Vervolging kan hoe
an ook voortgezet"
[abinet houdt
oorlopig vast
dan korting
p uitkeringen
Veel geruchtvorming
in Velzer affaire
£eidóc@om<cmt
Geldgebrek blijkt
motief voor moord
op echtgenote
De koopsompolissen
en de belastingmoraal
Hervormde synode
achter Wereldraad
INA
NENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1978
icier twijfelt over afdoen zaak Menten
HAAG (ANP) Al zon minister
gr in 1952 de zaak Menten hebben
tan, dan hoeft dat nu geen beletsel
alsnog tot vervolging over te gaan.
iverigens geen document boven tafel
len, waaruit van een seponeringsbe-
ilijkt Op deze argumenten baseerde
[icier van justitie bij de bijzondere
amer van de rechtbank in Den Haag
en zijn conclusie dat hij wel degelijk
nkelijk is in de vervolging van Men-
oor diens oorlogsmisdaden in Polen
raadsman, mr. Van Heyningen uit
laag, stelde daarentegen dat alles er
st dat minister Donker Menten buiten
ging heeft gesteld met kennis van de
uldigingen uit Polen en Israël. Op dit
van de hoogste gezagsdrager bij
kan men later niet terugkomen, mr.
leyningen achtte de officier dan ook
ïtvankelijk.
er van justitie mr. R. Schimmel zei
nemen dat het openbaar ministerie
2 stilzwijgend heeft besloten de zaak
rusten. Het jaar ervoor had Neder-
afwijzend gereageerd op het eerste
e uitleveringsverzoek, met de medede-
dat Menten hier al was veroordeeld
dezelfde feiten. „Daarom was het
moeilijk om nu toch aan Polen medewerk
ing te vragen voor een verder onderzoek
naar diezelfde feiten, terwijl dat anderzijds
door het ministerie onontbeerlijk werd
geacht, nog afgezien ervan dat men weinig
vertrouwen in een oprechte medewerking
van Polen had. Aldus was de zaak in een
impasse geraakt", aldus mr. Schimmel
In die impasse bleef volgens hem geen
andere keus dan „gewoon niets doen". „En
niets doen kan men wat mij betreft gerust
vertalen met sepot. Er was geen enkele
reden dat aan de verdachte mee te delen".
Volgens mr. Schimmel ligt het nergens in
de wet vast dat het openbaar ministerie
niet terug kan komen op een seponeringsbe-
sluit, dat genomen is bij gebrek aan bewijs
„met ministeriële zegen", als er aanvullend
bewijs op tafel komt.
Met een nauwkeurige vergelijking van za
ken kwam mr. Schimmel tot de conclusie
dat Menten pas gaande de in 1976 opgevatte
procedure het idee van de buiten vervolging
stelling in 1952 heeft opgebouwd. „Het hele
sepotverhaal is uit het niets ontstaan, steeds
verder ontwikkeld naarmate er impulsen
van derden kwamen. Het is daardoor steeds
gedetailleerder geworden". Een document
dat het verhaal moet steunen is nergens
gevonden, ook Menten heeft er geen kunnen
produceren.
Menten verweet de officier dat die er
gebruik van maakte „dat alle documenten
in deze zaak verdwenen zijn". Mr. Van
Heyningen betoogde dat minister Donker
zijn besluit geheim heeft gehouden om
opschudding te voorkomen. Er was justitie
in die dagen veel aan gelegen om „tal van
affaires", zoals de zogenaamde Velser-affai-
re, zonder vorm van proces de wereld uit
te helpen „in het landsbelang". Menten
beschikte over „alles" in die affaire. „Uit
alles blijkt dat men met de affaire in de
grootste moeilijkheden zat", aldus de raads
man.
Overigens heeft niet alleen Mentens advo
caat Mr. Van Heyningen kritiek op de
aanpak van de zaak, maar roert ook mr.
Algra zich in deze kwestie. Algra, vorige
week nog in deze krant aan het woord over
de zaak Aantjes, vindt dat premier Van
Agt destijds in zijn functie van minister
van justitie partijpolitiek heeft bedreven in
de zaak Menten en ten onrechte de verja
ringsregeling niet heeft toegepast. Mr. Algra
toont zich ook verbaasd over de Tweede
Kamer die zich in dit opzicht niet kritisch
heeft opgesteld. Algra schrijft zijn opvattin
gen in een boek dat binnenkort zal verschij-
De bezetting van het Maagdenhuis heeft een zogenaamd gesloten
karakter. Dat wil zeggen dat niemand het gebouw in of uit mag
zonder toestemming van de studenten.
