J MINISTER BENADRUKT
VAN RUILVERKAVELINGEN
Wkgeningse ingenieur vindt
methode om bonen bestand
te maken tegen ziekte
lÉMEN B#LLEIM
•^and en tuinbouwLEIDSE COURAN
Record graanoogst in EEG verwacht
PAPRIKA-PRIJZEN STELDEN TUINDER TELEUR
OVERVLOED VAN BLOEMEN DOOR WARMER WEER
STRAKS DAHLIA'S ALS POTPLANT
Üastfï
Holland
(A
DEN HAAG Hoewel
uit Bestek'81 blijkt, dat
de regering voornemens
is in 1981 twintig mil
joen gulden minder be
schikbaar te stellen
voor structuurverbete-
rende maatregelen in de
landbouw, heeft on
langs minister mr. A.
van der Stee (Land
bouw en Visserij) juist
het belang van ruilver
kavelingen benadrukt.
„Alleen door ruilverka
velingen kan de conti
nuïteit van de land
bouw op lange termijn
worden gewaarborgd
en kunnen agrarische
bedrijven in die gebie
den ook in de toekomst
voortdurend sterker
wordende concurrentie
binnen de EEG het
hoofd bieden".
Minister van der Stee
omschreef deze bezuini
ging van twintig miljoen
gulden met „een forse
ingreep". Wel stelde hij
dat reeds in de begro
ting voor 1979 van zijn
ministerie enkele be
leidsombuigingen wor
den verwezenlijkt.
„Maar gezien het grote
belang, dat het ministe
rie van Landbouw hecht
aan de landinrichting,
zal het beleid er de ko
mende jaren op gericht
blijven, dat het ruilver
kavelingsvolume van
gemiddeld 40.000 hecta
ren per jaar wordt ge
handhaafd".
De minister haalde niet
alleen het belang van de
ruilverkavelingen voor
de toekomst van de
landbouw naar voren,
hij wees ook op het be
lang van het land
schapsbehoud. „Het
vaak schitterende land
schap en de druk van
de mens op de waarde
volle natuurlijke ele
menten zijn facetten, die
bij geen enkele ruilver
kaveling uit het oog mo
gen worden verloren".
De bewindsman was er
van overtuigd dat land
bouw- en landschapsbe-
langen samen kunnen
gaan.
LUXEMBURG De graan
oogst van de negen landen die
zijn verenigd in de Europese
Economische Gemeenschap,
bereikt dit jaar de recordom-
vang van 115 miljoen ton ver
geleken met 103,5 miljoen ton
vorig jaar en het vorige record
van 108 miljoen ton in 1974.
Dit heeft het Bureau voor de
Statistiek van de Europese
Gemeenschappen in Luxem
burg meegedeeld.
Het jongste cijfer overtreft de
raming van de afgelopen week
met niet minder dan vier mil
joen ton. Het Bureau voor de
Statistiek merkt in dit verband
op dat de Franse oogst nu veel
groter wordt geraamd dan vo
rige week. De tarwe-oogst zal
dit jaar naar wordt verwacht
uitkomen op 46,5 miljoen ton
vergeleken met 38,5 miljoen
ton in 1977. Aan gerst wordt
39,9 miljoen ton van het land
gehaald tegen 37,5 miljoen ton
vorig jaar en de mais-oogst
wordt geschat op 16,2 miljoen
ton vergeleken met 15,6 mil
joen ton in 1977. Het bureau
geeft geen produktiecijfers
voor de landen van de EEG
afzonderlijk en laat tevens we
ten dat verdere wijzigingen in
de ramingen mogen worden
verwacht.
Het Britse ministerie van land
bouw heeft zijn maandelijkse
rapport gepubliceerd waarin
de graanoogst in Engeland en
Wales dit jaar op een recor-
domvang van iets minder dan
15,5 miljoen ton wordt geschat
vergeleken met het vorige re
cord van 14,3 miljoen ton in
1977. De prognose is gebaseerd
op de cijfers die in juni van
dit jaar zijn verkregen. Voor
Schotland zijn de gegevens
nog niet binnen, maar de
slechte weersomstandigheden
geven aanleiding tot de veron
derstelling dat daar de oogst
kleiner zal uitvallen dan vorig
jaar, zo merkt het ministerie
op. Een woordvoerder van de
Schotse nationale boerenbond
bevestigde dit vermoeden. De
van het ministerie van land
bouw in Londen afkomstige
raming van 17,5 miljoen ton
voor het gehele Britse gebied
zal naar de verwachting van
de Schot niet worden verwe
zenlijkt.
