e Culturele Revolutie is dood
Iraans hof maakt
Teng ontkent breuk
Iroot-Brittannië zonder
imes en Sunday Times
Washington
verwacht morgen
antwoord Sadat
oven
UURKRANTEN IN PEKING BEVESTIGEN
ZjllTENLAND
LEIDSE COURANT'*
MAANDAG 27 NOVEMBER 1978 PAGINA 7
ING De Culturele Revolutie heeft
ld. Dat wordt in China, twee jaar
e dood van Mao, al bijna toegege-
en misschien zal het binnenkort
openlijk worden erkend. Op steeds
muurkranten in Peking worden
els uitgesproken over de geestelijke
and van Mao tijdens zijn laatste le-
jaren. Bijna niemand meer vindt
Ie Culturele Revolutie, die in 1966
r leiding van Mao van start ging,
overdeeld succes geweest is.
voornaamste Chinese leiders staan
deze min of meer bedekte aanval
Culturele Revolutie. Zij willen zich
iee bevrijden van de minder plezie-
ipecten van de erfenis van de gro-
•ganger. Bijvoorbeeld tegen begin
ide maand, wanneer het voltallig
■ale Comité (het hoogste orgaan van
iartij) bijeenkomt, willen de leiders
ontdaan hebben van de maoïstische
it De „gewone man" in China, en
lame de „gewone jongeman", ziet in
kritiseren van de Culturele Revolu-
iu een weg om kleine en half-grote
iucraten aan te vallen en van de
te stellen. Zodoende hoopt men een
functionerende maatschappij en
echte „socialistische democratie" op
louwen. Na drie weken reizen door
ia, en na overal mensen ondervraagd
ebben, ben ik tot de conclusie geko-
dat de Culturele Revolutie als poli-
e bron van inspiratie heeft opgehou-
te bestaan.
meest springt nu de tweestrijd in
Politburo. In het ene kamp bevinden
de voorstanders van modernisering,
worden geleid door vice-premier
Hsiao-ping, de aartsvijand van de
llen „Bende van Vier" voordat Mao
f, en sinds zijn rehabilitatie de
jnbaar machtigste man in het land.
et andere kamp bevinden zich dege-
wier verleden, vanwege hun dubbel-
ige rol ten tijde van de heerschappij
de Bende, enigszins besmet is.
van Peking" schreef onder een aanplak
biljet in het centrum van de hoofdstad:
„Elke regeringseenheid kent nog geheime
nesten, waarin de volgelingen van de Be
nde van Vier zich schuilhouden. Als wij
ze niet uit hun holen jagen, dan zullen
zij met hun gif weer de massa kunnen
infecteren".
Openhartig
.du»»-
«-jGM 1
i
ft r\ ii
die
>k Hoea
rzitter Hoea Kwo-feng, Mao's opvol-
is ook al op een muurkrant aange-
in. Ook hem kan aangewreven wor- «j
dat hij, voor de dood van Mao en xi0££6r lOOIl
koste van Teng, op onoirbare wijze
macht vergrootte. Maar verder valt
lolitiek niets op hem aan te merken,
de meeste mensen houden het er
rschijnlijk op dat Hoea, gezien zijn
te banden met de partij en het leger,
belangrijke positie inneemt in de
we ploeg.
iet Politburo zit nog steeds Woe Teh,
voormalige burgemeester van Peking,
ernstig bekritiseerd is voor zijn aan-
van het incident op het Tienanmen-
Teng Hsiao-ping
plein in Peking. In april 1976 werd het
plein bezet door aanhangers van Teng,
die daar de dood van premier Tjoe En-
lai wilden herdenken. Er ontstonden rel
len, mogelijk door tegenstanders van
Teng uitgelokt, en Teng werd een dag
later uit al zijn hoge functies ontheven
(pas na de arrestatie van de Bende van
Vier kon Teng opnieuw opklimmen naar
de top). Woe Teh staat op de nominatie
naar huis gestuurd te worden, evenals
Sai Foe-din, afkomstig uit Sinkiang, een
mohammedaans gebied in het verre wes
ten. Hij zou daar de „nationale minder
heden" ten tijde van de Culturele Revo
lutie hebben „onderdrukt", en de (nu
heropende) moskeeën hebben laten slui
ten.