Studenten bezetten Maagdenhuis
AMSTERDAM
(ANP) Amster
damse studenten
zijn gisteravond
laat onder leiding
van de actiegroep
„Geen student de
vakgroep uit"
overgegaan tot de
bezetting van het
Maagdenhuis, het
administratief cen
trum van de Uni
versiteit van Am
sterdam.
De studenten pro
testeren hiermee
tegen het streven
van het college
van bestuur om de
zogenaamde vak
groepbesturen zo
danig te hervor
men dat het
wetenschappeli j k
personeel in vaste
dienst hierin de
meerderheid
vormt. Deze meer
derheid voor de
wetenschappelijk
medewerkers
wordt voorgeschre
ven door de WUB,
de Wet Universitai
re Bestuurshervor-
ming. In een aan
tal
vakgroepbesturen
zijn ze momenteel
niettemin in de
minderheid. Hoe
lang de bezetting
zai duren is nog
niet bekend.
lORSTEL ALLEEN INTREKKEN
EXTRA LOONMATIGING
ize parlementaire re
dactie)
\G Als de vakbe-
niet bereid is, de
sen voor volgend jaar
f iets verder terug te
even, zal het kabinet
r meer vasthouden aan
i om per 1 januari op
jciale uitkeringen een
f van een half procent
fcpassen.
^mer Van Agt en minister
(Sociale Zaken) heb-
Idit standpunt van het ka-
gistermiddag op verzoek
I de socialist Dolman nog
duidelijk aan de Tweede
Ter voorgelegd.
|deze week of begin vol-
i week zal het wetsvoor-
Itot korting van de sociale
(een onderdeel
van Bestek '81) worden inge
diend. Het is de bedoeling,
dat de Tweede Kamer er nog
voor Kerstmis een besluit
over neemt. Als het overleg
tussen kabinet en sociale
partners, waarvan vrijdag de
eerste ronde zal worden ge
houden, zal leiden tot extra
loonmatiging in 1979, kan het
wetsontwerp alsnog worden
ingetrokken of gewijzigd, zo
liet Albeda weten. Mocht het
overleg met de sociale part
ners nog gaande zijn als het
Kamerdebat over de korting
op de sociale uitkeringen be
gint, dan zal het kabinet
voorstellen om per 1 januari
een voorlopige korting toe te
passen. Deze korting (ergens
tussen nul en een half pro
cent) kan dan altijd nog te
ruggedraaid worden.
Provincies
krijgen meergeld
voor fietspaden
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Minister
Tuijnman (Verkeer en Water
staat) is bereid meer geld
aan de provincies ter be
schikking te stellen voor de
aanleg van fietspaden.
Met deze toezegging kwam de
bewindsman gisteravond tege
moet aan de wens van CDA-
Kamerlid Cornelissen. In de
afgelopen jaren is slechts een
deel van het geld dat was uit
getrokken voor aanleg van
fietspaden uitgegeven, omdat
de uitvoering van een aantal
„fietspaden-plannen" ver
traagd was. Het geld dat op
overbleef is inmid
dels voor andere doeleinden
benut. Maar nu de uitvoering
van fietspadenplannen beter
op gang komt, zal de minister
in de begroting voor 1979 ex
tra ruimte vrijmaken voor
aanlegkosten van fietspaden.
Oorlogsmisdadiger
overleden
MAASTRICHT (ANP) Tij-
dens sportoefeningen van ge
detineerden in het Maastrich
tse Huis van Bewaring is
gisteren de wegens oorlogs
misdaden veroordeelde Neder
lander J.K. (63) door een har
taanval getroffen en
overleden. De man was eind
augustus aan de grens bij
Venlo aangehouden. Hij had
nog twaalf jaar gevangenis
straf te goed.
ibtenaar
btvreemdde
bssier Luns
jitricht (ANP) De offi-
I van Justitie bij de rech-
in Maastricht heeft
ren tegen een 30-jarige
ict-commies der belastin-
y uit Sittard, die uit rancu-
egen zijn chefs het belas-
"ttssier van Nato-
;aris Luns ontvreemde,
maanden gevangenis-
if geëist, waarvan vier
ardelijk.
