Teaser's Adje m Berg
maakt met plezier muziek
voor een hongerloontje
JOAN SUTHERLAND ALS
PLATEI
KLASSIEK
Concertagenda
Camel Door de kerst- en
nieuwjaarsdrukte wat ver
laatmaar nu dan toch de
bespreking van de nieuwe,
zevende Camel-elpee „Bre-%
athless". Op dit album laat
deze oorspronkelijk symfo
nische rockformatie nog
eens duidelijk horen welke
kwaliteiten zij ontegenzeg
gelijk bezit Al blijft er één
vraagteken staan. Op „Bre
athless" werkt Peter Bar-
dens (toetsen) nog mee, en
zoals bekend is hij met
Andrew Latimer de man
achter het „succes" van
deze groep. Maar Bardens
is inmiddels vertrokken, en
wat dat voor de muziek
van Camel tot gevolgen
heeft blijft vooralsnog on
duidelijk. Gezien de laatste
concerten wordt het verlies
van Bardens redelijk goed
opgevangen, maar men be
perkte zich dan ook hoofd
zakelijk tot ouder werk.
Op breathless" drukt Bar
dens iets minder zijn stem
pel dan vroeger. Toch is
hij het die de nummers
wat meer in de jazzy-rich
ting is gaan duwen, veelal
door korte, felle synthesi
zer-klanken („A Wing and
A Prayer" en „Summer
Lightning"). Op de hele el
pee staan smaakvolle com-
posities, die nog licht sym
fonische trekjes in zich
bergen. Opmerkelijk is dat
er minder dan op vorige
elpees klassieke invloeden
zijn te bespeuren. Camel
zoekt het nu veel meer in
het betere rockwerk. „Bre
athless" is wat dat betreft
een stap in de goede rich
ting, al zitten er nog wat
zwakke plekken in. Vooral
het titelnummer is wat
vlak(Decca/Phonogram).
Beaugarde Twee oud-ge-
dienden in de popmuziek,
Hans Hollestelle en Ilja
Gort, hebben zich gezet
aan een ambitieus project:
een studio-elpee. Het resul
taat werd „Solo Mortale".
Bijna alle instrumenten op
dit album worden door de
twee bespeeld, terwijl ook
de produktie in handen
van Hans en Hja lag. Na
het beluisteren van „Solo
Mortale" blijft de vraag
echter hangen: „Wat willen
ze nu precies bewijzen met
deze elpee Willen ze zich
als een volwaardige pop
groep voorstellen, of is' het
een geintje. Willen ze aan
tonen dat ze als oude rot
ten in het vak instrumenta
le kwaliteiten in huis
hebben, of willen ze bewij
zen niet bang te zijn eigen
composities te brengen?.
We weten het niet In ieder
geval is „Solo Mortale" een
typische studio-elpee ge
worden, met veel, erg veel
technische foefjes en in
strumenten, erg verzorgd,
maar in compositorisch op
zicht zwak De teksten zijn
veelal autobiografisch. De
tien nummers zijn weinig
origineel. Teveel grijpt Be
augarde naar succesformu
les van andere, betere
rockgroepen (bijvoorbeeld
Pink Floyd in „Brother" en
ELO in „Alley Girl"). Kort
om, de muziek is weinig
verrassend. Daarnaast wor
den muzikale thema's on
eindig herhaald, wat de
easy-sfeer, die toch al uit
de nummers straalt te
sterk benadrukt „Solo
Mortale" biedt geen echt
stuntwerk, maar is desal
niettemin het beluisteren
best waard. (Ariola).
