Klimaat tussen regering
en kerk op Malta
steeds meer verslechterd
1699.-
1799.-
1899.-
99.-
Kerk Equatoriar"
Guinee
lijdt onder
schrikbewind
f
P
psi
Kleurkijken, rekenen en fotograferen.
Vroom Dreesmann maakt het u stukken voordeliger!
»V VENDOMATIC
45.-
139.-
339.-
759.-
99.-
659.-
VROOM^ DREESMANN
(telefoontje
'B
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 29 NOVEMBER II
Kerkelijke
werkers
uitgewezen
uit Namibië
Het hoofd van het Oecume
nisch Christelijk Centrum in
Namibië, Ustin Ellis, is op
last van de administrateur
van Namibië, rechter Marthi-
nus Steyn, uitgewezen. Ellis,
een anglikaanse leek, kreeg
te horen, dat hij drie dagen
de tijd had om Namibië te
verlaten.
Er zijn geen gronden voor de
uitwijzing gegeven, vorig jaar
december zat Ellis enkele da
gen in hechtenis. Ellis is hoofd
van het Oecumenisch Christe
lijk Centrum, dat de basis was
voor de Namibische raad van
kerken. Hij is ook samen met
de eveneens uitgewezen Duit
se pater Heinz Hunke schrij
ver van het rapport „Martelin
gen - kanker in onze samenle
ving" over martelingen in Na
mibië.
Het klimaat tussen de rege
ring van Malta en de katho
lieke kerk van het land is
de laatste tijd steeds meer
verslechterd. Een van dege
nen. die dat heeft bemerkt
is kardinaal Florit, die als
afgezant van het Vaticaan,
de plooien in de verhouding
tussen de socialistische re
gering van het eiland en de
Heilige Stoel weer wilde
gladstrijken, maar van pre
sident Mintoff de medede
ling kreeg, dat hij „tot
maart 1979 volledig in be
slag werd genomen door
voorbereidingen tot het ver
trek van de Engelsen en
voor bagatellen geen tijd
had".
De overgrote meerderheid
van de bevolking van Malta
(330.000) is katholiek en
heeft Mintoff en zijn links
georienteerde regering in
1976 herkozen, ongetwijfeld
mede op grond van diens
welwillende houding ten op
zichte van de kerk. Het is
dan ook niet gemakkelijk
een duidelijke oorzaak voor
het verslechterde klimaat
aan te geven.
De oppositie en het meer
behoudende deel van clerus
en leken stellen eenvoudig,
dat de regeringspartij haar
schijnheilige masker heeft
laten vallen. Anderen even
wel zien in de veranderde
houding van de regering de
invloed van Libië en zijn
islamitische expansiepolitiek.
Mintoff heeft in zijn jongste
regeringsverklaring de sa
menwerking met Libië als
een van zijn voornaamste
doelen genoemd en tijdens
een bezoek aan Malta heeft
kolonel Gaddafi, het Libi
sche staatshoofd, aangekon
digd, dat Malta in de Arabi
sche invloedssfeer zal
worden getrokken. Maar ook
de economische moeilijkhe
den, "die het vertrek van de
Britten voor Malta oplevert
kunnen Mintoff ertoe heb
ben gebracht door chicanes
tegen de kerk de aandacht
wat van die economische
problemen af te leiden.
Het voornaamste strijdpunt
vormt het onderwijs aan de
tweehonderd jaar oude uni
versiteit van Meida, vanouds
de trots van het eiland. Met
name gaat het om de theolo
gische faculteit, die aanvan
kelijk werd gehandhaafd,
maar bij het in 1976 inge
diende onderwijshervorming-
voorstel niet meer in de
stukken voorkwam. Louter,
om financiële redenen, zei
Mintoff.
Maar bij de behandeling,van
het wetsontwerp tot hervor
ming van de universiteit in
het parlement kwam Mintoff
met felle beschuldigingen te
gen de kerk en haar optre
den op Malta. Onder meer
zei hij Christus, zijn voorbe
eld en zijn leer oprecht te
bewonderen. „Maar wat heb
ben de leerlingen van Chris
tus al die eeuwen gedaan
Hebben zij ons op Malta
ook maar enige geestelijke
vooruitgang gebracht
Waarmee zij ons hebben op
gescheept is vrees, onwe
tendheid en huichelarij".
