Lamne
Kindermishandeling bestaat. Hoe lang nog.
Khomeiny, het
brandpunt van
verzet tegen de
geestelijk
het
Sjah
Langdurige^
staking h
van Britse L
bakkers l
Militaire
regenng maar
tijdelijk"
Akkoord eerste
gedeeltelijke
terugtrekking
uit Sinaï
98r
3ft-
25.-
55.-
32r
SJAH VAN PERZIE:
49r
Kindermishandeling, daar praten we liever niet Aan het probleem van kindermishandeling kan bij de Nederlandse Vereniging tegen Kinder- /Zv/yfj
over in Nederland. Dat is jammer. Want met dood- een hoop gedaan worden. Ook door u. Hoe, dat staat mishandeling, Koningsplein 27 in Den Haag, Wy
zwijgen help je geen enkel probleem uit de wereld, te lezen in een speciale folder. Die kunt u aanvragen telefoon: 070-631923. V
Publicatie aangeboden door dit blad in samenwerking met de Stichting Ideële Reclame. J~"|~
PONTCHARTRAIN (Reuter) Sinds enkele
weken is het Franse dorpje Pontchartrain, 50
km ten westen van Parijs, het zenuwcentrum
van de steeds feller wordende verzet tegen de
Sjah van Perzië. De 78-jarige ayatollah Ruhol-
lah Khomeiny, geestelijk leider van Sjitietische
moslems van Iran, heeft eind oktober domicilie
gekozen in een bescheiden huis in Pontchar
train. Hier ontvangt hij Iraanse studenten,
zakenlieden, geestelijken en politici die met
hem tot Allah willen bidden en de strategie
tegen het bewind van Sjah Mohammed Rezi
Pahlevi willen bespreken.
Hoewel hij de laatste 15 jaar niet meer in Iran
is geweest, wordt Khomeiny algemeen gezien
als de eigenlijke aanvoerder van het religieuze
verzet tegen de Sjah. De ayatollah arriveerde
op 8 oktober in Frankrijk, na 15 jaar balling
schap in Irak, waar hij hoofd van een theolo
gisch college in Najaf was. Volgens zijn naaste
medewerkers heeft de ayatollah Irak verlaten
omdat de Iraakse autoriteiten onder Iraanse
druk zijn bewegingsvrijheid steeds verder in
perkten. In Frankrijk zijn hem geen beperkin
gen opgelegd, en tot dusver is in Parijs geen
Iraans verzoek om uitlevering ontvangen.
Afgelopen week ontving Khomeiny bezoek van
dr. Karim Sanjabi (75), leider van het Nationaal
Front, de belangrijkste oppositiegroepering, en
van Mehdi Bazargan (73), voorzitter van de
Iraanse vereniging voor bescherming van de
rechten van de mens. Deze twee politici verzet
ten zich tegen het beleid van de Sjah, maar,
anders dan de ayatollah, zijn zij niet afkerig
van elk compromis in de huidige crisis, zo
verluidt in goedingelichte kringen.
Khomeiny zelf wijst elk compromis radicaal
van de hand: hij blijft zijn volgelingen oproepen
tot stakingen en demonstraties om de Pahlevi-
dynastie, gesticht door de vader van de huidige
Sjah, ten val te brengen. „Wees niet bang uw
leven en uw bezit te offeren in dienst van God,
de Islam en de Moslem-natie", zei hij in een
recente boodschap. Hij predikt tot de Iraanse
öji-ieten dat het hun heilige plicht is martelaren
voor hun geloof te worden. Het Iraanse leger
heeft hij uitgenodigd zich aan te sluiten bij
de massa-beweging en de Sjah te verdrijven.
Ondanks zijn langdurige afwezigheid lijkt de
ayatollah nog een vaste greep te hebben op
de Iraanse Sji-ieten, die 90 procent van de
bevolking uitmaken. De Sji-ieten komen voort
uit een van de vroegste afsplitsingen in de
geschiedenis van de Islam. Zij meenden dat
de leiding van de Islam na de dood van
Mohammed is overgegaan op Ali, die gehuwd
was met Fatimah, de dochter van de profeet.
