Leidse Courant | 1978 | 29 november 1978 | pagina 7

Vrees voor Moskou blijft sleutel tot beleid Peking

Groeiende weerstand
tegen sekten in VS
sedert drama Guyana

Britse regering
koopt jaar lang
geen Fords

GISTING IN CHINA (3)

^vallende afwezigheid

Tisteuropese diplomaten

ntjel

«"Roemeense hoofdstad

iltse Bundeswehr

semt ontslag

voordringen.

BERËNLAND

LEIDSE COURANT

WOENSDAG 29 NOVEMBER 1978 PAGINA 7

•riaal
ictatori

'S>g

?oddel JqJ.

a

oemen
n lied

tfefh, 'GtKtrt-De

"'•'"be3, trijsen nieuwe

aen, die frisser en
de hm a lijn dan de

ïj<f j"ri 'wMeu'w-Chin*

jevolki ,ries van ondewi*

'OU

\V ettelijke en
mens kleren te
voor jonge
nep )n waardoor

l^rTtotaa,
120 ontwerpen

hop v
\v
kbewii
id tege
eleger
.vantro

(Van onze correspondent

John Gittings)

PEKING Buitenlandse correspondenten
die in Peking moeite hebben de nieuwste
muurkranten te ontcijferen, worden daarbij
sinds kort vaak geho en door Chinezen die,
in tegenstelling tot vroeger, best bereid blij
ken een en ander uit te leggen.

Op een muurkrant wordt Amerika beschreven als een
„kapitalistisch land en het meest ontwikkelde ter we
reld", terwijl de „geestelijke muur", die door de „eerste
feodale Chinese keizer" werd opgeworpen om nieuwe
ideeën buiten te houden, verworpen wordt. Het is nau
welijks een geheim dat met de „keizer" Mao bedoeld
wordt.

Voor het eerst sinds de dagen van de „Honderd Bloe
men", nu 20 jaar geleden, toont het Chinese volk be
langstelling voor de buitenwereld. Voor het eerst is dit
geen belangstelling uit eigenbelang, die bijvoorbeeld
bleek uit Mao's beroemde uitspraak: „Wij hebben in de
hele wereld vrienden" vrienden, wel te verstaan, die
het altijd eens waren met de Chinese politiek.

De Chinese leiders hebben toegegeven dat China „lering
moet trekken uit de vergevorderde ervaringen van het
buitenland". Daarmee doelen zij dan op Westerse tech
nologie, bedrijfskunde, en intensieve landbouwtechnie
ken. De schrijvers van de muurkranten zijn een étapje
verder gegaan. „Waarom zou de democratie", werd op
een muurkrant vorige week retorisch gevraagd, „be
perkt moeten blijven tot de Westerse bourgeoisie? Waa
rom zou het Oosterse proletariaat er niet van mogen
proeven?"

Meer zelfvertrouwen

Sedert de dood vasn Mao en de val van de Bende van
Vier heeft geen radicale koerswisseling van het buiten
lands beleid plaatsgevonden. Mao zelf zag toe op de op
ening naar het westen. Hij was het ook die de Sovjet-
Unie „gevaarlijker dan Amerika" noemde. De bende
van vier hield zich weinig met de Chinese diplomatie

bezig. Albanië, dat nu China de rug heeft toegekeerd,
werd te vriend gehouden, en de groei van de buiten
landse handel werd op vrij kleinzieligewijze tegenge
houden.

De laatste tijd heben de Chinezen echter veel zelfver
trouwen gewonnen. Ze keren zich meer en meer tegen
Rusland, en verwerpen iedere suggestie dat het opportu
nistisch zou zijn om investeringen uit het buitenland
aan te moedigen of om betrekkingen te onderhouden
met de sjah van Perzië.

Ten tijde van de Culturele Revolutie, zeggen de Chine
zen, toen Mao's aangewezen opvolger Lin Piao (die in
1971 tijdens een vluchtpoging de dood vond) nog aan de
macht was, dacht China al haar vijanden tegelijkertijd
aan te kunnen. De wereld is sindsdien veranderd: Ame
rika heeft dan nog wel voorposten in het buitenland, en
het is nog steeds een imperialistische macht, maar Ame
rika staat in een verdedigingspositie. De Sovjet-Unie is
in de aanval gegaan.

Uit deze vijandige houding tegen het „sociaal-imperialis-
me" van de Sovjets kan het hele Chinese buitenlands
beleid worden verklaard, van Vietnam tot Chili.

