15
Spaanse jongeren verloren
in nieuwe maatschappij
yan mocht niet
vend vertrekken,
aassamoord in
mmune onder dwang
Thorpe beantwoordde chantage
van Scott met contra- chantage
VERLEVENDEN VAN
OEDBAD VERKLAREN:
Frankrijk contra
EEG-landen over
rol Europees
parlement
Spaanse legerstaf bevestigt complot
iRIEJAAR
JA
DE DOOD
VAN
[FRANCO
II)
Militairen ingeschakeld bij Iraanse krachtcentrale
Rampzalige droogte
in Frankrijk
ITENLAND
LEIDSE COURANT/"
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1978 PAGINA 7
Het lichaam van het vermoorde Congreslid Ryan wordt door Amerikaanse militai
ren in San Francisco uit het vliegtuig naar een auto gedragen. Links kijken kinde
ren en andere familieleden toe.
(Van onze correspondent)
JNGTON In de Verenigde Sta-
irobeert men de feiten op een rij te
»n die hebben geleid tot een van de
|t bizarre massagraven van de ge-
jenis: dat van ae volgelingen van
Jones, de leider van People's Tem-
Church in een afgelegen oord in
Uit getuigenverklaringen is in-
lels gebleken dat de scnietpartij.
/an het Amerikaanse Congreslid
het slachtoffer is geworden en die
leiding was tot de massale slach-
geen mcident was. Volgens Odell
jes, een van de weinigen die aan
bloedbad in de commune wist te
legatie niet levend zou vertrekken. Vol-
§ens Rhodes was een van de secteleden
ie met de Amerikanen wilde vertrek
ken, een gewapende medewerker van Jo
nes, die de opdracht had de piloot van
het toestel in de lucht dood te schieten.
De zoon van de secteleider, Stephen Jones,
meent dat de leden van de secte niet uit zich
zelf zelfmoord hebben gepleegd, maar ge
dwongen werden het brouwsel van sinaasap
pelsap en cyaanzout te drinken dat de arts
van de commune, Schacht, had bereid. Zijn
verklaring komt overeen met die van de advo
caat van de commune, Mark Lane eerder
bekend als verdediger van James Earl Ray,
de moordenaar van Martin Luther King
dat leden van de commune die aan de massa
moord probeerden te ontsnappen, door trouwe
volgelingen van Jones werden beschoten.
Nadat bekend was geworden dat bij de aan
slag op Ryan niet alle Amerikaanse bezoekers
waren gedood, had Jones de communeleden
via luidsprekers laten weten: „De tijd is geko
men om op een andere plaats weer bijeen te
komen". Vervolgens vergiftigden de moeders
hun baby's en anderekinderen, voor zij zelf
het gif innamen. De meesten stierven al na
vijf minuten.
Volgens een van de verslaggevers die aan de
inspectietocht van het Congreslid Ryan delna
men, zijn in de commune 800 paspoorten ge
vonden. 409 Communeleden zijn dood aange
troffen, dus ongeveer 400 leden moeten erin
geslaagd zijn te ontvluchten. Of ze nog in le
ven zijn, is niet bekend. Het zoeken naar de
vermisten wordt belemmerd door de aanhou
dende regen. Het Amerikaanse ministerie van
defensie heeft helikopters en troepen gestuurd
om bij de zoekactie te assisteren.
Vandaag hebben de Amerikanen een begin
gemaakt met het vervoer van de lijken van de
Amerikanén naar de Verenigde Staten. Een
aantal lijken zal ter plaatse moeten worden
begraven. In het kamp van de commune heb
ben de Amerikanen een bedrag van ongeveer
500.000 dollar en een even grote waarde aan
goud aangetroffen.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS, BRUSSEL Over de toekomstige rol van het Euro
pese parlement waarvoor volgens plan in de negen EEG-
landen komend voorjaar Europese verkiezingen moeten wor
den gehouden, is de afgelopen week een discussie ontstaan
tussen een aantal regeringsleiders. Daarbij is vooral een
eventuele uitbreiding van de bevoegdheden van het huidige
Europese parlement in Straatsburg in het geding.
De Franse president Giscard d'Estaing verklaarde gisteren dat
Frankrijk tegen iedere wijziging in die bevoegdheden is en dat
een- dergelijk voorstel op een Frans veto kan stuiten. Met dit
te verklaren heeft Giscard enigszins de vrees gesust van de
Gaullisten die kopschuw worden als er naar hun mening spra
ke is van het prijsgeven van een deel van de nationale souve-
reiniteit. Frankrijk is voorstander van een statenbond in Euro
pa „zodat dan niemand zijn wil kan opleggen aan anderen"
aldus Giscard. De verklaring van de Luxemburgse premier
Gaston Thorn dat zeven van de negen EEG-lidstaten behalve
Frankrijk is ook Groot-Brittannië tegen) voor uitbreiding van
de bevoegdheden zijn, wees Giscard af met de opmerking dat
de „Europese verdragen niet door de verklaringen van een of
andere regeringsleider kunnen worden veranderd.
