■■■Ir
Café
Aniba
Ut
Kleurrijke expositie
De Poort"
in
Tentoonstelling
voor gouden
wereldcineast
Joris Ivens
Twee prijsschieters
in het Wilde Westen
GETAn
Deze week in de bioscopen
EEN BEGRIP
IN LEIDEN
EN VERDER
Aquarellen en keramiek
in Leidsenhage
Engels drama in
LAK-theater
AGIN)
-—Vrijdag 10 november 1978
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Boerderij bij Gordes (olieverf)
LEIDEN Het kleurgebruik
van de Leidse schilder Jan
G rups tra komt op het eerste
gezicht wat onnatuurlijk
over, temeer daar hij hoofd
zakelijk de natuur zelf in
beeld brengt in de vorm van
weidse landschappen. Bij een
nadere beschouwing van het
werk van Grupstra valt ech
ter vast te stellen dat de
kleuren met zorg zijn gekozen
en wel met elkaar in overeen
stemming zijn, hoe eigenaar-
Tachtig jaar en nog steeds
bruisend van vitaliteit, een
halve eeuw in alle uithoeken
van de wereld als gedreven
filmer actief. Dat is het por
tret van de pionier Joris
Ivens, een man die steeds
openlijk voor zijn overtui
ging in zijn films uitkwam,
ook al schoot dat wel eens
bij sommigen in het verkeer
de keelgat, zoals het geval
was met „Indonesia calling",
een film die het hem nog
jaren daarna onmogelijk
maakte om een opdracht in
Nederland te krijgen totdat
Rotterdam het spits afbeet
met „Rotterdam Europoort".
Een markante figuur in de
filmwereld, die met Emest
Hemingway in 1937 naar
Spanje trok om er de film
„Spanish earth" te maken,
met zijn camera Zuid-Ameri
ka afreisde en de laatste jaren
werkte aan een aantal lange
documentaires over commu
nistisch China, die via de tele
visie ook een groter publiek
in Nederland bereikten.
Dank zij het Nederlands film
museum in Amsterdam en
speciaal zijn directeur Jan de
Vaal, is vrijwel het hele oeu
vre van deze in eigen land
vaak miskende cineast be
waard gebleven. Zelfs heeft
men onlangs een verloren
geachte film als „Etudes de
mouvement", die Ivens in
1928 in Parijs maakte, weer
teruggevonden.
Joris Ivens' goüden jubileum
als wereldcineast is wel een
tentoonstelling waard en die
komt er nu ook. Vanaf mor
gen tot en met vrijdag 1 de
cember zullen in het filmmu
seum dagelijks voorstellingen
van Ivens' films plaatsvinden,
gedurende de weekeinden om
2 uur, op werkdagen om half
acht. De tentoonstelling, die
in beeld en tekst een overzicht
geeft van het leven en werken
van de cineast, zal in die
periode dagelijks te bezichti
gen zijn van 12 tot 5 uur en
tijdens de avondvoorstellin
gen.
In december zal de tentoon
stelling nog te bezichtigen zijn
in het Museum Boymans van
Beuningen in Rotterdam, ter
wijl een retrospectief van de
films van Joris Ivens te zien
zal zijn in het filmhuis van
de Rotterdamse Kunststich
ting. In 1979 zal een zelfde
reizende tentoonstelling met
Ivens' belangrijkste films
naar Italië, Engeland, Fran
krijk, Duitsland en Zweden
gaan en vervolgens Amerika,
Canada en Mexico aandoen.
.Schieten of geschoten worden" is het parool in „For a few dollars more"
Camera heeft deze week weer
eens een „Gouwe oude". ,#For
a few dollars more" beleefde
zijn Nederlandse première in
1967. Het is een befaamde
film. Niet in de eerste plaats
uit artistieke of sensationele
overwegingen, maar uit finan
ciële. Deze Italiaanse western
had in het land van herkomst
jaren geleden het lieve bedrag
van meer dan een miljard lire
in de kassa's gebracht, ofwel
een zes miljoen gulden.
De Italianen zijn op het onder
werp western terdege inge
schoten geraakt. „Voor een
paar dollars meer" is niet het
eerste succes in deze richting.
De Amerikanen hebben het
er als de vroegere alleenlever
anciers lelijk bij laten liggen
en in en rond de studio's van
Rome heeft men de markt met
bekwame spoed overgeno
men. Aan gene zijde van de
CAMERA: For a few dol
lars more (12). Regie: Ser
gio Leone.
oceaan zocht men het de laat
ste jaren in psychologische
achtergrond, maar dat is niet
door alle liefhebbers gewaar
deerd, die het primaire wa
pengeweld verkiezen boven
redelijk overleg, wat in de
woestijn inderdaad ook wel
eens wat loom en drukkend
kan uitvallen. In Italië koos
men voor de drieste richting.
