'ogst aan veelbelovende
lolitici verrassend groot
Toekomst van Vaticaanstad droog en
donker door geschil met Rome's GEB
brieven
lezers
Beslag op papieren
rechter Mostert gelegd
Anglicaanse synode Engeland tegen
wijding van vrouwen tot priester
kerk
wereld
iet
tie
Jraans parlement
loelwit anti-
jorruptieeampagne
Carter naast Sadat en Begin tot spoed
fCARTER ZINSPEELT
OP VERDWIJNING
VAN SOMOZA
Labourregering wint opnieuw
vertrouwen in parlement
gina|UITENLAND
LEIDSE C0URAN1
JONGSTE AMERIKAANSE VERKIEZINGEN BLIJKT:
(Van onze correspondent Dick Toet)
jSHINGTON Bijna elke verkiezing
- jje Verenigde Staten levert wel een of
SlOfms zelfs meerdere nieuwe gezichten op,
onmiddellijk worden toegevoegd aan
kweekschool voor aspirant-bewoners
0 het Witte Huis. De oogst van „golden
p" bij de tussentijdse verkiezingen van
g week was groter dan ooit De Califor-
iche gouverneur Jerry Brown (ondanks
u 40 Jaar al bijna een veteraan) heeft
een aantal veelbelovende rivalen bij.
garaniitLwn, met een zeer bemoedigende meer
heid herkozen, is de officieuze kroon-
ns van de Democraten. Alleen Carter
de populaire senator Edward Kennedy
1 an hem in de weg om zijn vrijgezellenflat
Sacramento te verruilen voor de witte
ibtswoning in Washington. De concurren-
6 uit Carters staat Georgia, waar gouver-
ur Busbee (51) en senator Sam Nunn (40)
uitbundige wijze werden herkozen, ligt
dec ver achterop. Ook de „Browns" van
de Republikeinse partij, gouverneur
Thompson van Illinois (42) en senator Ho
ward Baker (52) van Tennessee, hebben de
concurrentie aanzienlijk zien toenemen.
Achter het thans nog leidende Republikein
se duo Ford en Reagan wordt het eveneens
dringen.
Bij de negentien kersverse gouverneurs en
evenveel nieuwe senatoren, op twee uit het
wetenschappelijk onderwijs na zakenlieden
en- of advocaten, waarbij zeker acht miljo
nairs, zitten tien „nieuwkomers" met grote
politieke mogelijkheden. Hoewel de verkie
zing van het Huis van Afgevaardigden ook
de nodige „politieke hemelbestormers"
heeft opgeleverd en de enige nu al officiële
presidentskandidaat voor 1980, de republi
kein Phillip Crane, lid van het Huis is,
worden Amerikaanse presidenten door
gaans gerecruteerd uit rangen van gouver
neurs en senatoren.
De nieuwe „golden boys" van de Ameri
kaanse politiek hebben vrijwel alle zonder
uitzondering een aantal eigenschappen ge
meen. Ze zijn jong, rijk, knap en bij
'gelegenheid gematigd progressief. Met te
sterke zwenkingen naar rechts of links
bereik je, op dit moment althans, niets in
de nationale Amerikaanse politiek Een
opleiding aan een van de prestige-universi-
teiten (Yale, Harvard) strekt tot aanbeveling
en een briljant sportverleden is ook nooit
weg.
Kenmerkend voor de politieke opstelling
van de nieuwkomers is pragmatisme en
opportunisme. Veel meer dan de veronder
stelde ruk naar rechts vertegenwoordigen
zij een naar het politieke centrum neigende
richting, waarin de vaak nauwelijks nog
waarneembare verschillen tussen veelal ge
matigd conservatieve democraten en de
gematigd liberale republikeinen veel min
der bepalend zijn dan de verschillen in
persoonlijkheid en politiek aanpassingsver
mogen.
ij
19taERAN (AP) De anti-corruptie campagne van de Sjah
19 doeld om de ontrust onder het volk te bedwingen, heeft gisteren
]9 kamers van het parlement bereikt. Een lid van het parlement,
!9 insur Yasani, die alle drie de glasfabrieken in het land bezit,
J erd ervan beschuldigd dat hij een zevenvoudige prijsverhoging
1 q d veroorzaakt.