De wet werd tenslotte aan
genomen, hetgeen naar het
zich laat aanzien praktisch
de liquidatie van de theolo
gische faculteit betekent. De
aartsbisschop van Malta, Jo
zef Mercieca antwoordde
met een herderlijk schrijven,
waarin hij de Ma.tezen op
riep tot „eendracht, trouw
aan het katholieke erfgoed
en waakzaamheid tegenover
destructieve tendenzen en
elementen". Katholieke stu
denten verzamelden binnen
vijf dagen handtekeningen
van meer dan dertigduizend
stemgerechtigden onder een
petitie waarin werd ge
vraagd om over het voortbe
staan van de theologische
faculteit via een volksste-
ming te laten beslissen.
Kardinaal Joseph Marie
Trin Nhu Khue (78), aart
sbisschop van Hanoi, is in
Hanoi aan longontsteking
overleden. Hij was enkele
dagen geleden teruggekeerd
na een verblijf van enkele
maanden in Rome ter deel
neming aan de conclaven
ter verkiezing van een nieu
we paus. Hij was de eerste
aartsbisschop van Hanoi
(1960) en de eerste kardinaal
van V ietnam (1976).
Paus Johannes Paulus II
heeft het voorzitterschap be
vestigd van kardinaal Franz
König (73), aartsbisschop
van Wenen, van het Vati
caanse secretariaat voor de
niet-gelovigen.
De Stichting Oecumenische
Hulp aan Kerken en Vluch
telingen (SOH), de Neder
landse vertegenwoordiging
van de hulporganisatie voor
kerken en vluchtelingen van
de Wereldraad van Kerken
heeft vorig jaar, toen de
stichting een kwart eeuw
KORTE METTEN
bestond, ruim 6,8 miljoen
uitgegeven: bijna drie mil
joen aan projecten, ruim
drie miljoen aan voedsel
hulp en negen ton aan
vluchtelingenhulp.
Om niet van zijn gewoonte
te moeten afwijken te voet
door het middenpad van de
Sint-Pieter en van de au
diëntiezaal te gaan en daar
bij talloze handen te druk
ken heeft paus Johannes
Paulus een „technische ver
nieuwing" ingevoerd. Terwijl
hij nu langzaam door de
rijen gaat wordt een podium
meegedragen, waarop de
paus af en toe plaats neemt
om ook degenen, die achter
aan staan te kunnen begroe
ten.
De priester Barthelemy Ba-
tantu (53) is benoemd tot
aartsbisschop en metropo
liet van Brazzaville (Kongo).
Als zodanig volgt hij kardi
naal Emile Biayenda op, die
op 23 maart van het vorig
jaar werd vermoord. De
nieuwe aartsbisschop stu
deerde een jaar in Frank
rijk en was tot nu toe pas
toor van een parochie in
Bacongo. Landelijk maakte
hij naam als stichter van
volksscholen.
De uit Ierland afkomstige
dominicaan pater Luke
Dempsey is gekozen tot
prior van de „Ecole Bibli-
que" in Jeruzalem. Dit bij
bels onderzoekcentrum werd
in 1890 opgericht door P. La
grange en kreeg vooral be
kendheid door het onder
zoek van de schriftrollen,
die in Qumran aan de Dode
Zee werden gevonden. Pater
Dempsey was tot aan zijn
benoeming prior van San
Clemente in Rome.
De president van de Westafrikaanse staat Equatoriaal
nee, Francisco Macias Nguema, onder wiens dictatorim)0
bewind de katholieke kerk aan bloedige vervolgingen
blootgesteld, maakt het volgens vluchtelingen steeds b
ter. Hij heeft zichzelf nu tot „Zoon van God" uitgeroe
en de bewoners van het land moeten hem nu „goddeli^J,
eer" bewijzen.
