'weede Kamer
Verwerpt motie
ran oppositie
iLanties maakt
jezwaar tegen
irocedure
Noord wijk
heeft niets te
verliezen
s* Genland
MljDA: ER ZIJN WEL FOUTEN GEMAAKT
RIOD gaat
niet dicht
EGERING GEEFT FOUT TOE
„We hadden Vondeling eerder bij
zaak-Aantjes moeten betrekken
DICK DORTMUNDT:
£cid6c0ommit
Een evenwichtiger
rapport
Persoonlijk
troostwoord
van Pais
voor
Aantjes
De Beurs
Eigenhandig
is zó!
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1978 pagina .13
irfq
5T!
197J
onze parlementaire
redactie)
Zoe% HAAG - De meerder-
van de Tweede Ka-
heeft gisteren gewei-
z^j de handelswijze van
kabinet in de zaak-
itjes af te keuren. Een
00 is|ie van de PvdA, D'66
PPR, waarin gesteld
1250|rd dat de regering on-
ldig te werk is ge-
•eciai, jegens de Kamer en
<ieur ntjes, werd verworpen.
pri
3 ktp het laatst toe bestond
'twijklrover onzekerheid door
opstelling van CDA-
rdvoerder Lubbers. Uit-
jelijk wilde deze echter
verder gaan dan de
atering dat er fouten
akt waren. „Maar om
ebat af te sluiten met
0 19)
Opmvallend was dat de
CPN als enige linkse party-
ij niet met de oppositiemo
tie meestemde. Wolff vond
dat de motie niet op de
hoofdzaak, het oorlogsver
leden van Aantjes, inging,
en vond dat het kabinet in
de persoonlijke sfeer niet
onjuist gehandeld heeft.
Hoewel het dan allemaal
goed afliep - er waren zelfs
felicitaties voor het minis
teriële trio - kreeg het ka
binet toch een grote dosis
kritiek te verwerken, die
varieerde van mild (SGP
en GPV), tot gematigd
(CDA) en fel (Oppositie).
Alleen de WD meende dat
van Agt en de zijnen niets
kon worden verweten. „De
gevolgde procedure getuigt
juist van grote zorgvuldig-
een motie over de mate
van onzorgvuldigheid van
het beleid vind ik een gans
andere zaak".
Lubbers motiveerde zijn
afwijzing verder door te
wijzen op het feit, dat
PvdA-woord voerder Joop
Voogd weliswaar een
„zachte, voorzichtige" tekst
had opgesteld, maar dat
hij in één adem, namelijk
in de toelichting, een „ver
oordeling van het beleid"
had gevraagd. Volgens
Lubbers was dit strijdig
met elkaar. Een eventuele
aanpassing van de motie
sloot de CDA-voorman bij
voorbaat uit, doordat hij
verklaarde niet in de stem
ming te zijn „om te discus
siëren over een formule
ring".
Waarnemend fractievoorzitter van het CDA Lubbers gisteren in
het Aantjes-debat.
heid", aldus fractievoorzit
ter Rietkerk.
Vrijwel alle fracties toon
den in het debat, dat duur
de van 's ochtends kwart
over tien tot s'nachts één,
mededogen met Aantjes.
De PSP-er van der Spek
vormde een uitzondering.
Hij had geen goed woord
over voor de gevallen
CDA-leider en meende dat
deze zich, doordat hij zijn
verleden nimmer geheel
heeft opgebiecht, niet gere
habiliteerd had.
Zaak-Aantjes
in
Brandpunt
HILVERSUM (ANP) -
De KRO-televisie besteedt
vanavond in het tv-actua
liteitenprogramma Brand
punt aandacht aan he
gisteren gehouden kamer
debat over de zaak-Aan-
tjes. (Nederland 2, 21.55
uur).
MINISTER PAIS:
DEN HAAG De rege
ring zal het advies tot
sluiting van het Rijksin
stituut voor Oorlogsdocu
mentatie (RIOD) naast
zich neerleggen.
De suggestie van een on
derzoekscommissie om in
1980 tot sluiting over te
gaan, zal niet worden
overgenomen.