Nieuwe
doos
voor
geribde
tomaten
Voor grote
vleestomaten is.
bij de Neder
landse veilin
gen een nieu
we doos
ingevoerd,
waarbij gebruik
9emaakt is van
een soort ho-
ningraatsys-
'eem. Iedere
fleribde tomaat
beeft zo zijn
e'9en hokje,
waardoor de
kans op be
schadigingen
tot een mini
mum worden
I beperkt Een
verpakking dus.
waarin de zo-
I genaamde
BBB-tomaten
*ich tijdens het
transport onge-
.twijfdeld thuis
'tullen voelen.
MAANDAG 16 OKTOBER 1978 PAGINA 13
De prijsvorming bij de paprika's stelde
vorige week duidelijk teleur. Zelfs de gele
sorteringen duikelden een heel stuk in prijs.
Vooral bij de groene sorteringen waren de
resultaten heel mager, een gemiddelde prijs
van 1,32 blijft ver achter bij het resultaat
van vorig jaar. De gemiddelde prijs lag toen
op 2,07. Voor de rode sorteringen bleef
het prijsherstel van de afgelopen weken
doorwerken, er werd een gemiddelde prijs
van 3,10 per kilo betaald. Ook deze prijs
steekt ongunstig af bij die van vorig seizoen,
toen lag de prijs op 4,24. De oorzaak van
deze teleurstellende resultaten kan niet zo
maar in de schoenen van een grote aanvoer
geschoven worden. Zoals vorige week reeds
gemeld, worden er grote hoeveelheden pa
prika's door de concurrenten aan West-
Duitsland geleverd. In vergelijking met het
Hollandse aandeel is er sprake van een
vloedgolf van paprika's. In de periode van
3 tot en met 9 oktober werd er maar liefst
3600 ton ingevoerd door dit land. De belang
rijkste koplopers waren; Italië met maar
liefst 1200 ton, Griekenland met 800 ton,
Bulgarije met 500 ton en Joegoslavië met
400 ton. Deze situatie geeft dus wel duidelijk
aan dat er met moeite een plaatsje voor
het Hollandse produkt valt te veroveren.
In deze concurrentiestrijd zal Nederland het
vooral van een goed kwaliteitsprodukt moe
ten hebben. Voor de komende week wordt
er op een herstel van de prijs voor de groene
sorteringen gerekend, dit herstel zal wel
van beperkte omvang zijn. Voor de rode
sorteringen kan de prijs wat vlotter oplo
pen.
De hoge tomatenprijs van 2 weken geleden
heeft zich afgelopen week, ondanks een
kleiner aanbod, niet kunnen handhaven. Als
belangrijke oorzaak valt de toegenomen
concurrentie aan te wijzen. Vooral van de
kant van Spanje en Roemenië. In de eerste
week van oktober waren deze twee landen
goed voor een export van 1200 ton naar
West-Duitsland. De export van deze landen
kan nog verder toenemen. Er moet daarom
wel met de nodige prijsdruk rekening ge
houden worden en het is de vraag of het
kleiner wordende aanbod een garantie is
voor gelijkblijvende prijzen. Afgelopen
week lag de prijs voor de A-I-export op
97 cent per kilo.
Stabiel
De komkommermarkt gaf de afgelopen
week geen krimp, de prijs bleef stabiel. De
lichtere sorteringen liepen zelfs nog wat op
in prijs. De Hollandse aanvoer zal verder
afnemen, waardoor de prijs niet in gevaar
komt, wat hogere noteringen zijn zelfs niet
uitgesloten, mede dankzij een beperkte
concurrentie. Deze concurrentie, vooral van
de kant van Kreta en Roemenië zal eind
oktober waarschijnlijk sterker voelbaar
worden. Zoals het er nu naar uitziet is er
voor komende week nog geen vuiltje aan
de lucht.
Overige gewassen
Bij de aubergines was er sprake van een
bevriezen van de prijs er veranderde weinig
in vergelijking met de week ervoor; nl. een
gemiddelde prijs van 2,70 per kilo. Voor
de komende week wordt er weer wat meer
beweging in gunstige zin verwacht. Op
Veiling Westland Zuid wist men goed weg
met de aangevoerde radijs want ze ging
op woensdag 11 oktober voor een gemiddel
de prijs van 64 cent per bosje van de hand.
