Leidse politie werkt met
26 man aan j uweliersmoord
Joodse Gemeenschap geslagen
,,Ik dacht,
misschien is
hij wel ziek.."
GEEN VERGUNNING VOOR FLAT KAISERSTRAAT
ONBEKENDE HOEVEELHEID SIERADEN GESTOLEN
TIMDELERCLUB
GOED OP DREEF
^STAD
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 20 OKTOBER 1978 pagina 3
LEIDEN - De Joodse Ge
meenschap in de Leidse ag
glomeratie is geslagen door
de moord op juwelier H. J.
van Amerongen. Diep be
droefd is men over het ver
scheiden van „hun" ere-lid,
een autoriteit binnen de klei
ne maar" uiterst hechte ge
meenschap. De 72-jarige H. J.
van Amerongen was een be
lijdend lid van de Joodse
Gemeenschap. Hij was de
„paraas" tijdens de diensten
in de onlangs gerestaureerde
Synagoge aan bet Levendaal,
hetgeen zoveel betekent dat
4iij de diensten leidde. Tot
voor enkele jaren was hij
actief bestuurslid van de ge
meenschap. Bij zijn afscheid
werd hij benoemd tot ere-lid.
„Iedereen liep met hem weg",
zegt A. Lesgever, „hij was
binnen onze gemeenschap een
zeer geliefd man. Hij was min
of meer een autoriteit. We
zullen Louis van Amerongen
missen bij de restauratie van
de Joodse begraafplaats. Dat
besef ik des te meer als ik
me realiseer hoe vaak ik bij
hem advies heb ingewonnen
tijdens de restauratie van de
Synagoge. Hij wist hoe alles
hoorde, wat de plaats was van
alle voorwerpen. Ik zie hem
nog staan. Het horloge in de
hand en met een kort, hulpge-
vend knikje met het hoofd als
iemand tijdens de dienst een
bepaalde handeling moest
verrichten".
H. J. van Amerongen had een
vaste plaats in de 'Synagoge.
In feite is het zelfs zo geweest,
dat een bank in het midden
van de Synagoge bij de res
tauratie gehandhaafd bleef,
omdat niemand Louis van
Amerongen van zijn vaste
stek wilde beroven. „Als jullie
die bank weghalen, waar
moet ik dan zitten", had hij
eens vertwijfeld gezegd toen
hem ter ore kwam, dat men
de bank wilde verplaatsen. En
na die opmerking wilde nie
mand de bank meer ver
plaatst zien.
LEIDEN Met 26 man maakt de
Leidse recherche bijgestaan door le
den van het Recherche Bijstandsteam
uit Den Haag sinds gistermorgen
kwart voor tien jacht op de dader(s)
van de roofmoord op de 72-jarige
juwelier L. van Amerongen. Het leven
loze lichaam van de Leidse winkelier
die gold als een van de hoogste
leiders binnen de Joodse gemeenschap
in de Leidse regio werd gistermor
gen om even over half tien badend
in het bloed door melkboer J. W. van
Leeuwen aangetroffen in de winkel
van het slachtoffer aan de Haarlem
merstraat 233. Een regenjas verhulde
het door slagen met een hard voor
werp zwaarverwonde hoofd van de
juwelier. Woning en winkel droegen
nog maar nauwelijks de kenmerken
van het ordelijke leven dat het slach
toffer leidde. De gretigheid van de
dader(s) om een grote hoeveelheid
sieraden bijeen te grissen veranderde
het antieknjke interieur van het pand
aan de Haarlemmerstraat in een totale
ravage.
Over hoe de dader(s) is (zijn) binnengekomen
en wat zich daarna precies heeft afgespeeld tast
de politie nog in het duister. Tot vanochtend
in alle vroegte waren leden van de technische
ïcherche druk bezig om op de plaats van het
isdrijf aanwijzingen te verzamelen. Vast staat
,at bij het binnenkomen van de woning geen
De heer H. J. van Amerongen
geweld werd gebruikt. Melkboer Van Leeuwen
trof de ongeschonden deur van de winkel, die
tevens toegang tot de achter- en bovenliggende
woning verschaft, weliswaar dicht maar niet op
slot aan. Vandaar dat hij, zoals hij al jaren
gewoon was te doen, gistermorgen de winkel
hinnenstapte om de dagelijkse fles melk voor
het slachtoffer neer te zetten. Daarbij ontdekte
hij het gedeeltelijk door de regenjas van de
juwelier zelf afgedekte lichaam. Tien minuten
later arriveerden rechercheurs van de Leidse
politie.