I (Rt
Scholieren worden ertoe aangezet zijn naam te noemen
het maken van het kruisteken en hen wordt een lied
leerd, waarin het heet, dat „God Guinee heeft gescha
door de wil van vader Macias Nguema". Bovendien h(
hij door heel het land gedenktekens laten oprichten, waal
hij als „grote leraar en uniek wonder van Guinee" bev,'y^
rookt wordt. n
De vroegere kolonie Equatoriaal Guinee, waarvan de
king voor tachtig procent katholiek is, werd in 1968 on'yj
hankelijk. Bijna even lang is Nguema aan de macht. In
loop der jaren ontwikkelde zijn regering zich tot een gruv
lijke terreur, waarvan al ten minste vijftienduizend mens,
het slachtoffer zijn geworden. Een derde van de bevolkii Jv
die aanvankelijk 450.000 mensen telde, is al gevlucht nt-j.
de naburige landen. Missionarissen hebben het land moet^Tif
verlaten, de kerk wordt onderdrukt en kerkgebouwen w
den veranderd in wapendepóts. Volgens mededelingen
vluchtelingen zou de lijfwacht van Nguema zelfs mens +L.
hebben gekruisigd.
Onlangs hebben achttien leden van het Amerikaanse ccnJ^H
gres in een brief aan president Carter's adviseur Brzezin;^
de regering van de Verenigde Staten gevraagd op te komfj»*
voor het herstel van de rechten van de mens in Equatori-
Guinee. De stap van de politici volgde op een informal
gesprek, dat zij hadden met de verbannen bisschop
Bata, Rafael Nze Abuy, die naar de Verenigde Staten w
gekomen om bekendheid te geven aan het schrikbewii
van Nguema. Volgens de bisschop steunt dit bewind tege
woordig uitsluitend op de steun van een expeditielegert
van vijfhonderd Cubanen, sinds de president uit wantro
wen zijn eigen leger heeft ontwapend.
BURGERLIJKE
LEIDEN Geboren: Irma dr. v. W. van
Duijvenboden en A. van der Plas;
Christiaan Lamberius zn. v. A. C. Over-
dijk en T. G. Tegelaar; Samantha Ramo-
na Astrid dr. v. T. M. Mens en W. G.
Salier; Jozef Johannes zn. v. J. A. van
Grieken en C. W. Oostdam; Peter zn.
v. D. Vreugdenhil en H. Beere; Sabrina
dr. v. W. Wassink en G. Noordervliet;
Roelant zn. v. J. J. Groen en D. M.
baronesse Van Slingelandt; leendert
Jacob zn. v. C. P. Noort en J. van
Buuren; Kok-Kee zn. v. K. F. Chan en
T. T. Chung; Jeroen Sjoerd Dirk zn.
v J. G. Wassmer en E. M. T. van der
Plas; Johanna Elisabeth dr. v. J. J. van
Duijvenbode en E. de Lange; Edwin
Christiaan Ludwin zn. v. J. Belaars en
A. A. J. Heremans; Tamara dr. v. N.
Pouw en T. Messemaker; Lotte Enge-
lien dr. v. B. L. A. M. Veldman en L.
Wirtz; Terence zn. v. r. e. Wullur en
G. Mooij; Marcel Christiaan zn. v G.
J. F. Boskamp en J. C. M. van Di|k;
Nanouchka dr. v. H. F. I. van Waart
en J. Heinen; Yvonne dr. v. F. A.
Minneboo en M. A. P. Plasman; Wilco
zn. v. R. J. Knetsch en H. de Langen;
Dirk zn. v. L. Welmers en E. de Jong;
Linda Jacoba Johanna dr. v. J. Ouwer-
kerk en M. Kruit; Rober Willem zn. v.
J. W. H. B. Sentrop en E. M. J. Quanjer,
Jeoffrey Friedrich Silvo zn. v. R. R F.