Zwol Walter Zwol is een
nieuweling uit Canada,
waarvan in Europa zojuist
de eerste elpee is versche
nen. Het album was al lan
ge tijd in Amerika uit
Zwol speelde al op jonge
leeftijd trekharmonica en
leerde zichzelf piano spelen
toen hij wat ouder werd. Zijn
eersteling „Zwol" is gevuld
met rock roll-muziek. Luis
ter maar naar het lekker in
het gehoor liggende ew
York City". De gitaar ver
vult, ondanks dat hij zelf
piano speelt de belangrijkste
rol in zijn muziek. Op de
elpee staat één langzame bal
lad: het zwoele „Southern
part of France". Het nummer
is voorzien van een mooi
arrangement en geeft, door
het gebruik van conga's en
de trekharmonica, de sfeer
van een zomers Zuid-Fran
krijk op verbluffende wijze
weer. „Zwol" is een leuke
elpee, en Walter een talent
Nu maar afwachten wat hij
in de toekomst te bieden
heeft (EMJ).
Jutta Welnhold Het
Duitse zangeresje Jutta
Weinhold komt op haar de
buut elpee uit de verf als
een behoorlijk getalenteerd
vocaliste. Jutta slaagt erin,
vooral in de snelle, swin
gende nummers, zeer
boeiend werk af te leveren.
Door de productie zijn de
langzame nummers, vooral
vanwege de sentimentele
strijkarrangementen hier
en daar suikerzoet De
plaat begint al direct met
het sterkste nummer ,Be
Bop Rockin' Rollin". Een
sterk ritmische song, met
een schitterende gitaarsolo
van Rainer Baumann, die
het nummer in samenwer
king met Jutta schreef. Het
is een beetje jammer dat
Jutta Weinhold het geheel
uitgekauwde nummer
„Keep on Runnin'" van Ed
wards heeft gemeend als
zoveelste in het vinyl te
moeten persen. Dit num
mer heeft al zo veel betere
andere uitvoeringen ge
kend, dat het van zelfover
schatting getuigt het in het
repertoire op te nemen. De
stem van Jutta is uitermate
geschikt om soul-achtig
werk te vertolken. Rauw
genoeg om swingende num
mers te doen en niet té
rauw om fraaie ballads te
zingen. Eén van die ballads
is haar vol overgave gezon
gen, eigen compositie „A
Better Aim". Deze song
had naast een betere tekst
evenwel een waardiger slot
verdiend. Het tot verve
lends toe herhalen van een
zin is een beproefde ma
nier om de groef vol te
krijgen, maar draagt nau
welijks bij tot het luister-
plezier. Overigens biedt
deze plaat voldoende luis-
terplezier. Het is geen op
enbaring, maar ook niet
een plaat om geheel onge
merkt te blijven. (Phono
gram)
Adje v.d. Berg vindt de hardrock for
matie Teaser een live-band.
Of het als popmuzikant nou zo leuk is om
in een Nederlandse bandje te spelen, valt te
betwijfelen. Groepen, die na een aantal hits
op hun lauweren kunnen gaan rusten zoals
bij Engelse en Amerikaanse bands gebeurt
lijken in Nederland niet te bestaan. Het is
meestal hard werken voor een hongerloontje.
Adje v.d. Berg, de gitarist van de hardrock
formatie Teaser heeft zo zijn mening over
het spelen in een Nederlandse band en het
gedrag van de Nederlandse platenmaatschap
pijen ten opzichte van beginnende bands.
„Nederland is een heel moeilijk land voor de
eigen bands omdat de markt klein is en de
concurrentie uit het buitenland erg groot.
Vooral als je buiten het geijkte commerciële
straatje valt, heb je maar een klein publiek.
Als je dat met Duitsland vergelijkt, is het
verschil wel heel groot. In Duitsland verkoop
je gemakkelijk 30.000 elpees. In Nederland
mag je al blij zijn als het er 4.000 zijn. Dat
betekent niet dat er geen belangstelling voor
onze muziek zou bestaan, want we hebben
het afgelopen jaar steeds voor volle zalen
gespeeld".