Sergio Leone laat in „Voor
een paar dollars meer" zijn
met fraaie Amerikaanse pseu
doniemen toegeruste schut
ters weinig zeggen, wat ook
het in het Engels nasynchroni
seren eenvoudiger maakt
Twee mannen hebben er hun
levensbestemming van ge
maakt door met scherpschie-
ten beloningen op kwalijke
hoofden te incasseren. Die
komen dan ook geregeld in
het vizier tot de twee elkaar
in de verbaasde ogen kijken.
Zij gaan dan bewijzen dat de
één niet voor de ander behoeft
onder te doen met schietwerk,
dat u en ik niet voor elkaar
krijgen. Als dat is vastgesteld
slaan zij met toch een beetje
argwaan de handen ineen om
een troep bankrovers uit te
dunnen. Met listigheid slagen
zij. Eén rover overleeft het:
terwijl de jongste held zijn
gesneefde tegenstanders op
een kar stapelt wordt een
revolver op zijn achterhoofd
gericht. De prijsschieter kan
er evenwel een moment later
nog een boef bij stapelen.
Café „Aniba"
Herenstraat 1Leiden
Open: alle dagen van de week, behalve zondags,
van 's morgens tien uur tot één uur na midder
nacht. Op zaterdag sluit het café zijn deur om
acht uur.
Snacks: alles wat de keuken van het kleine
restaurant te bieden heeft.
Café „Aniba" is een begrip voor Leiden.
Iedere Leidenaar kent het. Generatie op
generatie heeft in de loop der jaren er
aan meegewerkt om dat zo te laten zijn.
Aan de hand van zijn vader werd het
jongetje meegevoerd naar de toog.
Urenlang luisterde hij geboeid naar het
verhaal van volwassen drinkers. En nu
staat hij daar zelf met zijn zoontje. Hij
met een jong borreltje en de jongste
telg met een glaasje limonade, totdat
het zover is, dat ze hun glazen met
gelijke inhoud klinken en dat gebeurt
doorgaans sneller dan men denkt. In
1922 kwam het café in handen van
Willem Aniba, de grondlegger van een
kasteleins-dynastie, welk tijdperk in mei
1977 door Bert en Sari Aniba roemrijk
werd afgesloten. Het echtpaar had toen
41 jaar lang achter de tapkast de Leidse
burgerij van spiritualia voorzien en dat
mocht wat hun betreft nu best wel eens
een ander van hen overnemen.
Moppen
Uiteindelijk werd de generaalsstaf over
gedragen aan een ander echtpaar, Mary
en Henk van der Steen. Geen onbeken
den eveneens op het gebied van de
sociale lafenis. Vanaf vorig jaar septem
ber beheren zij het café aan de Heren
straat hoek Witte Singel en zij hebben
daar nog geen dag spijt van. ,JCijk, het
was natuurlijk wel even wennen voor
ons. We kwamen in een zaak terecht,
die niet behoefde te worden opgebouwd.
„Aniba" is een begrip en dat wil je toch
wel zoveel mogelijk handhaven. Het is
ons geloof ik aardig gelukt. Het contact
onderling tussen de klanten is enorm
goed. Iedereen praat met elkaar, iede
reen kent elkaar. Het zijn geen schreeu
wers, maar vrolijke en toch heel rustige
mensen. Ieder heeft zijn eigen gewoonte.
De een komt 's morgens binnen en gaat
zijn krantje lezen, de ander loopt naar
het biljart en een derde komt hier aan
de toog staan en vertelt de laatste
moppen die er zijn. Die verzinnen ze
waar je bij staat. Dit is een café waar
de moppen ontstaan. En dan heb je
eigenlijk niet veel meer te wensen. Dan
loopt het goed".
Henk kent de honderen stamgasten die
Het café geeft de laatste gele
genheid tot sociale versmelting.
Hoe oppervlakkig ook, het is
waar. Natuurlijk afhankelijk
van de wijk, maar toch is het
zo.
Claude Jacquemaire, 1973.
dit schitterende café telt vanuit zijn
broekzak. „Er is geen mens bij die ik
vraag wat hij moet hebben. Voor hij
zijn jas uit heeft, heeft hij zijn consump
tie al te pakken. Er zijn klanten bij die
van heinde en verre komen om hier hun
dag door te brengen. Vier keer in de
week komt er iemand (Henk wijst hier
bij naar een man die aan de lange tafel
zit) vanuit Amsterdam naar Leiden toe
om hier te kaarten. Dat vindt je toch
nergens zo?" Café „Aniba" is een huis
kamercafé waar iedereen zogezegd zijn
eigen gewoontes heeft. Gebruikelijk is
het dat de sigarenwinkelier tegenover
het café steevast iedere dag op het zelfde
uur met zijn keu in de hand de straat
oversteekt om zijn partijtje biljart te
komen spelen en zo zijn er nog wel meer
die dat hier doen.