19; t sjah heeft gisteren ook een herbeoordeling gelast van de
19 ihlevi-stichting, een miljoeneninstelling die zijn persoonlijke
191 rtuin beheert ten bate van de armen.
191 heerste een dreigende rust in de hoofdstad van Iran, troepen
191 e werden gedekt door gewapende voertuigen en vrachtwagens
19) Bt machinegeweren erop, patrouilleerden langs de belangrijkste
19) uiten in de stad.
19?Bonschendbaarheid van het kamerlid Yasani werd opgeheven,
19? dat hij vervolgd kan worden. Een commissie zei dat hij een
19? ichteronderneming had opgericht zodat hij zowel de productie
19? s de verkoop van glas kon kontroleren en aldus de prijzen
197 (drijven.
197 ronnen bij het Iraanse oppositiefront zeiden dat Karim Sanjaby,
797Bt hoofd van het nationale front, gisteravond laat vanuit Parijs
aar Iran zou terugkeren. Sanjaby had in Parijs besprekingen
Bvoerd met de verbannen moslemleider Ayatullah Khomeini,
197 b belangrijkste leider in de religieuze verzetsbeweging tegen de
197 Bh.
197 anjaby, een gematigde die zich niet geschaart heeft bij degenen
197 Ie het aftreden van de sjah eisten, heeft een nationaal referendum
197 oorgesteld om over het lot van de sjah te beslissen.
Treintje
spelen met
de tanden
1 Voor het
eerst
in 29 jaar
een lach.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
Elena Karloti (47). die
29 jaar lang door haar
familie in een donkere
kelder opgesloten is
geweest omdat zij te
gen de zin van haar
ouders wilde trouwen,
wordt nu verpleegd in
een ziekenhuis in
Athene. Voor het eerst
sedert 29 jaar kon zij
weer lachen
CORRUPTIESCHANDAAL ZUID-AFRIKA
(UPI-Reuter)
JOHANNESBURG Ambtenaren van het Zuid-
afrikaanse ministerie van financiën hebben gis
teren de papieren in beslag genomen, op grond
waarvan rechter Anton Mostert vorige week
onthulligingen heeft gedaan over een schandaal
inzake corruptie en misbruik van staatsgelden
door ambtenaren van het inmiddels opgeheven
ministerie van voorlichting.
Na een langdurig gesprek met Mostert in diens
woning bij Durban laadden de ambtenaren de
bewuste stukken in de kofferruimte van hun auto
en reden weg.
De rechter die dinsdag door premier Pieter Botha
ontheven werd van zijn opdracht om een onder
zoek in te stellen naar beweerde knoeierijen met
deviezen, verklaarde later tegenover de pers, dat
hij nooit van plan was geweest de stukken achter
te houden. Hij gaf dan ook uiting aan zijn
vebazing over de poging van de regering woens
dag om hem via een order van het hooggerechts
hof te muilkorven.
Intussen nemen de beschuldigingen van de zijde
van de oppositie toe, dat de regering probeert
het schandaal in de doofpot te stoppen. Volgens
onthullingen van Mostert zouden vele miljoenen
rands uit de staatskas in het geheim zijn gebruikt
om propaganda te maken voor de nationale
(regerings) partij en haar apartheidsbeleid. Het
schandaal heeft al geleid tot het aftreden van
de minister voor de betrekkingen tussen de
rassen, Connie Mulder, die destijds het ministerie
van voorlichting heeft geleid. Mulder was na
premier Botha de belangrijkste man in de natio
nale partij.
Premier Botha onthief rechter Mostert van zijn
taak, nadat hij tevergeefs had gepoogd hem er
van te weerhouden, in het openbaar opening van
zaken te geven.
Vragen uit basis
aan LPO
Het Landelijk Pastoraal Over
leg heeft zijn zittingen weer
geëindigd. Niet bepaald in een
jubelstemming. Een voorlopige
balans van deze en vorige zittin
gen, wettigt als conclusie enkele
vragen vanuit de basis.
