„Rijn-
zicht"
Isabelle Huppert
schittert in
film van Chabrol
GETJfft
Deze week in de bi
Peter Ustinov als
grote Hercule Poirot
Burt Reynolds als
stuntman met rugklachten
En verder
Een
huiselijk
biljart-café
Imponerende
jubileum
tentoonstelling in
rijksmuseum
Geologie en
Mineralogie
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1978
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
CAMERA Violette Nozière (16) met Isabelle Huppert en Stèphane Audran.
Regie: Claude Chabrol.
Wie zich nog Isabelle Huppert
herinnert in de schitterende rol
van het timide meisje uit Clau
de Goretta's „La dentellière"
zal versteld staan van haar
veelzijdigheid in Claude Cha-
brol's jongste film „Violette
Nozière" gebaseerd op een ge
ruchtmakend proces in Fran
krijk uit de jaren dertig.
Violette Nozière was de enige
dochter uit een Parijs burger
mansgezin, die hogerop wilde,
's nachts het ouderlijk huis
vaak ontvluchtte en tenslotte
het plan opvatte haar ouders
te vergiftigen. Na een mislukte
eerste poging onderneemt zij
onder invloed van een vriend,
die alleen maar van haar profi
teert en steeds meer geld nodig
heeft, een tweede waaraan
haar vader sterft. In 1934 wordt
zij ter dood veroordeeld maar
de straf wordt al spoedig gewij
zigd in levenslange dwangar
beid en in 1945 krijgt zij zelfs
gratie, trouwt met de zoon van
een gevangenisofficial, krijgt
vijf kinderen en wordt zelfs in
1963 kort voor haar dood volle
dig gerehabiliteerd.
Chabrol houdt zich in zijn film
alleen bezig met de beweegre-
Isabelle Huppert in „Violet
te Nozière"
denen, die tot haar daad zou
den hebben kunnen geleid en
hoewel we de feiten, die tijdens
het proces naar voren kwamen
niet kennen en de film dus niet
op historische juistheid kunnen
beoordelen, schept hij een tref
fend beeld van een benepen
gezinnetje waar iedere avond
gekaart moet worden, de vader
een soort verzoenende rol
tracht te spelen als de moeder
de touwtjes te strak in handen
wil houden en de dochter kost
wat kost boven dit milieu uit
wil stijgen.
Violette Nozière is in Chabrol's
ogen dan ook allesbehalve een
lievertje, een harde eigengerei
de meid, die liegt en steelt en
tenslotte als zij dweperig ver
liefd wordt op een profiteur
ook niet voor een moord in
koelen bloede op haar ouders
terugdeinst.
Isabelle Huppert zet dit com
plete karakter fascinerend op
het doek, geheel verschillend
van het zwijgzame meisje dat
zij in „La dentellière" zo ont
roerend wist te spelen en de
enige overeenkomst tussen bei
de rollen is de scène waarin
zij neuriënd in de gevangenis
zit te borduren. Maar dat kan
ook een typisch Chabrol-grapje
zijn zoals hij er vaker in zijn
films inlast.
Mevrouw Chabrol, Stephane
Audran, anders een prominen
te figuur in de films van haar
echtgenoot moet dit keer ge
noegen nemen met de kleinere
rol van de moeder, maar vooral
nade arrestatie van Violette
krijgt ook zij haar kansen als
dramatisch actrice.
MILO
Lido I: Death on the Nile
In tegenstelling tot zijn collega's uit de wereld
literatuur als Sherlock Holmes, Charlie Chan
en in het hardere genre Sam Spade en Philip
Marlowe, heeft de parmantige detective Her
cule Poirot slechts zelden het bioscoopscherm
gehaald. De kleinzoon van Agatha Christie
meent dit te moeten toeschrijven aan het feit
dat zijn grootmoeder altijd bang was dat de
typisch Engelse sfeer waarin de avonturen
van haar geesteskind zich afspeelden, bij een
verfilming geweld zou worden aangedaan,
maar meer voor de hand liggend is dat men
nooit de juiste acteur, heeft kunnen vinden
om dit verwaande kleine baasje met zijn
eivormig hoofd vol grijze cellen gestalte te
geven. Agatha Christie had er immers geen
bezwaar tegen dat de actrice Margaret Ruther-
ford zich ontfermde over haar andere schep
ping, de bemoeizieke Miss Marple, in een
viertal films in de jaren zestig.