nbtenaar wilde aanvan-
ijk het dossier van Johan
uyff meenemen. Maar om-
hij die niet kon vinden
Vreemdde hij het dossier
Luns. De man wilde door
daad zijn chefs in op
raak brengen. Door het
gnemen van de dossiers
'ft hij, aldus de officier, de
griteit en de privacy van
belastingplichtigen ge-
isumenten Kontakt
eroep tegen
Hjsvernogingen
mpinghouders
WIJK Konsumenten
itakt is bij de Raad van
ite in beroep gegaan tegen
prijsbeleid van het minis-
tie van Economische Za-
n. De consumentenorgani-
tie vindt dat het
partement ten onrechte ex-
prijsverhogingen heeft
«gestaan aan campinghou-
«t beroep wordt gevoerd
de hand van een cam-
Dg waarvan de eigenaar de
dieven met toestemming van.
■t ministerie de tarieven met
procent heeft mogen ver-
Tilburgse politie lost raadsel op
TILBURG Wat aanvankelijk een roofmoord leek, blijkt een
zorgvuldig vooraf beraamde moord in koelen bloede te zijn
geweest. Tot die conclusie in de Tilburgse politie gekomen in
de moordzaak op de Tilburgse 24-jarige vrouw die vorige
week donderdagnacht met een kogelwond in het hoofd dood
op bed werd aangetroffen.
De Tilburgse politie heeft haar evenoude echtgenoot, electro-
technisch lasser Jeffrey B., in een Tilburgs ziekenhuis aange
houden. Hij bekende gisteren samen met een vriend, een 24-
jarige ex-chauffeur, de moord te hebben gepleegd. De politie
ziet in de grote financiële moeilijkheden van de jongeman een
motief voor zijn daad. Op zijn echtgenote had hij onlangs een
levensverzekering van een kwart miljoen gulden afgesloten.
Aanvankelijk verklaarde de man dat hij donderdagnacht bij
thuiskomst twee inbrekers in zijn huis aantrof. Die zouden op
hem geschoten hebben. De man had inderdaad een schotwond
in de buik. De zelfde inbrekers zouden ook zijn vrouw hebben
doodgeschoten. De man legde in het weekeinde steeds meer
tegenstrijdige verklaringen af, waarna hij een gedeeltelijke be
kentenis aflegde. Hij schuift nu de schuld op zijn vriend, die
echter tot nu toe alles ontkent.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De Velzer affaire, tijdens
de voortzetting van het proces Menten op
nieuw opgerakeld, is gegroeid uit een reeks
naoorlogse geruchten betreffende politie
mensen uit Haarlem, Aerdenhout en Velzen,
die tijdens de bezetting een dubbelrol zou
den hebben gespeeld. Enerzijds zouden ze
joden en communisten aan de Duitsers heb
ben verraden; anderzijds zouden ze actief
zijn geweest in het verzet. Na de bevrij
ding, aldus nog steeds de geruchten uit die
dagen, zouden deze politiemensen de touwt
jes in handen hebben gekregen bij de poli
tieke zuivering in Kennemerland. Ze zou
den deze positie hebben misbruikt om
onder de dekmantel van het militaire gezag
de villa's leeg te roven van Aerdenhoutse
miljonairs, die fout waren geweest - daar
onder het huis van Menten.
De toenmalige minister van Justitie, mr.van
Maarseveen riep op 26 maart 1946 de zoge
naamde commissie Versteeg in het leven om
de beschuldigingen te onderzoeken. Het zou
vier jaar duren voordat het rapport gereed
kwam. Conclusie: Drie nog in dienst zijnde
Velzer politiemannen waren betrokken ge
weest bij op zijn minst dertien zeer ernstige
strafbare feiten waaronder het fusilleren
van verzetsmensen, het houden van razzia's
op studenten, minderjarigen, onderduikers,
joden en illegalen, het dienstnemen bij de
Duitsers en het plegen van overvallen.