Voor sperziebonen trokken de prijzen ver
der aan en kwamen op 3,65 per kilo
terecht. Veel verandering wordt er in de
prijs niet verwacht. Het restant van de
snij bonenteelt behaalde noteringen van
3,80 per kilo, deze prijs kan verder oplo
pen. Het grote aanbod van bloemkool drukt
op de prijzen, de „zessen" brachten 80 cent
per stuk op, de „achten" 60 cent. Het aanbod
zal ruim blijven en de prijs zal weinig
veranderen. Spruiten worden in steeds rui
mere mate aangevoerd, met als gevolg
lagere prijzen, voor de komende week wordt
er een prijs verwacht, die beneden 'n gulden
per kilo zal liggen. Koolrabi werd de afgelo
pen week vlot verkocht, want er werd
gemiddeld 43 cent per stuk betaald. Voor
een goede kwaliteit andijvie werd er een
betere prijs betaald, nl. 50 cent per kilo.
Omdat de kwaliteit nogal eens te wensen
overlaat, liggen de noteringen over het
algemeen lager. Van prei is er een flink
aanbod, de gemiddelde prijs bedroeg 60
cent per kilo. Voor de komende week is
het niet uitgesloten dat de prijs verder daalt
Er kan voor de bloemenhandel in de afgelo
pen week worden gesproken van redelijk
tot goede prijzen en dat klinkt dus niet
slecht. Met de cijfers zou men zich wel wat
kunnen vergissen want de totale omzet aan
de CCWS beliep afgelopen week
11.555.272,46 tegen 8.682.910,39 in dezelf
de week van het vorige jaar doch die rond
drie miljoen méér was niet zozeer te danken
aan hogere prijzen doch aan de ruimere
aanvoer. Deze bedroeg 30.643.838 bos of
stuks tegen de 24.599.035 vorig jaar dus zes
miljoen bos of stuks méér. Waarmee niet
wordt gezegd dat er echt reden tot klagen
is. In grote lijnen lagen de gemiddelde
prijzen van de meeste bloemen hoger met
zelfs zeer goede uitzonderingen zoals voor
Amerikaanse anjers met ruim het dubbele."
Er was dus een overvloed van bloemen in
de afgelopen week dankzij het warme weer.
Bijzonder trosanjers en jaarrondchrysan-
ten vulden de veilinghallen en gaven een
kleurig herfstbeeld. Tot het eind van de
afgelopen week waren de prijzen bevredi
gend hoewel in de laatste dagen toch wel
enige teruggang moest worden vastgesteld.
De andere kant van het warmer weer was
wel dat door het groter aanbod voor sommi
ge bloemen zojtfs de rozen, de prijzen
aanzienlijk daalden. De kwekers van anjers
zullen meer tevreden zijn. De aanvoer van
Amerikaanse anjers lag ongeveer op gelijk
niveau van vorig jaar met ruim twee mil
joen, maar van trosanjers kwamen er ruim
zes miljoen, hetgeen twee miljoen meer is
dan vorig jaar. Ondanks dat was de gemid
delde prijs voor laatstgenoemden met 31
cent toch iets hoger. Toch gaven de topprij-
zen minder grote verschillen te zien. De
totale aanvoer van snijbloemen bedroeg
ruim 30 miljoen bos of stuks tegen 24
miljoen in dezelfde week van het vorig jaar.
Met de buitenlandse bloemen gaat het rustig
aan, ruim 40.000 stuks hetgeen de helft is
van het vorig jaar ook wat betreft het
omzetbedrag van ruim 30.000. Gemiddelde
prijzen met tussen haakjes die van vorig
jaar zijn: Amerikaanse anjers 30 (27) trosan
jers 31 (28) anthurium 1.18 (1,24) snijgroen
17 (14) troschrysanten 47 (52) idem geplozen
70 (64) troschrysanten nb. 1, 56 (1,52) freesia
20 (17) gerbera 41 (42) gladiolen ov. 16 (10)
irissen 34 (11) met aantekening dat de
aanvoer nog geen 500.000 bedroeg tegen
bijna anderhalf miljoen vorig jaar, leliekelk
44 (61) lelietak 52 (33) cymbidium groot 1,02
(1,09) idem klein 39 (38) grote rozen 38 (33)
idem klein 24 (21) sonia 32 (28) belinda 21
(19) en red garnette 15 (14). Wat de potplan
ten betreft, die waren er meer dan vorig
jaar met prijzen die iets gunstiger lagen
dan voorgaande week, vooral voor de
bloeiende soorten. Er is mede als gevolg
van de vakanties reden om voor deze week
minder hooggespannen verwachtingen te
koesteren in de bloemenhandel. Anjers en
trosanjers zullen waarschijnlijk in aanvoer
verminderen, hoewel voor normaalcultuur
chrysanten een groter aanbod wordt ver
wacht. Van de anjers zal zo zachtjes aan
het hoogtepunt wel zijn gepasseerd. Laten
we hopen dat het mee zal vallen doch de
kans dat het met de prijzen deze week
minder goed zal gaan zit er toch wel in.
