Thorpe ontkent elke beschuldiging
Teheran rustig aan voor
avond van heet weekeinde
Véór deKerstdagen
Hjuthuis.
1650,-
Üi
Velser affaire ontstaan
'uit angst voor
ilcommunistische
«staatsgreep
bstduitsers
igmsteren luxe
rtikelen
Prins bemiddelde niet in zaak-Menten
Owen wil nieuw overleg
met het Warschau-pact
Eis zes jaar
tegen Isabel
Peron
Impasse in
Duitse metaal
duurt voort
""I
PUITEN LAND
i-'LEIOSE COURANT
VRIJDAG 8 DECEMBER 1978 PAGINA
\T-BERLIJN (Reu-
L Oostduitsers
\n koortsachtig si-
tten, kleding en
trische apparaten,
-r dit heeft niets te
met de nade-
!e kerst. Men ham-
als gevolg van
rhujS|nek/cj'ge geruch-
dat Oostduitsers
Q voff januari geen lu-
zrenjodukten meer zul-
i Boipogen kopen met
tin» tduitse marken in
r foQg.Oostduitse keten
h.i i „intershop"-win-
uei waarin Oost-
Sland zoveel mo-
k harde valuta's
Lam^t binnen te halen.
37 vijf jaar hebben
ur tduitsers met goed-
fee verwanten in
111Westen vrijelijk in
winkels allerlei
kunnen ko
pen die normaal in
Oost-Duitsland niet
verkrijgbaar of aan
zienlijk duurder zijn,
van sigaretten en
drank tot lippenstift en
kleuren-tv. Dit tot
groot ongenoegen van
degenen die niet aan
geld uit het Westen
kunnen komen. Sar
castisch werd al ge
sproken van „inter-
shop-socialisme".
De intershop-winkels
waren eerst alleen
voor Westduitsers die
op bezoek kwamen,
doch in januari 1974
werden de beperkende
bepalingen voor Oost
duitsers zodanig ver
zacht, dat de Westduit-
se mark binnen korte
tijd de facto een soort
tweede officiële valuta
in het oosten werd.
[)ETE VOOR
EER DAN
nr 21
ïn>EE KINDEREN
NILLA (UPD In het Filippijns park
ut is gisteren een wetsvoorstel bespro-
1 om moeders die meer dan twee kinde-
voortbrengen te bestraffen met
flboetes tot ongeveer 300 gulden.
rolkingsdeskundigen en religieuze leiders
iben heftig tegen het voorstel geprotes-
rd.
tegenstanders wijzen op de politieke
26 epQuenties dte de sterilisatiegolf in In-
tot gevolg heeft gehad. Voorstanders
gen dat de Filippijnen met de 45 mil-
i inwoners al genoeg mensen hebben.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De kleine rechtbank van het Engelse
Minehead, waar het voor-proces Thorpe nog steeds
aan de gang is, kreeg gisteren te horen dat de ex-
leider van de Britse liberale partij iedere beschul
diging inzake een homosexuele relatie met het ge
wezen fotomodel Norman Scott ontkent Lagerhui
safgevaardigde Thorpe spreekt ook tegen dat hij
met zijn drie mede-beklaagden, David Holmes,
Tijdens zittingen waarvan de gezamenlijke duur on
geveer zeventig uur bedroeg, hebben de openbare
aanklagers zich hard ingespannen om voldoende
bewijsmetariaal naar voren te brengen tegen de
vier beklaagden. In de loop van volgende week zul
len drie rechters van instructie beslissen of zij de
zaak-Thorpe moeten verwijzen naar een Hoog Ge
rechtshof. Dit zou dan vermoedelijk de Old Bailey
van Londen zijn.
Als Thorpe en zijn mede-beklaagden daar in 1979
moeten terecht staan, kunnen zij gevangenisstraffen
oplopen van maximum tien jaar. Maar het is nog
lang niet zo ver. Volgende week zullen hun advoca
ten proberen de belangrijkste beschuldigingen te
ontzenuwen.