Minister Pais van Onder
wijs en Wetenschappen
heeft dat gisteren meege
deeld tijdens het debat
over de zaak-Aantjes. Vol
gens de minister moeten
er nog veel werk door het
instituut worden vol
bracht
I. Sir
hoi
HAAG - Minister
Agt heeft donderdag
en mondeling
VauiP weten, dat de rege-
I bij nader inzien tot
conclusie gekomen is
l zij Tweede Kamer-
Opejwiitter Vondeling eer
lij de zaak Aantjes
moeten betrekken dan
[iet geval geweest is.
ial armee wil ik echter niet
gen, dat de Kamervoor-
er al direct nadat wij
het voorlopig onder-
xvkJ kresultaat op 2 novem-
r waren geconfronteerd,
nformeerd had moeten
Reko rden"» ze» van Agt gis-
3953 avond in antwoord op
0oi merkingen uit de Ka-
11974 r.
100
Austii minister-president gaf
Op i dat de gang van zaken
300! sen 2 november en 6
vember (de dag van de
Von inbaarmaking) niet ge
el perfect geweest is
h vragen voor onze be
ndeling bepaald niet de
loonheidsprijs"), maar
voegde eraan toe zich
lemaal niet te schamen"
Aifor wat de regering in die
5 j gen gedaan heeft,
n Agt benadrukte dat
en zijn collega's de Rui-
(Justitie) en Pais (On-
'9 rwijs en Wetenschappen)
Lel nadat directeur prof-
ceus 3 Jong van het Rijksinsti-
Premier Van Agt, minister De Ruiter (midden) en kamervoor
zitter Vondeling overlegden gisteren tijdens een schorsing van
het Aantjes-debat.
»de
i. De
1RSLAG NIET JUIST
'si NIET CORRECT
tuut voor Oorlogsdocumen
tatie (RIOD) bij de premier
gekomen was met het
voorlopig onderzoekresul
taat, Aantjes in kennis te
hebben gesteld. De volgen
de dag had een gesprek
met Aantjes („die we uiter
aard in de éérste plaats
moesten informeren")
plaats. Aantjes kreeg toen
het rapport (dat hij inmid
dels van kanttekeningen
had voorzien) mee naar
huis ter nadere bestudering
gedurende het weekeinde.
Toen bereikte zondagsa
vonds via de telefoon het
bericht de minister-presi
dent dat het belangrijkste
gegeven van het rapport
maandag in de publiciteit
zou komen. En daarna
deelde prof.de Jong de pre
mier mee, dat hij maan
dags het eindrapport zou
kunnen uitbrengen.
Maandagmorgen vroeg
kwamen de betrokken be
windslieden, en beide on
derzoekers, snel gevolgd
door Aantjes, samen om
het eindrapport en de nu
ontstane situatie te bespre
ken. „Wij zagen geen reden
om prof.de Jong te verbie
den een persconferentie te
houden. Ook kwam bij ons
99
niet de gedachte op om
prof. de Jong aan wij zingin
gen te geven over de ma
nier waarop de persconfe
rentie gehouden zou
moeten worden; dat zou ik
wijsneuzerij gevonden heb
ben", aldus van Agt, die
eraan toevoegde, dat hij
zich wel een ander verloop
van de persconferentie had
kunnen indenken.
Met grote klem wees van
Agt het verwijt van Voogd
(PvdA) van de hand, dat
de behandeling van Aan
tjes door het kabinet „hui
veringwekkend" was.
Van Agt verklaarde dat de
regering zich direct op het
standpunt heeft gesteld dat
de verantwoordelijkheid
voor de inhoud van het on
derzoek bij de onderzoe
kers lag. „De regering was
verantwoordelijk voor wat
het met het onderzoekre
sultaat zou gaan gebeuren,
in het bijzonder de doorge
leiding naar de voorzitter
van de Tweede Kamer", al
dus de minister-president
in zijn verweer tegen de
kritiek uit de Kamer. In
antwoord op een vraag van
mevrouw Beckers (PPR)
verklaarde hij vóór donder
dag 2 november geen enkel
contact met het RIOD te
hebben gehad. Ook zei hij
dat hij van het oorlogsver
leden van Aantjes tot 2 no
vember niet méér wist dat
wat hij in interviews met
Aantjes en het boekje van
Rob Vermaas had gelezen.
lasre t/
de Si
B* fan een onzer verslaggevers)
cj| !n Raag Mr. Aantjes vindt dat de procedure die
schu gevo'£d bij het eerste gesprek tussen Aantjes, de mi
eters Van Agt, Pais en de Ruiter en de directie van
ElQg t Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, hem in een
iciaü del»ge positie heeft geplaatst.