1. Wie en wat vertegenwoordigt
dit LPO. Met een verbijsterende
arrogantie, drijvende op de
steun van de publiciteitsmedia
en van de sleutelpositie, spreekt,
discussieert en beslist een dui
delijke minderheid, alsof het
hier dé katholieken van Neder
land betreft De eindconclusies,
met name die over het celibaat
en over de vrouw in het ambt
(maar ook andere) waren van
die aard, dat ik met vele geloofs
genoten, uitdrukkelijk stel:
„Dat is mijn kerk niet!"
2. Mogen wij weten welke enor
me bedragen er zijn uitgegeven
om deze bijeenkomsten te kun
nen runnen?
3. Beseft men welke een enorme
en heilloze verwarring en ver
vreemding er tussen de gelovi
gen gesticht is en wordt? Moet
onze enige en hoogst ernstige
conclusie dan niet deze zijn:
stop hiermee!
Fr. Allard pr. Heeze (N.Br.)
De Belg, John Massis
heeft een nieuw we
reldrecord gevestigd.
Hij zag kans om met
zijn tanden een aantal
treinwagons voort te
trekken, die een geza
menlijk gewicht had
den van 126,3 ton. Hij
deed dit in Stockholm.
im
197JANSAS CITY, Missouri President Carter heeft op zijn
ersconferentie in Kansas City in Missouri gepleit voor een
Bgering in Nicaragua, die de volledige steun heeft van het volk'.
iarter zinspeelt hiermee voor het eerst indirect op de verdwijning
an president Anastasio Somoza, die in oktober een opstand
i zijn land in het bloed van 1.500 doden en 3.000 gewonden
q7 Beft gesmoord.
171 Washington verluidde donderdag dat de Verenigde Staten thans
A Duden willen dat de Somoza's die in Nicaragua sinds 44 jaar
17 b lakens uitdelen uit het land verdwijnen.
j7 inds 1 oktober onderhandelt in Managua een bemiddelingscomité
197 estaande uit vertegenwoordigers van de Verenigde Staten,
197 lominicaanse Republiek en Guatemala, met Somoza en de
I7 ppositie in zijn land.
J7 f.
197
Straatveegster met titel
(van onze corres
pondent)
ROME - Christi
na de Santis, 28
jaar, getrouwd
met een arts en
moeder van een
kind, is de eerste
vrouwelijke
straatveger van
Italië met een
universitaire op
leiding. Ze is ge
promoveerd tot
doctor in de lite
ratuur.
Na enige tijd als
werkzoekende
ingeschreven te
zijn geweest zon
der in haar vak
aan de slag te
kunnen komen,
heeft ze een tijde
lijke baan aan
vaard in een aar
dewerkfabriek.
Haar grote kans
kwam toen de
20.000 inwoners
tellende gemeen
te Ceccano in de
provincie Frosi-
none een adver
tentie plaatste,
waarin vier
straatvegers wer
den gevraagd. Er
meldden zich 100
mannen en 20
vrouwen. Aange
zien discrimina
tie van vrouwen
ten opzichte van
mannen in Italië
wettelijk is ver
boden, koos het
gemeentebestuur
van Ceccano
twee vrouwen en
twee mannen.
WASHINGTON (UPI-AFP) President
Carter van de VS heeft president Sadat
van Egypte en premier Begin van Israël
gevraagd met spoed besluiten te nemen
over de inleidende tekst van het vredesver
drag tussen Israël en Egypte teneinde in
het vredesoverleg in Washington snel te
komen tot een afronding van wat op de
top in Camp David werd overeengekomen.
Op een persconferentie in Kansas City
verklaarde de Amerikaanse president per
soonlijk de tekst, waarover de onderhande
laars in Washington het nu eens zijn, doch
nog niet is goedgekeurd door de leiders
van de beide landen, voldoende te vinden.