Het conflict tussen China en Vietnam van dit jaar heeft
in feite dan ook niet zo heel veel te maken met de posi
tie van de Chinese bevolking in Vietnam. Waar het om
gaat is het fundamentele verschil in opvatting over de
Sovjet-Unie. Vietnam vindt dat Rusland nog socialistisch
genoemd kan worden. Toen Vietnam nog oorlog voerde
tegen Amerika, en vooral toen China-vriend Ho Chi
Minh nog in leven was, had Hanoi China nodig, en het
hield zich daarom rustig. Toen de oorlog ten einde was
kwam het geschil naar boven drijven. Wat volgens de
Chinezen nog olie op het vuur wierp, was de Vietname
se ambitie heel Indochina te overheersen. Om dat te be
reiken, zegt Peking, had Vietnam de hulp van de Sov
jet-Unie nodig.

Dat mag dan waar zijn, maar hoe zit het nu met Chili?
Er waren maar een paar dagen dat ik de ambassadeur
van dit land niet in Peking zag. Alweer zo'n buitenlan
der die er niets van begrijpt, denken de Chinezen wan
neer de naam Chili valt. „Kijk eens", zeggen ze, „de
Sovjet-Unie is het meest fascistische land ter wereld, en

Aan de rivier de Oessoeri vond enkele" jaren ge
leden een treffen plaats tussen Russen en Chi
nezen. Het ging om het bezit van enkele eiland
jes.

we onderhouden diplomatieke betrekkingen met Mos
kou, dus waarom niet met Santiago?"

China steunde de linkse president Allende voor de coup
van 1973. Maar toen was er reëel gevaar dat de Sovjet-
Unie Chili als basis in Zuid-Amerika zou overnemen.
Het Chili van vandaag, vinden de Chinezen, is een Der
de Wereldland dat geen aggressie pleegt tegen enig an
der land. Bovendien is er ook binnenlands veel verbe
terd. De regering heeft een grootaantal politieke
gevangenen vrijgelaten. Ook daar valt weinig op te zeg
gen, maar je vraagt je wel af of ze werkelijk geloven
v/at ze zeggen.

Geen zorgen

Als de Sovjet-Unie dan de sleutel vormt tot het buiten
lands beleid van China, dan is het natuurlijk logisch te
vragen of de betrekkingen met Moskou ooit beter zullen
worden.

Noch in Peking, noch in het aan Rusland grenzende
deel van China (Sinkiang), kreeg ik de indruk dat men
zich echt zorgen maakt over een Russische dreiging op
korte termijn. Maar op langere termijn zijn de Chinezen
wel degelijk bang voor oorlog, en ze bereiden zich er
ook op voor. Ze hebben daar een fijne uitdrukking
voor: „Als je een put begint te graven als je al dorst
hebt, is het te laat".

In Sinkiang wordt alleen post en klachten over ver
meende grensschendingen uitgewisseld. Verder is de
grens gesloten. Een ldein aantal kinderen leert nog
steeds Russisch op de middelbare school. Op het eerste
gezicht zou Rusland alleen het Chinese grondgebied
hoeven te respecteren en het grensconflict te beëindigen
om te komen tot een „vreedzame coëxistentie" met Chi-

Hoewel het maar om een klein gebied gaat, zouden de
Russen zich bij de gesprekken in Peking star hebben
opgesteld en zelfs geweigerd hebben te erkennen dat er
onenigheid kan zijn over de vraag van wie het land is.
De Chinezen zelf, vermoed ik, hebben geen haast het
conflict op te lossen. Voorlopig is hun eerste taak Wes
terse technologie aan te trekken, om China zo goed mo
gelijk te helpen zich te moderniseren. Pas dan zullen de
Russen China weer au sérieux nemen, denkt men in Pe
king.

Niets mag daarom in de weg staan van de Chinese toe
nadering tot het Westen. Op zeer zakelijke wijze zijn de
Chinezen op zoek naar het beste „koopje" dat ze kun
nen vinden. Zoals vice-premier Teng tijdens zijn recente
bezoek aan Japan opmerkte, kan Europa nu in China
een concurrentieslag leveren met Japan. Frankrijk en
West-Duitsland doen dat al, en Engeland ligt niet ver
achter. Nederland neemt een bescheiden plaats iri.