„Death on the Nile" is onder de, handen van
John Guillermin een overzichtelijke „whodun
nit" geworden, waarin de toeschouwer die het
boek niet gelezen heeft, mag raden wie van
het bonte gezelschap aan boord van de rader
boot straks vermoord zal worden en wie de
dader is. De ontknoping komt - na een aantal
flashbacks die laten zien, wie het allemaal
gedaan zouden kunnen hebben - keurig aan
het slot, naturlijk dankzij de scherpzinnigheid
van Hercule Poirot, die echter een tweede
moord niet heeft weten te voorkomen.
Wij zullen u de ontknoping niet verraden, dat
zou veel van het kijkplezier wegnemen, en ons
beperken tot een opsomming van de sterren
die u aan boord van de „Karnak" te zien krijgt
En dat zijn er nogal wat. Naast Ustinov als
Poirot zien we bijvoorbeeld David Niven als
een keurige Britse kolonel die de Belg bij zijn
speurwerk tracht te helpen, de onverwoestbare
Bette Davis als excentriek oud fossiel met
Maggie Smith als haar onderdanige gezel
schapsdame, Angela Lansbury als een even
excentrieke schrijfster die haar dochter Olivia
Hussey stevig onder de duim heeft, Jack
Warden als een knorrige dokter en George
Kennedy als een niet al te betrouwbare advo
caat.
Jane Birkin mag ook nog even meedoen, de
koffers dragend voor de schatrijke Lois Chiles,
de figuur waar het hele drama eigenlijk om
draait, want zij heeft de vriend van haar beste
vriendin weggekaapt. Deze laatste, gespeeld
door Mia Farrow, neemt dat niet en achtervolgt
het jonge paar, zelfs op hun huwelijksreis naar
Egypte.
Met zo'n rolbezetting zit je natuurlijk goed als
je een ouderwetse met sterren beladen film
wilt maken.
MILO
TRANION Hooper (a.l.) met Burt Reynolds en Sally Field. Regie: Hal Needman.
Hetzelfde team dat van „Smo-
key and the bandit" zo'n kas
succes maakte heeft volgens
hetzelfde recept veel actie,
vrijwel geen verhaal nu
„Hooper" op zijn naam ge
bracht. Burt Reynolds, die te
genwoordig zijn eigen films
produceert, speelt Sonny
Hooper, een wat ouder wor
dende tóp-stuntman, die van
zijn halsbrekende toeren ern
stige rugklachten heeft over
gehouden. Ex-vliegende non
Sally Field is ook nu zijn
tegenspeelster.
Maar de ex-stuntcoördinator
Hal Needham, die weer de re
gie voerde, heeft al zijn oude
vriendjes van stal gehaald en
de stunts of het nu een
kroeggevecht is, dan wel een
brokkenmakersorgie tijdens
een geëns ceneerde aardbe
ving (waarbij de aarde overi
gens niet beeft) maken de
show. Jan-Michael Vincent, als
een ambitieuze jonge stunt
man, bij wie de moed bij een
nog nooit vertoond waagstuk
op het laatste moment in de
schoenen zinkt, zorgt voor wat
tegenwicht in deze geheel in de
filmwereld afspelende geschie
denis.
De waaghalzen achter de
schermen, die hun gezondheid
op het spel zetten om de dure
ster te sparen worden de laat
ste tijd flink in het zonnetje
gezet, zoals George Roy Hill's
„The great Waldo Pepper",
maar ook in de goedkopere
filmpjes als „Stunts" en „Stun-
trock". Needham's „Hooper"
.zou men gezien het aantal auto
wrakken tot het dure soort
moeten rekenen, al is er flink
Tussen bedrijvigheden voor
de Duitse tv door komt Her
man van Veen een paar da
gen naar ons land om er eni
ge voorstellingen te geven
van zijn jongste theatershow.
Eerder moest hij zijn optre
den afgelasten wegens een
polsblessure. Hij komt dins
dag 7, woensdag 8 en don
derdag 9 november naar de
Leidse Stadsgehoorzaal.
In zijn show ontvouwt Her
man van Veen andermaal
dat vage wereldbeeld, waar
mee hij ons in de loop der
jaren vertrouwd heeft ge
maakt en waarin we ons in
tussen thuis zijn gaan voelen,
zij het dat zijn jongste pro
gramma minder poëtisch en
scherper analiserend over-
Herman v. Veen
treedt driemaal
in Leiden op
komt, zoals bijv. in het num
mer waarin hij de ouder-kin-
drelatie beschrijvend in
behandeling neemt. Maar
eerst en vooral blijft hij toch
de grote clown gelijk op
nieuw valt waar te nemen in
een act als bijv. de „Hand
doek".