Sindsdien eisen zij het kalifaat op voor Ali's
nakomelingen. Zo beweert ook Khomeiny dat
.zijn stamboom terugvoert naar de profeet Mo
hammed. De Sji-ieten zijn in de loop der eeuwen
in vele secten uiteengevallen. Een van die
richtingen, de Imamieten, is de staatsgodsdienst
van Perzië geworden.
Koran
Khomeiny gelooft dat alleen een Islamitische
regering, die zich baseert op de letterlijke
toepassing van de Koran, in Iran mag regeren.
Op de vraag of hij niet vreest dat de huidige
ongeregeldheden door een militaire interventie
neergeslagen zullen worden, antwoordde hij:
„We zijn niet bang voor een militaire reactie
omdat we al 55 jaar onder een militair regime
leven. Alleen dankzij het leger blijft de sjah
aan de macht, maar het leger is niet in staat
een uitweg uit de impasse te bieden".
Khomeiny isval tientallen jaren een onverzoen
lijk tegenstander van de Sjah. Tegen het eind
van de tweede wereldoorlog publiceerde hij felle
pamfletten tegen de sjah en tegen de Britten,
die toen een deel van Iran bezet hielden.
Naarmate Reza Pahlevi zijn land meer en meer
naar westers model wilde moderniseren, werd
de kritiek van de ayatollah scherper. Khomeiny
werd in 1963 gearresteerd, waarna bloedige
rellen uitbraken in de stad Gom, waar hij
filosofie doceerde aan de theologische hoge
school. Het verhaal wil dat Khomeiny in de
gevangenis alle voedsel weigerde onder het
motto „Ik voed mij niet met, het bloed van het
volk".
Na zijn vrijlating trok Khomeiny van leer tegen
de speciale status van de Amerikaanse militaire
adviseurs in Iran, en kort daarop werd hij het
land uitgezet.
Via Turkije belandde hij in Irak, vanwaar hij
de strijd tegen het bewind van de Sjah voortzet
te. Hij bleef een sleutelrol spelen in de ontwikke
lingen in Iran. Na de mysterieuze dood van
Khomeiny's zoon in september 1977 en beledi
gende artikelen in de regeringsgezinde pers
laaide het verzet van de Sji-ietische hiërarchie
tegen de Sjah weer op. Toen de Iraakse regering
hem eerder dit jaar vrijwel huisarrest oplegde,
dook de magere bejaarde man met zijn lange
witte baard en lange zwarte gewaad onverwacht
in Parijs op.
Niet al zijn bezoekers delen het onverzoenlijke
standpunt van Khomeiny, die met niets minder
dan een Islamitische republiek genoegen wil
nemen. Dr. Sanjabi verklaarde in een interview
met het Franse dagblad Le Monde dat hij niet
per sé tegen echte constitutionele monarchie
in Iran is. Zijn partij, het nationale front,
verlangt beëindiging van het autocratische be
wind, opheffing van de noodtoestand, vrijlating
van alle politieke gevangenen en vrije, democra
tische verkiezingen. „Wij gaan er van uit dat,
in een land waar 99 procent van de bevolking
moslem is, elke vrij gekozen regering wel een
islamitische regering moet zijn.
Gezamenlijk verzet
Het is niet voor het eerst in de Iraanse geschiede
nis dat Islamitische geestelijken van behouden
de signatuur en linkse politici gezamenlijk
optrekken tegen de pro-westerse modernise-
ringspolitiek van Sjah Reza Pahlevi. Sanjabi's
Nationaal Front is een voortzetting van het
nationaal front van Mohammed Mossadeq. In
1949 vonden de intelligentsia, verenigd in het
nationaal front, en ultraconservatieve Islamiti
sche kringen onder aanvoering van mollah
ayatollah Kasjahni, elkaar in een gemeenschap
pelijk verzet tegen een overeenkomst tussen de
Iraanse regering en de overwegend Britse An
glo-Iranian Oil Company Door toedoen van
Amossadeg werd deze overeenkomst door het
parlement verworpen.