In deze tekst verplichten beide landen zich
via verdere onderhandelingen gekoppeld
aan het vredesverdrag tussen Israël en
Egypte afzonderlijk te komen tot een alom
vattende vredesovereenkomst ook met be
trekking tot de westelijke Jordaanoever, de
strook van Gaza en de Golanheuvels.
„Ikzelf, Sadat en Begin twijfelen eraan dat
zo een alomvattende overeenkomst een van
de basisvoorwaarden voor de onderhande
lingen in Camp David was", zo zei Carter.
De olieminister van Irak, Tayel Abdel
Karim, heeft zich uitgesproken voor een
olie-embargo tegen landen die Israël steu
nen. Hij zei dat Irak zich beschouwt als
in confrontatie met Israël, ook al grenst
het niet aan dat land. „Wij bereiden ons
voor op alle gebeurlijkheden en omstandig
heden", aldus de minister.
Bemiddeling in
geschil Chili en
Argentinië
(AFP-UPI)
BUENOS AIRES - Argentinië
heeft het voorstel van Chili i
aangenomen om samen een be
vriende regering te verzoeken
in hun grensgeschil te bemidde
len.
Dit geschil gaat om drie eiland
jes in het Beaglekanaal in het
uiterste zuiden van Zuid-Ameri-
ka.
Chili had voorgesteld de kwest
ies waarover nog geen overeen- I
stemming is bereikt, voor te
leggen aan het Internationale
Gerechtshof in Den Haag of een
door beide landen aan te wijzen
derde land.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De socialistische min-
derheidspremier van Groot Brittanië
is er nu practisch zeker van, dat hij
zal kunnen aanblijven tot in de len
te of zelfs de zomer van 1979. De
conservatieve oppositie, geleid door
Margaret Thatcher, maakt geen goe
de kans meer om hem in het zand
te doen bijten.
De conservatieven zijn er gistera
vond weer niet in geslaagd nieuwe
algemene verkiezingen af te dwin
gen. Het bewind van minderheid
spremier Callaghan werd voor onbe
paalde tijd verlengd in een
stemming vóór of tegen het nieuwe
parlementaire programma van de
Britse socialisten, die een meerder
heid van twaalf stemmen opbracht
voor Labour.
Callaghan en zijn partij danken hun overwin
ning aan de Welse en enkele Schotse nationa
listen, alsmede aan de Unionisten van Ulster
Ze gaven hun steun in ruil voor diverse poli
tieke beloften.
Als de conservatieven, die in een amendement
aandrongen op het uitschrijven van nieuwe
verkiezingen, minderheidspremier Callaghan
hadden kunnen verslaan, zouden zij misschien
een goede beurt gemaakt hebben. Volgens een
nieuwe opiniepeiling zouden de conservatieven
onder Margaret Thatcher een verkiezingsover
winning van drie procent kunnen behalen op
Labour.
De Labourregering heeft verder gisteren be
kend gemaakt dat het geld opnieuw duurder
wordt De rentevoet gaat namelijk met 2,5
procent omhoog zodat deze nu 12,5 procent
bedraagt..
Komen de inwoners van Vaticaanstad ongewassen en
ongeschoren in het donker op een droogje te zitten,
doordat de ACER, de elektriciteits- en waterleiding
maatschappij van Rome wegens wanbetaling de
stroom- en watertoevoer naar Vaticaanstad afsluit?
Dit gevaar is niet denkbeeldig nu de ACER de-
onbetaalde rekeningen van Vaticaanstad over de afge
lopen vier jaar bij elkaar beeft geteld en is uitgekomen
op een totale achterstand van de Heilige Stoel van
900miljoen lire (2,75 miljoen gulden).
Het Vaticaan heeft sinds 1974 constant de juistheid van
deze rekeningen aangevochten, omdat het toen door
het Interprovinciaal Comité voor de Prijzen verhoogde
tarieven niet erkent. Aangezien de ACER tegenover
een heel bijzondere klant staat, namelijk een complete
zelfstandige staat, wordt de kwestie nu uitgevochten
op diplomatiek niveau. Van Italiaanse kant wordt de
zaak behandeld door het ministerie van Buitenlandse
Zaken, dat nu maar moet uitmaken of de ACER tot
afsluiting van het veertig hectaren grote mini-staatje
binnen Rome's stadsmuren mag overgaan. De belangen
van Vaticaanstad worden behartigd door kardinaal
Guerri, pro-president van de pauselijke commissie voor
de Vaticaanse staat.
