weekpuzzel door dr. Pluizer
DAMMEN!
postzegels
/sterrenhemel
DENKSPORTEN/HOBBY
oplossing vorige piizzel
RUITENPUZZEL
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 25 NOVEMBER 1978
pacIoR'
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
D. Zandbergen-Zwetsloot. Tromplaan 51Oegstgeest
Vijftien gulden:
M. v.d. Broek-de Tombe. Morsweg 146, Leiden
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Nr. 47
Rondom de genummerde vakjes dienen woorden van 4 letters van navolgende
betekenis te worden ingevuld. Alle antwoorden lezen in de richting van
de wijzers van de klok.
De beginletter van het eerste antwoord komt in het vakje boven het cijfer
1. Het vakje voor de beginletter van de overige antwoorden dient door
combinatie met de letters van de omringende antwoorden te worden
vastgesteld.
Bij juiste oplossing ontstaat op de buitenrand - te beginnen met de letter
in het vakje boven het cijfer 1 - een spreekwoord.
1 inkomen v.e. rivier;
2 fraai;
3 koker, foedraal;
4 onderzoek, beproeving;
5 grondsoort;
6 strijdperk voor boksers;
7 zakvormige verwijding v.h.
spijsverteringskanaal
8 motorvoertuig;
9 sleuf in een hoefijzer;
10 telwoord;
11 moed;
12 lage rustbank;
13 Argentijnse munt;
14 stof voor broeken en jassen;
15 soort paard;
16 ongevoelig, meedogenloos;
17 hoofddeksel;
18 lang smal stuk;
19 onbepaalde tijdsruimte;
20cafèbediende;
21 meubelstuk;
22 zachtste veren;
23 groep zangers
en/of zangeressen;
24 uitschot van fruit;
25 laddersport;
26 omwenteling;
27 smakelijke vis;
28 gerecht van gepelde gerst;
29 officiële naam voor Ierland;
30 lichaamsdeel.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 47 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van
Leidse Courant, Postbus 11, LEIDEN.
AH
[tee
mij
d in
iet z<
laag.
rs
dai
geer
ffinn
een
ndaj
gaat
feann
et h
sp
jerst
'ase.
mme
iet l
gens
ouw<
ci
w<
Ing i
und
keer
am,
,Zes
jf ro
zich
9
Bu
hiei
kan
Ha
No
wat
de ei
Huil
De Grand National heeft hier niets
te maken met de befaamde paar
denrennen. maar heeft betrekking
op een Amerikaans kampioen
schap voor teams. Aan die wed
strijden werd dit jaar door meer
dan 8400 teams deelgenomen
en, na bijna een jaar te hebben
gestreden, kwam het team van
Chicago, bestaande uit Dan Rot
man, Milton Rosenberg. William
Rosen, Gerry Caravelli en Charles
Peres als winnaar uit de bus. door
een krappe 131-114 zege op Flori
da Ook in de voorafgaande ron
den kende het team ups en downs
en het onderstaande kleine spel
is daar een voorbeeld van.
West was gever en niemand kwets
baar.
Na tweemaal pas, opende Rosen
het oostspel met 1 SA. wat het
eindcontract werd dat precies
werd gemaakt voor +90 voor Chi
cago. Een spel, waarin weinig
opwindends te verwachten viel,
maar dat pakte wel even anders
uit.
Aan de andere tafel werd het
oostspel ook met 1 SA geopend,
maar Rotman volgde als Zuid met
2 klaveren, hetgeen een harten-
kleur plus nog een tweede kleur
aangaf. West en noord pasten en
oost gaf een doublet. Dat beteken
de een goede SA opening met
korte klaveren. Zuid paste, evenals
(natuurlijk) west en noord redou
bleerde (SOS). Na passen van oost
bood zuid zijn tweede kleur, 2
ruiten, west doubleerde en dat
werd het eindcontract. West kwam
uit met schoppenboer en, toen hij
die slag mocht houden, speelde
hij nogmaals schoppen.
Oost nam met de vrouw en scha
kelde over op klaveraas en een
klaveren naar de heer van west.