Volgens de openbare aanklager is Thorpe destijds
zelf voor de dag gekomen met het idee om Scott
onschadelijk te maken. Hij vreesde, dat Scott hem
en de liberale partij in opspraak zou brengen we
gens hun homofiele relatie, die toen al enkele jaren
voorbij was.De overige drie beklaagden werden ge
leidelijk betrokken in het complot. David Holmes
speelde daarbij als goede vriend van Thorpe de
hoofdrol. Andrew Newton, een piloot zonder werk,
werd door het drietal aangeworven om Scott naar
de andere wereld te helpen. Newton is er evenwel
nooit in geslaagd die opdrachtnit te voeren.
Brandstichting in kapel.
Brandweerlieden druk bezig met het bestrijden van
'een brand, die uitgebroken was in een kapel achter
de kathedraal van Montreal. Zij slaagden er in te
voorkomen dat het vuur zou overslaan naar de 154
jaar oude kathedraal. Het vuur is vermoedelijk
jVan onze parlementaire
4K redactie)
VOORST De Velser
Affaire omvatte veel
rernfteer **an m^S(^ra"
B gingen van een groep
je illegalen en houdt
el degelijk verband
iet de zaak Menten.
it zegt de heer W. J.
orter, die in 1948 als
ommissaris van poli
ce in Haarlem belast
erd met een onder-
'iyfroek naar de Velser
iffaire. Een dergelijke
erklaring heeft hij
zijn zeggen ook
elegd tegenover de
mmissie - Schöffer,
in opdracht van
regering een histo-
onderzoek instelt
het verleden van
enten
aaUVolgens Gorter, die nu in
iet Gelderse Voorst woont,
oet de Velser affaire direct
verband gebracht worden
iet de angst van de Neder
landse regering in Londen
ranVOor een staatsgreep van de
Jteeds sterker wordende
loclcommunistische verzetsstrij-
lers in Nederland. Dat deze
igst bestond had Gorter in
nigil944 vernomen, toen hij in
741|het bevrijde zuiden Hoofd
Veiligheidsdienst
werd van het Militair Gezag.
Hij had toen als naaste
ijpimedewerkers een aantal ma
rechaussees, die tijdens de
oorlog in Engeland waren.
Volgens Gorter heeft „Lon-
jden" de macht van de com-
imunisten willen inperken,
|door op strategische posten
van het verzet „rechtse"
mensen te plaatsen. „Eén
van die mensen was mr. N.
J. G. Sikkel, de zwager van
Gerbrandy (premier in Lon
den), die men kende als een
gereformeerd man en een
fel tegenstander van alles
wat links was", aldus Gor
ter. Sikkel werd benoemd
tot commandant van het ge
west Haarlem en Omstreken
van de Binnenlandse Strijd
krachten.
„Dat was eind 1944 en nie
mand van het Haarlemse
verzet had ooit van die man
gehoord", zegt Gorter. Hij
wijst erop dat Sikkel zich
ook zeer snel omringde met
allerlei plaatsvervangend
commandanten, „die ook
niemand kenden". Dit alles
zou gedaan zijn om het
A communistische verzet, dat
I goed bewapend was en veel
sympathie genoot onder de
bevolking, te breken. Een
feit is dat veel communisten
tot op het laatst tijdensvde
bezetting door de Duitsers
zijn gepakt en gefusilleerd.
In het rapport - Versteeg
over de Velser affaire, dat
eergisteren door minister De
Ruiter (Justitie) werd gepu
bliceerd, wordt vastgesteld
dat één van de medewerkers
van mr. Sikkel, die na de
bevrijding inspecteur van
politie werd te Velsen, kort
voor de bevrijding commu
nisten heeft overgeleverd
aan de Duitse Sicherheits-
dienst in Amsterdam. Ook
wordt in het rapport ver
klaard dat de verzetstrijder
De Kruyf (een communist)
in opdracht van mr. Sikkel
geliquideerd is in het politie
bureau te Heemstede, waar
hij door de Duitsers werd
vastgehouden.