Teaser heeft zich vanwege die kleine markt
niet alleen geconcentreerd op het eigen land
zoals Herman Brood en Gruppo Sportivo,
maar heeft ook contacten
gelegd in Duitsland en België. Het goede
daarvan is dat we per maand enkele
concerten in het buitenland geven waardoor
het optreden in eigen land zijn exclusiviteit
behoudt. Het is namelijk voor het publiek
helemaal niet spannend als je gemakkelijk
enkele malen per week te zien bent. Wij
treden daarom ook maar vier keer per week
door het hele land op".
Teaser werd door Adje v.d. Berg in januari
1977 opgericht, nadat hij een tijdje als gitarist
bij Jaap Dekker had gespeeld.
Teaser met Adje v.d. Berg (tweede van rechts).
De rest van de band bestaat uit zanger Jos
Veldhuizen, die door zijn zang geregeld wordt
vergeleken met Paul Rogers van Bad
Company, bassist Peter van Eyck en
drummer Nico de Gooyer. Teaser, die veel in
Noord-Duitsland in de buurt van Hamburg
speelde en onlangs nog schitterde als
support-act tijdens het concert van de
Engelse AC/DC, vindt zichzelf een live-band.
De optredens, die geregeld worden door
Teaser's nieuwe management maatschappij
„Bom Free", die ook financiële steun
verleent, lopen momenteel boven verwachting.
Adje zegt: "Het is de afgelopen maanden zo
goed gegaan, dat we de prijs hebben
verhoogd (nu 1500 gulden). De reden
daarvoor is dat er steeds vaker een goede
show van ons verlangd wordt en tiat kost een
hoop geld. De zalen worden ook steeds groter
dus moest er een passende geluids- en
lichtinstallatie komen. Om die te vervoeren is
er een grotere bus nodig. Je gaat dan de prijs
verhogen voor een optreden en komt
automatisch in grotere zalen terécht. Het is
eigenlijk een vicieuze cirkel. Je kan echter
niet onbeperkt meer vragen want dan prijs je
jezelf uit de markt. Het geld dat verdiend
wordt, heb je nodig om de roadies, de
installatie enz. te betalen. Dat is zoveel dat je
er zelf nauwelijks iets aan overhoudt.
Topgroepen als Herman Brood en Sportivo
verdienen per persoon nog beneden het
minimum loon. Dat we doorgaan met Teaser
komt omdat we er allemaal voor honderd
procent achter staan. Er wordt tijdens een
concert volop genoten en dat is een goede
stimulans. We hoeven gelukkig niet allemaal
van de optredens te leven. Jos (zang) en Peter
(basgitaar) hebben nog een vaste baan.
Vooral in het begin toen we de installatie nog
zelf opstelden was dat lastig. Als we dan
bijvoorbeeld vrijdags speelden, kwamen zij
om vijf uur uit hun werk en moesten direct
naar de zaal. In het begin in DuitsJand
ontstond de situatie dat we na een concert 's
morgens om zeven uur weer bij de grens
waren. Dan hadden ze het brood 's avonds
alvast klaar gemaakt om direct na aankomst
bij de bushalte te worden afgezet om naar
het werk te gaan. Voor mij was het wat
gemakkelijker want ik studeerde aan de
kunstacademie in Arnhem om tekenleraar te
worden. In 1977 heb ik met veel moeite mijn
eindexamen MOA. gehaald. Ik ben zoveel met
de groep bezig geweest dat ik het iaatste
kwartaal niet meer op school was. Het is
voor mij niet meer mogelijk om er een baan
bij te nemen omdat ik voor honderd procent
met de band en muziek bezig ben".
Vorig jaar nam Teaser de eerste elpee op bij
Phonogram. De groep produceerde de plaat
zelf omdat er in Nederland geen geschikte
producer rondloopt, die het werk wilde doen.
Voor de nieuwe plaat, waaraan in maart
wordt begonnen, willen ze een buitenlandse
producer aantrekken. Kenmerkend voor de
eerste elpee „Teaser" is, dat de live-sound,
dat een optreden van de band zo opwindend
maakt, voor een groot deel op de plaat is
overgebracht.