De Belgische minister van buitenlandse zaken, Henri Simonet
mengde zich gisteren eveneens in de discussie. Voor de radio
verklaarde hij dat „als het parlement uit topmensen bestaat,
het zijn eigen bevoegdheden zal produceren waar" waar natio
nale regeringen niet langs kunnen. De strijd over de toekom
stige bevoegdheden van het Europese parlement brandde vori
ge week los toen de Westduitse bondskanselier Helmut
Schmidt zei niet te geloven dat het nieuw te kiezen parlement
„tevreden zal zijn met de beperkte rechten waarover het mo
menteel beschikt.
1RID (AF) De Spaanse generale
van de strijdkrachten heeft gisteren
en communiqué bevestigd dat verle-
week militairen en politiemensen
len samengezworen met als doel de
ring omver te werpen,
reel mensen er bij betrokken waren
J niet gezegd, wel dat de samenz-
rders met behulp van een „speciaal
hte" groep politiemensen op pre
mier Suarez en diens kabinet, in het
buitenverblijf van de regering, een „ver
rassingsaanval" hadden willen uitvoe
ren. Dat had op 17 november moeten
gebeuren, op de dag dat koning Juan
Carlos voor twee weken naar enige La
tijns-Amerikaanse landen is vertrokken.
De koning vond het niet nodig na het
bekend worden van de mislukte staats
greep naar Spanje terug te keren.
In het communiqué staat dat bij de sa
menzwering wel 200 officieren van leger
en politie betrokken zijn geweest. Van
officiële zijde is uiterst omzichtig op de
mislukte staatsgreep gereageerd. Franco-
aanhangers hadden beweerd dat het hele
complot verzonnen was door premier Su
arez. Waarschijnlijk daarom is het com
muniqué van de strijdkrachten gepubli-
Massale toeloop naar
de Madrileense
universiteit... Sjiprr
*S. X »-
-E
(Van onze correspondent J ohn tlooper)
IADRID - De ontwrichting van de
paanse samenleving na de dood van
'ranco is nergens zo duidelijk als in
Ie wereld van de kunst. In zekere zin
hadden de kunstenaars het onder Fran
co eenvoudig.
Als ze bereid waren de verschillende
beperkingen na te leven, en als ze een
beetje wisten wat ze deden, dan kon
den ze zich aansluiten bij de culturele
orde. Vonden ze echter dat het hun
plicht als kunstenaar was oppositie te
ren, dan konden ze twee dingen
in. Of ze gingen in ballingschap,
vat het gevaar met zich meebracht dat
hun band met de Spaanse werkelijk-
leid zouden verliezen, öf ze bleven om
e proberen het systeem van binnenuit
«n te vallen.
Wie dat laatste koos, riskeerde
loge straffen. De jaren van onderdruk
king creërden een soort onderduiker-
teal. Niemand zei ooit wat hij werke-
jjk bedoelde.
Forges, misschien wel de grootste spot-
irenttekenaar uit de tijd van Franco,
«elde niet één maal een politicus af in
lijn tekeningen. Zijn wapen was een
steeds terugkerend typetje: Don Maria
no, de kalende falangistische de Fa-
lange was de fascistisch georiënteerde
■^[partij die de politiek van Franco onder
steunde, red.) bureaucraat, die totaal
geen kijk op de werkelijkheid heeft en
die zijn nota's, waar niemand aandacht
voor heeft, probeert te verfraaien met
archaïsch proza. Achter elke boom ziet
hij een communist of jood,op zijn werk
Wordt hij geplaagd door werklieden en
thuis door zijn vrouw, die zich niets
van hem aantrekt, en zijn kinderen, die
constant in opstand komen.
Onderzoek
Niet alleen onder de kunstenaars, maar
ook onder de jongeren heerst grote ver
warring. Vorig jaar hield een groot re
clamebureau een onderzoek over de op
vattingen onder jonge stadsbewoners
van Europa. De resultaten van het on
derzoek in Spanje waren opvallend. Het
bleek bijvoorbeeld dat de Spaanse jon
geren minder seksistisch waren inge
steld dan zij de naam hebben te zijn:
slechts 22 procent vond dat de vrouw
in de keuken hoort te blijven.