Desalniettemin wordt Sikkel
in het rapport - Versteeg
van alle blaam gezuiverd.
„De integriteit van zijn per
soon acht de Commissie on
aangetast", aldus het rap
port. Oud-commissaris
Gorter is het daarmee vol
strekt oneens. Hij zegt zaken
over Sikkel en anderen din
gen ontdekt te hebben, „die
zeer bezwarend zijn". Gorter
heeft de indruk, dat Sikkel
in het rapport op last van
hogerhand „gesauveerd" is.
In het rapport - Versteeg
wordt ook gezegd dat het
onderzoek van Gorter verre
van objectief is geweest. Bo
vendien zou hij het werk
van de commissie hebben
„doorkruist en bemoeilijkt".
De oud-commissaris voelt
zich door deze zinsnede zeer
gegriefd. Het publiceren van
het rapport - Versteeg ziet
hij als één van de pogingen
van de regering om de Vel
ser affaire te kleineren.
„Maar een kind kan conclu
deren, dat de zaak niet zo
eenvoudig is geweest
Dit blijkt volgens hem alleen
al uit het feit, dat hij in juli
1949, „terwijl het juist erg
goed ging", de opdracht
kreeg met zijn onderzoek te
stoppen. „Die opdracht was
rechtstreeks afkomstig van
minister Struycken (Justitie).
Ik moest stoppen omdat het
„landsbelang" dat vorderde".
Volgens Gorter staat er niets
in het rapport-Versteeg, dat
in verband met het landsbe
lang niet gepubliceerd mocht
worden.'
De verbinding met de zaak -
Menten is hierin gelegen, al
dus Gorter, dat inspecteur
Gerrit van Sintmaartensdijk,
die samen met de commissa
ris en dertien rechercheurs
de Velser affaire onderzocht,
zich op een zeker moment
tot Kamervoorzitter Korten
horst heeft gewend. Van
Sintmaartensdijk overhan
digde bij die gelegenheid,
„omdat hij zich bedreigd
voelde", een aantal docu
menten over de Velser affai
re aan Kortenhorst
Volgens Gorter moet het
toen tot Kortenhorst, die
ook de verdediger was van
Menten, zijn doorgedrongen
wat de Velser affaire behels
de. „Het is met die weten
schap dat hij minister Don
ker (Justitie) zover gekregen
zal hebben dat hij Menten
verder met rust liet". De
oud-commissaris hecht dan
ook „onvoorwaardelijk" ge
loof aan wat de weduwe
Kortenhorst over de ruil tus
sen haar man en Donker te
genover de Haagse recht-
£bank tijdens de behande
ling van de zaak - Menten
heeft verklaard.
De genoemde inspecteur
Van Sintmaartensdijk heeft
'zich, aldus Gorter, overigens
terecht bedreigd gevoeld.
„Een poosje later is hij in
de val gelokt om hem in
diskrediet te brengen. Er
werd een journalist op hem
afgestuurd, die zich zo aar
dig voordeed, dat hij inzage
in geheime stukken kreeg.
„Vrijwel onmiddellijk daar
na werd Van Sintmaartens
dijk gearresteerd en veroor
deeld. Zijn straf behoefde
hij echter niet uit te zitten.
„Hij kreeg gratie. Men deed
hem echter toen wel tegelijk
de suggestie dat hij beter
kon emigreren naar Nieuw-
Zeeland".
Over de houding, die de re
gering nu aanneemt tegen
over de Velser affaire, is
Gorter niet erg te spreken.
„Het is nog steeds het oude
liedje. Ik heb het gevoel
naar een toneelstuk te kij
ken, waarin iedereen keurig
zijn rol speelt". Hij zegt niet
veel vertrouwen te hebben
in de commissie - Schöffer,
die volgens minister De Rui
ter ook de Velser affaire in
haar onderzoek heeft betrok
ken.