Verdere kritiek wordt ook geleverd aan
Tjoeng Joeng-koei, de beroemdste boer
van China. Hij was de leider van de
„model-boerderij" in Tachai. De Chinese
landbouw moest zich naar zijn lichtend
voorbeeld richten, zo werd tijdens de
Culturele Revolutie gezegd. Ook Tjoen
schijnt maar moeilijk met zijn tijd mee
te kunnen gaan.
Hoea Kwo-feng
Half november werd van officiële zijde
erkend dat de demonstratie op het Tie-
nanmen-plein van april 1976 een „revolu
tionaire daad" geweest was. Ook die uit
spraak zal de macht en invloed van de
overgebleven Maoïsten onder de leiders
verder verzwakken. Maar voor de gewo
ne mensen in China, die verdere radicale
politieke hervormingen eisen, betekent
dit alles veel meer.
Wanneer de Bende van Vier wordt aan
gevallen, of wanneer Mao in bedekte ter
men wordt bekritiseerd, omdat hij de
Bende haar gang liet gaan, dan gaat het
niet alleen om „afrekenen met het verle
den". Het is ook een wapen tegen de
nog steeds grote macht van de zeer tal
rijke bureaucraten van middelhoge rang.
Een verder onbekend gebleven „burger
Het is zeer veelzeggend dat een in het.
dagblad Jeugd van China verschenen ar
tikel, over de noodzaak van een „ontwik
keling van de volksdemocratie op grote
schaal", overgenomen werd door de Chi
nese staatskrant, het Volksdagblad. Nog
openhartiger artikelen konden pas in de
jongerenkrant verschijnen nadat, zo
werd gezegd, Voorzitter Hoea er persoon
lijk voor had zorggedragen dat ze niet
gecensureerd mochten worden. Er ver
schijnen ook verhalen en verhandelingen
over de littekens die op de Chinese sa
menleving werden achtergelaten door de
Bende van Vier. Tussen de regels door
wordt zo ook het een en ander gezegd
over de toekomst
De culturele bureaucratie kan moeilijk
bezwaar maken tegen het feit dat die lit
tekens openbaar gemaakt worden. Toch
zou men graag willen dat er wat meer
geschreven wordt over de positieve din
gen die bereikt zijn na de val van de
Bende. Aan het begin van mijn bezoek
aan China vroeg ik in elke fabriek of
school waar ik kwam, in hoeverre men
dacht dat de Culturele Revolutie verbete
ringen had opgebracht De antwoorden
waren allemaal even pijnlijk.
Sommige mensen verscholen zich achter
de officiële verklaring dat de Culturele
Revolutie voor 70 procent geslaagd was.
De meesten mompelen iets over de Cul
turele Revolutie die hun manier van wer
ken verbeterd had en hen dichter bij de
massa had gebracht Maar niemand had
een goed woord over voor de instellingen
Het hele idee van model-boerderij of mo
del-fabriek slaat in China minder aan
dan vroeger. Het industriële broertje van
Tachai, de olievelden van Taching, wordt
nog steeds vereerd, maar één ideaal van
dat model mogen de Chinezen vergeten,
en dat is het beleid van lage lonen. „Ho
ger loon voor beter werk" is nu de leus
van China. Zeer ijverige arbeiders mo
gen iets extra's verwachten en luilakken
worden financieel gestraft.
TOKIO (UPI) Volgens in Japan ont
vangen berichten uit de Chinese hoofd
stad Peking heeft de Chinese vice-pre
mier Teng Hsiao-ping ontkend dat er
sprake is van een breuk in de Chinese
leiding, hetgeen geconcludeerd was uit
de muurkranten. Volgens Teng waar
borgt de Chinese grondwet het recht
van het volk op een vrije discussie door
middel van muurkranten. De campagne
heeft trouwens de goedkeuring van de
partij.
Tegenover Japanse politici merkte Teng
op dat Mao aan het eind van zijn leven
zo ziek was, dat hij niet tot de juiste be
slissingen in staat was. Hiervan maakte
de „Bende van Vier" misbruik. Teng zei
dat hij echter veel te danken had aan
Mao, die hem behoedde voor vervolging
door de Bende van Vier.
Zaterdag hebben jongeren in Peking tij
dens discussies in de open lucht gepleit
voor vrijheid van meningsuiting, demo
cratisering van het bewind en voor
Tengs benoeming tot premier, een func
tie die thans bekleed wordt door Hoea
Kwo-feng, die tevens partijvoorzitter is.
De model-boerderij van Tachai die
niet langer model mag staan voor al
wat wenselijk is.