Niettemin kwamen de Spaanse jongeren
als de minst zelfverzekerden van heel
Europa naar varen. Maar liefst 74 pro
cent vond dat het „moeilijk" was te
voorspellen hoe de wereld er in de toe
komst zou gaan uitzien. Het Europese
gemiddelde was 21 procent.
De Spaanse jeugd voelt zich ook onze
ker over het genoten onderwijs. In alle
andere landen waren er meer jongeren
die zich positief uitdrukten over hun
opleiding dan negatief. In Spanje vond
meer dan de helft dat hun scholing
„vrij slecht" of „zeer slecht" was. Niet
meer dan 2 procent van hen vonden
dat ze uitstekend onderwijs hadden ge
volgd.
Die cijfers zijn niet zo verbazingwek
kend. De staat heeft eenvoudig geen ge
volg kunnen geven aan de groeiende,
vraag naar beter onderwijs die de eco
nomische opleving met zich meebracht
Vooral op universitair niveau is de situ
atie ronduit chaotisch. Tien jaar gele
den waren er 15.000 studenten in Ma
drid. Dit jaar zijn dat er 200.000. De
collegezalen zijn overbezet en er zijn
studenten die 10 of 11 jaar doen over
een studie die eigenlijk 5 of 6 jaar in
beslag zou moeten nemen.
Enige aandacht voor het individu is
nauwelijks mogelijk. Een werkgever
klaagde: „Het vervelende van een graad
aan een Spaanse universiteit is dat deze
zo weinig zegt over de persoon. Als ie
mand hier bij mij binnen komt voor
een baan en me zijn diploma toont, dan
weet ik niet meer dan dat hij een brief
aan zijn moeder kan schrijven". Niette
min wil iedereen in Spanje graag leren.
Wat dat betreft zijn de jongeren precies
als hun ouders. Na de opleving leek het
in Spanje er op dat je alleen door hard
werken en studeren hogerop kon ko
men. Helemaal waar is dat niet. De
Spaanse jongeren zien onderwijs echter
niet als een doel op zich, maar als een
middel om een mooie baan te krijgen.
Deze onzekere, enigszins a-culturele, ge
neratie moet Spanje naar de 21ste eeuw
helpen en bijna vanaf de grond een
nieuwe cultuur opbouwen. Misschien
valt hieruit de populariteit van een van
de meest verontrustende „bewegingen"
in het huidige Spanje te verklaren.
„Los passatos" worden ze genoemd, zij
die „passen", zoals bij het kaartspel, zij
die nergens aan deelnemen. Punk in
het kwadraat.
„De mensen hebben in dit land geen
idee van creativiteit" zegt Juan Cruz,
redacteur culturele zaken bij El Pais.
„Wij voelen nu pas het effect van de
dictatuur van Franco op de cultuur-
De jongeren weten niet waartoe dé
democratie dient. Ze kijken naar de po
litieke leiders, maar ze vinden niet dat
die hen vertegenwoordigen".
Copyright The Guardian
OP BEZOEK
Politiesirenes waaraan die in
Amerikaanse politiefilms
nauwelijks kunnen tippen,
hebben prinses Beatrix en
prins Claus gisteren begeleid
op een tocht die hen van de
moderne
universiteitsgebouwen in
Amman langs een kamp met
bijna zestigduizend
Palestijnse vluchtelingen
voerde naar de half
opgegraven Grieks-Romeinse
stad Jerash. De tweede dag
van het verblijf van prins en
prinses was trouwens een
dag vol contrasten. Hij
begon met een bezoek aan
het Haya-centrum waar
leerlingen van allerlei
scholen aan vrije expressie
kunnen doen (zie de foto
waar prins Claus en prinses
Beatrix zich onderhouden
met een leerling van het
Haya-centrum) en werd
besloten met een uitgebreid
bezoek aan de opgravingen
in Jerash.
TEHERAN (AP) Militairen hebben
gisteren het werk in de electriciteitscen-
trale in de Iraanse stad Sjachriar, ne
gentig kilometer van Teheran, overgeno
men toen daar 2000 werknemers het
werk hadden neergelegd uit protest te
gen de regering van de Sjah. De stakers
eisen onder meer de herinvoering van
een burgerlijke regering, het opheffen
van de staat van beleg en het vrijlaten
van politieke gevangenen.
Bij een demonstratie tegen de sjah in
het noorden van de hoofdstad Teheran
is gisteren een demonstrant doodgescho
ten. Dit incident was het eerste na een
betrekkelijke periode van rust. Over de
omvang van de olieproductie in Iran
doen tegenstrijdige berichten de ronde.
Volgens de jongste berichten zou de hui
dige productie nog altijd maar de helft
bedragen van voor de stakingen in de
olieindustrie.