Na de zang „Heer Jezus had
een hofken waar schoon
bloemen staan" werpt hij de
blinddoek af en voert hij zijn
publiek een harde wereld
.binnen waar gesneuveld
wordt en alleen generaals on
sterfelijk zijn. Hij laat het
niet bij mijmerende woorden
alleen. Het hele toneelbeeld,
zomede het geluid van mu
ziek en techniek maakt hij
dienstbaar aan zijn bedoelin
gen. Hij betrekt in zijn optre
den voortreffelijke muzikan
ten als Erik v.d. Wurff,
Harry Sacksioni, Martijn Al-
sters, Hans Koppes en Ger
Smit. Dit alles vloeit ineen
tot een trefzekere theaterver
toning.
bezuinigd op de scenarioschrij
vers.
Maarstuntmannen schijnen
simpele lieden te zijn, die vro
lijk drinkend van het ene ge
vaar naar het andere leven en
zich niet om het scenario be
kommeren als er maar genoeg
werk voor hen aan de winkel
MILO
LUXOR Grease (a.l.) John
Travolta en Olivia Newton-
John in een lieve, vriendelijke
musical over de high-school-
jeugd in de jaren vijftig. Tijdig
plaatsbespreken is gewenst,
want de publieke belangstel
ling voor deze film is ontzag
wekkend groot, (vierde week).
LIDO II Aasgieren vallen
Café-Biljart „Rijnzicht" (2 biljarts).
Lage Rijndijk 90, Leiden.
Open: alle dagen van de week, behalve op
woensdag, van 's middags vier uur tot de
gebruikelijke sluitingstijden van één of twee
uur na middernacht. Zaterdags gaat het café
al om één uur open, zondags van een tot
zes uur.
Snacks: lever- en bierworstjes.
Men kan heel goed drinken, zich de keel smeren, de mond spoelen, er een achter de das
laten glijden, er eentje nemen, etc. etc., zonder een zuiplap te zijn, dat wil zeggen een
dronkaard.
Robert Giraudih Ie Pont, 1960
Op het wijnrode plafond is een afbeelding
te zien van de vier jaargetijden. Achter in
de zaal staat de schouw. Daarboven is een
kunstig ornament aangebracht, voorstellen
de: geloof, hoop en liefde. De symboliek
ontgaat me een beetje. Een mannetje houdt
een wandelstok omhoog met een omgekeerd
hoedje er bovenopRuim honderd jaar
geleden was „Rijnzicht" de ambtswoning van
de burgemeester uit Leiderdorp. Een mooi
huis had die man. Een van de vele welgestel-
den die zich een huisje aan de Rijn kon
veroorloven. Het voorname is er nu mis
schien een beetje vanaf, maar het huiselijke
is zo goed als ongeschonden in café „Rijn
zicht" gebleven.
Biljartvereniging
Martha en Jan Leuering runnen dit café nu
ongeveer al 26 jaar. Voorheen was het
Leuering sr. die hier de zaak bestierde. „In
die tijd stond er maar één biljart. Mijn vader
heeft er snel een tweede bijgekocht. Hierna
heeft onze biljartvereniging de mogelijkheid
gekregen om tot één van de grootste vereni
gingen van de stad uit te groeien. We spelen
nu met zes viertallen in de competitie mee.
Verleden week vierde de vereniging haar
55-jarig bestaan. Het is een grandioos diner-
dansant geworden. Met 60 man hebben we
het feest gevierd in motel Sassenheim. Alle
maal prima mensen. Uitstekende biljarters
ook. Velen zijn al op hun zestiende lid
geworden. Inmiddels zijn ze getrouwd en
hebben kinderen. Ze komen hier nog steeds
vanuit alle delen van de stad naar toe. Hun
vrouwen zijn bijna allemaal donatrice van
de vereniging. Tweemaal per jaar, met Pasen
en Kerstmis, doen de vrouwen mee met sjoel
en klaverjaswedstrijden. Dat geeft een heel
bijzondere sfeer.
je het niet voor mogelijk houden, dat
evenwijdig met de Rijn nog
ruimte, de zaal met het rode plafond, aan
vastgeplakt zit. De zaal waar ook de twee
Wilhelmina-biljarts staan, kijkt uit op het
zuiden. Door de vele ramen stroomt de zon
overvloedig naar binnen. Het geheel doet
on-Hollands aan. Voor hetzelfde geld zou het
café honderden kilometers verderop kunnen
liggen, ergens in Duitsland of zo. In ieder
geval daar waar nog herbergen te vinden
zijn. Hierbij bedenk ik mij, dat de Rijn als
grootste rivier van WestEuropa wellicht een
route is waaraan, als je alles bij elkaar optelt,
de meeste cafés, restaurants en hotels van
deze aardbol liggen.