Inmiddels is vast komen te staan dat een flinke
hoeveelheid sieraden vermist wordt. Hoeveel is
niet bekend, omdat het slachtoffer de zaak alleen
dreef. Ook navraag bij het winkelmeisje, dat
de vermoorde juwelier bij tijd en wijle assisteer
de, leverde weinig op. Aan de hand van leegge-
griste etalage-tableaus kon echter worden vast
gesteld, dat de stevige buit haastig is bijeen
gegaard. Over wat er precies uit de woning,
waar voor vele honderdduizenden gulden aan
antiek stond, is verdwenen, tast de politie even
eens nog in het duister.
Sectie
Gistermiddag al verrichtte patholoog-anatoom
dr. Zeldenrust sectie op het lichaam van de
Leidse juwelier. Hoewel het officiële rapport pas
laat vanmiddag verwacht wordt, stond tijdens
de gisteravond gehouden persconferentie al vast
dat het slachtoffer is overleden aan de gevolgen
van de zware verwondingen aan het hoofd
Over het tijdstip van overlijden viel gisteravond
nog weinig te zeggen. Derhalve moest de Leidse
recherche het ook doen met gegevens die uit
een inderhaast opgezet buurtonderzoek duide
lijk waren geworden. Daaruit blijkt dat het
slachtoffer woensdagavond om half zeven nog
gezien is op weg naar zijn woning, nadat hij
zoals hij sinds het overlijden van zijn vrouw
enige jaren geleden gewoon was, in een cafetaria
in de Haarlemmerstraat een maaltijd had ge
bruikt. Tussen dat tijdstip en gisterochtend acht
uur moet de juwelier volgens een voorlopige
politie-reconstructie om het leven zijn gebracht.
Acht uur houdt de politie als laatst mogelijk
tijdstip aan omdat daarna de drukte in de
Haarlemmerstraat al zo groot is, dat het lawaai
dat de dader(s) maakte(n) zeker zou zijn opgeval-
Tips
Uit de vele tips die de politie gistermo/gen na
het bekendworden van de beestachtige moord
op juwelier Van Amerongen kreeg is vooralsnog
geen bruikbare informatie gekomen. Hoofdin
specteur La Rivière van de Leidse politie wijt
dit vooral aan het feit dat nog geen exact tijdstip
van de moord bekend is. „We hebben natuurlijk
vooral tijdens het buurtonderzoek veel informa
tie gekregen. Maar zolang we niet weten wanneer
een en ander zich nu precies heeft afgespeeld
kunnen we weinig met dit tips beginnen".
„Voorlopig kunnen we de informatie alleen maar
ter kennisgeving aannemen. Bovendien hebben
we nog niet alle buurtbewoners kunnen horen,
omdat er zich veel studenten onder bevinden,
die we alleen maar later op de avond te pakken
kunnen krijgen".
Een verklaring van de enige zoon van het
slachtoffer en die van enkele collega-winkeliers
hebben de politie inmiddels wel duidelijk ge
maakt dat de heer Van Amerongen een zeer
geregeld leven leidde. Iedere ochtend om half
negen nam hij de luiken, waarmee hij zijn zaak
's avonds blindeerde, weg en opende de zaak.
's Avonds om zes uur gingen die luiken, op
die van de deur na, weer op hun plaats. Het
luik voor de deur ging er pas 's avonds rond
een uur of elf op, wanneer de juwelier geen
bezoekers meer verwachtte.
In de nacht van woensdag op donderdag bleef
het luik echter binnen, hetgeen weliswaar bij
een enkele omwonende verwondering wekte,
maar meer ook niet. Daarvoor leefde de bejaarde
winkelier te solitair.
Melkboer Van Leeuwen:
Melkboer Van Leeuwen: „Al twintig jaar.
De luiken gesloten. Politie op wacht.
LEIDEN „Al twintig jaar
lang bracht ik de heer Van
Amerongen iedere ochtend een
fles melk en wat frisdrank. Het
was een fijne kerel. Een man
die veel had meegemaakt in
zijn leven. Een jaar of zes terug
is zijn vrouw overleden en dat
heeft hem erg aangegrepen. We
kenden elkaar zo goed, dat ik
's morgens nooit wachtte tot
hij in zijn winkel verscheen,
maar ik liep altijd gelijk door
naar zijn woonkamer, die ach
ter in de zaak ligt". Dit zegt
melkboer J. \V. van Leeuwen
uit de Van der Werfstraat die
gisteren de roofmoord op de
Leidse juwelier Louis van
Amerongen ontdekte.