Copyright The Guardian

24 cl
el 4%

>244utEST (AP/ïttr) De
sadeurs van drie War-
aktlanden hebben gis-
id een receptie van de
ivische ambassade in
rest bijgewoond, waar-
ïds maffen eind kwam aan de
ten dat alle ambassa-
van Oosteuropese lan-
sori® Roemeense hoofdstad
verlaten uit protest
het onafhankelijke
do nut van president Ce-
id geojy bijeen het Warschau-
De ambassadeurs van
bia uitsland, Polen en
o-Slowakije bezochten

30 tot

ANTIBipiie.

leek dat de ambassa-
van de Sovjet-Unie,
aje en Hongarije niet
in Boekarest waren. De
che ambassadeur was
E ioskou vertrokken voor
"jwonen van de. bijeen-
van het Centrale Comi-
maandag plaats vond.
iulgaarse ambassadeur
een bijeenkomst bij

van het Bulgaarse parlement,
waarvan hij afgevaardigde is
en de Hongaarse ambassa
deur zou in Boedapest deelne
men aan het werk van de

Deze motieven om afwezig te
zijn hebben de waarnemers
evenwel niet kunnen overtui
gen. Naar hun mening willen
de Oosteuropese landen hun
ambassadeurs geleidelijk te
rugtrekken voor 1 december,
de verjaardag van de stich
ting van de staat Roemenië.

President Ceausescu heeft
voor die dag een belangrijke
rede over de buitenlandse po
litiek aangekondigd, waarin
hij ongetwijfeld opnieuw de
onafhankelijke standpunten
van zijn land naar voren zal
brengen. Vorige week weiger
de Roemenië, op de topconfe
rentie van het Warschaupakt,

akkoord te gaan met een gro
ter aandeel in de militaire
kosten van het Pakt.

Fleurop voor...

600 kilo
marihuana in
schoorsteen

ANTWERPEN - In de haven
van Antwerpen zijn gisteren
zeshonderd kilo marihuana uit
de schoorstenen van het Pana
mese schip Ciudad de Perreira
gehaald. De kapitein van het
schip had de havenmeerster om
hulp gevraagd omdat zijn
schoorsteen zo slecht trok. Ar
restaties zijn niet verricht. Het
schip kwam van Hamburg en
Amsterdam. De waarde van de
marihuana wordt op vijf mil
joen gulden geschat.

tudenll

dlonze correspondent)
uur WN - De inspecteur-generaal
P en v^de Duitse Bundeswehr, ge-
Harald Wust (57) heeft
fD ontslag genomen uit
functie. De hoogste mili-
van de Bondsrepubliek
zijn besluit genomen om-
hij van mening is dat de
ouwensbasis tussen hem
linister Apel van defensie
"eekt.

toemde daarbij zes voor-
'en waaruit zou moeten
fn dat verdere samenwerk-
'nmogelijk is. Apel toonde
gisteren „verrast en getrof-
door de onslagaanvrage
Wust. Diens verwijten wees
achter met kracht van de
l en hij noemde ze „er met
:REN( e.n bijgetrokken". Van
^crisis in de Bundeswehr is
Apel geen sprake. De
j^ijjtste tijd was er steeds meer
iek op de inspecteur-gene

raal te horen, vooral van de kant
van de sociaal-demokraten. De
ze betrof in de eerste plaats de
behandeling van de grote spio-
nage-affaire Lutze-Wiegel, die
enkele SPD-politici waaronder
minister Leber de kop kostte,
maar waarbij ook Wust duide
lijk in gebreke was gebleven.
Ook binnen de strijdkrachten
zelf zouden er al geruime tijd
bezwaren bestaan hebben tegen
de leiding van Wust.

AWACS

De defensie-commissie van de
Bondsdag heeft gisteren on
danks een groot aantal bezwa
ren toch besloten toestemming
te geven voor de aankoop van
het vliegende radar-systeem
Awacs. Het Duitse aandeel
daarin komt de bondsrepubliek
te staan op een bedrag van 1,6
miljard mark.

WASHINGTON Steeds
meer Amerikanen lijken
vastberaden van plan te zoe
ken naar mogelijkheden om
herhalingen van het drama
rond de „People's Temple"
van Jim Jones te voorko
men. Terwijl leiders van al
lerlei religieuze groeperin
gen geschrokken waarschu
wen voor „een heksenjacht",
formeren zich in tal van
Amerikaanse steden groepe
ringen die zich vooral willen
beijveren de publieke opinie
wakker te schudden en de
overheid te bewegen de ont
wikkelingen in omstreden
sekten nauwlettender te vol
gen.