Deze vervolgde met een derde
klaverronde, die oost met de 10
troefde, zodat zuid met de vrouw
moest overtroeven.
♦H7642
*75
042
+V1086
♦B 8 ti AV53
*B6 uuNr»°A1083
OB876 w7 oH 105
H9542 L A3
109
OHV942
OAV93
B7
De leider speelde nu hartenheer,
die oost met het aas nam, waarna
hij terugkwam in schoppen. Zuid
troefde met de 3, werd overtroefd
met de 6 en de leider kon niet
meer maken dan twee troefslagen
en hartenvrouw, vijf down derhalve
voor minus 900. Een totaal van
810 punten voor de tegenstanders,
oftewel 13 Imp's. Dat mocht even
wel niet baten, want hoewel die
tegenpartij (Edmonton) drie van de
vier zittingen won, werd de derde
een catastrofe: 13-89 en oaar was
geen kruid voor gewassen.
Op 25 en 26 november wordt in
het Amsterdamse Hilton hotel het
8e Caransa-Philip Morris Interna
tional toernooi voor teams ge
speeld. Tachtig viertallen zullen
elkaar in 12 wedstrijden van 8
spellen, volgens het Zwitserse sys
teem, bestrijden en daaronder be
vinden zich vrijwel alle Europese
topspelers.
Vrijdag 24 november is er een
vierhoekswedstrijd tussen de
teams van Zweden, Polen, Volmac
(Garozzo c.s.) en Nederland om
de Telegraafbeker (op Rama) en
op zondag worden de laatste 32
spellen eveneens op Rama ver
toond. Toegang, op alle dagen,
gratis. Commentatoren: Paul Fei
ten, Hans Vergoed en Harry v.d.
Helm. Aanvangstijden: vrijdag
20.00 uur, zaterdag 12.00 uur,
zondag 10.00 uur.
Oploswedstrijd (3)
De eerste ronde van de oploswed
strijd heeft de deelnemers al flink
in beweging gezet. De bijoplossin
gen zijn niet van de lucht dat
belooft wat. Eerst maar de oplos
sing van de eerste serie. Hauschild
1: 39-34 30x48 27-21 48x13 21x3
23x34 26-21 16x27 38-32 27x38
15-10 14x5 3x19. Terecht meldt J.
v.d. Brink uit Heerde dat schijf 36
in de aanvangsstand overbodig is.
Hauschild 2: 44-39 33x44 43-39
44x33 47-42 36x38 48-43 35x44
49x40 38x49 27-22 49x19 22x2
15x24 34-29 23x34 46-41 19x46
2x5. Dit zijn auteursoplossingen:
nu de bijoplossingen. Hauschild
1: 18-12 7x18 37-32 23x34 27-21
16x27 32x3 36-41 of 15-10 14x5
3x46 34-40, 46-19 40-45 (op 30-35
volgt 39-34 40x29 19-23) 19x35
45-50 38-33 18-23 35-14 5-10 26-21
10-15 21-17 15-20 17-12 20-25 12-7
en wit wint, Hauschild 2: 43-38
33x42 47x38 36x47 27-22 47x50
22x2 35x44 2x37 en ook 10 en
44 gaan verloren. Jammer.
In de derde ronde twee problemen
van de bekende problemist D.
Vuurboom. Het zijn natuurlijk eer
ste publikaties, beide op hetzelfde
motief. Oplossingen zoals gebrui
kelijk binnen twee weken naar B.
J. Nuys, Laan van het Kwekebos
471.7823 KLEmmen.
Vuurboom stuurde mij een leuke
serie problemen, waaruit ik zo af
en toe zal putten. Het is Vuurboom
te duur geworden om boekjes te
blijven uitgeven. Hij wil er. en dat
is begrijpelijk, geen geld op toeleg
gen. Wel heeft hij nog een aantal
uitgaven in voorraad, in prijs varië
rend van 3 tot 10 gulden. De
liefhebber kan contact met hem
zoeken. Vuurboom woont Pastoor
Gielenstraat 39, 1614 LL Lutje
broek.