„Doordat we op de eerste plaats een
live-band zijn, hebben we alles zo direct
mogelijk opgenomen zonder technische
foefjes. Alles bij elkaar heeft het opnemen
ongeveer 2 weken geduurd (3 dagen voor de
basisband; drum, gitaar, bas en de rest voor
de zang en het mixen). We zijn echter in
maart begonnen en de plaat was pas in juni
klaar. Dat kenmerkt een beginnende band in
Nederland. De platenmaatschappij wil eerst
de kat uit de boom kijken en geen enkel
financieel risico lopen. Daarom word je
gedwongen de dagen op te vullen, wanneer
de studio toch leeg staat Het gevolg daarvan
is dat je één dag opneemt dan drie weken
niet en dan weer twee dagen wel. Als
•beginnende groep kun je geen vuist maken
en zeggen: „Ik moet drie weken achter elkaar
kunnen opnemen", want dat doen ze gewoon
niet. Het was wel zo dat we zagen aankomen
dat er een bepaalde werkwijze gevolgd zou
worden. We hebben ons daar zoveel mogelijk
op ingesteld. Als ik een nummer had
geschreven, studeerden we het in eii speelden
het een tijd voordat we het opnamen. De
spontaniteit was er dan wel een beetje af,
maar omdat je goed bekend bent met het
nummer laat je je niet zo snel van de wijs
brengen door invloeden van buitenaf. We zijn
erg tevreden over de plaat want er zijn maar
weinig dingen, die niet helemaal gelukt zijn.
Phonogram was ook blij met de plaat" ,Jiet
is een goede platenmaatschappij hoewel het
jammer is dat er maar weinig mensen
rondlopen, die weten wat voor soort muziek
wij maken. Dat typeert trouwens de.
Hollandse platenmaatschappijen. Over het
algemeen is het zo dat de middelgrote
maatschappijen in het buitenland sterk
betrokken zijn bij hun producten. Hoewel
grote bedrijven als CBS en WEA soms ook
niet weten wat ze binnen hebben. Een goed
voorbeeld daarvan is Mothers Finest,
waarvan CBS-Amerika niet wist dat ze op
hun label zaten, terwijl er wel 60.000 elpees
verkocht waren. Gelukkig is het hier nog niet
zo erg, want de „big boss" van Phonogram is
zelfs een aantal keren in de studio komen
kijken".
De platenmaatschappij heeft zojuist een
single uitgebracht „What you need is love"
van de elpee „Teaser". Nu maar afwachten of
de groep daarmee zijn eerste grote hit scoort.
Hans Piët
Dezer dagen beeft Joan Su
therland bier verscheidene
malen de hoofdrol vertolkt in
Bellini's „Norma". Dankzij
haar had de Nederlandse Ope
ra naar schatting ongeveer
vijf maal zoveel kaartjes kun
nen verkopen als er plaatsen
beschikbaar waren. Na een
van deze met stormachtige
bijval bekroonde voorstellin
gen werd de beroemde Aus
tralische sopraan gevraagd
haar handtekening te willen
zetten op een box langspeel
platen met haar opname van
de complete „Lucrezia Bor
gia" van Donizetti Vreemd
genoeg had de zangeres die
cassette toen zelf nog nooit
in banden gehad. Decca, die
de platen maakt, brengt die
in Engeland namelijk pas in
maart 1979 op de markt, om
dat Joan Sutherland dan
(zoals gewoonlijk samen met
haar man, de dirigent Richard
Bonyngc) het betrekkelijk
weinig opgevoerde werk in
Coveot Garden ten tonele zal
brengen. Voor Duitsland was
er geen reden daarop te wach
ten en dus nam men daar de
nieuwe platen al op in de
aanbieding van afgelopen na
jaar. Ter gelegenheid van
haar Nederlandse gastvoor-
s te IIin gen importeerde Pho
nogram Amsterdam de box
uit Duitsland. Die kan iede
reen die genoegen neemt met
een Italiaans-Duits tekstboek
bier dan ook al kopen. Wie
naast het oorspronkelijke Ita
liaans een Engelse vertaling
wil lezen, zal nog even moeten
wachten op de Engelse box.
