frankrijk debatteert weer over de doodstraf
Kaunda noemt nieuwe
plannen over
Rhodesie onaanvaardbaar
Britten brengen
zeldzame fazant
terug naar Azie
Uit Leef
gegrepen:
SALT-AKKOORD LAAT
OP ZICH WACHTEN
Paus: doorgaan
met Oostblok
Overleg over
Antillen
van start
Nog geen beslissing
goedkeuring ontwerp-
vredesverdrag
ublieke opinie eist vaak slachtoffer voor de beul"
UITENLAND
LEIDSE COURANT/
DINSDAG 24 OKTOBER 1978 pagina 9
SLAG VOOR WASHINGTON EN LONDEN:
OSAKA (Rtr/AP) President Ken-
ith Kaunda van Zambia heeft de
rits-Amerikaanse pogingen om vredes-
esp re kingen over Rhodesië te organi-
eren een ernstige slag toegebracht: hij
eeft het denkbeeld van een conferen-
ie van alle partijen van de hand ge-
men, waaraan premier Smith van
bodesië vorige week zijn goedkeuring
ld gehecht. Hij verweet de Verenigde
(aten en Engeland bovendien een lau-
it reactie op de overvalen door Rho-
esië op kampen van het Patriottisch
tont in Zambia. „Ik zal niet vergeten
kt Smith zijn bevel om onschuldigen
doden vanuit Zambia gaf', aldus
[niniia. Bij de aanvallen zijn meer
in 330 mensen gedood.
Het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft gisteren de Rhodesi-
sche aanvallen op Zambia de zwaarste
en meest verwoestende in de al zes jaar
durende guerrilla-oorlog genoemd. „Wij
betreuren het in het bijzonder dat deze
aanvallen uitgevoerd werden, terwijl
Smith in de Verenigde de nadruk legde
op zijn bereidheid tot onderhandelen".
De woordvoerder sprak van een drama
tische en inopportune escalatie die geen
einde aan het conflict zal maken. Smith
heeft gisteren in Rhodesië gewaar
schuwd dat de aanvallen door zullen
gaan en nog worden verhevigd als de
guerilla-activiteit wordt voortgezet
Zambia is overigens bereid een confe
rentie van alle partijen bij te wonen,
maar dan op basis van de dertien
maanden oude Brits-Amerikaanse vre
desvoorstellen, die onder druk van
Smith later zijn veranderd. De guerril
laleiders hebben geweigerd aan een
conferentie van alle partijen deel te ne-
Uit de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es
Salaam is vernomen dat Washington en
Londen hun voorstellen hebben gewei-
zigd, in die zin dat de bevoegdheden
van de Britse hoge commissaris voor
Rhodesië sterk worden teruggebracht
en dat het Patriottisch Front evenveel
stemmen krijgt in de regeringsraad als
de vier leden van de huidige uitvoeren
de raad van Smith.
IARTS:
emcentrales
leiding tot
kten"
RBOURG (AFP) Er be-
een rechtstreeks verband
bet overlijden aan kan-
in de straling waaraan de
ders en de omwonenden
Ie kerncentrale te Hanford
t westen van de Verenigde
en blootstaan.
leeft de Amerikaanse arts
lice Stewart dit weekeinde
aard bij de installatie van
geologische rechtbank van
erzet tegen kernenergie" te
eurdrevüle in West-Fran-
ande op onderzoekingen
ij tussen 1954 en 1974 in
ord heeft verricht, is zij tot
lonclusie gekomen dat er,
ikelijk van de hoeveelheid
mg, 14 tot 20 jaar verloopt
m het blootstaan aan stra
in het optreden van kanker,
ts had zij opgemerkt dat
eren die in de omgeving
kerncentrales wonen, ge
lopen longontsteking of
re infecties te krijgen.
Hanoi:
lgemene
stand in
imbodja"
IGKONG In Cambodja
ai algemene opstand tegen
«gering uitgebroken, zo
t het radiostation van Ha-
dat vijandig staat tegen-
de Cambodjaanse macht-
ers. Soldaten zijn aan het
en geslagen op het vlieg-
van Kompong Tsjam, de
ide luchthaven van het
waar ze bezit genomen
jen van de controletoren,
actie zou gecoördineerd
met het optreden van ande-
uitende eenheden.
ens radio-Hanoi hebben de
Hen de bevoorrading van de
dstad Phnom Penh afges-
n en beheersen ze de wegen
de provincies Rattanakiri
tung Treng, in het noord
van het land. In het
en hebben rebellen C^im-
aanse officieren gedood, al-
adio-Hanoi.
bodja en Vietnam meldden
ren elkaar zware verliezen
ebben toegebracht bij hun
het wederzijdse grens-
ed.