In 1951 sprak het parlement zich uit voor
nationalisatie van de olie-industrie, en Mossa
deq werd premier. Engeland organiseerde een
internationale boycot van Iraanse olie, en de
Verenigde Staten staakten hun militaire en
economische hulp. Een politiek conflict tussen
Mossadeq en de Sjah leidde in eerste instantie
tot de vlucht van de Sjah, maar uiteindelijk
tot de val van Mossadeq. De betrekkingen met
de Verenigde Staten en Engeland werden her
steld, en de Sjah begon aan een ingrijpend
politiek en economisch hervormingsprogram
ma, al hield zijn bewind sterk autocratische
trekken.
Dr. Bazargan was onder Mossadeqs bewind
directeur van de Iraanse nationale oliemaat
schappij, maar hij verloor zijn post na de val
van Mossadeq. Volgens welingelichte kringen
hopen Bazargan en Sanjabi de ayatollah te
overreden tot het aanvaarden van een politieke
oplossing voor de gewelddadige onlusten in het
land. Maar volgens Khomeiny's medewerkers
ziet het er niet naar uit dat hij tot enige
inschikkelijkheid bereid is. Zo zou Khomeiny
een audiëntie geweigerd hebben aan de opposi
tie-politicus AÜ Amini, omdat deze onlangs nog
een gesprek met de Sjah heeft gevoerd. De
invloed van de hoogbejaarde Sji-iet is kennelijk
ondanks zijn langdurige ballingschap en de
afstand van 4.000 kilometer nog zo groot dat
de meeste leidende politici van oppositiestro
mingen het raadzaam oordelen de bedevaart
naar Pontchartrain te ondernemen.
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 7 NOVEMBER 1978 PAGINA
die
(Van onze correspondent Roger Simons) bin
LONDEN Van vandaag af moet je in Enge- ten
land en Wales tenminste een half uur in de rij dc
staan voor één broodje. De staking van 26.000 ar-
beiders van de grote broodfabrieken is officieel
begonnen. Volgens vakbondsleiders zal ze duren
tot het bittere einde. Een akkoord met de werk-
gevers, twee machtige nationale firma's, wordt
hooguit tegen Kerstmis verwacht. In 25 van de -«
120 Britse gevangenissen is voorts een wilde pro- l>
testactie aan de gang van militante cipiers, die I
vergoeding eisen van overuren, gemaakt in de af- J.
gelopen zeven jaar. Aan elke cipier zal gemid
deld 2500 pond achterstallig loon betaald moeten
worden. De ontevreden bewaarders weigeren de
gevangenen te luchten en normale ontspanning, -i
zoals televisie kijken, toe te staan. Ook de speci- I
ale gevangeniswinkels blijven gesloten.
De arbeiders van de broodfabrieken eisen een opslag van 26 I
procent. Hun bazen hebben een voorstel gedaan dat neerkomt S/
op een verhoging van elf procent. Het werd afgewezen. Vol- b€
gens de betrokken vakbond is een militante aktie noodzakelijk, .25
omdat de arbeiders van de broodfabrieken momenteel minder va
geld verdienen dan iemand die gaat stempelen. In dergelijke ha
omstandigheden kan niet langer rekening gehouden worden R]
met het streven van de socialistische minderheidsregering om de
alle loonstijgingen te beperken tot maximum vijf procent. oc
Veel mensen hebben de afgelopen dagen brood gehamsterd, te
Ze kochten twintig tot dertig broden voor hun diepvries. Aan 'vc
die mogelijkheid is nu een einde gekomen. Gistermorgen om w
half zes stonden bij sommige bakkerszaken al tientallen man- zv
nen en vrouwen in de rij om nog een broodje te kunnen W
bemachtigen. De deuren gingen pas om 8 uur open. ze
Ongeveer 70 procent van het in Engeland en Wales verbruikte I di
brood wordt verkocht door koude bakkers. Het is fabrieks- tj<
brood, gebakken door middel van stoom. Engeland en Wales di
hebben echter ook 20.000 warme bakkers, die nu him produk- ku
tie opvoeren en in nog 40 procent van de behoefte hopen te zi
kunnen voorzien. Zij verkopen evenwel niet meer dan één i
brood t>er klant.