Inmiddels is het wel tijd geworden
dat u partijen te zien krijgt van
het WK in Arco. ledereen weet van
het verlengstuk waarin Wiersma
zijn titel moet verdedigen tegen
de Rus Gantwarg. Nog niet ieder
een zal de formidabele partij ken
nen die Wiersma tegen Misjtsjans-
ki speelde. Daarvan de notatie;
Wiersma heeft wit.
VUURBOOM (5)
1. 31-27 17-21 2. 33-28 21-26 3.
39-33 11-17 4. 44-39 6-11 5. 50-44
1-6 6. 28-23! 19x28 7. 32x23 18x29
8. 34x23 17-21 9. 36-31 21x32 10.
37x28 26x37 11. 41x32 13-19 12.
35-30 20-25 13. 42-37 25x34 14.
39x30 15-20 15. 44-39 20-24 16.
30-25 8-1317.49-4411-1718.4641
7-1119.41-3617-21 20.47-4211-17
21. 40-34 21-26 22. 45-40 17-21
23. 37-31 26x37 24. 32x41 21-26
25. 41-37 1621 26. 37-31 26x37
27. 42x31 21-26 28. 38-32 26x37
VUURBOOM (6)
29. 32x41 24-30 30. 43-38 30-35
31. 41-37 10-15 32. 37-32 12-17
33. 32-27 19-24 34. 34-29 2-7 35.
29x20 15x24 36. 3631 7-11 37.
48-42 3-8 38. 3632 13-19 39. 42-37
S-10 40. 40-34 613 41. 34-29 1615
42. 29x20 15x24 43. 2618! 13x22
44. 27x18 17-21 45. 31-27 11-16
46. 37-31 611 47. 31-26 35-40 48.
26x6 40x49 49. 2623 19x37 50.
61 49x21 51.1613 9x18 52.1x42.
SUIte.
Belgische aandacht voor Spelen
in Moskou
De Olympische Spelen die in
1980 gehouden worden, zullen
ook nu weer niet onopgemerkt
aan de filatelisten voorbij gaan.
Menig land zal dit onderwerp
aangrijpen om naar aanleiding
hiervan een of meer zegels uit
te brengen. Onze zuiderburen
kwamen op 6 november j.l. met
twee bijzondere zegels en een
velletje met twee zegels die de
Olympische Spelen als onder
werp hebben. Zowel zegels als
velletje hebben als thema
„Voorbereiding Olympische Spe-
1 len" en hebben naast de fran-
keerwaarde een toeslag die ten
goede komt aan het Belgisch
Olympisch Comité.
Op een zegel van 6 fr. plus 2.50
fr." ziet men het embleem van
l het Belgisch Olympisch Comité
en het embleem van de Olympi
sche winterspelen te Lake Pla
cid. Het geheel tegen de achter
grond van een gestyleerde
voorstelling van een bergland
schap. Een zegel van 8 fr. plus
3.50 fr. toont eveneens het em
bleem van het B.O.C. met daar
naast het embleem van de
Olympische Spelen 1980 te Mos
kou. Deze zegel heeft als ach
tergrond een gestyleerde voor
stelling van de toren van het
Kremlin. De zegels van het vel-
VÖÖRBEREIÖING OLYMPISCHE SPELEN
PREPARATION JEUX OLYMPIQUES
letje hebben een waarde van 7
fr. plus 3 fr. en 14 fr. plus 6 fr.
Op een van deze zegels ziet
men de afbeeldingen van de
Olympische emblemen tesamen
met de symbolische afbeelding
van atleten. De tweede zegel in
het velletje toont een symboli
sche afbeelding van de Olympi
sche vlam met daarnaast ook
weer de verschillende Olympi
sche emblemen. Zowel zegels
als velletje werden ontworpen
door O. Bonnevalle en gedrukt
door de Zegeldrukkerij te Me*
chelen. Deze Olympische sprie
zal verkrijgbaar zijn tot en met
31 januari 1979.