„Donderdags ben ik altijd wat
vroeger op pad met de bezor
ging dan op andere dagen.
Toen ik gisterochtend om half
tien bij zijn winkel aankwam
vond ik het vreemd, dat de
luiken nog voor de ramen za
ten. Ik dacht nog misschien is
Van Amerongen wel ziek.
Zoals gebruikelijk ging ik met
mijn flesje melk onder mijn
arm naar binnen. Ik wilde ge
lijk doorlopen naar de woonka
mer waar de heer Van Ameron
gen in zo'n ouderwetse rook-
stoel placht te zitten. Op het
moment dat ik mijn voet al
over de drempel van de huiska
mer had gezet deed ik die
vreselijke ontdekking. Vlak
voor de trap naar het boven
huis zag ik hem liggen. Het
eerst dacht ik aan een grapje
van hem. Het lichaam lag er
zo gek bij. Tussen de trapdeur
en de toonbank net als een pop.
Over zijn hoofd lag een regen
jas geslagen. Ik begreep al snel
dat het geen lolletje was toen
er geen beweging in hem te
krijgen was en ik onder zijn
rug, waar hij op lag, een plas
bloed ontdekte".
„In paniek ben ik na de ontdek
king van de moord naar de
groenteboer tegenover de ju
welierswinkel gerend. Zij heb
ben daar direct de meldkamer
van de politie opgebeld. Samen
met de kaasboer Wim van Har-
tevelt, die een paar huizen ver
derop woont ben ik hierna
teruggelopen naar de winkel.
In de woonkamer troffen we
een onbeschrijvelijke chaos
aan. Kasten waren opengetrok
ken, laden lagen op de grond,
overal was het bezaaid met
papier, kussens waren uit de
stoelen getrokken, kortom het
was een gigantische puinhoop.
In de winkel zelf viel het nogal
mee. Wel waren alle deurtjes
van de vitrinekasten geopend
en hier en daar lagen er wat
sieraden verspreid".
Bij de bewoners van de Haar
lemmerstraat, meest winke
liers, kwam de klap, dat juwe
lier Van Amerongen was ver
moord, hard aan. Louis van
Amerongen was erg gezien bij
zijn buren. Kaashandelaar
Wim van Hartevelt die als een
van de eerste bij de ontdekking
van de moord betrokken werd,
omschrijft het slachtoffer als
een heel gezellige man. „Verle
den week stond hij nog met
me te praten in mijn winkel.
Het was net joodse verzoendag
geweest. Van Amerongen zei
toen tegen mij, dat hij er weer
een tijd tegenaan kon, omdat
het vasten achter de rug lag.
We hebben nog een tijd staan
lachen en elkaar wat moppen
verteld. Ik ben wel erg ge
schokt, maar vreemd is het
niet, dat de dader Van Ameron
gen als slachtoffer heeft uitge
kozen. In de winkel zelf was
misschien niet zoveel te halen,
want de heer Van Amerongen
deed het wat zijn zakendoen
betreft wat kalmer aan, maar
boven de winkel waar hij
woonde had hij een kostbare
collectie antiek staan. Dat moet
voor minstens een miljoen zijn
geweest. Dat was zijn hobby
en je zag hem dan ook vaak
met een kostbare klok of iets
anders zijn winkel in gaan".
De Haarlemmerstraat is giste
ren gedurende de hele dag
bevolkt geweest met af- en
aanrijdende politie-auto's.
Voor de juwelierszaak zelf
stond permanent een aantal
agenten op wacht. De moord
op de juwelier bracht veel volk
op de been, maar van een
afzetting van dat deel van de
Haarlemmerstraat is het niet
gekomen. Macaber was het, dat
op het moment dat het lijk de
deur uit werd gedragen tien
meter van de plaats des onheils
draaiorgel „Het Buikie" vrolij
ke deuntjes stond te spelen.
Een lange nacht
De Nieuwe Komedie brengt morgen 21 oktober het toneelstuk
„De Lange nacht" in het LAK-theater aan het Levend aal.