H,s
- gi
Eredoctoraat
De Nederlandse minis
ter van Buitenlandse
Zaken. dr. C. van der
Klaauw die op het
ogenblik een bezoek
aan Zuid-Korea
brengt, heeft vandaag
een eredoctoraat in de
politieke wetenschap
pen aan de Hankuk-
universiteit ontvan
gen. De onderschei
ding werd hem uitge
reikt door de rector
van de universiteit,
Wan Bok Choi.
VEEL SOORTEN MET
UITSTERVEN BEDREIGD
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Uit Groot-Brittannië worden geregeld verse
fazanteëieren per vliegtuig naar Pakistan gestuurd en
daar onder broedende vogels gelegd. De eieren zijn af
komstig van in Engeland gekweekte schreeuwende fa
zanten (Catreus Wallichii), een zeldzame soort die in
Azië praktisch uitgestorven is, ofschoon zij oorspronke
lijk daar vandaan komt.
Pogingen om te voorkomen dat de schreeuwende fazant
volledig verdwijnt uit de beboste heuvels van Pakistan en
India zijn al sinds 1971 aan de gang. Eerst werden in En
geland gekweekte paren naar Pakistan gestuurd. Nu is
echter een verse eierenactie op gang gekomen, die tot
doel heeft de schreeuwende fazantenbevolking sneller te
doen toenemen.
Er bestaan niet minder dan achtenveertig fazantsoorten
waarvan zeventien bedreigd worden met uitsterven. In
Engeland bestaat sinds 1959 een Fazant Stichting, die
zich inspant om bepaalde soorten te redden. Dit werk
wordt gesteund door het Wereldnatuurfonds.
De fazanteëieren, bestemd voor Pakistan, komen van
kwekers, dierentuinen en -parken. AJs de eieren uitge
broed zijn, worden de jongen in gevangenschap grootge
bracht en daarna vrijgelaten in een Pakistaans natuurre
servaat. Dit laatste bevindt zich in de Margallaheuvels,
nabij Islamabad.
Alle fazanten stammen uit het oosten. De gewone of bos
fazant werd door de Romeinen naar Engeland en andere
wingewesten gebracht. In het Britse koloniale tijdperk
verhuisden steeds meer fazanten uit Azië naar Europa.
De schreeuwende fazant, in de jaren 1880 geïmporteerd
door bedienden van de Oostindische Compagnie en offi
cieren van de Raj (Brits-Indië), is grijsbruin van kleur.
Zijn teelt in gevangenschap levert geen moeilijkheden op.
Leef, een nieuw tijdschrift
uit het huis van Margriet, heeft
uen uw gezin heel wat te bieden.
Zoals: Mondhygiëne vanaf
de eerste tand. Over de verzor
gingvan uw gebit.
Nationale parken, noodzaak.
Nederland is mooi. Hoe houden
we het zo?
Gaat het niet meer zo fijn in
bed? Ideeën die de relatie met
uw partner ten goede komen.
Jeugdtelevisiein Nederland.
Ad Kooyman plaatst kritische
kanttekeningen.
De huisarts onder de loep.
Is hij uw vertrouwensman of
meer een receptenschrijver?
Verder: Goed licht in huis.
van eten weten,puzzels en spel
letjes. plus een buitenkansje:
Gratis Buitenboekje. Om mee
te nemen op uw wandelingen
in de natuur.
'n Nieuw blad
voor mensen die actief,
bewust,ontspannen
en gezond willen leven.
överaiverkrijgbaar, voor f 4.95
Bij de ontvangst van regeringsleiders en staatshoof
den gisteren door paus Johannes Paulus bevonden
zich ook prinses Gracia en prins Rainier van Monaco.
VATICAANSTAD Paus
Johannes Paulus II heeft gis
teren bij een ontvangst van
125 afgevaardigden van ver
schillende landen en interna
tionale organisaties beloofd
door te zullen gaan met de
kerkelijke diplomatieke initi
atieven in communistische
staten.
Hoewel hij deze landen niet
bij name noemde bleek uit
zijn woorden duidelijk waa
rop hij doelde. „De principes
die mijn voorgangers, vooral
paus Paulus hebben geleid,
zullen ons in de toekomst
blijven inspireren", zo zei hij.
Hij vroeg zijn gehoor de
vooruitgang van de mensheid
en de vrede te bevorderen
door nauwer samen te wer
ken met hun onderdanen. Hij
beloofde dat de kerk zou
doen wat in haar macht lag
om hen daarbij behulpzaam
te zijn. Het welzijn in de
vorm van echte menselijke
vooruitgang en duurzame vre
de, aldus de paus, kan niet
verwezenlijkt worden zonder
moedig, trouw en onzelfzuch
tig zoeken naar samenwer
king en eenheid onder alle
volken.