Einstein
Het café telt bekende, nee beroemde
personen onder zijn uitgebreide klan
tenkring. Ere-burger Joop Riethoven is
er kind aan huis. Studenten die later
in hoge functies van zich deden spreken
hebben hier de jenever leren proeven
die er nog dagelijks met liters doorheen
wordt gejaagd. Pieter van Vollenhoven
en Paul van Vliet behoren tot die namen.
In de dertiger jaren was het professor
Albert Einstein die als gastdocent een
paar maanden aan de universiteit was
verbonden en hier dagelijks zijn kopje
koffie dronk. De koffie kostte toen nog
12 cent, maar dat het nu wat duurder
is geworden moeten we nu maar even
relativeren". Iets wat Einstein ook ge
daan zou hebben toen hij maandenlang
bij ,JLniba" achterin de zaak naar het
biljart zat te staren.
Mary en Henk van der Steen achter de tap van café „Aniba".
LUXOR Grease (al.) John
Travolta en Olivia Newton-
John in een lieve, vriendelijke
musical die pretendeert een
beeld te geven van de high
schooljeugd in de jaren vijftig
(vijfde week).
LIDO I Death on the Nile
(16) Briljante film met veel
klinkende namen naar de ge
lijknamige detective-roman
van Agatha Christie. Drie uur
lang kijkplezier, (tweede
week).
LIDO II Aasgieren vallen
aan (12) Richard Burton en
Roger Moore in een onover
zichtelijke geweldfilm, die
speelt in het moderne Afrika
waar blanke huurlingen het
vuile werk moeten opknap
pen voor rijke speculanten
(derde week).
LID O III La vie devant
soi (16) Simone Signoret in
wellicht haar allerbeste film
tot op heden. Op een voortref
felijke wijze geeft zij gestalte
aan de pleegmoeder van een
Arabisch weesje. Ronduit in
drukwekkend (elfde week).
STUIDO The boys from
Brasil (16) Angstaanjagende
film over de gevolgen van de
activiteiten van een concen
tratiekamparts uit de Tweede
Wereldoorlog (vijfde week).
TRIANON - Hooper (aJ.)
Burt Reynolds als stuntman
met rugklachten. Veel actie en
vrijwel geen verhaal (tweede
week).
REX Meisjes die van toeten
noch blazen weten (16). Het
gebruikelijke sexwerk. Alleen
voor de Lefhebbers, (eerste
week).
EUROCINEMA I en II -
(Alphen aan den Rijn) Moord
op de Nijl (16) Zie Lido I
(eerste week).
dig bijvoorbeeld de kleur
groen in wolkpartijen in de
lucht ook moge overkomen.
Er gaat iets uitbundigs van
uit dat het werk een zekere
originaliteit geeft vergeleken
met het doorsnee realistisch
gekleurde landschapwerk.
In galerie De Poort aan de
Herensteeg 11 in Leiden kan
men tot en met 2 december
het gunstig geprijsde werk
van deze kunstenaar zien. De
verrassende kleuring van de
olieverfschilderijen van
Grupstra brengt achter de
ruïnes op het schilderij „Villa-
ge massacré" (Ardèche) bloe
drood, als om aan te geven
welke slachting er onder de
bewoners van het dorpje in
de tweede wereldoorlog door
Duitse troepen werd aange
richt. Veel van de olieverf
schilderijen geven een beeld
van een Frans landschap,
maar er zijn ook schilderijen
gebaseerd op het Limburgse
landschap en er is een schilde
rij tentoongesteld van de pol
der in Leiderdorp.
De geëxposeerde tekeningen
van Grupstra geven eveneens
overwegend een beeld van
Frankrijk. Zij staan in aange
naam contrast met het olie-
verfwerk aangezien ze mees
tal in zwart-wit zijn uitge
voerd.
Het werk van Grupstra zou
impressionistisch genoemd
kunnen worden, zij het dat het
kleurgebruik daar een ex
pressionistisch element aan
toevoegt. Grupstra is een
vaardig technicus, die zijn
schilderijen herhaaldelijk be
werkt met gebruikmaking
van palet en mes, niet eens
zozeer met de kwast.
Jan Grupstra werd geboren
in 1916 in Kruiningen. Hij
woont inmiddels al weer een
jaar of tien in Leiden en is
momenteel vice-voorzitter
van Ars Aemula Naturae.