In Boston vluchtte de Ko-
reaan Sun Myung Moon, lei
der van de zogenaamde Een-
makingskerk, afgelopen
weekeinde via de achterdeur
uit een hotel, nadat ex-volge
lingen en leden van een anti-
cult-organisatie zich met
spandoeken voor het hotel
hadden geposteerd. Jean
Merritt, hoogleraar aan de
universiteit van Boston, zei
tijdens een door tegenstan
ders van Moon belegde pers
conferentie onder meer: „Ik
heb met honderden Moonies
gewerkt. Ze zeggen allemaal
dat ze willen sterven voor
vader Moon. En ze willen in
zijn naam ook doden". Tij

dens diezelfde persconferen
tie vond Allen Tate Wood,
tot voor kort een hoogge
plaatst lid van de beweging
van Moon, dat de sekte het
best is te vergelijken met „de
nationaal-socialistische be
weging van HitLer".

Moon sprak in Boston een
bijeenkomst toe van weten
schapsmensen die via zijn
kerk aanzienlijke financiële
steun krijgen. Onder de aan
wezigen waren vijf Nobel
prijs-winnaars. Buiten het
hotel deelden demonstran
ten pamfletten uit, waarin
Moons beweging wordt be
schuldigd van taktieken als
hersenspoeling, uithonge
ring en marteling met het
doel een wereldheersende
kerk te vestigen.

Volgens dr. William Winter,
een zenuwarts uit Florida,
hebben religieuze sekten een
meesterschap ontwikkeld
om kwetsbare figuren tij
dens zogenaamde „wer-
vings-weekeinden" er me
teen uit te halen. „Ze worden
dan gesmoord in liefde en
aanhankelijkheid", aldus dr.
Winter.

Molly Koch, die een anti-
cult-organisatie in Baltimo
re heeft opgericht, vindt dat
na Guyana een streng over
heidstoezicht op religieuze
sekten onvermijdelijk is.
„Als die groepen niets te
verbergen hebben, zal dat
geen enkel probleem opleve

ren. Van Jones was al sedert
zijn jeugd bekent, dat hij
hongerde naar absolute
macht over mensen. Het is
onbegrijpelijk, dat hij bijna
zijn hele leven mensen tot
op het hoogste niveau zand
in' de ogen heeft kunnen
strooien", aldus Molly Koch.
Eugenia Mandelkorn, die in
Virginia-Beach een anti-
cult-groep op touw heeft ge
zet, meent dat Guyana een
keerpunt zal zijn. „Na Guya
na mag het niet meer moge
lijk zijn dat mensen als Jo
nes hun vernietigend werk
kunnen doen. Hij liet zijn
volgelingen door de inge
wanden van kippen te tonen,
geloven dat hij mensen van
kanker had genezen. De ver
klaringen over afschuwelij
ke toestanden in zijn ge
meenschap stapelden zich op
zonder dat er iemand in
greep", aldus Eugenia Man
delkorn. De bemoeiingen
van de Amerikaanse over
heid met religieuze groepen
draaien op dit moment nog
voornamelijk om financiële
kwesties. Kerkelijke genoot
schappen zonder winstoog
merk zijn in de Verenigde
Staten geen belasting ver
schuldigd. Het onderzoek
naar de miljardenoperaties
van Moon en de dubieuze
financiële handel en wandel
van de zogenaamde „Church
of Scientology" zijn na vele
jaren nog steeds in het on-
derzoeksstadium.

ADVERTENTIE

Niet

Uw fotohandelaar doet echt
z'n best om ieder op z'n beurt te
helpen aan zo'n gratis KADO
AGENDA.

Met een wedstrijd voor
jong en oud; veel kansen op
weekend-reizen.

Met een reeks van tips
voor inkopen en inpakken.
Met tientallen kado-sugges-
ties. Met reductie op
NS-fotozwerftochten. Met
decemberkalender, volop
schrijfruimte en verlanglijstjes.

Gratis bij uw

fntfthatiHftlaar

HARIGE PEUTER

Vorig jaar heeft een Chinese vrouw het leven geschonken aan
een baby, die volledig behaard is. Het kereltje is verder volkomen
normaal, groeit als kool en praat zelfs al een beetje. Zijn ouders
maken deel uit van een volkscommune in de provincie Laioning.
De foto is gemaakt en verspreid ter gelegenheid van Ju
Sjeng-hongs eerste verjaardag.