Het stuk is geschreven door Chileense vrouwen en behandeld
de „verdwijningen" in Chili. Aanvang 20.30 uur.
Kindertheater
Het LAK-theater brengt op zondag 22 oktober kindertheater.
Nelly Roeters komt naar het Levendaal 150 met haar
Poppenkiosk, waar onder meer een voorstelling sneltekenen
in verwerkt zit. Aanvang 15.00 uur.
Rooie Sien
Beppie Nooy's Amsterdams Volkstoneel brengt op maandag
23, dinsdag 24 en woensdag 25 oktober „Rooie Sien" in
de Leidse Schouwburg. In 1968 besloot het gezelschap de
uitvoeringen van „Rooie.Sien" te stoppen na 1500 voorstel
lingen. Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het
Volkstoneel zal „Rooie Sien" echter nog één seizoen herleven
in een'massale bezetting. In de hoofdrol Carry Tefsen als
Rooie Sien. Aanvang 20.15 uur.
Reünie
De heer J. Claproth is van plan een reünie te organiseren
voor vrouwen die tussen 1942 en 1945 in Japans krijgsgevan
genschap hebben gezeten. De reünie wordt gehouden in
Amicitia in Den Haag. Belangstellenden worden opgeroepen
namen en adressen en eventuele telefoonnummers van
aspirant-reünisten op te geven aan de heer Claproth,
Peppelrode 9, tel. 121407.
Verbandcursus
Dienstencentrum Morschwijck start binnenkort met een
verbandcursus voor huis-, tuin- en keukenongelukken. De
cursus is bestemd voor alle wijkbewoners en niet alleen
ouderen. Hij bestaat uit veertien lessen, die dinsdagmorgen
van half elf tot twaalf uur worden gegeven. De kosten
bedragen 1,50 per les. Belangstellenden kunnen zich
aanmelden via telefoonnummer 761196.
Onibepi
us
De groep Ombepus treedt vanavond op in soos Mirakel
in 't Breehuys aan de Breestraat. De groep brengt luistermu-
ziek ten gehore, die door henzelf geschreven is. De muziek
neigt naar symfonische rock. Het concert begint om negen
uur. De toegangsprijs is vier gulden.
Cantatedienst
De Leidse oratoriumvereniging Ex Animo, verzorgt zondag
middag 22 oktober in de Zuiderkerk een cantatedienst.
Uitgevoerd worden het Gloria en het Sanctus, uit de
Paukenmesse van Joseph Haydn. De oratorium vereniging
staat onder leiding van Wim de Ru. De voorganger in de
dienst, die om vijf uur begint, is ds. P. Sijtsma.
Lord's Folks
Jongerengroep The Lord's Folks, verzorgt morgen een
eucharistieviering in de r.-k. kerk in Oud-Ade. De viering
begint om zeven uur.
Hot House
Loek Dikker treedt morgenavond in jazzzolder Hot House,
Breestraat 66, op. De bekende Nederlandse jazzmusicus zal
tijdens het concert worden bijgestaan door enkele buiten
landse collega's, dié een toernee door Nederland maken.
De muziek kan gekarakteriseerd worden als humoristische
free-jazz. Loek Dikker treedt jaarlijks met verschillende
groepen op in Hot House. Hij bracht tot nu toe al vele
goede musici naar de jazzzolder, zoals Elton Dean, Louis
Moholo, Frank Grasso en Pierre Courbois. Dit keer wordt
hij muzikaal bijgestaan door Keshavan Maslak (alt en
tenorsax), Mark Miller (bas), Sidiq Abdu Shahid (drums)
en Gerd Dudeck (alt en sopraansax). Het concert begint
om negen uur. De toegangsprijs is zes gulden, en voor
donateurs vier gulden.
LEIDEN „Op de nieuwe ge
neratie, moge hun tantes en hun
ooms hen tot afschrikwekkend
voorbeeld zijn". Met die wens
beëindigde Nico van Leeuwen,
de charmanste man van Leiden,
in ieder geval van De Timdeler-
club, gisteravond in de
Schouwburg de bijzonder suc
cesvolle voorstelling: „Kleine
kinderen worden groot", ge
schreven door Noël Langley.
Die toast mocht dan in eerste
instantie slaan op de figuren uit
het stuk, in twee instantie kon
men hem net zo goed betrekken
op een aanstormende generatie
jonge spelers bij de club die de
toekomst er zeker rooskleurig
laat uitzien.