Voor 4 dec.a.s. heeft de Belgi
sche PTT een serie van drie ze
gels met als thema „Solidariteit
19761979" op de agenda staan.
Met deze drie toeslagzegels
worden drie verschillende jubi
lea onder de aandacht gebracht.
Als eerste is er eer. zegel in de
waarde van 6 fr. plus 2 fr. Deze
heeft als onderwerp de 100e
verjaardag van de inhuldiging
van de synagoge in de Regent
schapsstraat te Brussel. Als af
beelding ziet men een deel van
het prachtige interieur van deze
synagoge met als karakteristiek
gedeelte het tabernakel. Vervol
gens een zegel in de waarde
van 8 fr. plus 3 fr. Deze zegel
is gewijd aan het 50-jarig jubi
leum van de Katholieke Studen
ten Actie Jong-Vlaanderen. Daar
naast kent men in België de
V.K.S.J. (Vrouwelijke Katholieke
Studerende Jeugd) die in de
loop der jaren tot een vorm van
samenwerking is gekomen met
de K.S.A. Deze samenwerking
wordt dan ook op de zegel in
symbolische vorm in beeld ge
bracht.
Als derde en laatste in deze se
rie een zegel in de waarde van
14 fr. plus 7 fr. Met deze zegel
wordt aandacht gegeven aan
het feit dat pater Dominique
Pire twintig jaar geleden de No
belprijs voor de Vrede ontving.
Pater Pire kreeg vooral bekend
heid door zijn in 1949 gestarte
werk voor de „Displaced Per
sons" (verplaatste personen).
De zegels van 6 fr. en die van
14 fr. werd ontworpen door O.
Bonnevalle. Voor de zegel in de
waarde van 8 fr. tekende J. Key-
molen. Het drukken was in han
den van de Zegeldrukkerij te
Mechelen.
door
C. J. de Feijter
Toen enige jaren na de Okotober-
revolutie de Sovjet Unie orde op
zaken ging stellen-waaronder ook
het schaakspel- was Koroljkov een
van de eerste spelers en kompo-
nisten die daar in het begin van
de twintiger jaren bij was. Hij was
een fantasierijk mens, zelfs zo zeer
dat hij in eigen kring opmerkingen
daarover kreeg. Maar hij is uitge
groeid tot een van de beste kom-
ponisten van de SSSR. In 1924
bracht hij in „Sjachtmaty Listok"
een studie, waarin hij een taak
verwerkte. Hij was niet tevreden
met de tot dan toe gebrachte vier
opeenvolgende pionschaakjes en
bracht dat aantal op zes. Het had
hem blijkbaar nog al wat moeite
gekost, want hij was van mening
dat dit aanta! niet gemakkelijk zou
worden overtroffen. Hier is die
studie:
(Zie diagram nr. I.)
Hierbij zij opgemerkt dat deze
versie komt uit zijn verzamelde
studies van 1958. In die eerste
publikatie stond op h3 een witte
dame in plaats van een loper. Een
technische tekortkoming, die kom-
ponisten gaarne met de mantel der
liefde bedekken.In 1926 heeft
Jiij een versie geplaatst in „Suo-
men Shakki". Bovenstaande stu
die is uit „Sjachmati Listok" 1929.
De oplossing loopt als volgt: 1.c2-
c4!, Le4-d3 2.g7-g8D, Ld3xc4f
3.Kf7-g7, Le7-f6tl- Er dreigde
mat door g4! 4.Kg7xf6, Lc4xg8 en
nu beginnen die zes pionnen-
schaakjes: 5.g3-g4f, Kh5-h6 6.f4x-
g5f. Kh6h7 7.f5xg6t, Kh7-h88.g6
g7f. Kh6h7 9.g5-g6f, Kh7-h6
10.g4-g5t, Kh6h5 11.Lh6g4tl.
en wit staat pat! Nu is tevens
duidelijk waarom zwart werd ge
dwongen de c-pion op te ruimen.