dat eerste gesprek, dat op vrijdag drie november
gevoerd, heeft dr. De Leeuw van het rijksinstituut
tteraf een verslag gemaakt, dat Aantjes ter goedkeu-
ware *8 is toegezonden. Volgens Aantjes is dat verslag op tal
n punten onjuist en onvolledig. Aantjes maakt er nu in
brief aan kamervoorzitter Vondeling bezwaar tegen
1 hem niet tevoren is meegedeeld dat er een verslag
de bijeenkomst zou worden gemaakt. Hij stelt dat de
eenkomst daarmee een veel formeler karakter heeft
-gen dat die in zijn ogen eigenlijk had, en het ver-
zal gaan functioneren als een soort proces-verbaal,
na! s ivoren bekend zou zijn geweest dat er een schrifte-
r ti 'k verslag van het overleg zou worden gemaakt, had
185 jantjes zelf ook aantekeningen kunnen maken, schrijft
tr. i 'i nu. Dan zou het hem gemakkelijker zijn geweest om
5,. I ;t verslag nu op zijn correctheid te beoordelen. Zolang
te het verslag niet heeft goedgekeurd, wil Aantjes het
i0 ui®et gepubliceerd zien.
Dr. L. De Jong volgde het kamerdebat vanuit de ambl
SANTPOORT Na weer
een moeizaam, maar net ge
wonnen competitietreffen
(van Bennekom) verzuchtte
Noord wijk- train er John Eel-
man zaterdag dat hij in zijn
hart tegen Volendam eigen
lijk een beetje hoopte op
een nederlaag. Een grote ne
derlaag liefst, want dan zou
Noord wijk tenminste weer
,jnet beide benen op de
grond staanen zouden toe
komstige tegenstanders
weer ,jiormaal gemoti
veerd" tegen Noordwijk
aantreden! „Op deze ma
nier", stelde Eelman ook
nog, „is er nog maar weinig
aan. Elke wedstrijd voor
100 procent er tegenaan
gaat nog, voor 200 procent
wordt voor Noordwijk dui
delijk te moeilijk".
Doelverdediger Dick Dort-
mundt kan de stellingname
van zijn oefenmeester wel
begrijpen. „Het is op dit mo
ment ook erg matig wat
Noordwijk in de competitie
presteert. Akkoord, we staan
nog gedeeld eerste, maar
qua spel bevinden we ons
ver onder het gebruikelijke
niveau. Logisch dat Eelman
het beker-avontuur in dat
opzicht ziet als een rem
mend element. Als iets wat
betere competitie-prestaties
in de weg staat".
Het gaat Dortmundt echter
te ver voor het derde beker
duel tegen Volendam ook
maar op een nederlaag te
hopen. „Het mag dan zo zijn
dat we in de competitie on
bewust de beker in het
hoofd hebben, de wedstrij
den zelf zijn veel te aantrek
kelijk om je er zo maar uit
te laten kegelen. Zeker voor
mij als keeper zijn dat juist
de partijen waarin je je een
beetje kan uitleven. In de
competitie ben je slechts in
cidenteel echt bezig. Is
Noordwijk ondanks alles
vaak nog het aanvallende
elftal, en krijg je als doel
verdediger alleen te maken
met uitvallen". Niet zo
vreemd, die woorden van
Dortmundt Per slot van re
kening werden de bekercon
frontaties met eerste divisie-
ploeg FC Vlaardingen en
eredivisionist Haarlem, mede
door zo'n fijn grote inbreng
overleeft".
Grote indruk
Bij Vlaardingen bijvoorbe
eld. Met name in de tweede
helft maakte de oud-doelver-
dediger van Terrasvogels,
Telstar en Haarlem grote in
druk. En was hij tien minu
ten voor tijd ook nadrukke-
lijk aanwezig toen Ted
Hessling vanaf de stip 2-2
wilde laten aantekenen.
Dortmundt stopte de straf
schop en Noordwijk kon
doorbekeren.
Nog opvallender was zijn rol
bij het tweede treffen tegen
zijn oude ploeg Haarlem.