„Toen ze bij mij kwamen,
waren ze ervan overtuigd
dat de Velser affaire en de
zaak - Menten niets met el
kaar te maken hadden". De
oud-commissaris zou de
commissie van deze „ver
keerde" gedachte hebben af
gebracht. Gorter vindt het
een slechte zaak, dat een on
derzoek naar een „dermate
moeilijke en gecompliceerde
zaak" verricht wordt door
mensen, „die daarvoor hele
maal niet opgeleid zijn".
TEHERAN (Rtr/UPI) Aan de voor
avond van wat een „heet weekeinde"
belooft te worden is het in Teheran rus
tig. Voor het eerst sinds lange tijd wa
ren in de Iraanse hoofdstad gisteren
weer veel winkels open. Studenten wer
den door militairen weerhouden van een
grote betoging tegen de sjah en enkele
protestbetogingen in de grote bazaar-
wijk werden uiteengejaagd.
De oppositie heeft gisteren nog eens her
haald dat de monarchie moet verdwij
nen, de islam moet worden hersteld en
er een volksraadpleging moet komen
over de vraag wat voor regering het
volk wil. De leiders van het Nationale
Front zullen deelnemen aan een vreedza
me mars, die aanstaande zondag zal
plaats vinden maar die door de regering
verboden is. De oppositie wil het niet tot
een bloedvergieten laten komen, maar de
regering beschuldigt haar tegenstanders
ervan de religieuze gevoelens van de be
volking te gebruiken voor een „heet
weekeinde". De regering vraagt het pu
bliek zich niet te laten misleiden door
pamfletten, waarin ideeën worden gege
ven hoe wapens en springstoffen moeten
worden gebruikt en waarin de mensen
worden aangespoord branden te stichten,
vernielingen aan te richten en politiea
genten aan te vallen met messen en bij
tend zuur.
De geestelijke leiders van Iran hebben
een beroep op de gewapende macht ge
daan zondag niet te schieten op Iraanse
moslims, omdat dit door de Islam verbo
den wordt.
De Amerikaanse ambassade heeft met
het oog op de verwachte onlusten een
begin gemaakt met een evacuatieplan.
Op het vliegveld van Teheran verdringen
zich de buitenlanders die Iran tijdelijk
willen verlaten voor een „vroeg kerstver-
lof'.
De regering van Iran heeft gisteren een
wetsontwerp ingediend dat het mogelijk
moet maken dat de staat alle bezittingen
in beslag kan nemen van mensen die
naar het buitenland zijn gevlucht en die
zich ondanks herhaalde verzoeken niet
melden.
ONTKENNING PALEIS SOESTDIJK
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Paleis Soestdijk heeft
gisteren nadrukkelijk ontkend dat
prins Bemhard in de zaak - Menten
zou hebben bemiddeld. „Het is gewoon
niet waar, het bericht is gebaseerd op
oude en al ontzenuwde geruchten", al
dus de secretaris van de prins
Gisteren kwam de Haarlemse mevrouw
Koning-Stroink, in 1945-1946 medewerk
ster van het Militair Gezag, met de
mededeling, dat zij de commissie -
Schöffer op de hoogte had gesteld van
een brief, die de prins in 1945 over de
vrijlating van Menten zou hebben ge
schreven. Deze brief zou later uit het
dossier verdwenen zijn. Mevrouw Ko
ning blijft bij haar mening over de
brief.
Pieter Menten is gisteren met onbeken
de bestemming vertrokken uit de Ursu-
lakliniek te Wassenaar, waarin hij di
rect na zijn vrijlating werd opgenomen.
De Haagse officier van Justitie mr. R.
Schimmel, die in de zaak - Menten als
aanklager is opgetreden, zal zich blijven
verzetten tegen het uitreiken van een
paspoort aan de vrijgelatene.