Bij deze studie is de partijwaar
schijnlijkheid ver te zoeken, maar
dat kan ook niet anders als men
zich het uitwerken van een derge
lijke zware taak ten doel stelt. Maar
zie nu eens wat een komponist
als poets van de geschiedenis te
wachten staat. Vooropgesteld
moet worden dat in die tijd de
Russische schaakkomponisten
verstoken waren van nieuws uit
het buitenland. En Koroljkov kon
dan toen ook niet weten dat een
landgenoot reeds in 1921 een
studie met zes opeenvolgende
pionnenschaakjes in het blad
„Tidskrift for Schack" 1921 had
geplaatst. Dat was A. S. Selesniev,
een van de minder bekende studie
mensen. En deze studie zag er
dan als volgt uit:
Zie diagram nr. 2)
Wit: Kc3, Lc4; Pionnen: e2, e3,
f2, g_3. Zwart: Kf5, Td5; pionnen:
d6, f3, f4, h6. Wit begint en wint.
Wat Koroljkov niet gelukte (een
partijwaarschijnlijke stand) was
Selesniev al drie jaren eerder ge
lukt! Een redelijke pionnenstand
en een kwaliteitverschil. Wit mag
die toren niet nemen, want dan
kan wit niet winnen. U moet dat
maar eens nagaan na: 1, Ld5:. fg3:
enz. De oplossing hier is:
1.e6e4f!Kf5xe4 2.e2xf3f, Ke4-e5
Grappig is, waar de toren op de
eerste zet, ongedekt staande, niet
mag worden genomen, zwart
wordt gedwongen die toren te
dekken en daarna van die dekking
wordt weggedrongen. 3.g3xf4t,
Ke5-e6 4,f4-f5t. Ke6-e5 5.f6f4f,
Ke5-e4 6.f2-f3fen wint.
Selesniev tekent hierbij aan in zijn
boekje 100 Eindspelen, uitgave na
1937: „Deze studie houd ik voor
een van mijn beste prestaties. Ik
vervaardigde deze studie onder
invloed van een toevallig gesprek
met Rubinstein die mij er op wees
dat in mijn studies dubbelpionnen
totaal ontbreken. Nou ja! In totaal
van 100 studies tegen de veertig,
waarvan 19 stuks tot en met 1921,
de eerste in 1909! Maar schaak
schrijvers versieren hun verhaal
tjes nog al eens. Of laten datgene
weg dat hun niet welgevallig is!
Een deceptie dus voor Koroljkov,
maar het wordt nog veel erger!
Want in La Stampa van 1921 staat
»rd<
de volgende studie van een
kende komponist-kennelijk
spireerd op de studie van
niev. Het zou wel leuk zijn te ider
wie dat nu eigenlijk is gi
maar dat is tot nu toe niel
haald.
(Zie diagram nr.3.)
Wit: Kbl, Te8; pionnen: b!
f2, f3, g2, h2. Zwart:
pionnen: c4, e2, g3, g4.
en wint.
In deze studie komen lii
opeenvolgende pionnensi
voor en die mag u dan ec
eens proberen te vinden
Ik ben u nog de oplossing s(
van de opgave uit de vor
briek. De stand was: wit: KI
pionnen: a2, e6.
Zwart: Kg8, Tb2; pion
begint en wint.
1 Td3-d8f, Kg8-g7 2 e6e7,
3.Td8xdl, Kg7-f7 4.Tdl-el, Kf
a2-a4, Tb2-b3f 6.Kf3-g2!,
7.Kg2-hl!. u ziet hiertwi
een lijnruiming, zoals in dit
van Missiaen. 7.Tb2-b4
Tb4-b5 9.a5-a6, Tb5-b6 11
Tb6-a6 11 .Tel-glü, Ke8-e7,
Ta6xa713.Tg6g7t,.