(Van onze correspondent Roger Simons)

LONDEN De Britse staat zal een jaar lang geen Fordwa
gens meer bestellen, omdat de Amerikaanse Ford Motor Com
pany in Groot-Brittannië het loonbeleid van de regering-Cal-
iaghan genegeerd heeft. De 57.000 arbeiders van de 22 Britse
Ford-fabrieken zijn pas sinds enkele dagen weer normaal aan
het werk na een staking van negen weken, die eindigde met
de aanvaarding van een loonsverhoging van 17 procent.

Ontvoering
in

Baskenland

SAN SEBASTIAN (AFP, DPA)
Drie gemaskerde mannen
hebben gistermiddag de pro
vinciale gedelegeerde van het
ministerie van cultuur in San
Sebastian in Spaans Basken
land ontvoerd. Het betreft de
39-jarige José Javier Crespo
Verisa. Dit heeft de politie in
San Sebastian bekendgemaakt.
De politieke afdeling van de
extremistisch Baskische af
scheidingsbeweging ETA heeft
zich verantwoordelijk gesteld
voor de ontvoering van Javier
Crespo.

De ETA heeft zich ook verant
woordelijk gesteld voor een bo
maanslag op een gebouw van
een transportonderneming in
Pamplona.

Priester
gedood bij
zoekactie
Schuitema

SAN SALVADOR De politie
die in San Salvador huiszoekin
gen deed in verband met de
ontvoering van de directeur
van de Philips-vestiging F.
Schuitema, heeft gisteren een
priester en twee stadsguerri lla-
strijders doodgeschoten tijdens
een vuurgevecht dat drie urn-
geduurd heeft.

In de mededeling van de politie
wordt niet gezegd of de guerril
lastrijders betrokken waren bij
de ontvoering. De politie zegt
dat de geestelijke, pater Ernesto
Berrera Motto, bij wiens woning
de schietpartij plaats vond, door
een gevangengenomen guerril
lastrijder werd herkend als de
leider van een groep guerrilla
strijders.

Vijf jongemannen renden het
huis van de priester uit toen de
politie aanstalten maakte het te
doorzoeken. Zij begonnen de
politie te beschieten. De agenten
beantwoordden het vuur, waar
op de jongelui de woning weer
binnengingen. Na drie uur was
de politie de toestand meester.

Het loonbeleid van de rege
ring tracht tot volgende zo
mer alle verhogingen te be
perken tot 5 procent. Firma's
die deze limiet overschrijden,
worden bedreigd met sancties.
De Britse staat koopt jaar
lijks ongeveer 25.000 wagens
van Ford voor een bedrag
van 400 miljoen gulden, wat
neerkomt op bijna ééntiende
van Ford's totale verkoop in
Groot-Brittannië in het voor
bijejaar.

Ford heeft een zeer dure sta
king achter de rug, waaraan
slechts een einde gemaakt
kon worden door de 57.000
arbeiders veel meer te geven

dan wat ze volgens de rege
ring mochten krijgen. Hoewel
die concessie aan het perso
neel ook veel geld kost, is dit
volgens de Ford-directie een
nadeel dat op lange .termijn
weer goed gemaakt zou kun
nen worden door verhoogde
produktiviteit en het uitblij
ven van nieuwe stakingen.
Waarnemers achten het niet
onmogelijk, dat Ford tegen
maatregelen zal nemen, zoals
het intrekken van haar voor
nemen om in Wales een groot
nieuw bedrijf te bouwen. De
hiervoor uitgekozen plaats be
vindt zich in het kiesdistrict
van premier Callaghan.

Iraanse regering
belooft
aanpassing
wetten aan
Islam

TEHERAN (Reuter) De rege
ring van Iran heeft gisteren een
grote concessie gedaan aan de
Islamitische leiders van het
land met de aankondiging dat
alle wetten die tegen de princi
pes van de Islam indruisen
zullen worden herzien.
De Ayatollahs kunnen dan in
de toekomstige wetgeving lei
ding geven inzake religieuze
vraagstukken. De religieuze lei
ders hebben meer aandacht
voor Islamitische zaken in wet
geving en landsbestuur geëist,
met daarbij volledige uitvoering
van een grondwetsartikel dat
voorziet in een raad van vijf
Ayatollahs met recht van veto
die elke wet kan onderzoeken.
Over instelling van die raad
wordt in de aankondiging van
gis" ;ren niet gerept.