Van de buitenbloemen is na de herfstdagen
van voorgaande weken niet zoveel meer
over.
Zal de dahlia straks een plaats krijgen in
de steeds groeiende rij van potplanten? De
kans daarop is zeker niet denkbeeldig, maar
er zal vermoedelijk nog wel een lange weg
te gaan zijn voor alle problemen aan een
oplossing zijn geholpen.
In het begin heeft het allemaal heel simpel
geleken. In 1973 nam dr. August den Her-
togh, toen verbonden aan de Michigan State
University in Michigan (USA) proeven die
direct al hoopgevende resultaten gaven.
Hooggroeiende dahlia's hield hij kort door
een remstof toe te dienen. Dat men juist
in Amerika naar nieuwe wegen zocht, be
hoeft geen verwondering te wekken. In de
States gaan nl. heel wat gewassen in grote
aantallen als potplant over de toonbank,
die hier geen schijn van kans zouden
maken. Men is daar bijvoorbeeld zeer ge
charmeerd van kortstelige tulpen en narcis
sen in potten. En ook lelies worden wel
als potplant verhandeld.
Tussen twee haakjes: door het toedienen
van remstoffen heeft men ook kans gezien
langstelige tulpen kort te houden. Met name
rassen als de Darwinhybriden Parade en
Diplomate gaven goede resultaten.
Op het spoor
Hollandse onderzoekers zetten zich op het
spoor van de heer Den Hertogh. Onder meer
ging men proeven nemen bij het Laborato
rium voor Bloembollenonderzoek te Lisse.
Al gauw bleek dat men hier in Holland
op problemen stuitte, waar men in Michigan
geen last van had. De dahlia's die men hier
in februari onder glas ging telen, bleken
een zeer grote lichtbehoefte te hebben. In
Michigan een landklimaat met veel (licht
gevende) sneeuwvelden en helder zonnig
vriesweer was dat nauwelijks een punt,
maar hier met onze vaak zeer donkere
wintermaanden met een dichte bewolking
die het zonlicht zeer sterk filtreert, was dat
wel degelijk het geval. Het ene ras bleek
de donkere dagen beter te kunnen weer
staan dan het andere en zo viel er al gauw
een reeks cultivars als ongeschikt af. De
periode waarin de dahlia's als potplant in
bloei komen, is zonder meer erg gunstig:
april en mei. Daarin vallen hoogtij-bloemen
dagen als Pasen, Moederdag en Pinksteren.
Een zwak punt is dat dahlia's in pot veel
meer aandacht vragen dan vele andere
potplanten. Om te beginen moeten ze in
huis een erg lichte plaats hebben en boven
dien vragen ze bijzonder veel water. Doet
men alles volgens het boekje, dan is de
dahlia een dankbare potplant die zeker twee
maanden genoegen geeft. Daar komt dan
nog bij dat men de dahlia vervolgens met
kluit en al in de tuin kan zetten en dan
gaat de plant, na een paar weken acclimati-
e
WAGENINGEN De
rle Wageningse onderzoeker
?n ir. E. Drijfhout is erin ge-
tid: slaagd bonen bestand te
H maken tegen het gevreesde
ar rolmozaïek, een ziekte die
door een virus wordt ver
ts; oorzaakt.