De ACER heeft nog meer slechte klanten. President-di
recteur Mario Mancini heeft met een zucht verklaard,
dat elf ministeries van de Italiaanse republiek bij haar
in het krijt staan voor zes miljard lire (18 miljoen gulden).'
„Wanbetalers" zijn verder voor vijf miljard lire de
busbedrijven van de gemeente Rome en van de provincie
Lazio, waarin de „eeuwige stad" is gelegen, de universi
teit, de rechtbank en nog enkele grootverbruikers in
de stad, waar sommige stadsdelen 's zomers het water
druppelsgewijs krijgen toegediend.
Vaticaanstad verbruikt 250 liter water per seconde,
onder meer doordat ook in de smoorhete zomermaanden
de Vaticaanse tuinen altijd groen blijven en dag en
nacht besproeid worden met heerlijk helder leidingwa
ter. Ook is er het huishoudelijk gebruik.
Tot vier jaar geleden geschiedde de levering tegen
verlaagd industrieel tarief. Vanaf 1974 beschouwt de
prijzencommissie de mini-staat echter niet meer als een
industrie. Als gevolg daarvan wordt het tarief voor
particulieren in rekening gebracht en dat ligt twintig
procent hoger. Het Vaticaan bestrijdt de rechtmatigheid
daarvan.
„Wij zijn niet achterstallig", heeft kardinaal Guerri
droogjes verklaard. „Op grond van de Lateraanse
verdragen mag de ACER de watertoevoer trouwens
toch niet afsluiten". Daarbij lijkt hij echter één ding
over het hoofd te zien, namelijk dat in Italië alles
mogelijk is.
De generale synode van de anglicaanse kerk van Engeland
heeft zich uitgesproken tegen de wijding van vrouwen tot
priester. De synode verwierp een ontwerp-resolutie waarin
gepleit werd voor toelating van vrouwen tot het prieste
rambt.
Toen de uitslag van de stemming bekend werd gemaakt,
riep dr. Una Kroll, een krachtige voorvechtster van de vrouw
in het ambt: "Wij vroegen u om brood en u hebt ons een
steen gegeven".
In het debat dat aan de stemming voorafging, hield de
aartsbisschop van Canterbury, dr. Donals Coggan, een
pleidooi voor de wijding van vrouwen tot priester.
De „Church of England" is de „Moederkerk" van alle
anglicaanse kerken op de wereld die samen 65 miljoen leden
tellen. In de anglicaanse kerken van de Verenigde Staten,
Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Noord-India zijn al
vrouwen tot priester gewijd. Duizenden leden van de
episcopaalse (anglicaanse) kerk in de Verenigde Staten
konden zich niet met de wijding van vrouwen verenigen
en stichtten een nieuwe kerk.
Was de stemming deze week anders uitgevallen, dan zou
er mogelijk een scheuring in de anglicaanse Kerk van
Engeland zijn ontstaan. Tweehonderd leden van de groep,
„anglo-katholieken", een groep die aanleunt tegen de r.k.
kerk en een bisschoppelijk kerktype voorstaat, hebben
gedreigd te breken met de bisschoppen die vrouwen tot
het priesterambt toelaten. De „anglo-katholieken" stellen dat
de wijding van vrouwen de pogingen zal verijdelen om tot
eenheid van de Church of England en de r.k. kerk te komen.
De generale synode, het beleidsbepalende orgaan van de
anglicaanse Kerk van Engeland, bestaat uit drie groepen:
bisschoppen, priesters en leken. De bisschoppen spraken
met 32 tegen 17 stemmen uit vóór de wijding van vrouwen
tot priester. De vertegenwoordigers van de leken stemden
ook voor toelating van de vrouw tot het ambt (120 tegen
106 stemmen), maar de meeste priesters wilden er niets
van weten. Zij verwierpen de ontwerp-resolutie met 149 tegen
90 stemmen.