Sarkis: Libanon
valt uiteen
BEIROET (UPD President
Sarkis van Libanon heeft in
een televisietoespraak aan de
vooravond van de 35-ste ver
jaardag van de onafhanke
lijkheid van zijn land van
morgen gezegd dat het land
„voor onze ogen uiteenvalt".
De president bezwoer zijn
landgenoten hun tegenstellin
gen te begraven, omdat deze
„het leven van eenvan de
gelukkigste volkeren ter we
reld in ellende heben veran
derd".
De zoveelste wapenstilstand
die vorige maand bereikt
werd, wordt dagelijks geweld
aangedaan door het vuur van
sluipschutters tussen beide
kampen. De spanning tussen
de Syrische soldaten van de
Arabische vredesmacht en de'
christelijke milities is weer
sterk toegenomen.
(Van onze correspondent Jan Drummen)
PARIJS De sedert maanden aanhoudende droogte heeft in
uitgestrekte gebieden in Frankrijk bijna rampzalige toestan
den veroorzaakt, met name voor landbouw en veeteelt. Ter
wijl het zachte herfstweer de veehouders zou moeten bewe
gen de dieren lang buiten te laten, vinden deze in de
weidegebieden geen voedsel meer. Tal van veehouders hebben
de wintervoorraden al moeten aanspreken.
Door de hardheid van de grond is ploegen vrijwel onmogelijk
geworden, en zelfs waar geploegd is wachten de boeren met
inzaaien, omdat het zaad niet zou ontkiemen. Alleen de ver
bouwers van mais zijn tevreden, evenals uiteraard de wijnbou
wers die als gevolg van het zonnige najaar een ongewone
oogst hebben binnengehaald.
In Bourgondië is echter het drinkwater gerantsoeneerd, terwijl
het wassen van auto's en sproeien van tuinen verboden is. In
de Provence is sedert juni geen neerslag van betekenis meer
gevallen.
ADVERTENTIE
100 gram
Deze week als special de
gevulde varkensfilet.
Heerlijk mals, mager
varkensvlees gevuld met een
fijne, licht gekhiide farce.
In ca. 12 minuten zacht
braden klaar. Smullen maar.
K üw Keurslager
urom zou u'i met minder dot
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Het „proces van
de eeuw" heeft de Engelse li
berale lagerhuisafgevaardigde
Jeremy Thorpe, wiens homo-
sexuele gedragingen en
moordplannen uitvoerig ten
gehore gebracht worden in
de rechtbank van het West-
Engelse Minehead, kennelijk
nog niet beroerd. Hij luistert
aandacht toe, maakt geregeld
aantekeningen en vertrekt
geen spier van zijn gezicht.
Peter Bessell (56), een gewe
zen liberale afgevaardigde,
momenteel woonachtig in Ca-
lifornië, heeft tijdens het lo
pende vooronderzoek bijna
anderhalve dag getuigd tegen
Thorpe en de drie zakenlui,
die met hem beschuldigd wor-
dei van een moordcomplot.
Toen Bessell nog Lagerhuislid
was, deed Thorpe ook op
hem een beroep op mee een
oplossing te zoeken voor het.
probleem Scott. Thorpe vrees
de chantage van zijn homose-
xuele vriend.
In 1976 kreeg Bessell in Ame
rika Thorpe's beste vriend,
David Holmes, op bezoek.
Rond die tijd zou in Engeland
de gewezen vliegtuigpiloot
Andrew Newton (33) voor het
gerecht verschijnen, omdat hij
op verzoek van vrienden van
Thorpe de hond van Norman
Scott doodgeschoten en de ei
genaar van het dier bedreigd
had met zijn revolver.
Lord Goodman, Thorpe's ad
vocaat, had de samenzweer
ders aangeraden Bessell om
een eigenhandig geschreven
brief te verzoeken, waarin
deze onthulde, dat hij (Be
ssell) had slachtoffer was ge
weest van chantage, gepleegd
door Scott Die brief moest
gericht worden tot de advo
caat van Scott Lord Good
man zou dan voorstellen de
zaken te laten rusten op voor
waarde, dat Scott geen ont
hullingen deed betreffende
Thorpe. Bessell zei gisteren in
Minehead, dat Scott nooit
chantage gepleegd had tegen
hem. Na lang aandringen
heeft Bessell echter in 1976
toch een brief geschreven,
waarin hij beweerde dat Scott
hem bedreigde met onthullin
gen over een verhouding met
zijn (BesseU's) secretaresse.
Peter Bessell ondergaat van
daag een kruisverhoor door
de aanklager. s