Premier Botha:
geheime
projecten
blijven nodig
KAAPSTAD Premier Pie
ter Botha van Zuid-Afrika
heeft verklaard dat er in zijn
land geheime projecten zullen
blijven bestaan, ondanks alle
opschudding die is ontstaan
over de activiteiten van het
inmiddels opgeheven ministe
rie van voorlichting. De rege
ring is niet bereid de staat
in gevaar te brengen door al
les wat de regering doet te
onthullen.
Botha stelde het parlement
voor het rapport van de com
missie-Erasmus te aanvaar
den, waarin de voormalige
minister van voorlichting
Connie Mulder wordt beschul
digd van achteloosheid en on
bekwaamheid. De leider van
de oppositie, Colin Eglin, was
van mening dat de regering
af moest treden, en dat een
parlementaire onderzoekscom
missie alle onregelmatigheden
moet nagaan.
BONN Rusland, China, Joe
goslavië, Tsjecho-Slowakije en
Bulgarije zullen niet deelnemen
aan het wereldkampioenschap
basketbal voor dames, dat in
Seoel wordt gehouden.
terttme 1916: foots 'ftrnm'Tmolta,
en Mam 'Money'Oepaeso
Teleurstelling
over
thuisblijvers in
Spanje
MADRID (OPA-AFP) - De
Spaanse regering is teleurge
steld over het grote aantal
thuisblijvers bij het referen
dum over de nieuwe grondwet.
Maar liefst 32 procent van de
kiezers zag af van een bezoek
aan de stembus. De meeste
partijen zijn van mening dat
er nieuwe parlementsverkie
zingen gehouden moeten wor
den.
Ongeveer 8,5 miljoen Spanjaar
den hebben woensdag niet ge
bruik gemaakt van hun recht
om zich uit te spreken over de
moderne grondwet die een
einde maakt aan het Franco-
tijdperk. Ruim 16 miljoen Span
jaarden zijn wel naar de stem
bus .gegaan en daarvan heeft
87,97 procent zich uitgesproken
voor de nieuwe grondwet. In
Baskenland echter bleef 54 pro
cent van de kiezers weg. De
meeste partijen zijn voor het
uitschrijven van nieuwe parle
mentsverkiezingen maar hun
commentaar op het referendum
loop uiteen.
Dierentuinen
blijvend onder
verlaagd
BTW-tarief
DEN HAAG (ANP) - De
Tweede Kamer heeft gistera
vond besloten dat circussen,
dierentuinen en kermissen
blijvend onder het verlaagde
tarief van de omzetbelasting
moeten worden gerangschikt.
Staatssecretaris Noteboom
(Financiën) had de kamer
aanvaarding van dit wijzi
gingsvoorstel ontraden.
Noteboom leed een tweede
nederlaag doordat een kamer
meerderheid besloot het tijde
lijk nul-tartief voor de omzet
belasting voor de pers met
een jaar te verlengen. Volgens
de staatssecretaris waren er
geen voldoende zwaarwegende
redenen om de prijsvrij stel
ling op nul-procent te hand
haven. Een voorstel van Wolt-
gens (PvdA) om
muziekuitvoeringen en toneel
voorstellingen ook blijvend
onder het verlaagde tarief
NAVO-TOP BESPREEKT SITUATIE ROEMENIE
BRUSSEL (ANP,AP) De
Britse minister van buit' a-
landse zaken David Owen
heeft gisteren tijdens het
jaarlijkse NAVO- overleg in
Brussel een politieke dialoog
voorgesteld tussen de NAVO
en de landen van het War
schau-pact. Owen bracht zijn
voorstel in verband met het
dertig-jarig bestaan van de
Noordatlantische Verdragsor
ganisatie volgend jaar.