Het rolmozalek-virus, dat
uitsluitend in bonen voor
komt en dat op de bonen
bladeren een mozaïek-ach-
I tige aantasting veroor-
I zaakt, is in staat de bone-
noogst grotendeels te doen
mislukken. Toepassing van
de door de heer Drijfhout
ontwikkelde veredelings-
methode zou dit praktisch
kunnen voorkomen. Voor
op al Latijns-Amerika en
w Oost-Afrika, waar de eiwi-
,n trijke bonenzaden (niet de
y peulen) als volksvoedsel
5 dienen, zouden daarmee
0R bijzonder gebaat zijn.
j, Maar ook voor Nederland-
,n se kwekers zijn Drijfhouts
bevindingen van belang,
jjjj omdat ons land veel bonen
3 als zaadgoed exporteert.
Ongeveer tien jaar geleden
is de heer Drijfhout bij het
Instituut voor de Verede-
ling van Tuinbouwgewas-
sen in Wageningen begon-
nen met zijn proeven,
.j,. Sindsdien heeft hij meer
;r dan een half miljoen bo-
jJfl nenplantjes gekweekt. Op
ifs woensdag 20 september
)n( sluit hij zijn omvangrijke
ne onderzoek af; dan promo-
|SJ veert hij aan de Land-
n~ bouwhogeschool in Wage-
j j ningen op een proefschrift
over „de erfelijkheids-wis
selwerking tussen de gewo-
ne boon en het rolmozaïek-
virus".
Om tot zijn opzienbarende
resultaat te komen, moest
ir. Drijfhout plantjes van
450 verschillende bonen
rassen blootstellen aan 8
Bonen worden bedreigd door het rolmozaïek-virus
verschillende virusstam-
men. Hij vond uiteindelijk
zeven erfelijkheidsdragers
(genen) die tegen een of
meer virusstammen be
stand bleken; slechts twee
daarvan konden alle virus-
stammen de baas.
Intussen is de heer Drijf
hout begonnen met het „in
bouwen" van deze twee
„weerstanden" in een aan
tal bonenrassen. Regelma
tig reist hij daarvoor naar
Latijns-Amerika, waar hij
in Colombia in het Interna
tionale Centrum voor Tro
pische Landbouwkunde
zijn veredelingsmethoden
kan toepassen in een omge
ving waar dat van direct
belang is. Omdat het in
bouwen van erfelijke weer
stand een moeizaam en tij
drovend werk is, hoopt ir.
Drijfhout dat spoedig meer
instituten in Latijns-Ame
rika en Afrika zullen inha
ken, zodat een snellere
voortgang kan worden ge
maakt.
Volgens ir. Drijfhout is de
boon in veel landen even
belangrijk als bij ons de
aardappel. Opvallend is
dat het oppervlak waarop
deze beide gewassen wor
den geteeld op wereld
schaal even groot is: 25-
miljoen hectare. Het ver
schil is, aldus de heer Drijf
hout, dat de opbrengst per
hectare van de boon ver
beneden de maat blijft. On
der gunstige omstandighe
den kan een hectare tot
3.000 kilo bonen opleveren,
maar het wereldgemiddel
de is niet meer dan 500 kilo.
De belangrijkste oorzaak
daarvan is het gebrek aan
kennis van de boon, aldus
ir. Drijfhout. Hij hoopt dan
ook dat zijn onderzoek een
deel van dit kennistekort
kan opheffen.
seren, gewoon door met groeien en bloeien
tot de nachtvorsten er in oktober of novem
ber een eind aan maken.
Gebleken is intussen wel dat men aan de
gezondheid van de knol zeer hoge eisen
moet stellen. Planten die door virus zijn
aangetast, komen minder goed mee en laten
het soms helemaal zitten. Aan de gezond
heidstoestand van dahlia's die voor potcul-
tuur worden gebruikt zal dus extra zorg
geschonken moeten worden. In dit verband
is het wellicht interessant te weten dat men
op het IPO in Wageningen kans heeft gezien
om door middel van meristeemcultuur vi
rusvrije dahlia's te verkrijgen.
Inmiddels speurt men ook naar goedkopere
remstoffen, want die kosten hakken er ook
nog al in.
Al met al lijken er in de dahlia als potplant
wel mogelijkheden te zitten en dat zou de
cultuur van de dahliaknollen natuurlijk een
injektie geven die zijn uitwerking niet zou
missen. Maar als het zo ver komt, is het
mensdom wel in het midden der tachtiger
jaren beland. Alleen regelrechte wonderen
zouden de dahlia als potplant eerder op
het podium brengen. Maar de twintigste
eeuw is helaas niet zo rijk aan mirake-
Dahlia: in toekomst ook potplant?
illand