TEHERAN(Reuter,AFP) De
Sjah van Perzië heeft giste
ren voor de radio verklaard
dat de onveiligheid opstand
en bloedvergieten in de mees
te delen van Iran een dusda
nige omvang hadden aange
nomen dat een militaire
regering de enige uitweg was
om de onafhankelijkheid van
het land te handhaven. Niet
temin beloofde hij dat de
nieuwe militaire regering on
der leiding van de chef van
de generale staf, generaal
Gholam Reza Azhari, een tij
delijk karakter zal hebben.
In sommige delen van Tehe
ran laadde het geweld ook
maandag weer op. Of er do
den zijn gevallen is niet be
kend. De rellen bleken in ie
der geval van kleinere
omvang te zijn dan die van
zondag. Bij de onlusten van
zondag werden zeker 100
bankgebouwen volkomen ver
nield, de grootste bioscopen
in brand gestoken terwijl
daarnaast nog eens 78 bran
den werden gesticht.
Uit geheime stukken waarvan
de inhoud gisteren bekend is
gemaakt, is gebleken dat de
regering van president Carter
de laatste weken bereid is ge
weest het leger van Iran te
helpen bij het onderdrukken
van volksopstanden zonder
dat daar vuurwapens aan te
pas kwamen. De Amerikaanse
regering heeft gisteren laten
weten dat zij instemt met het
besluit van de Sjah het be
stuur van zijn land in handen
te geven van militairen. Ook
de Engelse regering steunt
het besluit.
JERUZALEM,WASHINGTON
(UPI,Rtr) Het Israëlische
kabinet heeft gisteren zijn
definitieve goedkeuring ge
hecht aan de eerste Israëli
sche terugtrekking uit de Si
naï, maar wanneer het
vredesoverleg uitloopt op on
dertekening van een vredes
verdrag is nog altijd niet
met zekerheid te zeggen. Isra
els minister van Buitenlandse
Zaken Mosje Dayan heeft gis
teravond gezegd dat er nog
twee hindernissen genomen
moeten worden in de vrede
sonderhandelingen met Egyp
te onder Amerikaanse para
plu. Dat zijn aldus Dayan de
olievelden in de Sinaï en de
Amerikaanse hulp aan Israël
om het verlies van het schie
reiland goed te maken.
Een vooraanstaand lid van de
Egyptische delegatie naar het
vredesoverleg in Washington
verklaarde gisteren in Egypte r
dat er nog altijd geen ak
koord is bereikt over de nete
lige kwestie van een verbin
ding tussen het voorgestelde
vredesverdrag en een alom
vattende vredesregeling voor
het Midden-Oosten. Ondermi
nister van Buitenlandse Za
ken Osama El-Baz die zater
dag samen met waarnemend
minister van Buitenlandse Za
ken Boutros Ghali naa Egyp
te was ontboden, zei dat Cai
ro nieuwe voorstellen zal
indienen, maar dat succes af
hangt van de vraag wat de
Israëlische minister van De
fensie Ezer Weizmann te ver
tellen heeft als hij van over
leg in Jeruzalem naar
Washington terugkeert. De
mededelingen van El-Baz
haalde een streep door de op
timistische berichten als zou
wellicht nog deze week een
vredesverdrag kunnen worden
getekend.
Ayatollah Khomeiny
Blouson van Teddy met
croüte afgebiesd. Boord en man
chetten zijn van tricot. Kleuren:
écru/groen en, écru/brique.
Mt. 36t/m 44.
Corduroy broek, rechte pijp.
In vele kleuren. Mt. 36 t/m 44.
Blouse van polyester/katoen Soepele jersey japon met grote
met ruche langs 't kraagje. In o.a. col en ceintuur. In groen, camel,
bordeauxen beige. Mt. 36 bordeaux en blauw. Mt. 36 t/m 42.
t/m 44.4
Ajour spencer van acryl. In o.a.
bordeaux en zwart. I
Ruitrok in bordeaux, groen,
blauw, grijs of bruin. Mt. 36
t/m 46.
Ajour pullover, aangerimpeld
aan col. In o.a. bordeaux en écru.
Mt. S, Men L.|
;aux, grt
Ruitrok in bordeaux, groen of
brique. Mt. 36 t/m 46. j'