Het gevleugelde strijdros Pega
sus heeft in de mytholgie van
de oudheid een heldenplaats in
genomen. Pegasus was ontspro
ten uit het lijf van het Medusa
monster toen dat door Perseus,
een van de oerhelden van de -
Griekse mythologie, met hulp
van de godin Athene werd ont
hoofd (sindsdien sierde het Me-
dusa-hoofd het schild van Athe
ne). Op Pegasus keerde Perseus
terug van zijn expeditie en be
vrijdde vervolgens de aan een
rots geketende Andromeda die
door een zeemonster werd be
dreigd. Later bereed Bellero-
phon, een Korinthische held, het
beroemde paard en bestreed
daarmee ondermeer het driekop
pige en vuurspuwende monster
Chimaera en de Amazones.
Maar bevangen door hoogmoed
besloot Bellerophon op Pegasus
de Olympus te bestijgen, de
berg waarop de goden huisden.
Daarmee haalde hij zich de
woede van Zeus op de hals.
Deze zond een horzel om Pega
sus te steken, waardoor deze
zijn berijder van zich afwierp.
Pegasus vervolgde zijn tocht en
werd daardoor in de sterrenhe
mel opgenomen.
Pegasus strekt zich uit van het
sterrenbeeld Zwaan (Cygnus) tot
Andromeda, en in zuidelijke
richting tot Pisces, de Vissen,
dus bijna tot de equator. Pega
sus bevat verscheidene sterren
van de tweede en derde magni
tude, waarvan de belangrijkste,
b. a en c, samen met Alpheratz,
de hoofdster van Andromeda,
het bekende grote vierkant van
Pegasus vormen. Dit vierkant is
echter niet zo duidelijk zicht
baar als u van de tekening zou
vermoeden, maar de plaats er
van is zeer eenvoudig te vinden,
omdat het tijdens de herfstavon-
Gevleugeld paard Pegasus klom
zelf naar de sterren
Hoofdsterren
e.Bnif
i .iionan
2.30
2.37
2.54
0.18
-1.3?
-2.92
den hoog in het zuiden
Bovendien wijzen twee 1
sterren uit de W van Cast
ernaar.
Het meest interessante ob
de „rode reus" b, die i
tussen de magnituden I
2.8 in een periode van ru
35 dagen, maar die aan dl
ke onregelmatigheden
staat. De diameter van de
is bijna 230 biljoen kilo
maar zijn gewicht is sle<
maal dat van de zon (dil
1.3 biljoen kilometer). Del
is dus, zoals alle andere
reuzen, betrekkelijk ijl.
Astronomische gebeurtenissen
maand december:
4 dec. 15h Juno 0.4° ten noori
13 dec. 12h Aldebaran 0.I
van de maan.
15 dec. 5h Venus bereikt z'n gi
helderheid.
14 dec. 13h Volle maan.
15 dec. 16h Mercurius stationair.
18 dec. lOh Jupiter 4° ten noord
derr
21 dec. 11 h Saturnus 3° ten i
no H
Variabele sterren
Dubbelsterren
ster
nabereik
-*?riode(d
-tnr
1 vin.wvn.
n.f-tn d (booTTiec
5.9 - 7.57
ó.O - 9.40
7.0 19*20
2.3 - 2.80
7.1 -13.80
7.9 -13.00
7.4 -13.80
2.6'
10.62
-02.30
956.40
377.80
344.00
519.20
1
57
72
78
4.24 9.30
5.70 7.00
6.10 7.40
5.90 5.90
5.00 8.10
ïlo
0.7
0.5
1.0
Bolvormige cluster
6.00
7.4 boo/ïsec.
49000 licht.1r.tu
jen planetaircTnevel (^00*7094
tal van raellcwe.TStelsals,
22 dec. 5h Wintersolsticium: d
bereikt haar grootste zuidelijke d
22 dec. 6h Mercurius 7° ten
i Antares
)eek
24 dec. 15h Venus 3° ten noord: ,ia
Uranus.
24 dec 21h Mercurius bereikt g^,,
westelijke elongatie (22°).
25 dec. 21 h Saturnus stationair.
26 dec. 10h Uranus 4° ten zuidAnn:
de maan,
26 dec. 13h Venus 0.8° ten z
de maan.
28 dec. 6h Mercurius 3° ti
29 dec. 20h Nieuwe Maan
31 dec. 19h Mercurius 0.3° ten
van Neptunus.