Petit en E. K. Gellweiler; Danny zn.
v. J. B. H. van der Kwaak en T. C.
van der Boog; Bob Cornells Hendrik
zn. v. T. B. de Best en A. M. T. van
Dillen; Rutger zn. v. H. B. M. Schouten
en M. G. A. G. de Hoogn; Johanna
Cornelia Neeltje dr. v. W. de Vries en
J. Heemskerk; Ria Sadhnadewi dr. v.
r. Kalicharan en D. D. S. Bhadai; Maria
Cornelia dr. v. H. A. W. van Bezu en
C. M. Franken. Deborah dr. v. D. de
Jong en C. van Egmond; Mattheus zn.
v. G. J. Groenewoud en M. J. Borst;
Hanne Manon dr. v. F. de Ridder en
G. H. F. Brandse; Arne Marijn zn. v.
F. de Ridder en G. H. F. Brandse;
Charlotte Eveline dr. v. J. Suir en E.
A. N. Walvoort; Willem zn. v. T. C. Los
enG Hamerling.
Overleden: J G. Verhoog geb. 16 feb
1903, man; H. Werkhoven geb. 21 april
1912, echtgenote van M. H. Kuivenho-
ven; G. L. Hughes geb. 9 jan. 1973,
dochter; L. van Wingerden geb. 3 dec.
1916, echtgenote van P. R. Biesheuvel;
M. Fuchs geb. 11 maart 1905, man;
N. Stikkelorum geb. 26 juni 1909. ge
huwd geweest met L. Azier; H. la Rooij
geb. 25 feb. 1906, man, C. J. M. van
Ooijen geb. 4 jan. 1906, gehuwd ge
weest met A. J. Dagelet; W. Heijmans
gb. 2 april 1900. man; J. J T. Verhaar
geb. 7 okt. 1938. man; Q. H Doeswijk
geb. 10 feb. 1900. man; A. L. van den
Born geb. 8 nov. 1908, gehuwd geweest
met H. C van Leeuwen; M. M. Lakkè
geb. 22 okt. 1896, echtgenote van J.
Brouwer; J. Muusse geb. 5 jan. 1897,
man; C. Rusman geb. 24 mei 1894,
man; A. van Duijn geb. 26 maart 1892,
gehuwd geweest met J. Kloos; C. J.
van der Vijver geb 17 april 1895,
echtgenote van W. P. van der Valk;
M. E. Bogaard geb. 15 dec. 1900,
gehuwd geweest met G. Oskam; S. G.
M. Schönfeld geb. 10 feb. 1963, zoon;
J. C. J. Karelse geb. 10 feb. 1897,
echtgenote van J Gerritsen; H. C
Zindel geb. 15 jan. 1905, man; C. Geeve
geb. 3 nov. 1899. echtgenote van J
M. Koenekoop; W. Sierat geb. 14 juni
1905, man; C. Keij'zer geb 12 okt 1906,
Ondertrouwd: T. C. Kroezen en J. G.
Schippers; P. J. L. Wetselaar en G. M.
Engel; F. G. Veijgen en R. L. L. Balak;
I A. Stokkel en C. P. Schild; A
Neuteboom en A. van Kleeff; M. van
Es en M. van der Wilk; C. J. Montagne
en W. J. Bekooij; R. J. H. de Rooij
en C A. J. Dickhoff; G. Heruer en C.
M. Hoogervorst; A. J. van Weeren en
M. D. Wiessenberg; N. H. J de Jong
en J. M. Erades; R. A. Vrede en D.
M. Best; J. W. Planjer en G. J. M.
Collignon; M. Sloos en W. de Jong.
Gehuwd: J. J. Kok en M. C. Andeweg;
D E. Vos en W M. Brinkman; C. M.
Kroon en M. Volbeda; G. J Dubbelde-
ADVERTEEf
MEER!
Kleuren-tv's. Up-to-date in techniek.
Maar u betaalt er veel minder voor!
Vendomatic kleuren-tv's munten uit door
hun geavanceerde techniek, grote duur
zaamheid en... lage prijs. Daar moet u
van profiteren! v
De volgende 3 Vendomatic's hebben
allemaal: 66 cm in-line beeldbuis van
110°, die bovendien hi-bri (high bright
ness) is. 12 druktoetsen voor programma
keuze met verlichte indicatie en frontaal
geplaatste luidspreker voor verbeterd
geluid.
Oe
ve\e
itna^r
V aa^e°\* öV> u.ne>qe0
Vendomatic kleuren-tv-58787
Met aparte regelaars voor hoge en lage
tonen en 5 Watt geluidversterker.
