Zweden:
goed toeven
voor wie
rust
nodig heeft
Noorwegen
ideaal voor
trekkers met
tent of
caravan
Aland:
rijk van
meer dan
6000
eilanden
Donderend stort het water van de
Zweedse rivier „Göte Alv" zich op een
dag in juli van de ruim dertig meter
hoge rotsen nabij het Göta Kanaal in de
stad Trollhattan. De bewoners van deze
in de provincie Vastergötland gelegen
stad vieren dan het zogenaamde
„Watervalfeest", een magnifiek en
indrukwekkend evenement.
Wie op weg is naar de mooie
vakantiestreek Varmland of naar het wat
ruigere en idyllischer Dalarna moet
Trollhattan niet overslaan. Nauwelijks
twee uur nadat men in de imposante
havenstad Göteborg van boord is
gegaan, rijdt men Trollhattan al binnen.
Dat is al een stukje Zweden op zijn
best. Men heeft in Trollhattan al aan
het begin van de negentiende eeuw
sluizen gebouwd om de Götta Alv met
zijn groot verval aan banden te leggen.
Steeds opnieuw moest men het
sluizeneomplex in de loop der tijden
aanpassen, en met behulp van dynamiet
baande men zich nieuwe „waterwegen"
door de ruige rotsmassa's.Nu staan er
reusachtige krachtcentrales, maar het
oude sluizeneomplex bestaat nog steeds
en kan worden bezichtigd.
Panorama's
Prachtige panorama's heeft men tijdens
een rondwandeling die langs loodrechte
rotswanden voert, terwijl men diep
beneden zich nog de sleuf van de
vroegere waterloop ziet. Men heeft het
water daar bedwongen. Niet langer valt
het van de rotsen omlaag. Maar op één
dag in juli zet men de oude sluizen
open en kan men er genieten van een
feeëriek schouwspel.
Zweden is geen goedkoop land. Ook al
stijgen de prijzen ook in ons land
voortdurend, het dagelijks
levensonderhoud is in Zweden toch
duurder dan bij ons.
Maar het valt best mee als men zelf bij
de Zweedse VVV-bureaus een huisje
(stuga) huurt. Voor een verblijf in
Varmland js het stadje Sunne in het
Fryksdal e'en goed uitgangspunt. Men
kan bij de plaatselijke VVV een
complete gids met redelijk betaalbare
stuga's aanvragen.
De Fryken, een tachtig kilometer lange
'e meren, zijn bekend geworden door
de verhalen van de Nobelprijswinnares
Selma Lagerlöf. Aan weerszijden van de
meren lopen goede rustige asfaltwegen.
Men vindt er ook Zwedens mooist
gelegen spoorweg - de Fryksdals-banan.
Men bereikt Sunne via Trollhattan,
Vagersborg en een prachtige rit langs
het Vanermeer naar Varmlands
hoofdstad Karlstad.
Jeugdherbergen
Wie het na de zeereis kalm aan wil
doen, zou na Trollhattan kunnen
stoppen in Saffie. Jongeren kunnen
overwegen om gebruik te maken van de
Zweedse jeugdherbergen. Er zijn er in
het hele land ruim 1900 van die
„Vandrarhem". Men kan er voortreffelijk
logeren en daarbij gebruik maken van
de ruime familiekamers.
Vanuit Saffie is men snel in Karlstad,
een aantrekkelijke plaats, gelegen
tussen het Vanermeer, de Fryken en de
Noorwegen heeft bij veel Nederlandse
vakantiegangers nog de klank van
duur, koud, nat, ver weg, slechte
wegen en nog meer van dat soort
kreten. De Nederlanders, die er al
eens zijn geweest, weten wel beter.
Door de vooroordelen van velen
genieten diegenen, die wel de reis
naar het Noorden maken, nog van de
rust maar ook van het mooie weer, de
schitterende natuur en de vriendelijke
bevolking.
Het land is met recht een land voor
elck wat wils. Het is geen land voor de
passieve vakantieganger, die enige
weken horizontaal wil liggen in de zon.
Het zou jammer zijn om daarvoor die
reis te maken, want het land heeft zo
veel meer te bieden. Het is een land
voor mensen, die houden van vissen,
wandelen, reizen en trekken en voor
hen die oog hebben voor de natuur.