De dialoog zou een aanspo
ring kunnen zijn voor de zich
voortslepende onderhandelin
gen in Wenen over wederzijd
se en evenwichtige verminde
ring van strijdkrachten in
Centraal Europa. De landen
van het Warschau-pact die
deze week in Oost-Berlijn ver
gaderden, hebben hun bijeen
komst gisteren afgesloten zon
der dat er van de onenigheid
in enigerlei vorm tussen Rus
land en Roemenië gewag
werd gemaakt
Uit conferentiekringen rond
de NAVO werd verder verno
men dat de manier waarop
Rusland zijn dwarsliggende
bondgenoot in het Warschau
pact Roemenië behandelt een
van de belangrijkste onder-
BUENOS AIRES (ANP) Te
gen de voormalige Argentijns*
presidente, Isabel Peron, is gis
teren een gevangenisstraf geëisl
van zes jaar. Mevrouw Peror.
staat voor een federale Argen
tijnse rechtbank terecht wegens
„misbruik van openbare goede
ren". Ze verblijft al sinds maart
1976 in hechtenis, na de militai
re staatsgreep die aan haai
bewind een eind maakte.
ADVERTENTIE
OLYMPIQUE
SPORT
100 MODELLEN
SKIES
voordelig op wintersport
Olymplque Sport
Loosdulnse Hoofdstraat
280.
Tel. 68.82.04.
Caravelie hoekbank
Zeer fraai model. Alles precies zoals het moet.
Solide afwerking in katoenen poolstof.
Kleuren ivoor en
donkerbruin.
Zolang de
voorraad strekt
Anders Denken over Wonen.
Leidschendam: Leidsenhage. Eindhoven: Winkelcentrum Woensel Zwolle: Drie
Nieuwstraat)
werpen van gesprek was. Vol
gens Oostenrijkse kranten
heeft de Roemeense president
Ceaucescu vorige week door
eigen waakzaamheid weten te
voorkomen dat hij het slach
toffer werd van een door
Moskou beraamde „staats
greep". Gezegd wordt dat de
coup op aansturen van Mos
kou is voorbereid door Tsje-
cho-slowaakse ambassadeur
in Boekarest die „labiele" ele
menten in de Roemeense
communistische partij moest
opsporen die de val van Ce
aucescu zouden kunnen voor
bereiden.
Massagraf in
verlaten
Chileense mijn
SANTIAGO (UPD In een
verlaten mijn op ongeveer 30
kilometer ten zuidwesten van
Santiago zijn 25 vergane lijken
gevonden. Dit heeft het Chi
leense dagblad La Tercera gis
teren bekendgemaakt.
De krant zegt in kringen van
de politie te hebben vernomen
dat al 13 lijken, onder wie die
van twee vrouwen, uit de mijn
zijn gehaald. De overigen moe
ten nog onder stenen en vuil
vandaan worden gehaald.
De lijken zijn ontdekt in een
grote steenoven van een mijn
bij het plaatsje Talagante.
Functionarissen van de kath
olieke kerk troffen de overblijf
selen vorige week aan nadat een
óhbekende er tijdens de biecht
over had gerept
Volgens het dagblad „had het
merendeel van de lijken kogel
gaten in de schedel". Ook waren
de meeste gekleed. Er was al
iets van de gruwelijke vondst
bekend geworden nadat het
Chileens hooggerechtshof
woensdag een van zijn rechters
had aangewezen om de zaak te
onderzoeken. De bijzonderhe
den van de,ontdekking waren
echter geheim gehouden en de
politie weerhield verslaggevers
ervan de plaatste bezoeken.
DÜSSELDORF (UPD De of
ficiële bemiddelaar in het con
flict in de Westduitse staalindus
trie, Friedhelm Farthmann,
heeft gisteren gezegd dat hij
geen basis voor onderhandelin
gen tussen de twee partijen ziet.
De eerste staking in de West
duitse staalindustrie sinds een
halve eeuw ging donderdag
haar tiende dag in. Zij heeft
83.000 arbeiders op non-actief
gesteld.