Zo mochten we gisteravond
meemaken dat moeder Riet
Krispijn-de Wolf, die in het stuk
en op het toneel weer als spelbe-
palende middenvelder optrad,
naar de kroon werd gestoken
door haar dochter Auke, die
alles in zich heeft het „afschrik
wekkend voorbeeld" van moe
te volgen.
Met de haar voortreffelijk te
genspel biedende Ronald van
Brandwijk, belooft zij een
prachtig duo te worden. Zoals
Nico van Leeuwen nu al jaren
lang zijn gedistingeerd tegen
spel biedt Gisteren iets minder
keurig. Wij vernamen zelfs een
vloek op het toneel uit zijn
mond. Gelukkig was dat slechts
het hoogtepunt van een geac
teerde woedeaanval van zeldza
me klasse.
Maar ook de anderen overtrof
fen zichzelf. Nog niet eerder heb
ik René Rudolphi zo los en
ontspannen over het toneel zien
bewegen. Hij bleek zelfs in staat
in de zaal spontane lach op te
wekken.
De twee andere toneeldochters
van Riet Krispijn-de Wolf (haar
eigen dochter was de derde)
waren echte dames, die de pro
blemen evenwel niet hautain
langs zich 'af konden laten glij
den. Tjeerd van Wijk sloop als
butler nogal dreigend rond en
bleek later dan ook een misdadi
ger.
Agnes Ouwerkerk-v.d. Blij ont
popte zich als een pinnige ver
pleegster, Taco de Roode als een
dubbelzinnige huisbaas-amant
en Lodewijk Kapel als een dich
ter die een wel wat al te hoge
vlucht had genomen.
Kortom het was gisteren werke
lijk een vrolijke avond. Er kon
echt gelachen worden. Met
„Kleine kinderen worden groot"
maakte De Timdelerclub een
bovenste beste beurt
PAUL V.D. PLANK
Advies
beroepschriften
LEIDEN De commissie voor de beroepschriften heeft het
bezwaarschrift tegen de bouw van een studentenflat aan de
Kaiserstraat toegewezen. De commissie heeft het college van
b en w geadviseerd het besluit tot verlening van de bouwvergun
ning voor de bouw van appartementen en studentenkamers aan
de Kaiserstraat niet te handhaven. Zij adviseert de door de
stichting Leidse Studentenhuisvesting gevraagde bouwvergun
ning alsnog te weigeren.
Ho rommissie voor de beroepschriften wordt door de
ligging en de afmetingen van het te bouwen complex de belangen
van omwonenden aangetast. Hierdoor heeft een volgens de
commissie ongewenste verdichting plaats, waardoor omwonenden,
te weinig ruimte wordt gelaten. Ook de bezwaren tegen de hoogte
van de te bouwen flat deelt de commissie met de indieners van
het beroepschrift. Het college had alleen vrijstelling van de in
de bouwverordening toegestane hoogte kunnen verlenen wanneer
hierdoor het overschrijden van de toegestane hoogte een voor
de omgeving betere en meer verantwoorde oplossing wordt bereikt
dan wanneer beneden de toegstane hoogte wordt gebletten. De
commissie vindt dat niet is aangetoond dat dit in het geval van
de Kaiserstraat aan de orde is.
Het college van b en w had volgens de commissie beroepsschriften
geen vrijstelling mogen verlenen voor een beperktere oppervlakte
van de kamers. Deze moet tenminste 14 vierkante meter bedragen,
mits de aard van de bestemming aanleiding geeft tot een kleinere
oppervlakte. Zonder verdere motivatie heeft het college van b
en w vrijstelling verleend.
Met de komst van zo'n tweehonderd studenten, wanneer de flat
zal zijn gebouwd, bestaat er grote kans dat de parkeeroverlast
immense vormen zal aannemen. De commissie vindt dat het college
van b en w te weinig rekening heeft gehouden met deze te
verwachten overlast voor de huidige bewoners, door toestemming
te verlenen voor de bouw van de flat.
De commissie heeft geconcludeerd dat het college bij zijn
belangenafweging bij het verlenen van de bouwvergunning onzorg
vuldig te werk is gegaan. Bovendien voldoet de bouwvergunning
volgens de commissie op tal van punten niet aan de Bouwverorde
ning. Op grond van deze conclusie stelt de commissie de bewoners
dan ook in het gelijk.