Gezinnen, die met opgroeiende
kinderen naar dat land gaan, moeten
wel bedenken dat er voor die kinderen
weinig te beleven valt, wanneer zij uit
zijn op discobars, dancings en ander
vertier. Bij de meeste campings en in
veel plaatsjes vindt men dat niet.
Kampeerland
Noorwegen is een ideaal land voor
degene, die er heen trekt met tent of
caravan. De campings zijn goed.
misschien niet met zoveel luxe als in
ons land. Ze zijn ingedeeld in drie
klassen, waarbij de beste campings drie
sterren hebben. Overal in het land
betaalt men in dezelfde categorie
campings dezelfde prijs, een systeem,
dat men ook in Zweden kent.
Veel campings hebben een aantal
hutten voor één nacht te huur. Het zijn
geen luxe paleisjes, maar wel ideaal als
men eens een avond niet de hele auto
wil uitpakken. Men huurt ze voor weinig
geld.
Kiest men voor de bestemming
Noorwegen de haven Kristiansand als
beginpunt, dan staat men meteen aan
de poort van het Setesdal. Dit is een
heel lieflijk deel van Noorwegen.
Maakt men plannen voor Noorwegen,
dan zou een Noor, wanneer hij hierin
inspraak had, altijd adviseren: bezoek
naast twee dalen in Oost-Noorwegen
altijd één of twee fjorden in
West-Noorwegen. Doet u dat, dan komt
u automatisch op de mooiste plekjes
van het land.
Beide jaren, dat wij in Noorwegen
waren, zijn wij begonnen in Mandal, het
enige badplaatsje met een echt
zandstrand. Mandal is een leuke plaats
AUTO OP BOOT
Vanuit Duitsland kan men het beste of
vanuit Kiel naar Göteborg in Zweden
of vanuit Travemünde naar Trelleborg
(Denemarken) (afstand Drenthe-Klel
plm. 400 km.; Drenthe-Travemünde
plm. 375 km.). Belde bootverbindingen
hebben wij al eens gebruikt. Onze
persoonlijke voorkeur heeft de Stena
Line uit Kiel; 's nachts varen de
volgende morgen goed uitgerust
verder rijden.
Vla Denemarken kan men van
Hirtshals de oversteek maken naar
Kristiansand (Noorwegen) of van
Frederikshaven naar Göteborg.
(Afstand randstad naar belde plaatsen
plm. 1000 km.). Vorig jaar hebben we
de oversteek vla Hirtshals gemaakt. De
rit dwars door Denemarken is een hele
lange, de oversteek wat korter, maar
niet goedkoper dan met de Stena Line
of de TT Line vanuit Travemünde.
Tijdig reserveren van een boot is wel
nodig.
De munteenheid in Noorwegen en in
Zweden is de Kroon. Voor één gulden
krijgt men ongeveer twee Zweedse
Kronen of ruim twee Noorse Kronen.
De eerste levensbehoeften zijn er
duurder dan bij ons, met uitzondering
van ondermeer brood, melk en boter.
Gaat men per auto, dan is het altijd
mogelijk wat blikjes en ook koffie mee
te nemen. Houdt u wel aan de regels,
want men controleert streng bij de
grens. Dat geldt ook voor drank en
rookwaren.
en goed geschikt om de eerste kleine
verkenningstochten te maken. Heeft
men dan het eerste imponerende van
het land wat op zich laten inwerken,
dan kan het echte werk beginnen.
Vissen
Ook al is men geen visser, in dat land
krijgt de bacil u wel te pakken. Het
viswater is er nog schoon en de
variatie aan soorten vis groot. En wat
is het niet lekker een zelf gevangen
Ergens in de Baltische Zee tussen
Zweden en Finland ligt Aland. Het is
de naam voor een verzameling van
maar liefst zes en een half duizend
eilandjes. Deze eilandenwereld is
uniek in Europa. Niet alleen omdat het
(met name in het voorjaar en de
vroege zomer) één bonte mengeling
van bloemen en geuren is (zelfs
orchideeën...), maar ook vanwege zijn
heldere zee zonder getijen, én omdat
Aland een zelfstandig land is. De Finse
vlag wappert er niet. Deze republiek
heeft er weinig te vertellen, ook al is
het officieel Fins.
