van Birmingham de veiligheids maatstaven van de WGO gro tendeels waren veronacht zaamd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 7