Schuifregelaars voor helderheid, kontrast
kleuren volume.
Nu
Vendomatic kleuren-tv- CT 5033
Met in- en uitschakelbare kontrastautomaat,
schuifregelaars. hoofdtelefoonaansluiting aan de
voorzijde. Leverbaar in mat noten of-tegen meer
prijs- in zwart met metallic front.
Nu
Vendomatic kleuren-tv- CT 5067
Luxe kleuren-tv met afstandsbediening. Deze
heeft 21 funkties; 12 voor programmakeuze en
9 voor de instelling van beeld en geluid. Een
apparaat voor mensen die hoge eisen stellen aan
techniek, maar ook aan bedieningsgemak,
van 1999."voor
Reken maar dat Texas Instruments calculators bij Vroom Dreesmann uitgerekend laag zijn geprijsd.
Wetenschappelijke calculators
voor leerlingen en leraren in het
middelbaar onderwijs.
Texas Instruments Ti 30
uitlezing 8 cijfers of 5 -f 2 voor
wetenschappelijke notatie
15 niveau's van haakjes.
volledig geheugen
trigonometrische, logaritmische
funkties en hun inversies
360° en 400°, radialen naar keuze
kompleet met 9-Volts weg-
werpbatterij
Adviesprijs 55.-
Bij Vroom Dreesmann
slechts
Texas Instruments Ti 45
Als Ti 30. maar met grotere uit-
lezing. oplaadbare batterijen,
oplaadapparaat en draagtasje.
Adviesprijs 115.-
Bij Vroom Dreesmann QQ
slechts
Texas Instruments Ti 25
De nieuwste! Met LCD-uitlezing,
waardoor u een heel jaar kunt
rekenen met 2 celbatterijtjes, dus
opladen hoeft niet meer. De
funkties zijn dezelfde als van de
Ti 45. maar uitgebreid met
statistische funkties. In fraai plat
model, kompleet met portefeuille.
Adviesprijs 119.-
Bij Vroom Dreesmann
slechts yO"
Scholenkorting
Bij aankoop van grotere aantallen
door scholen, verleent Vroom
Dreesmann op deze uiterst
scherpe prijzen nog eens een
korting van 10%. Garantie wordt
aan leerlingen individueel verleend.
Wetenschappelijke calculators voorstudenten en docenten
in hoger technisch onderwijs, ingenieurs, technici en
andere professionele gebruikers.
Texas Instruments Ti 51-111
uitlezing over 10 cijfers of
8 2 voor wetenschappelijke
notatie
9 niveau's van haakjes,
10 toegankelijke geheugens
logaritmische, trigonome
trische. hyperbolische en
statistische funkties
360° en 400°, en radialen naar
keuze
7 vaste omzettingen, zoals
van inches naar cm.
beperkt programmeerbaar.
oplaadbare batterijen en
oplaadapparaat
draagtasje
Adviesprijs 169.-
Bij
Texas Instruments Ti 57
Programmeerbare calculator
uitlezing 10 cijfers of 8 2
voorwetenschappelijke notatie
logaritmische, trigonome
trische en statistische funkties
50 programma-stappen
10 labels
8 data geheugens
stappen tussenvoegen
4 bewerkingen in geheugen
2 niveau's sub-programma's
7 branching instrukties
oplaadbare batterijen en
oplaadapparaat
draagtasje
Adviesprijs 169.-
Bij Vroom Dreesmann slechts
Texas Instruments Ti 58
Als Ti 57, maar met de volgende
maximaal 480 programma
stappen
60 data geheugens
72 labels
25 standaardprogramma's
in module
6 niveau's sub-programma's
Adviesprijs 399.-
Bij Vroom Dreesmann slechts
Texas Instruments Ti 59
Als Ti 58, maar uitgebreid met:
maximaal 960 programma
stappen
maximaal 100 data geheugens
programmeerbaar met behulp
varr magnetische kaartjes
Adviesprijs 899.-
Bij Vroom Dreesmann slechts
Printer pc 100B voor T« 58 en Ti
59 adviesprijs 799 -
bij Vroom Dreesmann
Garantie
Bij elke calculator welke u koopt
bij Vroom Dreesmann, krijgt
u een unieke garantie: bij storing
binnen een maand na aankoop
krijgt u een splinternieuw
apparaat; bij storingen vanaf
2e t/m de 12e maand wordt uw
calculator geheel gratis
gerepareerd!