Aland heeft een eigen regering, een
eigen taal, een eigen cultuur en dus
een eigen vlag. Men regelt er zijn eigen
zaken, uitgezonderd het buitenlands
beleid en justitie. En wat defensie
betreft heeft niemand er wat te zoeken.
Al sinds 1856 is deze archipel
gedemilitariseerd. Alanders hoeven niet
onder de wapenen en men zal er nooit
een soldaat tegenkomen.
Heel Aland heeft nog geen
vijfentwintigduizend inwoners. Ruim
tienduizend van de Alanders hebben
een onderkomen in Mariehamn, de
hoofdstad van de archipel. Van een
slapend stadje met enkel houten
woningen voor zeevarenden is
Mariehamn nu een flink provinciestadje
geworden. Als handels- en
vermaakcentrum speelt het op de
eilandengroep een onbetwiste rol.
Het decor bij de Oosterhaven is het
museumschip Pommern, een stalen
bark (viermaster), in 1904 gebouwd te
Glasgow in Engeland. Dit schip is te
bekijken en het museum dat er in is
ondergebracht. Aan de Storagatan vindt
de toerist die geïnteresseerd is in de
historie van Aland het Aland Museum.
Vertier
De westelijke haven (Vasterhamn) en
oostelijke haven (Österhamn) zijn met
een kilometerlange laan met
lindebomen met elkaar verbonden. Aan
deze laan vindt men ook de Landsting
(het provinciaal parlement, wij zouden
zeggen het gebouw van provinciale
staten) en het Landskapsstyrelse
(provinciale griffie).
Het hotel Arkipelag is een door de
provinciale overheid gerunde instelling.
Kamperen
Met de auto kan men op Aland
ongeveer 800 kilomeer uit de voeten.
Alle andere grotere eilanden zijn (gratis)
bereikbaar via bruggen of met
veerboten. Men kan er dus dagenlang
rondtrekken. Ook zijn er veel
particuliere wegen. Vele van deze
wegen mag men echter alleen
gebruiken met toestemming van de
Alleen al zo'n hotel is even iets om bij
stil te staan. Het is één groot
vermaakcentrum. Men kan er behalve
eten, slapen en drinken (alcohol kan
men alleen maar in dit hotel per glaasje
krijgen... Wat dat betreft is men even
„droog" als Finland) bok terecht voor
een dansje en een borrel. Beneden is
een bar-dancing, een compleet speelhol
met allerlei automaten en een roulette
Vertier is er dus wel. Maar.de alcohol
is erg duur.
Finnen en Alanders verschillen daar
niet in mogen graag stijldansen. In
de bar-dancings en restaurants wordt
dan ook^veel gebruik gemaakt van de
dansvloer en het staat iedereen vrij met
welk meisje dan ook te dansen.
Bij de kust kan men in Aland goed vissen; vooral snoek en baars is er veel.
*.£fcv. w«-
Haarspeldbochten die het zweet in
handen geven.
visje te bakken. Bovendien betekent
het een keer geen aanslag op de
portemonnee, want vlees is er niet
goedkoop. Het is moeilijk iemand die
naar Noorwegen gaat een bepaalde
plaats aan te bevelen. Toch twee
adviezen. Gaat men niette hoog het
land in, dan moet men eens bij Roldal
de oude weg nemen in plaats van de
beroemde tunnelweg, die daar ligt. En
als tweede: ook Oslo mag men niet
links laten liggen met zijn schitterend!
musea en het beroemde Vigelandspar
Meer dan 6000 eilanden...
eigenaren. Men kent in Aland een
maximumsnelheid van 90 kilometer per
uur. In de steden variëren de
toegestane snelheden van 30 tot 70 km
per uur.
De autogordel is verplicht, en links mag
niet geparkeerd worden. Her en der kan
men op kampeerterreinen terecht, en
mocht dat niet lukken dan kan men
nog altijd een landeigenaar vragen of
men ergens zijn tent mag opzetten. Doe
het echter nooit zo maar ergens in het
wilde weg, want de Alanders zijn trots
op het ongerepte natuurschoon en
nemen het u kwalijk als u zich niet 3
de regels houdt. Het kan ook niet
anders in zo'n kleinschalig gebied mi
zoveel toeristen.