Zou er nog veel belangstelling
bestaan voor „Lucrezia Bor
gia van de veelschrijver Doni
zetti die tussen ongeveer 1820
en zijn vroege dood in 1847
ruim 600 composities maakte,
waaronder meer dan zeventig
grote opera's? Het antwoord
op die vraag zal wel bevesti
gend moeten zijn, want al
noest Donizetti door de erbar
melijke financiële omstandig
heden waarin hij verkeerde,
overmatig produktief zijn, hij
had zonder twijfel een groot
talent Maria Callas heeft zijn
,Anna Bolena" tot nieuw le
ven weten te wekken en al is
het jammer dat deze kunstena
res met haar grote dramati
sche kracht de partij van
roemruchte Italiaanse herto
gin uit rond 1500 nooit heeft
gecreëerd, er zijn ook nu nog
zangeressen met stemmen van
voldoende omvang en volume
om deze rol aan te kunnen.
Een jaar of elf geleden maakte
de Spaanse Montserrat Cabal-
Ié al een indrukwekkende
plaatopname van „Lucrezia
Borgia" en de nieuwe opname
met Joan Sutherland (die het
werk trouwens ook al van 1972
op haar repertoire heeft), zal
stellig eveneens veel bewon
dering wekken.
In een gesprek verheelde me
vrouw Sutherland overigens
niet dat deze vokaal zo veelei
sende rol de vertolkster ook
voor bijna onoplosbare dra
matische problemen stelt
Noch Victor Hugo op wiens
tragedie deze opera is geba
seerd, noch Donizetti, die er
een zoetvloeiende, romanti
sche en pathetische muziek bij
schreef, bekommerden zich
om historische juistheid of
psychologische verklaarbaar
heid van de gebeurtenissen.
Het ging hun om mogelijkhe
den tot sterk, geëmotioneerd
spel en die mogelijkheden
schiepen zij door een vrouw
op het toneel te brengen die
haar vierde echtgenoot waar
schuwt iets te ondernemen te
gen een jongeman die hij (be
grijpelijk!) als zijn rivaal be
schouwt, zonder te weten dat
die jongeman de natuurlijke
zoon uit een eerdere escapade
van Lucrezia is. Nadat gif en
tegengif vlot gehanteerd zijn,
eindigt de opera met de vrij
willige dood van de hoofdper
soon en de onvrijwillige dood
van haar zoon, die zij oprecht
liefhad.
De moeilijkheid bij de uitbeel
ding is - aldus Joan Sutherland
- dat de muziek nergens ook
maar suggereert dat Lucrezia
een verdorven vrouw zou zijn
geweest. Zij heeft ook in de
opera een slechte reputatie,
maar zij is hier in feite een
moeder, die (door wie en wat
dan ook) verplicht is van haar
zoon in het verborgene te hou
den en hem te beschermen.
„Omdat ik zelf een zoon heb,
kan ik mij in die gevoelens
zonder moeite verplaatsen. En
wat de rest betreft: hoezeer de
historische achtergrond, zeker
naar de huidige stand van het
geschiedkundig onderzoek,
ook mag zijn vertekend, van
die achtergrond moest ik mij
toch rekenschap geven om de
rol aanvaardbaar te kunnen
weergeven". Waarbij de zange
res, gesteund door Bonyge,
dan wel opmerkte dat het ka
rakter en de zeggingskracht
van de muziek beslissend zijn
voor de manier waarop de
partij moet worden vertolkt
Bonynge die voor de recente
plaatopname het London Ope
ra Chorus en het National
Philharmonic Orchestra tot
zijn beschikking had, zorgde
voor een goed sluitend ensem
ble en volgde in hoofdzaak de
eerste versie van het werk.