Burgemeester Kwint van Velzen weigerde
echter tegen de beschuldigde mensen binnen
zijn politiecorps stappen te ondernemen. Hij
bleef op zijn standpunt staan dat er geen
Velzer affaire bestond, maar dat het ging
om een politieke campagne. Over dit laatste
valt vast te stellen dat de gemoederen na
het rapport Versteeg inderdaad zeer hoog
oolaaiden, vooral in enkele kranten. Ver
schillende malen werd de zaak in het parle
ment besproken. Vast staat ook dat er
vreemde gebeurtenissen afspeelden. Zo kwa
men twee belangrijke getuigen op geheim
zinnige wijze om het leven. Hoge namen
werden genoemd - zelfs die van prof.Ger-
brandy, leider van de Nederlandse regering
in Londen en diens zwager mr.Sikkel, in de
oorlog op zijn plaats gebleven als officier
van Justitie te Haarlem, na de bevrijding
procureur-generaal te Amsterdam en leider
van de politieke zuiveringen in zijn gebied,
hetgeen hem in staat zou hebben gesteld de
doofpot te hanteren. Om duidelijkheid te
krijgen belastte de nieuwe minister van Jus
titie Mulderije in 1951 mr.Grasso uit Rotter
dam met een gerechtelijk vooronderzoek.
Een jaar later kreeg zijn opvolger, minister
Donker, de bevindingen onder ogen en be
sloot hij op grond daarvan een streep onder
de zaak te zetten. Dagvaardingen tegen de
drie Velzer politiemannen, strandden op be
zwaarschrift-procedures en de zaak raakte
vergeten totdat Menten hem na zijn arresta
tie in 1976 weer ter tafel bracht.
PIET SNOEREN
Het deze week verschenen eindrapport van de com
missie-koopsompolissen heeft in ieder geval één belan
grijke conclusie opgeleverd: slechts een miniem aantal
«vertegenwoordigers heeft zich laten verleiden tot
de aanschaf van een koopsompolis, de vanuit belasting-
moralistisch oogpunt verwerpelijke nepverzekering die
uitsluitend was gericht op het behalen van groot belas
tingvoordeel.
QlE conclusie is van groot belang, omdat met de af
faire van de koopsompolissen wederom bij het grote
publiek het beeld is bevestigd van politici, die naast het
verwezenlijken van hun idealen vooral uit zijn op het
spekken van de eigen portemonnee, en elkaar daarbii
de hand boven het hoofd houden. Al blijkt dat beeld
nu wat dit betreft ongerechtvaardigd, van de hele affai
re zal toch waarschijnlijk wel een negatief tintje bij het
grote publiek blijven hangen.
DaT is dan te wijten aan de onzurgvuldige aandrager
van de mededeling dat „38 kamerleden en acht minis
ters, voornamelijk van het CDA" een koopsompolis
zouden hebben, de Parool-journalist Van Wiinen. Bo
vendien kan achteraf gesteld worden, dat de belasting
inspecteurs met hun plompverloren verzoek om een
parlementaire enquête (het zwaarste wapen van het
parlement, slechts zelden gebruikt), zich. wat al te zeer
door hun emoties van het moment hebben laten leiden,
iets dat zij zelf nu ook wel zullen toegeven. Maar het
meest nog valt de bron van het hele flop-verhaal ver
wijten te maken. Dat is een vooraanstaand politicus,
van wie Van Wijnen de naam niet vrij heeft willen ge
ven. Deze man of vrouw heeft - naar nu blijkt ten on
rechte - zijn eigen straatje en dat van zijn vakgenoten
bevuild.
BEHALVE dat het onderzoek van de commissie-koop
sompolissen veel recht heeft gezet, heeft het ook nog
een conclusie opgeleverd die aandacht verdient. De be
lastingwetgeving van Nederland is veel te ingëwikkeld
geworden, en wordt nog steeds ingewikkelder. Dat
wordt door de rapporteurs nog eens indringend beves
tigd. Daaraan moet snel iets gebeuren, want er zullen
ongetwijfeld nieuwe mazen in aie wetten gevonden wor
den, die opnieuw zullen worden benut, en die daardoor
opnieuw zullen bijdragen aan een verdergaande onder
graving van de belastingmoraal.
DRIEBERGEN De her
vormde synode heeft gistera
vond met ruime meerderheid
zowel haar erkentelijkheid
uitgesproken voor het pro
gramma ter bestrijding van
het racisme van de Wereld
raad van Kerken als jegens
de wereldraad zelf. Wel moet
het anti-racismeprogramma
grondig worden geëvalueerd,
vooral met betrekking tot die
groepen die in gewapende
strijd verwikkeld zijn ge
raakt.