„Je kan hier ook uitstekend vissen", voegt
Jan Leuering er aan toe. „De Rijn zit nog
boordevol met vis. Als ik zomers de tijd heb,
gooi ik steevast een hengel uit en dan is
het meestal wel raak ook. Vroeger behoorde
het café tot de gemeente Leiderdorp. Van
daar dat verhaal van die burgemeester. Zijn
naam is mij helaas ontschoten. Het was ver
voor mijn tijd. Wel krijg ik hier nog klanten
die zich de tijd kunnen heugen, dat er
tegenover mijn 'zaak op de Lage Rijndijk
werd gevoetbald. Nog niet zo gek lang
geleden was het hier nog allemaal weiland
met slootjes erin. Nu is het een gezellige wijk
geworden. Er komen hier veel mensen uit
de buurt, zonder dat ik nu kan zeggen, dat
ik een echt buurtcafé heb. Er komen in deze
zaak net zoveel mensen van buiten Leiden
De Rijn
Café „Rijnzicht", de naam zegt het al, kijkt
uit op de Rijn. Het café is opgebouwd uit
twee vertrekken. Bij binnenkomst stap je
het „echte" cafégedeelte binnen met zijn bar
en bijzettafeltje. Vanuit de buitenkant zou
als vanuit de directe omgeving.
Wereldkam pioen
Het echtpaar Leuering is dol op honden.
„Vroeger hadden we drie spaniels", vertelt
Martha. Eentje ervan is ooit wereldkampioen
geworden. Dat was een zwartje. In Koblenz
hadden we destijds bijna twee grote beelden
van Adenauer in de wacht gespeelt. Het ging
op het laatste moment niet door, omdat ons
hondje te jong was. En nu hebben we Wendv,
dat is ook een schat je. Net zo lief als die
andere drie. Alleen komt zij uit het asiel
en zal zij nooit wereldkampioen worden. Een
echt asbakkenras, maar voor ons is zij de
mooiste.
Jan en Martha Leuering met hond Wendy achter een van de twee Wilhelmina-bil
jarts.
aan (12). Richard Burton en
Roger Moore in een onover
zichtelijke geweldfilm, die
speelt in het moderne Afrika,
waar blanke huurlingen het
vuile werk moeten opknappen-
voor rijke speculanten, (tweede
week).
LIDO III La vie devant soi
(16) Simone Signoret in wel
licht haar allerbeste film tot op
heden. Op een voortreffelijke
wijze geeft zij gestalte aan de
pleegmoeder van een Arabisch
weesje. Ronduit indrukwek
kend. (tiende week).
STUDIO The boys from
Brasil (16) Angstaanjagende
film over de gevolgen van de
activiteiten van een concentra
tiekamparts uit de Tweede We
reldoorlog. (vierde week).
REX Meisjes die van toeten
nog blazen weten. (16) Sexfilm.
(eerste week).
EUROCINEMA I (Alphen) -
Het voormalige Heilige Geest- of arme wees- en
kinderhuis, aan de Hooglandse Kerkgracht waarin het
museum nu twaalf jaar is gevestigd.
LEIDEN Het is een eeuw geleden dat de eerste Leidse
hoogleraar in de geologie, prof. dr. K. Martin het beheer van
de geologische en mineralogische verzamelingen werd opge
dragen. Die overdracht op 1 november 1878 betekende het
begin van het Leidse geologische museum, zoals dat uiteinde
lijk gestalte kreeg in het Rijksmuseum van Geologie
Mineralogie, gevestigd aan de Hooglandse Kerkgracht 17.
Deze week herdacht het mu
seum het 100-jarige bestaan.
Prof. dr. L. D. Brongersma,
oud-waarnemend directeur
van het museum ging in een
voordracht in op de geschiede
nis van het museum tijdens de
feestelijke bijeenkomst in de
filmzaal van het museum. Ver
volgens opende dr. A. J. Pie-
kaar, staatsraad in buitenge
wone dienst en oud-directeur-
generaal voor de wetenschap-
pen van het ministerie van
onderwijs en wetenschappen
de herdenkingstentoonstelling
„100 jaar Rijksmuseum van
geologie en mineralogie-het
huis van Oranje en de geolo
gie".
Het Rijksmuseum van Geolo
gie en Mineralogie is sinds
1966 gevestigd in de mdoie 17e
en 18e eeuwse gebouwen van
het vroegere Heilige Geest- of
Arme Wees- en Kinderhuis te
Leiden, tezamen het adres
Hooglandse Kerkgracht 17
vormend. Het museum als geo
logische verzameling bestaat
eigenlijk al veel langer dan een
eeuw. In 1820 maakte de geolo
gie deel uit van het Rijksmu
seum van Natuurlijke Histo
rie. In 1877 werd prof. dr. K.