De Voigtlander Vitoret 110 Pocket Camera
nu vooreen echte surprise-prijs!
De Voigtlander Vitoret 110 is een ideale pocketcamera voor mensen
die moeiteloos leuke foto's willen maken. Hij heeft een Lanthar
objektief. fixfocus. lijnkaderzoeker. flitsaansluiting en statiefaan
sluiting. Met polsriem en verende clip. In leuke geschenkverpakking.
Adviesprijs 225.- Bij Vroom Dreesmann maar liefst 126 gulden
voordeliger: slechts
4,08 per plaatsing (vooij
E eerste 30 woorden niet
ter dan 12 letters)
leder woord méér 24 ct
exclusief 4% Bt
I 071'122244""*
sadeii
i Kunst en ^tl£
Te koop aangeboden vat
culier: antiek Hollands m
CILINDERBUREAU.
3500.-. Tel. 071-895810. [van
ANTIEK KADO grote sort Ro
antiek en curiosa. Komt u
snuffelen. Brocante, Nieuwi
27. Leiden. Woensdag-, doi^t
dag- en vrijdagavond geo,^ jjjj
tot 9 uur.
De
De Leidse Antiekmarkt biquitsl
elke zaterdag van 9.30 tot
keur aan ANTIEU
CURIOSA. Let op het i
adres. Fabriekspand vo
Zeepfabriek Sanders. Levenf^
hoek Korevaarstraat, Leidern-
Diversen
Foto Mees, Nieuwste ELECl
NEN FLITSERS van beste
ken tegen de laagste pn
Papenburg 18, Leiden. Tel.
133103.
1 o-Sl<
BJptie
'jleek
pje
SINTERKLAAS. Laat U door
terklaas verwennen met
do-bon van Laman. Laman|
den b.v. Uw gereedscht
list. Zijlsingel 2. Leiden.
071-143741.
EXOTIKA, een overdekte r
vol verrassingen. Komt U i
kijken en U verbazen overf
assortiment voor groot en k
van alles wat. C. Rodewijk, VI
einde 9, Roelofarendsveen. I
01713-2384.
Grandioze aanbieding
BOORMACHINES en gecon
neerde sets. Alle machines
klopmechanisme en de veel»
ge variatoer schakelaar. K
langs en overtuig U. Laman-I
den b.v. Uw gereedschappAO
specialist. Zijlsingel 2. Leidt
Tel 071-14.37.41.
KADO'S. Van goedkoop I
waardevast. Geef verlichting
,,De Lichthal". Haarlemm
293. Leiden. Tel. 132203.
GOED LICHT - ALLICHT.
eens in „De Lichthi
Haarlemmerstr. 293, Leiden. l|
132202.
SINT EN PIET komen op bezo
voor 42.50. Bel de Studen!
sinterklazen centrale, elke d^onz
tussen 17.30 en 21.30 uur N-
071-126506, ook verkoop envde I
KUNSTGEBITTEN REPARATtren
klaar terwijl u wacht. Elke d| fun
beh. zat. van 9 - 11.30 en va
uur. Maand, en dond. avondt zii
19 -19.30 Fa v. Berge. Henegohjj'
wen Schelpenkade 47, Leidéjou.
Tel 120794.lini
ree
Uniek voor Lelden. De boot v» noe
SL Nlcolaas „M.S. Olympla" HL
Heven Vo nr. 14 (einde Hal
lemmerstraat). Voor aJ
MAND- an RIETWERK an w onn
andera kado't tegen belachaw Sls
lage prijzen. Geopend vanaf dl
november. Iedere klant gr» "U
surprise. To< ziens.ech
d ei
Van dar Tuijn: SCHILDEREN
behangen - reclame - decont 1
- jachtlakken. Nu met winti >ens
schilderpremie. 01713-410
Roelofarendsveen. ek