Tijdens een ontvangst van
vierduizend landgenoten heeft
paus Johannes Paulus gezegd,
dat hij in mei van het vol
gend jaar een bezoek aan zijn
geboorteland wil brengen.
Mocht dit doorgaan dan zal
het omstreeks de achtste mei
zijn, wanneer het negende
eeuwfeest van de heilige Sta
nislas van Krakau wordt ge
vierd.
De paus gebruikte het noen
maal met de Poolse bischop-
pen onder leiding van kardi
naal Stefan Wyszynski.
Omdat het een bijzondere ge
legenheid was werd na het
maal Poolse wodka geschon
ken. Kardinaal Wyszynski zei
tegen de paus dat füj de be
rgen, bossen en dalen van Po
len zou missen. „Wij weten
hoeveel u ervan hield. We zul
len regelmatig Poolse bergbe
woners naar u toesturen om
de bergliederen voor u te zin
gen."
De orthodoxe patriarch van
Constantinopel, Dimitrios,
heeft de paus voorgesteld
„meteen" een theologische di
aloog te openen tussen de
rooms-katholieke en de ortho
doxe kerk.
JERUZALEM, CAïRO (Rtr,
DAP) De Israëlische regering
heeft gisteren nog geen besluit
genomen over het ontwerp-ver-
drag tussen Egypte en Israël.
Na vier uur werd de kabinets
zitting geschorst. Na afloop van
de kabinetszitting verklaarde
premier Begin kort na midder
nacht dat het kabinet een gede
tailleerde uiteenzetting had ge
kregen van de Israëlische on
derhandelaars bij de vredesbe
sprekingen, maar dat nog geen
besluit was genomen.
De Egyptische premier Mous-
tapha Chalil heeft gisteren ge
zegd dat Egypte het definitieve
ontwerp-vredesverdrag met Is
raël niet heeft verworpen, maar
preciceerde dat Egypte wel en
kele opmerkingen had over het
verband tussen het verdrag
over de Sinai en over de toe
komst van de westelijke Jor-
daanoever en de strook van
Gaza. Hoelang de bestudering
van enkele punten uit het ont-
werp-verdrag zal duren, is nog
niet duidelijk.
President Carter heeft inmid
dels de toezegging gedaan dat
de Verenigde Staten een groot
deel zullen betalen van de on
kosten die Israël maakt bij zijn
vertrek uit het schiereiland Si
nai, zo werd gisteren in Was
hington vernomen. De belofte
zou Amerika op een rekening
van vier miljard dollar kunnen
komen te staan.
NA MAANDENLANG GEHARREWAR
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Na enkele maanden van bemiddelen en wach
ten kan minister Van der Stee (Nederlands-Antilliaanse Za
ken) nu op korte termijn naar de Antillen om de Konin
krijkswerkgroep te installeren. In het afgelopen weekeinde,
zo werd maandag in Willemstad bekendgemaakt, is tussen de
verschillende partijen op de Antillen overeenstemming be
reikt over de samenstelling van de werkgroep.
Zoals gemeld stelde Van der Stee tijdens zijn eerste bezoek
aan de Nederlandse Antillen (dit voorjaar) voor de „strijdende
partijen" op de Antillen in een brede werkgroep rond de tafel
te krijgen om niet alleen de toekomstige relatie tussen Neder
land en de Antillen, maar ook die tussen de eilanden van de
Antillen onderling te bestuderen. Aanvankelijk zou de installa
tie al in juni plaats hebben, maar toen reisde Van der Stee
tevergeefs naar Willemstad: er was nog onenigheid tussen Cu
racao en Aruba over de samenstelling.
Zowel de Nederlandse regering als die van de Nederlandse
Antillen krijgen zes vertegenwoordigers in de werkgroep. Ver
der komen er zes werkgroepleden van Curacao, vijf van Aru
ba, één van Bonaire en drie van de Bovenwindse eilanden
Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius. Oud-premier Biesheuvel
wordt voorzitter van de Koninkrijkswerkgroep.
MOSKOU (Reuter-Upi) De Verenigde Staten
en de Sovjet-Unie hebben gisteren twee dagen
van intensieve besprekingen afgesloten zonder
het beoogde doel, een tweede SALT-akkoord,
te hebben bereikt. Een Amerikaanse woordvoer
der verklaarde dat de partijen overeen zijn
gekomen opnieuw om de tafel te gaan zitten
om te proberen alsnog tot resultaat te komen.