Bonussen
Bedrijfsleiders waren zo dicht bij de
massa komen te staan dat ze geen beslis
singen meer durfden te nemen. „De
mensen hadden de macht van ons over
genomen", vertelde een fabrieksleider
buitengewoon openhartig. „Het Revolutio
nair Comité was destijds wettig, maar
wij wilden het gewoon niet hebben". (In
de nu opgeheven revolutionaire comité's
zaten vertegenwoordigers van de arbei
ders).
China-bewonderaars waren altijd vol lof
over het feit dat de Culturele Revolutie
allerlei kwalijke toestanden en instellin
gen overboord had gegooid. Veel daar
van zijn nu weer in ere hersteld, zoals
de extra beloningen voor hoge productie
en het competitie-element in het onder
wijs. De meer onbevangen buitenlander
zal hierover misschien verbaasd en te
leurgesteld zijn, maar, zoals veel Chine
zen hem lachend zullen vertellen, „socia
lisme kun je niet op je boterham
smeren".
Er wordt in China veel gediscussieerd,
voordat een maatregel als het weder-in-
stellen van bonussen wordt ingevoerd.
Overigens bestaan die extraatjes alleen
nog maar voor de industrie, over soort
gelijke maatregelen in de landbouwsector
wordt nog gepraat.
Toch neigen de Chinezen er nog steeds
toe van het ene uiterste naar het andere
Oud-president Lioe
van China
overleden
TOKIO (AP) Een aanplakbiljet in Pe
king heeft vanmorgen de dood gemeld
van oud-president Lioe Sjao-tsji en oud
minister van defensie Peng Ten-hoeai.
Er stond niet vermeld wanneer beiden
lijn overleden. In weerwil van hun
diensten aan staat en partij waren zij
„wreed behandeld en ongelukkig gestor
ven", aldus de mededeling, die als een
rehabilitatie gelezen kan worden.
Lioe die thans 81 jaar zou zijn geweest,
was het eerste en voornaamste slachtof
fer van de Culturele Revolutie van de ja
ren 1966-1969. Hij zou, evenals zijn toe
nmalige assistent Teng Hsiao-ping, thans
weer eerste vice-premier, „de kapitalisati-
sche weg zijn opgegaan" en getracht
hebben Mao Tse-toeng te verdringen.
ce hollen. Er is een nieuwe beleidsbeslis
sing genomen, en nu wordt alles weer op
dat ene paard gezet, de economische
groei. Productie komt vóór de politiek,
wordt nu weer beweerd, met even weinig
ruimte voor nuancering als de Bende
van Vier had, die de politiek ver boven
zaken als productie verheven achtte.
Hoog gespannen
Maar na al die jaren van lage lonen wil
len de Chinezen alleen maar betere le
vensomstandigheden voor zichzelf. Een
van de meest geliefde verhalen in Peking
gaat over de nieuwe burgemeester Lin
Hoe-tjia, die de stad Tientsin „opruimde"
voor hij de hoofdstad overnam van Woe
Teh. Op zekere dag stond de burgemees
ter incognito in een snackbar in Tientsin
op zijn beurt te wachten. Hij zag hoe
twee politieagenten de lekkerste hapjes
voor zichzelf opeisten. Lin maakte daar
aanmerkingen op en wordt prompt gear
resteerd en in de gevangenis geworpen.
Hij weigerde zijn ware naam te geven en
werd pas later door zijn privé-secretaris
De verwachtingen in Peking zijn hoog
gespannen. Het volk neemt aan dat Teng
Hsiao-ping en Hoea Kwo-feng, in nauwe
samenwerking, hun blik ver op de toe
komst gericht hebben en aan de kant
van het volk staan. Maar zelfs in dit al
lergunstige geval moet er nog ongeloof
lijk veel bereikt worden.
Copyright The Guardian
irectie schort uitgave voorlopig op
.J^Émonze correspondent Roger Simons)
i^yjpjlNDEN Wie gisteren één van de 1,4 mil-
y tn exemplaren van de Sunday Times op de
n> getikt heeft, doet er goed aan dit be-
j^^ande Britse zondagblad zorgvuldig te be-
ldschermen en de techniek van fotozetten
leiden tot het verlies van duizenden ar-
Isplaatsen. Het moeilijkste probleem van
et Street is dat van de „overbemanning".
e Londense kranten hebben teveel mensen
iienst. Toepassing van de moderne technie-
i maakt drastische besparingen mogelijk op
terrein van de mankracht.