Dit geldt ook voor degenen die wilier
vissen. En dat kan op deze archipel i
zijn veel zoetwater bijzonder goed... I
de toeristenbureaus zijn wel kaarten
vergunningen verkrijgbaar. Er is in h(
heldere water veel snoek en baars te
vangen. Aland betekent immers:
baarseiland.
Noorwegen fjordenkust
Oude boerderij; nu een zomerhuisje
rivier „Klaralven". Als men een
verkenning van Varmland zou willen
combineren met stadsvertier dan zou
Karlstad een goed uitgangspunt kunnen
zijn..
Zelf gingen we vanuit Karlstad via
Sunne naar het aan het Boven-Fryken
gelegen plaatsje Lysvik en genoten daar
van een heerlijk vakantieverblijf in een
stuga.
De meeste stuga's zijn fraai ingericht en
van vele gemakken voorzien. Wie met
twee gezinnen naar Zweden gaat kan,
mits men tijdig bestelt, bijvoorbeeld een
acht persoons stuga huren met
slaapkamers boven, en beneden een
ruime zit- en eetkamer. Eerlijk gezegd
ziet men dat comfort er niet direct aan
af, zeker niet als men aan de hand van
een soms wat vage zwart-witfoto zijn
keus moet bepalen. Maar als een stuga
vermeld wordt in een gids van de VVV,
dan kan men ervan overtuigd zijn dat
het huisje aan strenge eisen voldoet.
Heerlijk warm
Vakantie houden in Zweden rondom de
midzomernachtfeesten (rond 28 juni) is
iets geweldigs. Het land is dan op zijn
mooist. Het is er in tegenstelling tot wat
velen denken 's zomers heerlijk warm,
omdat men te maken heeft met een
landklimaat.
De avonden zijn ongekend lang. Men
kan er 's avonds laat nog zonder
verlichting barbecuen. Zweden is een
waterland bij uitstek. Overal ontdekt
men meren, snel stromende beken,
watervalletjes en uitgestrekte wouden.
Hengelaars kunnen er zich naar
hartelust uitleven. En voor wie rust
behoeft is het er goed toeven.
Zwemmen kan men in Zweden volop.
Maar de meeste meren zijn ijskoud. Het
is dus een kwestie van „doorbijten".
Wie er niet aan kan wennen, kan
uiteraard ook terecht in het wat mildere
water van sommige zwembaden.
Een vakantie in Zweden is niet
compleet zonder dat men minstens één
keer heeft genoten van een rijkelijk
voorziene „smorgasbord", een uit
talrijke lekkernijen bestaande maaltijd.
Men kan zo'n „smorgasbord" al
meemaken aan boord van het schip
waarmee men per Tor Line vanuit
Amsterdam of per Stena Line vanuit
Kiel naar Göteborg vaart.
Varmland is voor een eerste
kennismaking met Zweden een goede
vakantiestreek. Wie de smaak te pakken
heeft, kan dan later ook eens naar het
wat verder in midden-Zweden gelegen
Dalarna. Daar wordt het landschap
bergachtig en ruiger.
Dat laatste geldt natuurlijk voor Laplai
in het uiterste noorden. Een tocht per
auto naar de „Poolcirkel" is een
avontuurlijke onderneming. Vanuit de
stad Lulea aan de Botnische Golf
bijvoorbeeld rijdt men in ongeveer eel
uurtje naar één van de grootste
watervallen, Stör Forsen, van het land
Urenlang kan men er dwalen in een
prachtige natuur zonder dat men
andere toeristen ontmoet. Wel kan n
er, ook langs de autowegen, zomaar
rendieren zien lopen. De grote wegen
zijn goed, maar aan de binnenwegen!
Zweden mankeert nog wel het een en
ander. Ze zijn niet geasfalteerd en
slechts voorzien van een laag „grav£
Maar de natuur vergoedt dit stoffige
ongemak ruimschoots.
ALEX SNELLE»
mi