Terecht handhaaf de hij echter
de prachtige passage in G
groot verwijzend naar de
dood van Lucrezia's zoon, en
hij voegde er ook aan toe diens
elegant-verliefde „T'amo qual
dama un angelo" in het begin
van de tweede akte, een inlas
waarvan het manuscript zich
bevindt in de Amerikaanse
Morgan Library.
Wat de solisten betreft, meer
nog dan in de zaal kan men
op de plaat genieten van de
excellente beheersing van
haar stemmiddelen bij Joan
Sutherland, die zich hier hele
maal niet behoeft te forceren
en ook geen inzinkingen heeft
Marilyn Home zingt de alt
partij van Orsini subliem. Te
genover deze toonbeelden van
Angelsaksische precisie en est
hetisch nuanceringsvermogen,
geeft de tenor Giacomo Ara-
gall de rol van de zoon Genna-
ro meer de retorische Italiaan
se trant zonder daarbij overi
gens in storende uitersten te
vervaken. De bariton Ingvar
Wixek is de hertog van Ferra-
ra, een partij die eigenkjk voor
een diepe bas was gedacht
maar die bijna altijd door een
wat hogere mannenstem
wordt weergegeven. Zijn inter
pretatie is wat hij zijn moet
Vermelden we tenslotte dat
aan deze veelszins bijzonder
goed geslaagde uitvoering en
registratie in kleine partijen
twee Nederlanders meewer
ken: de baritons Lieuwe Visser
en John Bröcheler. Juist door
zowel in de sok als in het koor
relatief veel gebruik te maken
van lage stemmen, krijgt dit
werk (ook door de contrast
werking met de veel hoger
kggende partijen van Lucrezia
en haar zoon) een opmerkelijk
rijk coloriet
J. KAS ANDER
Zaterdag 13 januari De Dutch Swing College Band
treedt op in de Kleine Schouwburg in Rijswijk. Aanvang
20.30 uur.
Donderdag 19 januari Optreden van Therese Stein-
metz in de Kleine Zaal van het Concertgebouw in Am
sterdam.
Vrijdag 20 januari Cheap Trick treedt op in Paradiso
te Amsterdam.
Zaterdag 21 januari In de Sonesta Koepel in Amster
dam vindt een concert plaats van Chuck Mangione.
Maandag 29 januari Queen geeft wegens enorm succes
twee concerten in Nederland. De eerste is in de Rotter
damse Ahoyhal.
Dinsdag 30 januari De Engelse superformatie Queen
is te zien in de Rotterdamse Ahoyhal.
Donderdag 2 februari De Amerikaanse jazz-musicus
Herbie Hancock komt voor twee optredens naar ons
land. Het eerste concert is in de Doelen te Rotterdam.
Vrijdag 3 februari Chris Hinze treedt op in het Con
certgebouw te Haarlem.
De Amerikaan Eddie Money, die eerder in ons land was
voor „Toppop", treedt op in Paradiso te Amsterdam.
Zondag 5 februari De Engelse Joan Armatrading
komt voor drie concerten naar ons land. Het eerste op-j
treden is in Carré te Amsterdam.
Dinsdag 7 februari Joan Armatrading geeft een con
cert in het Congresgebouw in Den Haag. Aanvang 20.15
uur. j
Zondag 11 februari De Engelse popzanger Elton John
komt begeleid door Ray Cooper naar ons land voor drie
optredens. De eerste is in het Nederlands Congresgebouw
in Den Haag.
Woensdag 14 maart De Amerikaanse formatie Earth
Wind Fire komen naar Nederland voor een optreden
in de Ahoyhal in Rotterdam.