Martin aan de Leidse Universi
teit als eerste Leidse hoogle
raar in de geologie benoemd.
Sinds hem het jaar daarop het
beheer van de geologische en
mineralogische verzamelingen
werd opgedragen ontwikkelde
het Geologisch Museum zich
zelfstandig. De wetenschappe
lijke medewerkers bouwden
de verzamelingen voor het mu
seum op en bewerkten ze op
wetenschappelijke wijze.
Waardevolle publicaties von
den hun weg naar de geologi
sche bibliotheken over de ge
hele wereld.» Contacten met
collega's in het binnen- en
buitenland, waarbij uitwisse
ling van feiten en ervaringen
centraal stonden hebben het
museum in wetenschappelijk
opzicht bekendheid gegeven.
Het Rijksmuseum van Geolo
gie en Mineralogie heeft zich
twee taken ten doel gesteld:
verzamelen en wetenschappe
lijk onderzoeken. Ontwikke
lingen in de geologische weten
schappen worden doorgege
ven via tentoonstellingen, we
tenschappelijke publicaties en
lezingen. De meeste activitei
ten blijven echter voor de be
zoeker verborgen; wat men
aan geologische objecten in
het museum ziet is maar een
klein deel van het enorme bezit
aan verzamelingen.
Expostie
neralogie het huis van Oranje
en de geologie" geeft een over
zicht van de ontwikkeling die
het museum in 100 jaar heeft
doorgemaakt. Tevens wordt
een indruk gegeven van het
veelzijdige werk waarmee het
museum zich bezighoudt en
waarvan het publiek zelden
iets te zien krijgt. Op de expo
sitie zijn delen te zien uit
collecties die vanaf de 18e
eeuw worden verzameld. Een
heel bijzondere plaats wordt
ingenomen door de verzame
lingen die bijeengebracht zijn
door leden van het Koninklijk
Huis. Stadhouder Willem IV
en zijn zoon bouwden een ver
zameling op die vooral door
zijn edelstenen bekend is ge
worden. Koning Willen I
schonk deze collectie in 1815
aan de Leidse Universiteit.
Vanaf de oprichting van het
Rijksmuseum maakte deze be
roemde verzameling deel uit
van het beschikbare mate
riaal. In de „schatkamer" is
duidelijk te zien welke prachti
ge museumstukken uit dit
„Kabinet der Naturaliën" af
komstig zijn. Edelstenen zijn
ook verwerkt in gebruiksvoor
werpen, die in de loop van de
tijd aan leden van het Konin
klijk Huis geschonken werden.
Ze zijn de moeite van het
bekijken ruimschoots waard,
ook al geven ze geen overzicht
van de geologie.
Dat is wel het geval met een
koninklijke verzameling die
het museum in bruikleen
heeft: de collectie van konin
gin Wilhelmina. Hier geen
kostbare edelstenen, maar
vooral gewone mineralen, ge
steenten en fossielen. Een deel
van dit materiaal kreeg de
koningin cadeau, maar er zijn
ook veel eigen „vondsten" bij.
Prof. Martin, van 1878 tot 1921
de eerste directeur van het
museum gaf geologielessen
aan de jonge koningin Wilhel
mina. De aantekeningen die de
koningin maakte over de geo
logische verschijnselen zijn
bewaard gebleven in het ar
chief van het Koninklijk Huis
en zijn ook op de expositie te
zien. Jarenlang was een deel
van deze verzameling tentoon
gesteld in het vroegere paleis
aan het Noordeinde in Den
Haag. Op de expositie is ver
der veel aandacht besteed aan
de geschiedenis van het mu
seum en ook worden veel door
het museum gebruikte tech
nieken duidelijk gemaakt.
De expositie die tot en met 28
april 1979 wordt gehouden, is
geopend van maandag tot en
met vrijdag van 10.00-12.00 uur
en van 14.00-17.00 uur, zondag
van 14.00-17.00 uur.
The boys from Brasil (16) Zie
Studio.
EUROCINEMA II (Alphen) -
The Betsy (16) Imposante film
over het keiharde Amerikaan
se zakenleven. Naar de gelijk
namige roman van bestseller
schrijver Harold Robbins. (eer
ste week).
EUROCINEMA III (Alp
hen) Ben Hur (16) Charlton
Heston in een prima spektakel
film. (vierde week).