Een groeiende Dortmundt
hield tot in de verlenging
sterk stand, waardoor een 2-
2 uitslag op het scorebord
kwam. In de noodzakelijk
geworden serie strafschop
pen keerde Dortmundt eerst
de inzet van Piet van den
Berg en pakte hij vervolgens
de beslissende penalty van
Martin Haar, Dortmundt, die
overigens ook afgelopen za
terdag de 1-0 overwinning
van Noordwijk veilig stelde
door een 11 meter trap on
schadelijk te maken: Na
tuurlijk is het prettig als je
je team op zo'n manier weer
een ronde verder kan hel
pen. Maar de geluksfactor
wordt door velen wel onder
schat. Goed, ik heb een sys
teempje om zo'n bal te stop
pen, maar een goed
ingeschoten strafschop gaat
er echt gewoon in. Dan mag
je als keeper nog zo goed
reageren, nog zo snel naar
de hoek gaan, je komt op
die momenten tijd en lengte
tekort".
Klasse beter
In Volendam ziet Dortmundt
de sterkste beker-tegenstan
der tot nu toe. „Zeker als
Volendam compleet zou kun
nen aantreden is dat elftal
een klasse beter dan Haar
lem. Maar ook nu er daar
zoveel blessures zijn, blijft
het de beste ploeg van de
drie. Volendam heeft reser
ves voldoende en juist die
jongens willen zich elke
week volledig waarmaken.
Reëel gezien moet Volendam
ons ook kunnen oprollen.
Zou zaterdag een nederlaag
voor Noordwijk met drie,
vier doelpunten verschil nor
maal zijn. Niet meer dan
een terechte aftekening van
het krachtsverschil tussen
eredivisie- en amateurvoet
bal".
Twijfels
Dortmundt (28 nu) heeft ook
zo z'n twijfels over de instel
ling van het eigen team. „Na
Vlaardingen was dat al een
beetje merkbaar, na Haar
lem helemaal. Bij sommige
jongens leeft de gedachte
dat we Volendam
ook maar even moeten pak
ken, omdat het met name
tegen Vlaardingen zo aardig
hep. Op zich is het natuur
lijk niet verkeerd niet op te
kijken tegen een tegenstan
der. Maar dan moet daarbij
niet worden vergeten dat die
twee andere potten mede op
instelling en karakter wer
den overleefd. Ik hoop dat
dat besef er is bij de jon
gens, anders zou het wel
eens een erg grote nederlaag
kunnen worden....".
Zelf zal Dortmundt het ook
zaterdag, het ook morgen
weer van minuut tot minuut
bezien. „Zo van: gelijkstaan
bij rust is al meegenomen,
een verlenging forceren het
bittere einde. Wij hebben in
deze fase per slot van reke
ning niets meer te verhezen,
het resultaat tegen Volen
dam kan alleen nog maar
meevallen. En ook bij een
verhespartij met grote cij
fers bhjft die uitschakeling
van Haarlem toch gewoon
overeind.....".
GERT JAN ONVLEE
Hoe meer gegevens er over de zaak-Aantjes bekend
zijn geworden, hoe meer de conclusie zich opdrong dat
er met de jpublicatie van het rapport van het Rijksinsti
tuut voor Oorlogsdocumentatie begin vorige week over
haast en ondoordacht is gehandeld. Die conclusie werd
in het Tweede Kamerdebat van gisteren en vannacht
ook vrij algemeen getrokken. Een kamermeerderheid
wilde er echter terecht geen vergaande politieke conse
quenties aan verbinden. Maar behalve ae oppositie liet
ook' de waarnemend fractievoorzitter van net CDA,
Lubbers, zich in niet mis te verstane bewoordingen uit:
het kabinet heeft in deze zaak fouten gemaakt.
In de zee van feiten en standpunten die deze week
over de Tweede Kamer zijn uitgestort zitten enkele ge
gevens, die een wat ander licht werpen op de handelin
gen van Aantjes gedurende en vlak na de Tweede We
reldoorlog. Die gegevens veranderen niets aan de
juistheid van de consequentie die Aantjes vorige week
trok door zich uit de politiek terug te trekken. Maar
het lijkt wel aannemelijk dat de emoties begin vorige
week aanzienlijk minder hoog zouden zijn opgelaaid in
dien die gegevens van het begin af aan bekend waren
geweest.
Een voorbeeld daarvan is dat er een document is op
geduikeld, nota bene uit de archieven van het Rijksin
stituut zelf, waaruit blijkt dat het in het najaar van
1944 een voor in Duitsland werkzame Nederlanders veel
beproefde manier was om via dienstneming bij de SS
naar Nederland te komen. Op zijn persconferentie vori
ge week maandag zei de Jong daarentegen nog zeer
overtuigend, dat Aantjes' verhaal -te hebben willen ont
komen via de SS-uiterst onwaarschijnlijk was, en dat
hem nog geen enkel ander geval van een dergelijke po
ging tot ontkomen bekend was.