In een Russische bekendmaking werd gezegd dat
de jongste besprekingen in ieder geval een
gedetailleerde analyse hebben opgeleverd van de
bestaande problemen.
De Amerikaanse zegsman, Lhodding Carter, zei
dat er niets bekendgemaakt zal worden over
verdere stappen totdat minister van buitenlandse
zaken Cyrus Vance president Carter verslag heeft
uitgebracht van de besprekingen. Vance leidde
de Amerikaanse delegatie naar het overleg waar
hij zich geplaatst zag tegenover zijn Russische
ambtgenoot Andrej Gromiko. De Amerikaanse
minister had maandag ook een gesprek van 90
minuten met de Russische president en partijlei
der Leonid Breznjev.
Volgens zegsman Carter had Vance de besprekin
gen „nuttig en constructief" genoemd. Het ge
sprek met Breznjev was „vriendelijk en hartelijk"-
De Russische minister Andrei Gromiko en de Ameri
kaan Cyrus Vance tijdens een pauze in de SALT-be-
sprekingen.
geweest Van Russische zijde werd gezegd dat
Vance en Breznjev „hadden verklaard vastbeslo
ten te zijn de zaak tot een goed einde te brengen".
De Russen noch de Amerikanen hebben melding
gemaakt van enige vooruitgang.
Europees
paspoort voor
advocaten
BRUSSEL (ANP) Europees
commissaris Etienne Davignon
heeft gisteren in Brussel aan
vertegenwoordigers van de ba
lies van de negen EG-landen
een Europees „advocatenpas-
poort" uitgereikt.
Deze Europese beroepskaart
voor advocaten, ontworpen
door de raadgevende commissie
van de balies van de Europese
Gemeenschap, zal ter beschik
king komen van al de 150.000
advocaten in de negen EG-lan
den. Het „advocatenpaspoort"
vermeldt de namen en de be
roepsnamen van de houder en
dat van de balie waar hij is
ingeschreven.
Met dit eerste „Europese pas
poort" hebben de Europese ad
vocaten een document willen
invoeren dat het symbool is van
het vrije verkeer van werkne
mers in de gemeenschap.
an onze correspondent Paul Webster)
US Voor het eerst in 70 jaar tijd
!t het Franse parlement deze week
ons de. doodstraf uit het wetboek
strafrecht te schrappen. Een gaullis-
e afgevaardigde is van plan van
een voorstel in te dienen om het
ff houd van de guillotine en het loon
de beul niet langer in de begroting
te Bas, die dit begrotingsamande-
gaat indienen, vertegenwoordigt
rechts-conservatief kiesdistrict. Hij is
ff bevriend met Chirac. De Gaullisti-
leider heeft overigens geprobeerd
te overreden het voorstel niet in te
llen. Dit gebeurde, nadat de regering
l belofte deze herfst over de dood-
te gaan praten weer ingetrokken
andere tegenstander van Bas is de
van justitie Peyrefitte. Toen
twee jaar geleden zijn portefeuille
had hij nog gezegd: „Ik zou
de geschiedenis willen ingaan als
lister die de doodstraf afschafte",
de minister is er ondertussen van
geraakt dat het „niet mogelijk"
is dit probleem op dit ogenblik, nu de
mensen zich zo onveilig voelen, in behan
deling te nemen.
Tegenstrijdigheden genoeg dus, maar dat
gebeurt altijd als er over de doodstraf
gepraat wordt Toch is de zaak nergens
zo verwarrend als in Frankrijk, het laat
ste Westeuropese land waar nog mensen
geëxecuteerd worden.
Afgevaardigde Bas, die al verschillende
malen geprobeerd heeft dit onderwerp
voor het parlement te brengen, wordt ge
steund door belangrijke leden van zowel
de regerings- als de oppositiepartijen.
Niettemin heeft hij misschien te weinig
aanhangers, zelfs onder de socialisten en
communisten.
Toevallig komt zijn voorstel om van de
begroting de 50.000 gulden voor guilloti
ne en beul te schrappen op een moment
waarop niemand in de dodencel op zijn
terechtstelling zit te wachten. In 1975
was, blijkens opiniepeilingen, nog 85 pro
cent van de Franse bevolking voor in
standhouding van de doodstraf. Nu is
dat nog maar 58 procent, terwijl drie
kwart van de Fransen vindt dat er over
ide doodstraf in het parlement gepraat
moet worden.
Vorige week zei de advocaat-generaal te
gen een jury die een man moest veroor
delen die schuldig was bevonden aan de
moord op een poli tie-agent: „Ik weet wat
voor een zware last het voor u zou zijn
een man naar het schavot te sturen.