Het voorstel om vrouwen tot priester te wijden was daarmee
verworpen met 272 tegen 242 stemmen. Krachtens de
kerkelijk voorschriften kan het voorstel om vrouwen tot
het priesterambt toe te laten pas over vijf jaar weer in
behandeling worden genomen.
KORTE
METTEN
Niet alleen de katholieken
maar ook kerkelijk anders-
gezinden zullen meebeslis
sen over wie de tweede
rooms-katholieke pastor
voor Almere wordt. De dio
cesane begeleidingscommis
sie voor Almere heeft name
lijk een
sollicitatiecommissie voor
een tweede r. k. pastor oe
cumenisch samengesteld. De
commissie bestaat uit acht
personen, te weten vier le
ken uit of namens de plaat
selijke katholieke gemeen
schap, de al werkzame
pastor D. Visser, één lid
van de bisdommelijke bege
leidingscommissie, één lid
aan te wijzen door de geza
menlijke hervormd-gerefor-
meerde kerkeraad van Al
mere en de plaatselijke
hervormde predikant ds. E.
F. Verbaas.
De Braziliaanse bisschoppen
hebben het plan van de re
gering voor de „emancipatie
van de Indianen" fel gekriti
seerd, omdat het naar hun
mening voor de Indianen
slechts schadelijk is. De ge
delegeerde van de bisschop
pen, mgr. Thomas Balduino,
verklaarde, dat het plan van
de regering zal leiden tot
een „volkerenmoord" op de
ongeveer tweehonderddui
zend in Brazilië wonende in
dianen. Hij veroordeelde het
ontwerp als „misdadig" en
„moorddadig".
Paus Johannes Paulus II
heeft tijdens zijn wekelijkse
audiëntie gezegd, dat hij
zich „diepgaand" zal bezig
houden met het vraagstuk
van de gerechtigheid. Hij
wees erop, dat gerechtigheid
in deze wereld nooit volle
dig kan worden verwezen
lijkt. Maar wel kan worden
geëist, dat ieder mens in
een situatie kan leven, die
de beginselen der gerechtig
heid recht doet wedervaren.
Volgens de paus is gerech
tigheid beoefenen geen theo
retische wetenschap, maar
een bijzonder praktische
daad. Waar geen gerechtig
heid is daar sterft ook de
liefde.
De raad van de evangelische
kerk van Duitsland (EKD)
vreest, dat het omstreden
fonds van de Wereldraad
van Kerken ter bestrijding
van het racisme als een
soort springstof zal werken
voor deze internationale ge
meenschap van kerken. In
een memorandum wordt een
principiëel onderzoek naar
de werking van het fonds
dringend noodzakelijk ge
noemd. De raad vraagt de
afgevaardigden in het Cen
trale Comité van de werel
draad, dat in januari op Ja
maica bijeenkomt, om
opheldering.
Welzijnswerk
en kerk
onderwerp
van studiedag
De stem van de kerk in het
welzijnswerk is het onder
werp, dat morgen aan de
orde zal komen tijdens een
studiedag in de Thomas-Mo
reacademie aan de Stations
singel te Rotterdam, georga
niseerd door de F2-
instellingen Zuid-Holland en
het Diocesaan Pastoraal
Centrum van het bisdom
Rotterdam.
Het gaat daarbij om een
materie, toegelicht in een
brochure, die cirkelt rondom
twee punten: de verantwoor
delijkheid om ook de levens
beschouwelijkheid een
christelijke visie op de maat
schappij in te brengen
binnen het gemeentelijk wel
zijnsbeleid en voorts om de
inbreng van eigen projecten
van pastorale vormings-acti-
viteiten, die op grond van
de rijksbijdrageregelingen in
aanmerking kunnen komen
voor subsidie. Bij deze rege
lingen kunnen kerken en
kerkelijke organisatie een
belangrijk aandeel hebben
in plaatselijke of regionale
plannen. De studiedag be
gint om tien uur en is toe
gankelijk voor iedere be
langstellende.