Times-uitgeverij beschikt al sinds 1976
ze van de datum voor het begin van de uit
sluiting weerspiegelt echter de ergernis
Times-directie.
In Fleet Street wordt tegenwoordig de techno
logische vooruitgang hardnekkig een voet
CAIRO JERUZALEM (UPI) President Carter
verwacht morgen bericht van president Sadat
van Egypte over diens standpunt inzake de pro
blemen die zich bij de onderhandelingen tussen
1 OP het laalg moment nog een com-
bereikt wordt, wat hoogstonwaar-
lijnlijk is, zullen de Times, de Sunday Ti-
!S, alsmede de literaire en opvoedkundige
«kbladen van de Times vanaf donderdag
houden te verschijnen. Hun publikatie
irdt voor onbepaalde tijd opgeschort. Het
ns ei geen kwestie zijn van dagen, maar wel
uitg weken en zelfs maanden,
j heb member, met Kerstmis en de jaarwisseling
het. voomitzicht^ is _een_slechte_ tij dj/oor _een_
nog niet gebruikt kon worden wegens het ver
zet van de vakbonden. Anderzijds werd dit
dagbladbedrijf de laatste jaren herhaaldelijk
getroffen door wilde stakingen die bijvoorbe
eld in het eerste kwartaal van 1978 geleid
hebben tot een verlies van 7,7 miljoen exem
plaren van beide kranten. Dit komt neer op
20 procent van de totale produktie.
De Times-uitgeverij wil nog andere belangrij
ke akkoorden afsluiten met het personeel. Er
moet een nieuwe loonstructuur komen,
tische standpunt de afgelopen dagen was gefor
muleerd, maar dat hij verzocht had daarin nog
enkele wijzigingen en aanvullingen aan te bren
gen. Volgens Sadat is het niet zeker dat een
eventueel vredesakkoord voor de beoogde datum
van 17 december gereed zal zijn.
Premier Khalil van Egypte verklaarde gisteren dat de houding
H tpnpnQtandprQ van hpf hpu/inH van Hp ciah I v een van de problemen is. Volgens recente
SP-
kot-Brittannië's beste zondagkrant is een
Llgave van Times Newspapers, de Londense
Batschappij die ook het 193 jaar oude dag-
lid The Times op de markt brengt. Direc
tor M.J. „Duke" Hussey van de Times-uitge-
Irij bedreigt zijn 4.270 werknemers al sedert
^^^I met &en uitsluiting die 30 nove.m.fraK.»<imii,.m
met de politie, toen betogers probeerden het Amerikaanse consulaat te bestormen.
Er vielen meer dan honderd gewonden van wie enige ernstig. Op de foto wordt
een van de betogers door de politie weggevoerd.
van' I ranja jp 'de wiitdürtse"'itad"'Frani<fo"rt''yTta"eiÖD'e'n oü ëên massale"véchtoartii I ™Uatinfen van minister Moye Dajan is verder onderhandelen |f|t
"htfeiHBir HUUU, I1U M'UUl llüell lRJUSlêlM ihèl een Amen-
kaans compromisvoorstel. Khalil noemde dit verwerpelijk: „Wij
staan erop dat er wordt onderhandeld". Volgens Egypte heeft
Israël slechts de helft van het Amerikaanse voorstel geaccep
teerd en het dus eigenlijk verworpen.
De Israëlische premier Begin heeft gisteren zijn kabinet mee
gedeeld dat" hij het standpunt van Dajan deelt. Daarmee is
Begin echter een van de weinigen binnen de regering die een
dergelijke onbuigzame houding aanneemt Diverse ministers
hebben hun afkeuring uitgesproken over de uitlatingen van
ting van de apparatuur en
overtollige werknemers, die
directie royaal vergoed zul
enkele vakbond aanvaardt de:
milipen gulden gekost heeft, maar to
v aftjjuiiu
naar inrichting
MOSKOU (Reuter» De 28-ja-
rige Valeria Novodvorskaja,
een van de oprichters van een
onafhankelijke Russische vak
bond, is opgenomen in een psy
chiatrische inrichting. Dit
heeft een dissidente Russische
advocaat, Vsevolod Koevakin,
ALGIERS (AFP-l PI)
president Houari Boum
te sluiten.
Dit betekent dat de cc
DEortr.FTnu'N iRtr/rpii