De conclusie in onontkoombaar: er zijn in deze zaak
fouten gemaakt, zowel vanuit de politieke verantwoor
delijkheid van het kabinet, als vanuit de wetenschappe
lijke verantwoordelijkheid van dr. L. De Jong. Het eni-
§e argument dat op tafel is gelegd om de bekritiseerde
aast met de publicatie van net rapport te rechtvaardi
gen was de op handen zijnde publicatie in een krant
van één der hoofdelementen ervan (Aantjes' dienstne
ming bii de SS). Men had er beter aan gedaan ondanks
die publicatie rustig door te werken aan het onderzoek,
waardoor een evenwichter rapport op een evenwichter
wijze had kunnen worden gepresenteerd.
zo'n evenwichtig, doorwrocht rapport, waarin alle fei
ten die de afgelopen anderhalve week bekend werden,
op een rij worden gezet, dient er alsnog te komen. De
lawine van gegevens, die door hun onvolledigheid en
versnipperdheia deze week op uiteenlopende wijzen ge
ïnterpreteerd zijn, moet op deskundige en onbevooroor
deelde manier aangevuld en gerangschikt worden. Niet
alleen om de persoon Aantjes recht te doen, maar
vooral ook om de geloofwaardigheid van de parlemen
taire democratie te waarborgen. Het parlement moet
daarom ernst maken met het verdergaande onderzoek,
waartoe men gisteren besloot.
ADVERTENTIE
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG - Minis
ter Pais (Onderwijs
en Wetenschappen)
heeft gisteravond
tijdens het Kamer
debat over de kwes-
tie-Aantjes in een
persoonlijk woord
de menselijke kant
van de zaak op bij
zondere wijze be
licht
Hij hield de Kamer voor,
dat hij in de oorlog als
Joodse jongen vele nare
ervaringen heeft moeten
doorstaan. „In de eerste
jaren na de oorlog is
vaak de vraag gesteld,
wie de overwinnaars wa
ren en wie de verslage
nen. Het antwoord daarop
was toen vrij duidelijk.
Nu echter is het vinden
van een antwoord veel
moeilijker. Toen ik hoor
de van de onthullingen
over de heer Aantjes was
ik er diep verslagen over,
dat die vervloekte oorlog
dit na 33 jaar nog moest
aanrichten. Hier is sprake
van een persoonlijk dra
ma", aldus minister Pais.
Hij zei te hopen, dat Aan
tjes moed en troqst zou
kunnen putten uit de bij
beltekst Jeremia 31 vers
19. Daar staat: „Nadat ik
tot inkeer ben gekomen,
heb ik berouw gekregen,
nadat ik tot inzicht geko
men ben, heb ik mij op
de heup geslagen. Ik ben
beschaamd, ja ook te
schande geworden, want
ik heb de smaad van
mijn jeugd gedragen".
Uitgebreide informatie over breien,
Verder veel nieuws
over doe-het-zelf materialen en
■gereedschappen, woningverbetering,
woningonderhoud,
binnen- en buitentuinen,
handwerken, handenarbeid,
toerisme, hobbies.
Grote modelbouwpresentatie.
De beurs is open van
1l.00u-17.00uen19.00u-22.30u.
Zat.en zon.11.00u-17.00u.
Trein-toegangsbewijzen
op vele NS-stations verkrijgbaar
t/m 19 november
Aho/1 Rotterdam.
Onderzoek naar
mogelijke
eedsaflegging
DEN HAAG - Bij het door
de regering toegezegde natio-
naliteits-onderzoek van mr.
Willem Aantjes zal ook een
mogelijke eedsaflegging door
de heer Aantjes op Hitier
worden betrokken.
Minister De Ruiter van justi
tie heeft dit gisteravond in de
Tweede Kamer meegedeeld
tijdens het kamerdebat over
deze zaak.
De minister herinnerde eraan,
dat het juist Aantjes is ge
weest, die het initiatief heeft
genomen om hem (De Ruiter)
in het kabinet Van Agt op te
nemen. De bewindsman
noemde de zaak in-triest en
het feit dat hij zich bezig
moet houden met de zaak
van een politieke en persoon
lijke vriend „zeer zwaar".
Hij zegde toe nader te willen
bezien welke maatregelen ge
troffen kunnen worden voor
het scherper afbakenen van
RIOD-onderzoekingen naar
gedragingen van individuele
burgers.