Galerie De Poort is geopend
op donderdag van zeven tot
negen uur, op vrijdag, zater
dag en zondag van twee tot
vijf uur.
LEIDSCHENDAM Zana
Bruyn en Anneke Haze win
kel exposeren tot en met 1
december in de Schakel in het
winkelcentrum Leidsenhage
schilderijen, aquarellen en
keramiek.
Zana Bruyn werd in Hilver
sum geboren maar woonde in
Indonesië toen zij met teke
nen en schilderen begon. Ze
ontwikkelde zelf haar tech
niek maar volgde wel een
cursus modeltekenen. Bij
scholing kreeg zij later van
de expressionist Sjoerd Vis
ser en Freek v.d. Berg. Haar
werk is eenvoudig en onge
kunsteld. Haar kleurgebruik
is nooit hard maar ook zelden
zoet Zana maakt geen voor-
schetsen waardoor er van
haar werk een directe open
heid uitstraalt Haar olieverf
schilderijen hebben een nogal
verrassend effect omdat ze
hierbij niet helemaal loskomt
van haar aquareltechniek. Zij
exposeerde eerder in Djakar
ta, Amsterdam, Laren en
Hoorn. De prijs van haar
werk ligt tussen 80 en 600
gulden.
Anneke Haze winkel woont
evenals Zana Bruyn in Am
stelveen. Zij kreeg haar oplei
ding bij de Kunstnijverheids
school en draailessen van
Frieda Koch. Anneke Haze-
winkel, die graag met vrije
vormen werkt, geeft les in
keramiek en exposeerde al
Een kunstwerkje van An
neke Hazewinkel
enkele malen in Amstelveen.
Haar werken kosten tussen 40
en 450 gulden.
„De Schakel" is op werkda
gen geopend van half twee tot
half vijf op dinsdag, woens
dag en vrijdag ook 's morgens
van half elf tot twaalf uur,
op zaterdag van half elf tot
half vijf en op de koopavon
den. De toegang is zoals ge
woonlijk gratis.
LEIDEN De Engelse groep Lumière and Son brengt morgen
het stuk „Night-Fall" in het LAK-theater aan het Levendaal
150.
De groep schrikt niet terug voor ingewikkelde en spectaculaire
theatertrucs, die dan ook volop aanwezig zijn. Het stuk handelt
over de effecten van onderdrukking op het leven van mensen.
Vijf mensen in aparte huizen; niets groeit er in hun tuinen,
's Nachts dromen ze afschuwelijk en overdag vervallen ze
regelmatig in een soort trance. De voorstelling begint om
half negen.
Poëzie Hardop
LEIDEN In het kader van de cyclus „Poëzie Hardop"
lezen Marijke Frijlink en Tineke Krol vanavond vanaf kwart
over acht in de Kapelzaal het K&O-gebouw (Oude Vest 45)
gedichten van Ida Gerhardt.
De poëzie van Ida Gerhardt is het codeschrift van een
geleefde roeping. Voortdurend verwijst zij in haar werk naar
de klassiek Griekse en Keltisch/Ierse cultuur, als nog
altijd levende bronnen van inspiratie.
Vrouwentoneel
in Schouwburg
LEIDEN Het blijspel „Mara, Fem, Has en Pink" van Pam
Gems wordt vanavond opgevoerd in de Leidse Schouwburg.
Mara, Fem, Has en Pink zijn vier vrouwen die gezamenlijk
een flat bewonen. Hoewel er geen mannen in het stuk optreden,
zijn de heren der schepping toch nadrukkelijk aanwezig. Zij
verzorgen het conflict dat de handeling op gang brengt Pam
Gems tekent met een ironische betrokkenheid de tegenstrijdig
heden en onzekerheden van vrouwen die zichzelf proberen
te vinden. De uitvoering begint om kwart over acht
EUROCINEMA III (Alp
hen aan den Rijn) De leeuw
brult om sex (16) Een van de
betere erotische filmwerkjes.
Zowel wat opname als wat
originaliteit betreft (eerste
week).
EUROCINEMA IV - (Alp
hen aan den Rijn) Hooper
(aJ.) Zie Trianon (tweede
week).
SF Herrsch-show
LEIDEN De Nieuwe Komedie brengt vanavond de SF-
Herrsch Show in het LAK-theater aan het Levendaal 150.
Het is science-fiction toneel voor leerlingen van MAVO en
LBO die binnenkort de school verlaten en aan het werk
gaan.
In een zeer aantrekkelijke vorm (bijv. live-muziek van de
band) worden problemen aan de orde gesteld als „wat kun
je doen met je opleiding"; „Hoe kom je aan werk"; „Wat
doe je als je ontslagen wordt?" enzovoort De voorstelling
begint om half negen.