Neemt u geen wraak".
Twee vuren
De regering zit in feite tussen twee vu
ren. Van de ene kant heeft de publieke
opinie zich meer en meer tegen de dood
straf gekant vanwege een veelgelezen
boek waarin een twee jaar geleden ge
maakte gerechtelijke dwaling besproken
werd. Van de andere kant bestaat de
„Vereniging voor wettige zelfverdediging"
een jaar, en deze hield afgelopen zondag
zelfs een bijeenkomst om dat te vieren.
De 15.000 leden van deze vereniging zeg
gen zichzelf het recht toe eventuele aan
vallers zonder meer neer te schieten.
Achter gesloten deuren wil minister Pey
refitte wel toegeven dat de vereniging de
voornaamste reden is waarom hij een
debat over de doodstraf nu niet geschikt
vindt Hij is bang dat de „zelfverdedi-
gers" meer dan de overheid gebrand zul
len zijn op wraakoefeningen.
De geschiedenis heeft aangetoond dat
het uitkiezen van het juiste moment voor
een dergelijk voorstel van essentieel be
lang is. Dat blijft waar, ondanks het feit
dat president Giscard na zijn verkiezing
vertelde dat hij „een diepe walging"
voelde voor de doodstraf.
De laatste keer dat er in het Franse par
lement over afschaffing van de doodstraf
gedebateerd werd was in 1908, op voor
stel van de toenmalige premier, Georges
Clemenceau. Maar juist toen het parle
ment naar afschaffing leek te neigen
werd en klein meisje verkracht en ver
moord. Het parlement wilde een geweld
dadige reactie van het publiek niet riske
ren en besloot met 330 tegen 201
stemmen de guillotine in ere te houden.
De geschrokken volksvertegenwoordiging
heeft sedertdien niet meer over deze
zaak durven praten.
Driemaal guillotine
Sinds de verkiezing van president Gis
card is de guillotine drie maal gevallen:
twee keer voor een kindermoordenaar en
een keer voor iemand die een oude
vrouw vermoord had. In alle drie geval
len had de executie iets van een politiek
offer. Het duidelijkst was dat wel het ge
val met de 22-jarige Christian Ranucci,
die onthoofd werd voor de moord op
een acht jaar oud meisje in Nice. Na
zijn terechtstelling werd er weer een tijd
lang niet gepraat over afschaffing van
de doodstraf, totdat het boek „Le Pullo
ver Rouge" van Gilles Perrault ver
scheen. Dit boek stond drie maanden
lang bovenaan de Franse bestsellerlijst.
Perrault wijst onder andere op veel niet
gebruikt bewijsmateriaal, zoals de rode
pullover die toebehoorde aan een beken
de kinderaanrander en die op de plek
van de moord gevonden werd. Maar
vooral hekelt het boek de wijze waarop
in Frankrijk de rechtspraak misbruikt
wordt om te voldoen aan de vraag van
de publieke opinie. De politie, de rech
ters, de juryleden, de getuigen en de
psychiaters besteedden totaal geen aan
dacht aan allerlei tegenstrijdig bewijsma
teriaal, ongeduldig als ze waren om toch
maar vooral tot een veroordeling te ko
men. De plaatselijke bevolking verfde
leuzen op de muren van het gerechtshof
waarin de dood van Ranucci geëist
werd. Om alles nog erger te maken werd
tijdens zijn proces nog een kind ont
voerd.
Terwijl nog een andere moordzaak aan
de gang was zei de toenmalige minister
van Binnenlandse Zaken, Poniatowski,
dat hij - als hij lid van de jury was - de
doodstraf zou uitspreken. De toenmalige
minister van Justitie, Lecanuet, vond dat
er „opgeschoten" moest worden. Ranucci
werd in juli 1976 onthoofd, maar de an
dere moordenaar werd door een opval
lend zelfstandig nadenkende jury tot le
venslang veroordeeld. De Franse jury's
beslissen zowel over schuld of onschuld
als over de strafmaat
In de daaropvolgende maanden werd een
17-jarige jongen ter dood veroordeeld,
maar hem werd gratie verleend. Twee
andere mannen werden terechtgesteld
omdat, zo noemde een openbare aankla
ger in Marseille het, „de publieke opinie
een slachtoffer voor de beul eiste". Zelfs
president Giscard stelde toen duidelijk
dat hij geen gratie zou verlenen aan mis
dadigers die schuldig waren bevonden
aan de ontvoering van kleine kinderen
of de moord op oude mensen.
(Copyright The Guardian)