De omstreden gift van 85.000
dollar aan het Patriottisch
Front in Rhodesië achtte de
VERPLICHTE
AUTOKEURING
HARD NODIG
WOLVEGA (ANP) De in
voering van een verplichte
autokeuring is geen overbodi
ge luxe. Tot deze slotsom is
Veilig Verkeer Nederland ge
komen na een veiligheidskeu
ring die zij in samenwerking
met 153 Bovag-garages in
Friesland heeft uitgevoerd.
De uitslag van deze keuring,
waarbij 3306 auto's betrokken
waren, wordt door Veilig Ver
keer Nederland verontrustend
genoemd. Ruim de helft van
de onderzochte voertuigen
vertoonde één of meer gebre
ken. Vijftien exemplaren
moesten terstond van de uit
het verkeer genomen worden,
omdat doorrijden levensge
vaarlijk werd geacht. Opval
lend was dat bij veel auto's
de accu's en de stoelen niet
goed bevestigd waren en zelfs
los in de carrosserie stonden.
Een loszittende stoel is bij
een aanrijding een levensge
vaarlijke zaak, waaraan blijk
baar nog onvoldoende aan
dacht wordt besteed, aldus
Veilig Verkeer Nederland.
De gisteravond uitgevoerde inval in drie cafés aan
de kop van de Zeedijk verliep zonder noemens
waardig geweld.
Politie in geweer
tegen misdaad op
Amsterdamse
Zeedijk
AMSTERDAM (ANP) Met een inval
in drie cafés en de aanhouding van 42
personen heeft de Amsterdamse politie
gisteren een begin gemaakt met een ac
tie die tot doel heeft de criminaliteit
aan de kop van de Zeedijk aanmerkelijk
in te dammen.
Vijfendertig personen werden na verhoor vrij
gelaten, zeven bleven er in arrest wegens bezit
van verdovende middelen. Tot een gerichte
actie tegen de misdaad aan de kop van de
Zeedijk, tussen Prins Hendrikkade en Oude-
zijds Kolk, is besloten in het zogenaamde
„driehoeksoverleg" tussen de hoofdofficier van
justitie, de burgemeester en de hoofdcommis
saris. Volgens een politiewoordvoerder is afge
sproken dat de politie voortaan „regelmatig
en intensief" zal optreden tegen ondermeer de
handel in hard drugs op de Zeedijk. Ook
hoopt men een einde te maken aan de veel
vuldig voorkomende afpersingen en andere
misdrijven. „We gaan door tot we de zaak
volledig in de hand hebben",aldus de woord
voerder. Bewoners en winkeliers klagen al ge
ruime tijd over de criminaliteit in hun buurt
De invallen gisteravond zijn rustig verlopen.
De politie is alleen opgetreden etablissementen
waarvan volgens haar vaststond dat er hard
drugs werden verhandeld.
ADVERTENTIE
synode symbolisch. De
wereldraad heeft duidelijk ge
maakt, dat de deelneming van
het Patriottisch Front aan on
derhandelingen volstrekt no
dig is om tot een rechtvaardi
ge vrede te komen. Deze
constatering leidt echter niet
tot vereenzelviging met alle
politieke ideeën of methoden
van het Patriottisch Front.
Vooruitzichten voor vrijdag.
Perioden met regen, ook opkla
ringen en lagere temperaturen.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor vrijdag:
aantal uren zon: 1 tot 4;
min. temp.: omstreeks 6 graden;
max. temp.: omstreeks 8 gra
den;
kans op een droge periode van
minsten 12 uur: 70 procent;
kans op een geheel droog et
maal 40 pi ocent.
Een hogedrukgebied zorgt in
Zuid-Europa voor rustig weer
met vooral in de nacht en vroege
ochtend op veel plaatsen mist.
Boven het noordelijk deel van
de Atlantische Oceaan en Skan-
dinavië daarentegen zorgen de
pressies voor nogal onstuimig
weer.
Nederland bevindt zich in een
zone tussen deze beide weerty
pen. In deze zone blijven regen-
gebieden en bewolking van de
naar het oosten koersende de
pressies een stempel op het
weer drukken. De zuidwestelij
ke wind zal ook morgen nog
lucht aanvoeren waarin de tem
peraturen voor de tijd van het
jaar aan de hoge kant zijn.
Innsbruck
Klagen hi ft
Kopenhagen
Malaga
München
Casablanca
Istanboel
